FUCHS OIL CORPORATION (PL) Sp. z o.o.

ul. Kujawska 102, 44-101 Gliwice

tel. [phone], fax: [phone]

www.fuchs-oil.pl; e-mail: [e-mail]

Oleje na zimowy okres eksploatacji samochodu

Jakość stosowanych zimą płynów eksploatacyjnych takich jak: paliwa, oleje silnikowe

i przekładniowe, płyny do układu chłodzenia, płyny hamulcowe oraz płyny do

spryskiwaczy, mają zasadnicze znaczenie dla zimowej eksploatacji pojazdu.

Żeby silnik naszego samochodu w zimie nie stwarzał problemów z uruchomieniem,

sprawdzić należy jakie parametry ma eksploatowany przez nas olej.

Przydatność oleju do stosowania w określonych temperaturach opisują klasyfikacje

lepkościowe SAE J 300 dla olejów silnikowych i SAE J 306 dla olejów

przekładniowych. Dostępna na rynku znakomita większość środków smarnych to

oleje wielosezonowe. Muszą one spełniać parametry wyznaczone przez SAE

(Amerykańskie Stowarzyszenie Inżynierów Samochodowych).

Dla olejów letnich i zimowych SAE opracowało jedenaście klas olejów, z których

sześć 0W, 5W, 10W, 15W, 20W, 25W to oleje zimowe, natomiast klasy 20, 30, 40,

50, 60 to oleje letnie.

Oleje do eksploatacji zimowej mają klasy lepkościowe oznaczone literą W. Im niższa

liczba przed literą „W” tym olej lepiej zachowuje się w niskich temperaturach.

Najniższą klasą lepkościową olejów silnikowych jest 0W, a dla olejów

przekładniowych 70W. Uzyskanie dobrych olejów pracujących w niskich

temperaturach wymaga zastosowania syntetycznych baz olejowych. Zmiany

konstrukcji silnika idą w kierunku oszczędności paliwa i opracowywania coraz

wyższej jakości olejów silnikowych mogących sprostać coraz trudniejszym

warunkom pracy w silnikach najnowszej konstrukcji (wyższa temperatura pracy

silnika, wyższe stopnie sprężania, wyższe prędkości obrotowe, niska emisja spalin).

Istotną rolę mogą odegrać oleje silnikowe nowej generacji oraz inne płyny

eksploatacyjne. Oleje na bazie mineralnej nie są w stanie spełnić tych wymagań –

stanęły przed barierą technologiczną.

Takie możliwości mają tylko oleje produkowane w technologii syntetycznej.

Nowoczesna obróbka rafineryjna baz olejowych w procesach hydrokrakingu i

hydroizomeryzacji (oleje bazowe III grupy wg. API) pozwala uzyskać oleje bazowe

zbliżone jakością do bazy polialfaolefinowej.

Główną zaletą olejów częściowo lub w pełni syntetycznych jest bardzo wysoki

wskaźnik lepkości i niskie temperatury krzepnięcia. Jednak oleje syntetyczne są

droższe od olejów przeznaczonych do eksploatacji w umiarkowanych warunkach

temperaturowych. W naszych warunkach klimatycznych, najczęściej stosowane są

oleje wielosezonowe np. 15W – 40, 10W – 40, 5W – 30 czy 0W –20. Oleje klasy

lepkościowej 0W20 posiadają ważne cechy: znacznie niższą lepkość, z czego

wynika ich energooszczędność, ekstremalnie krótki czas potrzebny do pełnego

smarowania silnika od chwili jego rozruchu (zdecydowanie szybsze dotarcie oleju od

pompy olejowej do najdalej położonych punktów smarnych silnika), zapewniają

prawidłową pracę popychaczy hydraulicznych w porównaniu np. z olejem 15W40.

Jakkolwiek obniżenie lepkości oleju powoduje zmniejszenie zużycia paliwa, to

stosowanie olejów o niskiej lepkości (0W – 20, 5W – 20) jest zalecane tylko w

silnikach, w których przewidziano stosowanie tego typu olejów. W przeciwnym

przypadku dochodzi do przyśpieszonego zużycia elementów silnika, szczególnie w

warunkach pracy silnika z wysoką prędkością obrotową.

Użycie właściwego oleju w silniku i przekładni ułatwia rozruch silnika zimą oraz

obniża zużycie paliwa. Nieprawidłowo dobrany olej z wysoką liczbą przed literą „W”

stosowany w okresie zimowym może spowodować nieprawidłowe smarowanie

silnika w jego najtrudniejszym okresie tj. przy rozruchu zimnego silnika.

Spowodowane jest to znacznie szybszym wzrostem lepkości oleju letniego w niskich

temperaturach. Właściwości niskotemperaturowe oleju przed nadaniem mu

odpowiedniej klasy lepkościowej podlegają badaniu w teście symulacji zimnego

rozruchu oraz ocenie podatności na pompowanie w niskich temperaturach. Nawet

nowoczesne pompy oleju nie są w stanie przetłoczyć i wytworzyć wymaganego klinu

olejowego we wszystkich węzłach smarowania przy zbyt wysokiej lepkości oleju

(Lepkość MRV – pompowalność ma wpływ na szybkość dopływu oleju do punktów

smarowania bezpośrednio po uruchomieniu silnika; im jest niższa w danej

temperaturze tym szybciej olej dopłynie do węzłów tarcia). Elementy silnika ulegają

największemu zużyciu podczas jego rozruchu. Zbadano, że jedno uruchomienie

silnika w niskich temperaturach powoduje zużycie silnika odpowiadające

przejechaniu przez pojazd od 220 km do 450 km. Typowy olej potrzebuje około 1,5

min. na dotarcie do najdalej położonych części silnika przy temperaturze – 200C.

Typowe oleje mineralne klasy 15W – 40 są najczęściej zalecane do temperatury

otoczenia od – 200C do + 400C.

Do temperatury nie niższej niż – 250C są zalecane oleje półsyntetyczne 10W – 40,

do temperatury poniżej – 300C oleje syntetyczne 5W – 40 lub 0W – 20.

Druga część oznaczenia oleju silnikowego, liczby od 20 do 60, określają możliwości

smarne oleju w wysokich temperaturach. Im wyższy parametr, tym olej lepiej znosi

ekstremalne warunki termiczne i rzadziej dochodzi do jego rozkładu. Należy

nadmienić, że jeżeli eksploatowany silnik jest o znacznym przebiegu i luzach w

układzie tłokowo – korbowym a stosowany olej zaliczany jest do najniższej klasy

temperaturowej, to zastosowanie oleju o niskiej lepkości z bogatym pakietem

dodatków dyspergująco – myjących może spowodować wymycie osadów,

doprowadzając do rozszczelnienia silnika lub jego uszkodzenia.

W przypadku olejów przekładniowych najszerszy temperaturowy zakres stosowania

posiadają oleje syntetyczne SAE 75W – 90 (od minus 300C do powyżej + 400C).

Przygotowując samochód do okresu zimowego należy:

• Sprawdzić poziom oleju w misce olejowej. Pomiar ten pozwoli nam

zorientować się czy w oleju jest nadmiar paliwa – olej szybciej będzie

spływał ze wskaźnika, czy nie ma w oleju płynu z układu chłodzenia

(glikolu) – zagęszczającego olej i bardzo niebezpiecznego dla silnika.

• Sprawdzić przebieg oleju. W przypadku przebiegu większego niż

zalecany, olej może mieć zbyt dużą lepkość spowodowaną procesami

utleniania, niedogrzaniem silnika lub w silnikach z zapłonem

samoczynnym sadzą. Ponadto olej może mieć obniżony poziom

dodatków chroniących go przed zużyciem i korozją

• W ramach określonych przez producenta samochodu, można w okresie

zimowym zastosować olej o niższej lepkości.

mgr inż . Stanisław Dykiel

Fuchs Oil Corporation (PL)

Główny Specjalista ds. Motoryzacji

Gliwice, paź dziernik 2003