W przypadku pytań lub wątpliwości skontaktuj
Układanie mas bitumicznych
się z najbliższym specjalistą BHP lub wejdź na:
www.skanska.pl/bhp,
one.skanska/bhp
13.9
Standard pracy
Standard ten:
Standard ten zawiera minimum wymagań, jakie należy spełnić dla zapewnienia bezpieczeństwa podczas układania mas bitumicznych.
• zawiera
wymagania
wynikające z prawa
i norm polskich
Układanie mas bitumicznych wiąże się przede wszystkim z zagrożeniami dotyczącymi oraz wewnętrznych
uregulowań Skanska S.A.
poruszania się dużej ilości jednostek transportowo-sprzętowych po niewielkiej powierzchni.
Zagrożenia te wzrastają, gdy masa bitumiczna jest układana w bezpośrednim sąsiedztwie
•
jest obligatoryjny dla
dróg publicznych, na których nie zamknięto ruchu. Roboty takie zaliczane są wówczas do wszystkich jednostek
Skanska S.A.
prac szczególnie niebezpiecznych. Aby zapewnić właściwy poziom bezpieczeństwa na czas realizacji prac związanych z układaniem mas bitumicznych, niezbędne jest zastosowanie
• pomaga
zapewnić
bezpieczne i skuteczne
minimalnych wymagań, określonych w niniejszym standardzie.
praktyki podczas prac.
A. Wstęp
• transportowego
• pomocniczego
1. Asfalt oznacza mieszankę lepiszcza
• laboratoryjnego.
i kruszywa, przy czym samo lepiszcze 9. Do sprzętu specjalistycznego, asfaltowe określane jest jako bitum.
wykorzystywanego do produkcji i układania 2. Asfalt to w powszechnym rozumieniu mas bitumicznych, zaliczamy m.in.: rodzaj nawierzchni, czyli mieszanka
• rozściełacze mas bitumicznych mineralno-asfaltowa zwana nawierzchnią
• walce: stalowe, gumowe, stalowo-asfaltową lub bitumiczną. W rzeczywistości gumowe
w mieszance tej znajduje się od 4 do 8 %
• skrapiarki do emulsji asfaltowej asfaltu.
• remontery
3. Asfalty mogą być stosowane
• rozkładarki do poboczy.
w budownictwie drogowym wyłącznie 10. Do sprzętu pomocniczego,
w postaci płynnej.
wykorzystywanego do produkcji i układania 4. Skład asfaltów stosowanych mas bitumicznych, zaliczamy:
w budownictwie drogowym oraz ich
• młoty
pneumatyczne
własności fi zyczne i chemiczne określają
• zagęszczarki i ubijaki
Polskie Normy.
• piły do betonu i asfaltu
5. Układanie mas bitumicznych wiąże się
• małe
walce
z licznymi zagrożeniami chemicznymi oraz
• agregaty
prądotwórcze
fi zycznymi.
• zamiatarki.
6. Do zagrożeń chemicznych, występujących 11. Podstawowe wyposażenie laboratorium w związku z układaniem mas bitumicznych, drogowego stanowi:
zaliczamy:
• ekstraktor do badania mas bitumicznych
• dymy
asfaltu
• płyta VSS oraz lekka płyta dynamiczna
• wielopierścieniowe
węglowodory
do badania nośności podłoża
alifatyczne: alkany, alkeny, cykloalkany,
• wiertnica do wycinania próbek z asfaltu cykloalkeny.
• prasa oraz ubijak Marshalla.
7. Do zagrożeń fi zycznych, występujących w związku z układaniem mas bitumicznych, B. Działania przed rozpoczęciem robót zaliczamy :
• hałas
1. Podstawą do rozpoczęcia prac związanych
• drgania
mechaniczne
z układaniem mas bitumicznych jest
• mikroklimat
opracowanie Oceny Ryzyka dla Zadania
• naturalne promieniowanie UV.
i Instrukcji Bezpiecznego Wykonywania 8. Produkcja oraz układanie mas bitumicznych Robót (IBWR) dla konkretnego zadania.
wymaga odpowiedniego sprzętu:
2. Wszyscy pracownicy uczestniczący Wersja 1.0
• specjalistycznego
w realizacji prac związanych z układaniem Standard 13.9
1
mas bitumicznych powinni być za pisemnym technicznej i bezpieczeństwa użytkowania –
potwierdzeniem zapoznani z zatwierdzoną przegląd codzienny.
przez kierownika budowy IBWR i Oceną 11. Wszyscy kierowcy dowożący masę bitumiczną Ryzyka dla Zadania.
powinni być przeszkoleni w zakresie poruszania 3. Układanie mas bitumicznych pod ruchem się po terenie budowy i bezpiecznego lub w bezpośrednim sąsiedztwie drogi, wyładunku oraz poinformowani o lokalizacji na której ruch nie został zamknięty, miejsca oczyszczania skrzyń ładunkowych może być prowadzone jedynie w oparciu z resztek masy.
o „Projekt organizacji ruchu”, opracowany 12. Każdorazowe opuszczenie kabiny pojazdu i zatwierdzony przez organ zarządzający przez kierowcę wiąże się z obowiązkiem Rys. 2 Wymagana odzież
ruchem, właściwy dla danej drogi.
stosowaniem hełmu ochronnego, kamizelki ochronna dla kierowców
4. Szczegółowe wytyczne związane ostrzegawczej oraz bezpiecznego obuwia i operatorów opuszczających
z opracowaniem i wdrożeniem „Projektu (Rys. 2).
kabinę
organizacji ruchu” zawarte są w standardzie 13. Wszystkie jednostki transportowo-szczegółowym „5.4 Prowadzenie robót pod sprzętowe wykorzystywane przy robotach ruchem”.
bitumicznych powinny być wyposażone 5. Ponieważ prace związane z układaniem w błyskowe sygnały świetlne koloru żółtego mas bitumicznych pod ruchem lub oraz dźwiękowe sygnały cofania.
w bezpośrednim sąsiedztwie drogi, na której 14. Odcinek drogi, na którym prowadzone są ruch nie został zamknięty, należą do grupy roboty bitumiczne, należy zabezpieczyć prac szczególnie niebezpiecznych, powinny odpowiednimi znakami i zaporami być prowadzone pod bezpośrednim drogowymi zgodnie z „Projektem nadzorem wykwalifi kowanego,
organizacji ruchu”.
uprawnionego pracownika oraz w oparciu 15. Znaki i zapory, o których mowa wyżej, o zezwolenie wydane przez kierownika powinny być dobrze widoczne zarówno budowy „Protokół zabezpieczenia prac w dzień, jak i w nocy oraz utrzymane szczególnie niebezpiecznych”.
w należytym stanie przez cały okres trwania 6. Operatorzy urządzeń do układania prac.
mas bitumicznych powinni posiadać 16. Dodatkowymi elementami
predyspozycje zdrowotne, potwierdzone wykorzystywanymi do optycznego orzeczeniem lekarza medycyny pracy oraz i mechanicznego wygradzania prac aktualne szkolenia BHP.
bitumicznych w pasie drogowym są pachołki 7. W Tabeli 1 określono uprawnienia i ich drogowe i separatory.
klasy, niezbędne do obsługi sprzętu wykorzystywanego do układania mas C. Działania w trakcie realizacji robót bitumicznych (Rys. 1).
8. Przed rozpoczęciem układania mas 1. Osoby wykonujące czynności związane bitumicznych należy sprawdzić zgodność z układaniem mas bitumicznych są uprawnień operatorów urządzeń i maszyn zobowiązane stosować jako minimum z klasą i typem jednostek transportowo-przydzielone im środki ochrony osobistej, sprzętowych, na których będą pracować.
w tym głównie:
9. Operatorów urządzeń i maszyn przed
• hełmy
ochronne
przystąpieniem do pracy należy zapoznać
• ochronniki
słuchu
z dokumentacją techniczno-ruchową
• sprzęt ochronny dróg oddechowych bądź instrukcją obsługi jednostek dostosowany do występujących
transportowo-sprzętowych, na których zagrożeń – pyły, czynniki chemiczne będą pracować.
• obuwie specjalistyczne dla bitumiarzy 10. Wszystkie jednostki transportowo-
• odzież ochronną koloru
sprzętowe każdorazowo przed
pomarańczowego, a w przypadku
rozpoczęciem pracy powinny być stosowania innej odzieży ochronnej sprawdzone pod względem sprawności dodatkowo kamizelki ostrzegawcze.
Klasa określona w świadectwie Nazwa maszyny lub
Jednostka charakteryzująca
kwalifi kacyjnym (uprawnieniach) urządzenia
maszynę lub urządzenie
III
II
I
Maszyny do rozkładania
Maksymalna szerokość
Wszystkie
do 8
-
mieszanek bitumicznych
rozkładania w metrach
typy
Wszystkie
Walce drogowe
Masa walca w tonach
do 18
-
typy
Skrapiarki do nawierzchni
Wszystkie
Pojemność zbiornika w m3
do 7
-
bitumicznych
typy
Wszystkie
Remontery nawierzchni
-
-
-
typy
Zagęszczarki i ubijaki
Wszystkie
-
-
-
wibracyjne
typy
Przecinarki do nawierzchni
Wszystkie
-
-
-
dróg
typy
Narzędzia udarowe ręczne
Rodzaj zasilana
Bez klasy
Rys. 1 Uprawnienia niezbędne do obsługi sprzętu wykorzystywanego do układania mas bitumicznych 2
2. Odzież ochronna oraz kamizelki 12. Szczegółowe wymagania dla ostrzegawcze wykorzystywane przez pracowników kierujących ruchem pracowników podczas prac bitumicznych zawarte są w standardzie szczegółowym powinny być wyposażone w elementy
„5.5 Kierowanie ruchem”.
odblaskowe o III klasie widzialności (Rys. 3).
13. W przypadku układania mas bitumicznych 3. Pracownicy dowożący masę bitumiczną na torach kolejowych lub torowiskach albo powinni mieć zapewnioną bezpieczną w ich bezpośrednim sąsiedztwie należy drogę transportu, wolną od sprzętu, dostosować się również do wytycznych materiałów i innych przeszkód.
zawartych w standardzie szczegółowym Rys. 3 Podstawowa ochrona
4. Pracownik obsługujący kosz rozściełacza
„13.3 Roboty kolejowe i na torowiskach”.
indywidualna przy pracach
asfaltu pełni rolę sygnalisty i naprowadza 14. Podczas zagęszczania nawierzchni bitumicznych
cofające pojazdy dowożące masę bitumicznych ubijakami mechanicznymi z wykorzystaniem ustalonych sygnałów.
pracownicy zatrudnieni do ich obsługi 5. W przypadku konieczności cofania powinni pracować w systemie rotacyjnym pojazdów na długich odcinkach należy i zmieniać się nie rzadziej niż co pół godziny wyznaczyć pracownika koordynującego oraz nie przekraczać dopuszczalnego i nadzorującego tę czynność (Rys. 4).
dziennego czasu ekspozycji, wynikającego 6. W trakcie robót dodatkowych związanych z wartości drgań miejscowych.
z układaniem mas bitumicznych (prace 15. Po otwarciu kotła z podgrzewanym porządkowe, układanie geosiatek, wbijanie bitumem, przed przystąpieniem do szpilek, itp.) należy zachować szczególną jakichkolwiek czynności należy odczekać do ostrożność i nie poruszać się pomiędzy czasu zmniejszenia stężenia ulatniających pracującymi maszynami.
się substancji.
Rys. 4 Wyznaczenie
osoby koordynującej przy
7. Podczas układania mas bitumicznych 16. Podgrzewanie bitumu płynnego dozwolone manewrze cofania pojazdu
pod ruchem pracownicy pracujący przy jest jedynie w urządzeniach specjalnie do rozściełaczu asfaltu nie mogą wykonywać tego celu przystosowanych.
czynności związanych z obsługą urządzeń, 17. W trakcie mechanicznego lub ręcznego znajdując się na niewyłączonym z ruchu skrapiania nawierzchni bitumicznych ilość pasie jezdni.
osób przebywających w strefi e narażenia 8. Układanie mas bitumicznych bezpośrednio na działanie substancji chemicznych należy pod liniami elektroenergetycznymi można ograniczyć do niezbędnego minimum.
prowadzić jedynie po wcześniejszym 18. Przy ręcznym skrapianiu nawierzchni uzgodnieniu warunków bezpiecznej pracy bitumicznych operator powinien być z właściwym dla danej linii zakładem obowiązkowo ubrany w kombinezon energetycznym.
przeciwpyłowy i odpowiedni sprzęt ochrony 9. W bezpośrednim sąsiedztwie linii dróg oddechowych.
energetycznych należy wyznaczyć 19. W przypadku zapalenia się bitumu w kotle i oznaczyć strefę niebezpieczną, należy gasić go właściwym środkiem w której jest zabronione: podnoszenie gaśniczym lub przez odcięcie dostępu skrzyń ładunkowych i wyładunek powietrza.
masy, przejeżdżanie z podniesioną 20. W przypadku zapalenia się rozkładanego skrzynią ładunkową, a w szczególności bitumu należy gasić go przez zasypanie zatrzymywanie się i postój jednostek piaskiem.
transportowo-sprzętowych (Rys. 5).
21. W przypadku konieczności udostępniania pieszym przejść po świeżo ułożonej masie należy wyznaczyć dwóch pracowników, każdy po jednej stronie drogi, którzy będą sterować bezpiecznym ruchem.
D. Działania po zakończeniu robót 1. Jednostki transportowe-sprzętowe należy zaparkować w miejscu przeznaczonym na postój. Miejsce to powinno posiadać twardą i poziomą powierzchnię, pozbawioną przeszkód i być ulokowane z dala od ruchu pieszych i pojazdów.
Rys. 5 Zakaz podnoszenia skrzyń ładunkowych w sąsiedztwie 2. W przypadku konieczności pozostawienia napowietrznych linii energetycznych maszyn drogowych na jezdni, miejsce to należy oznakowywać zaporami drogowymi 10. Szczegółowe wymagania dotyczące prac wyposażonymi w elementy odblaskowe w sąsiedztwie linii elektroenergetycznych i lampy ostrzegawcze, ustawionymi zawarte są w standardzie szczegółowym prostopadle do osi jezdni. Dodatkowo,
„4.4 Prace w sąsiedztwie linii za zaporami powinny być postawione elektroenergetycznych”.
osłony energochłonne lub usypane pryzmy 11. Jeżeli „Projekt organizacji ruchu”
z piasku.
Rys. 6 Zabezpieczenie
przewiduje konieczność ręcznego 3. Po zaparkowaniu maszyny operator elementów sterowniczych
kierowania ruchem, mogą to prowadzić wyłącza główny wyłącznik w kabinie oraz maszyny
pracownicy wykonawcy robót, posiadający zabezpiecza urządzenie przed samoczynną odpowiednie uprawnienia.
jazdą i dostępem osób postronnych (Rys. 6).
Wersja 1.0
Standard 13.9
3
E. Zabrania się: jednostek transportowo-sprzętowych bez uprzedniego wyłączenia silnika.
1. Podejmowania prac w obrębie czynnego 6. Pozostawiania jednostek transportowo-pasa ruchu bez wymaganego „Projektu sprzętowych na terenie pochyłym, bez organizacji ruchu”.
ich wcześniejszego zabezpieczenia przed 2. Nieuzasadnionego przemieszczania się samoczynną zmianą położenia.
pracowników pomiędzy pracującymi 7. Opuszczania terenu budowy przez jednostkami transportowo-sprzętowymi, samochody dostawcze z podniesioną w szczególności pomiędzy rozściełaczem skrzynią ładunkową.
a cofającym samochodem dowożącym 8. Oczyszczania skrzyń ładunkowych masę.
pojazdów dostarczających masę poza 3. Operowania urządzeniami przez osoby miejscami do tego celu wyznaczonymi.
nieposiadające stosownych kwalifi kacji.
9. Dokonywania napraw i konserwacji sprzętu 4. Eksploatacji maszyn niesprawnych przez osoby nieupoważnione oraz podczas technicznie.
ich pracy.
5. Opuszczania przez operatorów 10. Stosowania otwartego ognia przy i kierowców kabin eksploatowanych podgrzewaniu bitumu.
4