Przewodnictwo cieplne = 0,033÷0,043 W/mK

Odporno na zagrzybienie, mała nasi kliwo i higroskopijno oraz du a przyczepno tych materiałów znajduje zastosowanie: w halach magazynowych, pawilonach handlowych, do izolacji termicznej rur stalowych ciepłowniczych. S równie trudnopalne (samogasn ce), łatwe w obróbce i odporne na temperatury do 100oC. Produkuje si tak e pianki elastyczne MATERIAŁY POCHODZENIE NIEORGANICZNEGO

Wyroby z włókien szklanych – omówione wczesniej

wełna u lowa – z u lu wielkopiecowego; max długo 1 włókna to 6cm. Produkuje si maty zbrojone siatk . Mog by obło one kartonem lub ni mi z włókien szklanych g. obj. do 300 kg/m3

= 0,058÷0,07 W/mK

porowato 95%

przeci tna Ø włókien – 10nm

wytrzymało termiczna 600oC

Zastosowanie:

izolacja ocieple cian osłonowych, dachów i stropodachów

izolacja termiczna urz dze o podwy szonej temperaturze

budownictwo przemysłowe

wełna bazaltowa, mineralna – Bazalt stapia si w piecach szybowych poprzez spalanie koksu w atmosferze gor cego powietrza (uzyskuje si temp. 1600oC, bazalt topi si ju w 1450oC, obecnie u ywa si równie pieców elektrycznych). Nast pnie law bazaltow przekształca si we włókna. W tym celu trzeba pokona siły lepko ci i napi cia powierzchniowego przy pomocy odpowiednich energii:

1) metoda dyszowa – czynnikiem włóknotwórczym jest energia kinetyczna spr onej pary (powietrza, gazów, gazów zjonizowanych)

2) metoda wirowa – czynnik włóknotwórczy – działanie siły od rodkowej

3) metoda wirowo-dyszowa – poł czenie obu powy szych metod

Ø włókien- 10nm

= 0,038÷0,044 W/mK

odp. term. do 600oC

Wełna mineralna luzem:

g.obj. 100÷120 kg/m3

= 0,040÷0,044 W/mK

Maty z włókien mineralnych do izolacji powierzchni płaskich i cylindrycznych mog by obło one welonem z włókien szklanych. Mog zawiera lepiszcze lub nie. Ró ne odmiany: g.obj. 60÷120 kg/m3

= 0,036÷0,044 W/mK

Wyst puj c w postaci rulonów o długo ci 1, 2 lub 5m.

Filce i płyty z wełny mineralnej do izolacji termicznej i akustycznej (filce s elastyczne i płyty – sztywne) mog by zaimpregnowane olejem:

= 0,036÷0,045 W/mK

odp. term. do 250 oC

Filce: g.obj. 60÷80 kg/m3

dł. 1÷5m / sz. 1m

Płyty: g.obj. 60÷180 kg/m3

dł. 1m / sz. 0,5m / gr. 4÷10cm

Grzegorz Mrzygłocki, WILi , sem.III, gr.2

61

U ycie lepiszczy do płyt zwi ksza ich g sto objeto ciow .

Zakłady Rockwool produkuj cał gam produktów z wełny mineralnej:

Rockmin: g.obj. 35 kg/m3, = 0,038 W/mK. Do izolacji termicznej i akustycznej poddaszy, stropodachów wentylowanych, cian osłonowych i działowych

Rockmur - g.obj. 50 kg/m3, = 0,036 W/mK. Do izolacji termicznej i akustycznej murów wielowarstwowych, np. cian szczelinowych

Dachrock - g.obj. 145 kg/m3, = 0,042 W/mK. Do izolacji stropodachów niewentylowanych

Spodrock - ????

Fasrock – płyta fasadowa; g.obj. 145 kg/m3, = 0,042 W/mK.

W Polsce istniej równie zakłady w Trzemesznie (PAROL) i w Gliwicach (Polterm) produkuj ce płyty 1x0,5m, gr. 4÷12cm, z wełny mineralnej i z lepiszczem mineralnym: g.obj.

40÷120 kg/m3, = 0,038 W/mK. Stosowane do cian osłonowych, murów warstwowych, izolacji podłóg, stropów, stropodachów. Produkuj tak e otuliny di izolacji ruroci gów ciepłowniczych.

Wyroby z ziemi okrzemkowej

TWORZYWA SZTUCZNE:

Tworzywami – nazywamy substancje chemiczne obdarzone wytrzymało ci mechaniczn wystarczaj c do sporz dzenia z nich przedmiotów u ytkowych

Tworzywa organiczne: kauczuk, drewno, skóra

wielkocz steczkowe – mo na je

modyfikowa przez obróbk chemiczn , np. z kauczuku

guma. Zwi zki

wielkocz steczkowe mo na stworzy sztucznie – powstaj tworzywa sztuczne (syntetyczne).

Wi kszo z nich mo na formowa - w odpowiednich warunkach nadawa im po dany kształt. Tworzywa sztuczne zostały wynalezione w 1907r. przez Johnego Backland’a, który przeprowadził syntez ywicy (???)

powstał bakelit. Produkcja tworzyw sztucznych

rozwin ła si głównie w czasie II Wojny wiatowej. Niektóre tworzywa syntetyczne wykazuj du palno , a niektóre w czasie palenia wytwarzaj fosgen – gaz bojowy.

Polimery – ła cuchy polimerowe. Ich najwa niejsz cech jest masa cz steczkowa – z jej wzrostem podwy sza si temperatura topnienia i podwy sza odporno chemiczna.

(???) – otrzymywane w procesie polimeryzacji, poliaddycji lub polikondensacji.

Czyste polimery cechuje palno i pełzanie; s wieloskładnikowymi kompozycjami, na które składaj si : stabilizatory, barwniki, rodki smarne i obni aj ce palno , wypełniacze i no niki.

Depolimeryzacja – rozkład polimerów

Dielektryk – odporny na pr d elektryczny. Zalety:

Estetyczny wygl d

Mo liwo barwienia

Łatwo formowania

Higieniczne

Nienasi kliwe wod

Łatwo zmywalne

Łatwo obróbki

Lekkie (mała g sto obj to ciowa)

Wiele z nich daje si spienia (do izolacji termicznej)

Grzegorz Mrzygłocki, WILi , sem.III, gr.2

62

Na ogół odporne na agresj chemiczn i biologiczn

Produkuje si je z gazu ziemnego, w gla kamiennego, ropy naftowej.

Wła ciwo ci tworzyw sztucznych zale od stopnia polimeryzacji i (???).

Klasyfikacja chemiczna:

tworzywa naturalne, modyfikowane

tworzywa polimeryzacyjne

tworzywa polikondensacyjne

tworzywa poliaddycyjne

Klasyfikacja wg modułu spr ysto ci:

elastomery – tworzywa pod obci eniem ulegaj odkształceniom, a po zdj ciu obci enia wracaj kształtu pierwotnego

klastomery – w normalnej temp. pod obc. tylko nieznaczne odkształceniom a pod zwi kszonym obci eniem ulegaj zniszczeniu

• Termoplastyczne – mi kn pod wpływem podwy szonej temperatury, za twardniej przy ochładzaniu (zjawisko odwracalne)

• Termoutwardzalne – raz ogrzane przy formowaniu twardniej nieodwracalnie, np.

termoplasty, silikanowe

Klasyfikacja wg zastosowania:

• Konstrukcyjne – tworzywa do wyrobu przedmiotów u ytkowych:

o Tłoczywa - proszki do produkcji przez prasowanie

o Laminaty – tworzywa uwarstwione

o

ywice lane

o Arkusze

o Folie

o Pr ty

o Tworzywa komórkowe

• Impregnacyjne – obleka si i uszlachetnia materiały tradycyjne jak: drewno, papier, tkanin , wat z wełny szklanej

• Tworzywa adhezyjne – wykazuj du przyczepno do produkcji klejów i kitów

• Tworzywa powłokowe – wła ciwo ci błonotwórcze: do farb, emali – pokrywa si metalne, drewno, w celach estetycznych i ochronnych np. przed korozj .

Tworzywa polimeryzacyjne:

polimeryzacja jest to synteza zwi zków małocz steczkowych tzw. monomerów w substancj wielkocz steczkow bez wydzielania produktów ubocznych, przy czym synteza musi by doprowadzona do ko ca.

OWZY Nazwa

RO handlowa WŁA CIWO CI

WYROBY I ZASTOSOWANIE

WT

Grzegorz Mrzygłocki, WILi , sem.III, gr.2

63

Politen

Tworzywo wysoko-

Folia – izolacja przeciwwodna, antykorozyjna,

Polan

i niskoci nieniowe,

materiał dekarski, stosowana do osłony budynków;

Hypolan

chemoodporne,

mo e by zbrojona, przepuszcza promienie UV

odporne na działanie

W e i rury – doprowadzenie wody pitnej, daje si

wody,

spienia

zgrzewa si

Cylindryczne kształtki, sto ki – folia z

Polietylen

wytłoczonymi sto kami

izolacja przeciwwodna,

lepsze wła ciwo ci termiczne

Otuliny – ze spienionego polietylenu (izolacja

termiczna rur)

PCV

Bardzo odporny

TWARDY:

PCW

chemicznie

płytka podłogowa PCV – z wypełniaczami 30x30,

Winydur

materiał podłogowy, gr. 2÷3mm – budynki u yteczno ci publicznej

Polocel

dielektryk

wyroby elastyczne – jako wykładziny z warstw

Owidur

izolacyjn lub bez

igielit

Lenteks – wykładzina podłogowa

wielowarstwowa, pod warstw izolacyjn filc

(gnij cy pod wpływem wilgoci), obecnie produkuje

si polichlorek bez warstwy izolacyjnej

Winigon Special – 1-warstowa wykładzina (bez

warstwy izolacyjnej)

Twarde PCW:

Rury – przewody wentylacyjne, sieci kanalizacyjne

ci nieniowe – zwi kszona wytrzymało (o cienkich

inylu

cianach)

Rynny, rury spustowe – w przemy le chemicznym

Folie – cele budowlane przeciwwodne, izolacyjne

przepony przeciw ciekom, wodoodporne, o ró nych

grubo ciach

Polichlorek w

ZMI KCZONY:

Mata dylatacyjna – długo ci kilkadziesi ciu

metrów, dzielone dylatacjami, dobra przyczepno

do betonu, wytrzymałe na rozci ganie i ciskanie;

stosowana np. w zaporach wodnych, tunelach,

przej ciach podziemnych

Tkaniny techniczne – do powłok pneumatycznych

wisz cych np. Opera Le na

WYSOKOUDAROWY:

Ramy okienne i drzwiowe – bardzo odporne na

uderzenia

Siding – płyta okładzinowa do elewacji budynków,

dł 6m, szer. 20÷25cm

Grzegorz Mrzygłocki, WILi , sem.III, gr.2

64

Oppanol

Tworzywo

Stosowany w przypadku nara enia budowli na

elastyczne

działanie wody pod wysokim ci nieniem, do robót

wytrzymałe na temp. antykorozyjnych i hydroizolacyjnych

-70÷60oC

Folie – du a wydłu alno , izolacje

chemoodporny,

przeciwowodne w miejscach dylatacji

wodoodporny

W e, uszczelki, kleje, łaty

nie odporny na

działanie olejów,

wra liwy na

działanie tlenu i

Polizobutylen

promieni UV

wprowadza si

minerały talku i grafitu.

Pod obci eniem

wydłu a si nawet do

450% długo ci

Plexiglan,

92%

wietliki dachowe

Metaplex,

przepuszczalno ci

ciany i płyty osłonowe

Szkło

promieniowania

kabiny natryskowe

etylu

organiczne, widzialnego

pokr tła

szkło

daje si barwi ,

elementy ozdobne w sanitarce

akrylowe

przepuszcza

kopułki dachowe

promieniowanie UV

l ejszy, bardziej

etakrylan m

elastyczny i

odporniejszy na

Polim

uderzenia od szkła, ale

podatny na

zarysowanie i drogi

Styropian,

Tworzywo

do szklenia otworów wewn trznych

Styrofoam

bezbarwne, daj ce si

Płytki cienne okładzinowe – poliestyren + dodatki

barwi

+ barwniki – okładanie cian w laboratoriach

kruche

Płyty do szklenia wewn trznego – szkło

twarde

ornamentowe

nienasi kliwe wod

Styropian – spieniony polistyren; twardy o du ej

Polistyren

wytrzymało ci jak na materiał wybitnie porowaty

Polkit – lepiszcze do wypełnienia szczelin

dylatacyjnych, do szklenia w meblarstwie

Lateks – dodawany do betonu w celu uszczelniania

i zwi kszenia przyczepno ci

inylu

POW

Bardzo dobra

przyczepno (adhezja)

do wi kszo ci

lepiszcze do mas podłogowych

materiałów

lepiszcze w masach tynkowych

budowlanych

Polioctan w

Grzegorz Mrzygłocki, WILi , sem.III, gr.2

65

y

Buna

znaczna odporno

Tworzywo zast puj ce kauczuk naturalny

chemiczna

wykładziny, uszczelki, ogumienie (opony

samochodowe), wykładziny podłogowe z

modyfikowanego (kopolimeryzacja) kauczuku,

lepiszcze do farb, lakierów, powlekanie tkanin

technicznych, uszczelki do zł czy rur, wykładziny

antykorozyjne, mo na spienia izolacja termiczna,

akustyczna, antywibracyjna, du a adhezja klej

auczuk butadienowK

(budapren); osłona kabli elektrycznych, farby

hydrofobowe

Neopren

Zawiera 40% chloru,

uszczelki

y

niepalny

du a odporno

chemiczna

wła ciwo ci

auczuk K

hydrofobowe

chloroprenow

odporny na działanie

czynników

atmosferycznych

PP

Wytrzymało

produkacja rur (ł czone temicznie), odporne na

termiczna –35÷130oC

gor ce ciecze, instalacje wodoci gowe

du a odporno

włókna polipropylenowe – produkcja tkanin

chemiczna i

technicznych, wykładziny typu dywanowego

mechaniczna

(poł czone z włóknami materiałowymi)

folie propylenowe – papy

Polipropylen

w e, zbiorniki, rury na agresywne ciecze,

urz dzenia sanitarne, kubki, wiadra, miski,

pojemniki, zderzaki, obudowy akumulatorów

Przypomina

rury, przewody na ciecze zimne i gor ce

wła ciwo ciami

polipropylen, ale jest

od niego nieco lepszy

aldehyd

du a udarno ,

twardo i wyt. mech.,

izolator elektryczny

chemiczny i termiczny

Poliform

(do 175oC)

odporny na czynniki

atmosferyczne

Tworzywa kopolimeryzacyjne:

Kopolimeryzacja – synteza dwóch lub wi cej monomerów, pozwala na ulepszenie tworzyw sztucznych.

TWORZYWO

WŁA CIWO CI, WYROBY, ZASTOSOWANIE

Kauczuk butadienostyrenowy

Wi ksza odporno chemiczna, mo na go spienia , dobra

izolacja akustyczna

ABS (akrylonitrylbutanostyren)

Du a odporno na uderzenia (udarno ), przewody

chemiczne, rury dla cieczy agresywnych

Grzegorz Mrzygłocki, WILi , sem.III, gr.2

66

SBS (sturen – butadien – styren)

Dla poprawienia elastyczno ci asfaltów, produkcja mas

powłokowych (pap)

Tworzywa polikondensacyjne

Polikondensacja - Synteza dwóch lub wi cej monomerów z wydzelaniem produktów ubocznych (H2O, HCl, NaCl). Synteza mo e by przerwana w dowolnym momencie, gdy zostan ju uzyskane po dane wła ciwo ci.

OWYZ Nazwa

RO handlowa

WŁA CIWO CI, WYROBY, ZASTOSOWANIE

WT

Bakelit

ywice fenolowo-formaldehydowe:

fenolit

Kleje, kity, spoiwa, tłoczywa, ywice lane, laminaty ( ywice impregnacyjne) polofen

tworzywa piankowe, tworzywa modyfikowane

Unilam

Kleje przy produkcji płyt pil niowych, wiórowych, sklejek, do klejenia drewna, welonów z włókien szklanych

Kity KDB-110 – kwasoodporny, roboty antykorozyjne

Laminaty zbrojone włóknem szklanym

Fenoplasty

Tekstolit – Unilam – wiele warstw papieru technicznego przesyconego ró nymi ywicami

Tłoczywa z ró nymi wypełnieniami

ywice mog by spienione – tworzywa piankowe

Lakiery, farby – mo e by wydzielany fenol (toksyczny)

Pianizol

ywice mocznikowe (i karbonitowe) – du a przezroczysto , przyczepno do

Meladur

drewna – kleje do drewna, odporne na zimn wod , nieodporne na gor c wod Melacor

Spieniona posta – pianizol niepalny, nie gnije, znikoma g sto pozorna i wytrzymało mechaniczna, wsi ka wilgo z powietrza, osiada, do izolacji termicznej

inoplasty m

ywice melaninowe – wi ksza odporno termiczna, odporne na czynniki

A

atmosferyczne

Kleje i lakiery wysokiej jako ci, tłoczywa, klamki, uchwyty, instalacje sanitarne, podłoga szwedzka

Polimal

NASYCONE:

Plastdur P

ywice alkaidowe – lakiery

Poliestrit

ywice tereftalowe – wła ciwo ci włóknotwórcze

folie – do izolacji poroszczelnych

materiały antykorozyjne, powłoki pneumatyczne, włókna, tkaniny (odzie ) NIENASYCONE:

Utwardzenie mo e by na zimno i na gor co, du a przyczepno do no ników, Poliestry

du a odporno chemiczna i termiczna (–55÷150oC), du y skurcz podczas

twardnienia, zdolno do przepuszczania promieniowania radarowego

Laminaty zbrojone włóknem szklanym

Płyty faliste – przykrycia dachowe, elementy osłonowe

Kadłuby jednostek pływaj cych, plastozaprawy

Grzegorz Mrzygłocki, WILi , sem.III, gr.2

67

Silicone

Polimery krzemo-organiczne, du a izolacyjno elektryczna, du a

silastic

hydrofobowo , odporno na temperatury -50÷200oC, odporne na działanie

tlenu, wody, kwasów i soli, wła ciwo ci antyadhezyjne

oleje (hydrauliczne), emaile, rodki do hydrofobizacji budynków, kauczuk, pasty, Sylikony

samry, uszczelki kauczukowe, lepiszcze do płynnych ?????

Nylon

Faza krystaliczna i amorficzna, bardzo du a wytrzymało mechaniczna,

Stilon

odporno na uderzenia, zarysowania i scieranie, tłumi drgania, dobre

Talon

wła ciwo ci włóknotwórcze,

Rilson

koła z bate, ło yska, rury, pr ty

idy Kapron

Mog by poliamidy wytłaczane folie i włókna – tworzywa termoplastyczne Ultramid

Wykładziny typu dywanowego – zdolno wchłaniania wody 2,5÷11% - im

wi ksza wilgotno tym wi ksza plastyczno

Poliam

Elementy konstrukcyjne:

Siedzenia trybun, elementy armatury sanitarnej, dobra udarno

Włókna aramidowe – Kevlarowe – zwi kszona wytrzymało mechaniczna i

odporno termiczna, du a zdolno tłumienia drga , przemysł lotniczy,

zbrojeniowy, stoczniowy, konstrukcje dachowe, zbrojenia laminatów

Tiokol

Kauczuki polisiarczkowe

Mała wytrzymało na rozci ganie i du a cieralno , odporne na oleje i czynniki atmosferyczne; do produkcji powłok antykorozyjnych, kleje, izolacje urz dze Kity – mieszanina ywic tiokolwych i utwardzaczy materiał trwale elastyczny, ioplasty

odporny na ozon i wiatło, mała przepuszczalno gazów

T

Uszczelnienie szyb zespolonych

Wysoka przepuszczalno wiatła widzialnego (90%), ogromna odporno na

uderzenia (materiał nietłuk cy), du a wytrzymało mechaniczna, odporno

termiczna do 120oC, dobry izolator, mała wodochłonno , samogasn ce,

glany

nietoksyczne, odporno na alkohol i czynniki atmosferyczne;

Elektronika, przemysł maszynowy, produkcja nietłuk cych szyb (tafli), drzwi Poliw

rozsuwaj ce, szyby kuloodporne, osłony w bankach

Tworzywa poliaddycyjne

Poliaddycja – ł czenie monomerów bez wydzielania produktów ubocznych, lecz z przegrupowaniem si atomów (najcz ciej wodoru) – maj mniejszy skórcz ni materiały polikondensacyjne.

OWYZ Nazwa

RO handlowa

WŁA CIWO CI, WYROBY, ZASTOSOWANIE

WT

Grzegorz Mrzygłocki, WILi , sem.III, gr.2

68

e Epidian 5

Dobre, rzadkie kleje i kity u ywane do naprawy betonu

(klej), 61,

Kity chemoodporne, roboty antykorozyjne

65, 430

o małym ła cuchu ciecze / powy ej 500u ciała stałe

tworzywa chemoutwardzalne

mały skórcz, du a wytrzymało , odporno chemiczna, wodoodporno ,

trudnopalne, du a adhezja (metale, szkło, beton)

ice epoksydow

masy tynkowe, posadzki, lakiery malarskie, materiały – laminaty zbrojone yw

włóknami szklanymi, rury do prowadzenia agresywnych cieczy, płytki

podłogowe, utwardzacze nietoksyczne – farby do malowania zbiorników na H2O

tworzywa twarde lub elastyczne

e

tworzywa piankowe, u ywane do izolacji termicznych i akustycznych

odporne na działanie wody i kwasów

ice

tworzywa samogasn ce

yw

tworzywa daj ce zł cza o ró nym stopniu twardo ci

du a wytrzymało na rozci ganie

poliuretanow

mała cieralno

lakiery, masy podłogowe, kauczuki

Notatki z roku akademickiego 2005/2006

Grzegorz Mrzygłocki, WILi , sem.III, gr.2

69