Materiały pomocnicze do nauki przedmiotu „Materiały Budowlane” na kierunku

„Budownictwo” na Wydziale Inżynierii WAT.

Na prawach rękopisu. Prawa autorskie zastrzeżone. Wyrażam zgodę na kserowanie wyłącznie na potrzeby studentów Wydziału Inżynierii WAT.

mgr inż. Tadeusz Błażejewicz

MATERIAŁY NA POKRYCIA DACHOWE

1. Ogólne zasady doboru materiałów.

Przy

doborze

materiału należy brać pod uwagę.:

- pochylenie połaci dachowych (wpływa na szybkość spływu wody, a tym samym na czas utrzymywania się wody na pokryciu i wymaganą szczelność materiału);

- nośność konstrukcji dachu (zależy od niej dopuszczalny ciężar pokrycia);

- rodzaj materiału podłoża połaci dachowej (wpływa na sposób mocowania pokrycia);

- stopień skomplikowania płaszczyzn dachu;

- możliwość zawilgocenia podkładu pod pokrycie (np.: mokra termoizolacja);

- warunki klimatyczne i korozyjność atmosfery (występują w Polsce 4 strefy obciążenia śniegiem i 3 strefy obciążenia wiatrem);

- wymagania ochrony przeciwpożarowej;

- przeznaczenie pomieszczeń ostatniej kondygnacji (izolacyjność akustyczna dachu);

- względy estetyczne i architektoniczne;

- okres wykonywania robót;

- wymaganą niezawodność i trwałość pokrycia;

- możliwości finansowe i wykonawcze.

Pochylenia połaci dachowych wg PN-B-02361 : 1999 określa się jako:

- stosunek h/a wysokości dachu do długości rzutu połaci dachowej na płaszczyznę poziomą i wyraża w procentach;

- jako kąt między połacią i płaszczyzną poziomą.

Producenci materiałów na pokrycia dachowe powinni podawać dla nich najmniejsze i największe dopuszczalne pochylenie połaci oraz pochylenie

zalecane. Im bardziej płaski dach, tym bardziej wodoszczelne powinno być pokrycie. Zwiększenie szczelności uzyskuje się przez eliminację złączy pomiędzy elementami pokrycia (pokrycia bezspoinowe z mas bitumicznych, stosowanie blach dachókowych o wymiarach połaci dachowych lub folii dachowych wielkopłaszczyznowych i zgrzewanych na zakładach), przez stosowanie większych zakładów wzdłużnych i bocznych przy pokryciach z arkuszy lub paneli, stosowanie dodatkowych warstw pokrycia (folie wstępnego krycia, dodatkowa warstwa papy itd.). Boczny wiatr z deszczem mogą podnieść wodę na wysokość około 6 cm, dlatego zakłady wzdłużne między elementami pokrycia, wykonywane na sucho (bez sklejania), powinny być tak długie, aby spiętrzona woda nie przenikała przez nie pod pokrycie. Ze względu na pochylenie dachy dzieli się na płaskie – do około 20% (do kąta pochylenia 12o) i strome. Podstawowe rodzaje materiałów do krycia dachów płaskich to papy, folie, pokrycia (powłoki) bezspoinowe asfaltowe, laminaty i blachy fałdowe.

Podstawowe materiały do krycia dachów stromych to dachówki ceramiczne i cementowe, gonty bitumiczne (dachówka kanadyjska), płyty falisto-bitumiczne, dachówki blaszane, panele dachówkowe samonośne, blachy dachówkowe, blachy faliste i fałdowe oraz blachy płaskie (ocynkowane, cynkowe, aluminiowe, cynkowo-tytanowe, miedziane, blachy powlekane). Ważne jest, aby pokrycie stanowiło kompletny system, tj. oprócz materiału do krycia były dostępne uszczelki, kołki, elementy wentylacyjne i kalenicowe, rynny koszowe, okna połaciowe, blachy okapowe (nadrynnowe), obróbki kominów, wywiewki, osłony śniegowe itp. Przy kryciu blachą płaską większość z w/w elementów wyrabia blacharz na placu budowy. Materiały na pokrycia dachowe są eksploatowane w najcięższych warunkach. Są one narażone na.:

- zmiany temperatury od –30o do +60oC (ze względu na duże ruchy termiczne, w dużych dachach konieczne jest wykonanie dylatacji; ze względu na dużą rozszerzalność termiczną blachy cynkowo-tytanowej i cynkowej, pokrycie i obróbki należy dylatować przesuwnie co 2,5 m;

- obciążenie wiatrem (groźne działanie ssące, najsilniejsze przy narożach dachu);

- obciążenie śniegiem (w tym tarcie zlodowaconego śniegu);

- działania korozyjne atmosfery (w tym ultrafioletu i tlenu działającego destrukcyjnie na tworzywa sztuczne i bitumy);

- oddziaływanie wody i lodu;

- obciążenia mechaniczne wskutek ruchu osób lub ruchów konstrukcji.

2. Materiały do krycia dachów płaskich.

2.1. Materiały rolowe – papy.

Jest to nadal najczęściej stosowany rodzaj pokrycia, przy czym papy na tekturze są stopniowo wypierane przez papy termozgrzewalne. Typowe pokrycie z papy na tekturze składa się z 2 warstw papy podkładowej i 1 warstwy papy wierzchniego krycia, sklejonych lepikiem na gorąco. W pokryciu dachowym nie wolno stosować pap izolacyjnych. Im bardziej płaski dach, tym większa powinna być gramatura papy. Tam, gdzie w podłożu może występować wilgoć, jako pierwszą warstwę należy ułożyć papę wentylacyjną – perforowaną i zastosować kominki wentylacyjne. Tam, gdzie podłoże może wykonywać duże ruchy, jako pierwszą warstwę należy ułożyć papę mocowaną mechanicznie (papiakami), zgrzewaną tylko na zakładach. W pozostałych przypadkach pierwszą warstwę papy podkładowej przykleja się lub zgrzewa całą powierzchnią do podłoża zagruntowanego uprzednio lepikiem na zimno. Papy na tekturze są najtańsze, ale najmniej trwałe, wymagają konserwacji lepikiem dachowym co około 2 – 4 lata (dla uzupełnienia ciał lotnych). Papy te mają małe wydłużenie przy zerwaniu i sztywnieją już w temperaturach poniżej +5oC, w związku z tym powłoka asfaltowa łatwo pęka, wkładka tekturowa butwieje i powstaje przeciek.

Typowe pokrycie z pap termozgrzewalnych na włókninie poliestrowej składa się z 1 warstwy papy podkładowej i 1 wierzchniego krycia. Do krycia dachów powinny być stosowane papy na asfalcie modyfikowanym kauczukiem SBS, które nie sztywnieją także w temperaturach ujemnych. W przypadku użycia papy na welonie szklanym (o małym wydłużeniu przy zerwaniu), papa taka może stanowić tylko 1 warstwę w pokryciu. Produkowana jest też bardzo tania papa termozgrzewalna nie modyfikowana SBS, na cienkim welonie szklanym o gramaturze 60 g/m2, bardzo krucha, o wyglądzie identycznym jak papa lepszej jakości, o właściwościach podobnych do tradycyjnych pap na tekturze (o nazwie handlowej Hydrobit). Dla trwałości pokrycia bardzo ważna jest jakość posypki z łupka, która chroni asfalt przed promieniami ultrafioletowymi i poprawia trudnozapalność. Dachy płaskie kryje się pasmami równoległymi do okapu, zaczynając od okapu w kierunku kalenicy. Dachy strome kryje się pasmami prostopadłymi do okapu, przerzucając koniec pasa przez kalenicę. Wszystkie wywinięcia papy na powierzchnie pionowe powinny być wykonane promieniem co najmniej 50 mm. Papy powinny być przyklejone lub zgrzane całopowierzchniowo, gdyż inaczej powstają pęcherze (przy docisku

papy podczas klejenia powinno nastąpić wyciśnięcie wałeczka asfaltu na czole i brzegach przyklejonego arkusza. Temperatura lepiku podczas klejenia powinna wynosić 160 – 180oC. Przegrzanie lepiku lub pap termozgrzewalnych powoduje kruchość asfaltu. Należy stosować zakłady co najmniej 10 cm, zgodne z kierunkiem spływu wody i kierunkiem najczęściej wiejących wiatrów oraz zdylatować pokrycie w miejscach dylatowania konstrukcji dachu. Przy pokryciach dwuwarstwowych arkusze papy w pokryciu powinny być

przesunięte o ½ szerokości arkusza, a w pokryciach trójwarstwowych o 1/3.

2.2. Folie.

Foliami kryje się 5 ÷ 10% dachów płaskich. Pokrycia z folii są z reguły jednowarstwowe i z tego powodu mogą być bardziej zawodne – przebicie folii lub niezgrzanie złącza natychmiast powoduje przecieki. Znalezienie miejsca przecieku przy pokryciu z folii jest trudne. Folie stawiają duże wymagania dla gładkości podłoża. Ze względu na duże wymiary arkuszy folii, pokrycie jest bardzo szczelne i może być układane na bardzo płaskich dachach (lokalnie bezodpływowych). Folie mogą być układane na starych pokryciach z papy.

a) Folie z polichlorku winylu.

Są to folie o grubości co najmniej 1,2 mm, często białej barwy (aby odbijały promienie słoneczne). Mogą mieć na spodzie warstwę włókniny poliestrowej dla ochrony przed przebiciem przez nierówności podłoża, dla ułatwienia odparowania wilgoci z podłoża oraz dla ochrony przed bitumem. Obrzeża folii, przeznaczone do zgrzewania, są pozbawione włókniny. Spawy folii powinny być dodatkowo pokryte płynną folią z PCW. Szerokość folii z PCW

wynosi na ogół 1 ÷ 1,5 m. Folie PCW są odporne na ultrafiolet, mogą być bitumoodporne (można je kłaść na stare pokrycie z papy) lub nie. Niektóre folie są paroprzepuszczalne (do 2,7 g/m2/dobę) i można je układać na lekko wilgotnych podłożach. Wydłużenie przy zerwaniu folii PCW jest rzędu 350%, nie sztywnieją w niskich temperaturach. Producenci udzielają 10 lat gwarancji na pracę w pokryciu dachowym. Folie mogą być przyklejone cała powierzchnią lub pasmowo, mogą być kołkowane wzdłuż zakładów lub obciążone balastem (warstwą 5 cm żwiru). W strefach krawędziowych dachu i przy narożach pewniejsze jest mocowanie przez kołkowanie (ze względu na silne działanie ssące wiatru). Obróbki blacharskie dachów krytych folią powinny być wykonywane z blach powlekanych tą samą folią, aby można było zgrzać pokrycie z obróbką. Przykładowe nazwy handlowe folii

dachowych PCW: Vaeplan, Sikaplan. Folie PCW są bardziej elastyczne od pap i łatwiejsze do zgrzewania, dlatego łatwiej nimi obrobić połacie dachowe o skomplikowanych kształtach.

b) Folie z kauczuków syntetycznych.

Często stosowna jest folia z kauczuku etylenowo-propylenowo-dienowego napełnionego sadzą (antyutleniacz), czarnej barwy, o nazwie handlowej membrana EPDM. Grubość folii wynosi co najmniej 1 mm. Jest ona

wulkanizowana na zakładach przy pomocy specjalistycznego urządzenia, a spaw powinien być dodatkowo zaklejony pasem folii EPDM samoprzylepnej.

Stosowana jest jako izolacja przeciwwodna w dachach odwróconych i tarasach zielonych. Najczęściej jest układana luzem i dociążana balastem (żwirem jednofrakcyjnym grubym). Folia jest elastyczna do -25oC, a jej trwałość w pokryciu dachowym przekracza 50 lat. Jako typowe pokrycie dachowe stosowana jest folia z kauczuku polizobutylenowego (Rhepanol) –

bardzo elastyczna, o trwałości powyżej 50 lat. W przypadku mocowania tej folii przez kołkowanie na zakładach lub klejenie pasmowe, dachy są „głośne”, gdyż pasy nie przyklejone łopoczą na wietrze.

2.3. Pokrycia bezspoinowe z mas bitumicznych.

Występują masy rozpuszczalnikowe, przeznaczone na suche podłoża oraz masy emulsyjne – na podłoża suche oraz lekko zawilgocone. Układ warstw pokrycia jest następujący.:

- warstwa gruntująca (o małej lepkości):

- masa powłokowa (warstwa o grubości 3 ÷ 5 mm);

- warstwa wierzchnia (barwy srebrnej – odbijająca ultrafiolet lub z posypką z łupka).

Jest to najlżejsze pokrycie – masa 1 m2 wynosi 2 ÷ 7 kg. Masy

powłokowe wykonywane są na bazie asfaltu modyfikowanego dodatkiem kauczuku, często zawierają dodatek włókien szklanych lub polimerowych, zwiększających wytrzymałość powłoki. Masy te można dodatkowo zbroić 1 ÷ 2

wkładkami z maty szklanej lub poliestrowej (tzw. fizeliną). Pod niektóre masy na podkładzie należy ułożyć 1 warstwę papy, inne są kładzione wprost na podłoże betonowe.

2.4. Pianki poliuretanowe sztywne.

Są nakładane metodą natrysku przy użyciu specjalnych agregatów

spieniających. Podczas natrysku są niebezpieczne dla zdrowia. Najczęściej układa się pokrycie o grubości 3 ÷ 4 cm, które jest jednocześnie izolacją przeciwwodną i izolacją termiczną. Na wierzch pianki należy nanieść powłokę zabezpieczającą przed promieniowaniem ultrafioletowym. Te pokrycia powinny być chronione przed ptakami krukowatymi, które wydziobują w nim gniazda.

2.5. Powłoki poliuretanowe (np.: Decothane SP).

Są to jednoskładnikowe lakiery żywiczne, bezrozpuszczalnikowe,

nakładane pędzlem lub natryskiem, które utwardzają się (sieciują) wilgocią z powietrza dając elastyczną utwardzoną chemicznie powłokę. 2 warstwy lakieru tworzą powłokę odporną na ruch pieszy. Powłoki są paroprzepuszczalne, odporne na ultrafiolet. Nakładanie tylko na podłoża betonowe. Istnieje możliwość zaizolowania bardzo skomplikowanych kształtów.

3. Materiały do dachów stromych.

3.1. Płyty falisto-bitumiczne (Ondulin lub Ondura).

Są to płyty faliste, o grubości 2,8 mm (fala 35 mm), o wymiarach 94 x 200 cm i masie 6,3 kg/sztukę. Produkowane są z włókien celulozowych przesyconych bitumem i sprasowanych, a następnie pomalowanych

powierzchniowo na kolor zielony, czerwony, brązowy, niebieski. Ciężar pokrycia jest mały – rzędu 3,2 kg/m2. Pokrycie jest trudnozapalne. Płyty mocuje się do drewnianych łat przybijając je gwoździami z kapturkiem ochronnym poprzez szczyt fali. Łaty powinny być rozmieszczone dosyć gęsto - co około 40

– 60 cm. Im bardziej płaski dach, tym większe powinny być zakłady wzdłużne płyt (14 ÷ 30 cm) i zakłady boczne (1 do 2 fale). Oprócz płyt w skład systemu do pokrycia dachu wchodzą także: gąsiory kalenicowe, opierzenia boczne, świetliki, wywietrzniki itp. Płyty mają 20-letnią gwarancję na nieprzemakalność i 10-letnią na trwałość barwy. Dopuszczalne obciążenie śniegiem wynosi 250

kg/m2, a wiatrem do 160 km/h. Przy docisku miejscowym ciężarem człowieka może wystąpić załamanie fali. Płyty można ciąć piłką o drobnych zębach.

Można je układać bez zrywania starego pokrycia. Podobne, ale znacznie droższe są płyty faliste z PCW (mogą być przezroczyste).

3.2. Płyty z poliwęglanu.

Występują płyty płaskie, faliste i trapezowe, płyty komorowe oraz kopułki dachowe i płyty gięte – łukowe. Płyty komorowe (o grubości do 32 mm), z wewnętrznymi kanałami powietrznymi, wykazują izolacyjność termiczną zbliżoną do szyb zespolonych. Wszystkie płyty wykazują dużą (75% do 90%) przepuszczalność światła i stosowane są do zadaszeń zapewniających doświetlenie pomieszczeń. Płyty poliwęglanowe wykazują dużą odporność na uderzenia i bardzo dobrą odporność na czynniki atmosferyczne. Są łatwe w obróbce. Ze względu na duży współczynnik rozszerzalności termicznej, złącza płyt z elementami metalowymi powinny być uszczelnione odpowiednimi uszczelkami lub kitem trwale elastycznym. Zakres termiczny pracy poliwęglanów leży w granicach od –30oC do +120oC. Płyty są klasyfikowane jako trudnozapalne.

3.3. Bitumiczne gonty papowe.

Nazywane

są też dachówką kanadyjską lub dachówką szwedzką. Panele o

szerokości 1 m, wycięte w 4 do 6 nosków, wycinane są z papy na włókninie szklanej (o gramaturze 140 g/m2), nasyconej asfaltem modyfikowanym SBS, z kolorową posypką. Służą do krycia dachów o pochyleniu 12o do 75o. Noski gontów mogą mieć różny kształt: trapezu, prostokąta, sześciokąta, fali, dachówki karpiówki itp. Występują w kolorze czerwonym, brązu, zielonym, grafitowym i cieniowane. Ciężar pokrycia wynosi około 8 kg/m2. Gonty różnych typów różnią się szczelnością wykonanego z nich pokrycia, co wiąże się z tzw.

stopniem zaklejenia. Są dostępne gonty, które na spodniej powierzchni mają folię antyadhezyjną, którą przed ułożeniem trzeba zdjąć. Gonty te po dociśnięciu ulegają przyklejeniu całą powierzchnią na skutek samowulkanizacji pod wpływem promieni słonecznych (gonty Icopal). Gonty przyklejone całą powierzchnią dają pokrycie najbardziej szczelne spośród gontów papowych i mogą być układane w taki sposób, że koniec noska panela leżącego wyżej dotyka góry wycięcia między noskami w rzędzie niższym. Występują gonty, które mają naniesiony pasek klejący (ciągły lub kreskowy)na powierzchni łupka i ulegają przyklejeniu tylko wzdłuż paska. Są też gonty o najmniejszym stopniu zaklejenia, gdzie tylko na noskach występują punkty klejące, a na spodzie panela jest cienka folia, której nie wolno zdejmować (gonty AWA). Znane są też gonty, które trzeba wgrzać w papę termozgrzewalną ułożoną na dachu (Tegola).

Dla gontów, które nie są przyklejane całą powierzchnią, ilość paneli układanych

na 1 m2 połaci zależy od kąta pochylenia dachu i jest większa dla dachów bardziej płaskich. Dla tych paneli przy kątach pochylenia połaci 15o ÷ 25o należy ułożyć 8,7 sztuki na 1 m2 – nosek górnego gonta musi wtedy zakrywać wycięcie w niższym panelu na głębokość 2 ÷ 3 cm, aby zabezpieczyć to miejsce przed przenikaniem wody przy bocznych wiatrach. Dla pochyleń powyżej 45o wystarczy 7,1 sztuk paneli na 1 m2 pokrycia. Przy układaniu gontów w obniżonych temperaturach lub w strefie silnych wiatrów, noski gontów trzeba podgrzać dla lepszego przylepienia lub przykleić lepikiem na gorąco. Gonty przybija się 4 – 5 gwoździami papowymi ocynkowanymi wbijanymi 1 ÷ 2 cm nad wycięciami gonta (w strefie silnych wiatrów dodatkowo 2 gwoździe w górnych narożach panela). Gonty układa się na 1 warstwie papy na włókninie szklanej (o gramaturze włókniny 60 g/m2), ułożonej prostopadle do okapu.

Najlepszym podłożem pod gonty jest płyta OSB, sklejka lub deski łączone na wpust (o szerokości 10 cm). Podkład pod gonty nie powinien mieć szczelin szerszych od 3 mm. Jako pierwszy pas od okapu przybija się gont odwrócony noskami do góry, a kalenicę kryje podwójnymi płytkami odciętymi z panela.

Gonty mają 10-letnią gwarancję na trwałość w pokryciu dachowym. Nie należy chodzić po nagrzanym przez słońce pokryciu z gontów, gdyż grozi to wyciśnięciem na powierzchnię bitumu i powstaniem czarnych śladów. Przy kontroli jakości gontów bada się między innymi odporność na rozdzieranie przez gwóźdź oraz przyczepność posypki.

3.4. Pokrycia blaszane.

3.4.1. Pokrycia z blach płaskich.

Ze

względu na korozyjność atmosfery (kwaśne deszcze) oraz praco-

chłonność przy wykonywaniu pokrycia, coraz rzadziej stosowane są do krycia blachy stalowe ocynkowane. Są one przeznaczone do krycia dachów o pochyleniu powyżej 20% (11o), a zalecane pochylenia wynoszą 30 ÷ 60%. Dla zabezpieczenia przed korozją pokrycia te po około 2 latach od ułożenia należy malować emaliami antykorozyjnymi przeznaczonymi na powierzchnie ocynkowane (np.: emalią chlorokauczukową z pigmentami chromianowymi).

Grubość blachy wynosi około 0,6 mm, a ilość cynku powinna być nie mniejsza niż 275 g/m2.

Blachy cynkowe są stosowane bardzo rzadko ze względu na wysoką cenę, dużą kruchość i brak odporności na kwaśne deszcze. Blachy cynkowo-tytanowe, o podwyższonej odporności na korozję, charakteryzują się dużą rozszerzalnością

termiczną ,dlatego pokrycia i obróbki blacharskie z tych blach wymagają wykonania dylatacji przesuwnych co około 3 m.

Blachy miedziane są najtrwalsze i najdroższe. Podczas eksploatacji stopniowo pokrywają się patyną (zasadowym węglanem miedzi) zielonkawego koloru, która nadaje pokryciom szlachetny wygląd i chroni blachę przed korozją atmosferyczną.

Blachy aluminiowe są bardzo odporne na starzenie atmosferyczne, ale są sztywne i nie ma możliwości gięcia ich na budowie. Dlatego blachy te są stosowane prawie wyłącznie jako faliste lub fałdowe. Aluminium koroduje na styku z innymi metalami i z betonem, dlatego złącza wymagają odizolowania (np.: paskiem z papy lub powłoką z lepiku). Pod pokrycie z blach płaskich trzeba wykonać pełne szalowanie dachu.

3.4.2. Pokrycia z blachodachówki.

Jest to blacha wytłoczona głęboko w kształt dachówki, dzięki czemu pokrycie jest lekkie (7 kg/m2), a na tyle sztywne, że nie wymaga pełnego szalowania. Blacha stalowa o grubości około 0,6 mm pokryta jest obustronnie alucynkiem (stopem cynku i aluminium – bardziej odpornym na korozję atmosferyczną) i dodatkowo pomalowana emalią epoksydową i akrylową.

Występują dachówki z posypką mineralną, o wyglądzie dachówek

ceramicznych. Blachy są często wykonywane o wymiarze i kształcie połaci dachowych, dzięki czemu ilość łączeń jest zminimalizowana. Blachy te mogą być układane już na dachach o pochyleniu 2o (15%), lecz zaleca się pochylenia powyżej 25%.

3.4.3. Pokrycia z paneli samonośnych.

Panele o szerokości krycia 420 cm (21 dachówek w panelu) posiadają z przodu i tyłu przetłoczenia umożliwiające szczelne połączenie paneli na zakład.

Długość krycia jest zmienna, zależna od typu kształtu dachówki i dochodzi do 42 cm. Odpowiednio ukształtowane tylne przetłoczenie usztywnia panel i tworzy oparcie panela o podłoże, dzięki czemu panele są samonośne i nie wymagają pełnego szalowania. Panele są tłoczone z blachy stalowej ocynkowanej o grubości 0,55 mm, pokrytej dodatkowo poliestrem. Ciężar pokrycia wynosi 6,2 kg/m2. Panele mogą być stosowane do krycia dachów o pochyleniu co najmniej 17o (30%), a zalecane jest pochylenie powyżej 40%.

3.4.4. Pokrycia z blach falistych i fałdowych.

Blachy

fałdowe można układać na dachach o pochyleniu już od 4o (7%), a zalecane pochylenie powinno być większe od 10%. Blachy faliste (o kształcie sinusoidy) mogą być układane na dachach o pochyleniu co najmniej 14o (25%), a zalecane jest pochylenie powyżej 30%. Są to najczęściej blachy stalowe ocynkowane, rzadziej powlekane powłoką z tworzyw sztucznych. Ze względu na znaczną sztywność (wynikającą z przetłoczń) nie wymagają szalowania dachu.

Można również na zamówienie otrzymać blachy fałdowe łukowe, wyginane w łuk wzdłuż fali, umożliwiające krycie dachów łukowych.

3.4.5. Dachówki blaszane.

Są to pojedyncze dachówki, przybijane gwoździami do pełnego szalunku, obecnie rzadko stosowane. Zalecane pochylenie dachu powinno być większe od 17o. Ciężar pokrycia wynosi 6 kg/m2.

3.5. Pokrycia z dachówek ceramicznych i cementowych.

Jest to najcięższy rodzaj pokrycia (około 50 kg/m2). W zależności od typu dachówki zalecany jest różny kąt pochylenia dachu. Dla dachówek płaskich (np.: dachówki karpiówki), bez połączeń zakładkowych, dających najmniej szczelne pokrycie, zalecany kąt pochylenia nie powinien być mniejszy od 35o.

Dla dachówek zakładkowych zalecane pochylenie wynosi od 31o do 45o.

Najbardziej szczelne pokrycie daje dachówka marsylka, która ma zakładki uszczelniające wzdłużne i poprzeczne. Pokrycie z dachówki wykonuje się obecnie przez zawieszanie dachówek zaczepem na łatach, bez uszczelniania zaprawą złączy od spodu, przy uszczelnieniu dachu folią wstępnego krycia.

Dachówki płaskie, a pozostałe typy dachówek tylko w rzędzie przyokapowym i przykalenicowym oraz w strefach silnych wiatrów, powinny być dodatkowo przybite gwoździami miedzianymi przez specjalne otwory w dachówkach.

Trwałość pokrycia zależy od jakości zaczepów oraz nasiąkliwości (mrozoodpor-ności) dachówki. Trwałość pokrycia z dachówek szacuje się na około 50 lat. Jest to pokrycie niepalne.

4. Elementy uzupełniające – systemy odwadniające.

Systemy rynnowe bardziej trwałe od tradycyjnych z blach ocynkowanych produkowane są z polichlorku winylu odpornego na ultrafiolet lub z blach stalowych ocynkowanych i obustronnie powlekanych plastizolem. Systemy składają się z rynien dachowych, lejów spustowych, narożników, złączek, denek, rur spustowych, kolanek, uchwytów, obejm, trójników, rewizji itp. W/w elementy podczas montażu systemu łączone są na zatrzaskowe złączki z gumową uszczelką. Średnicę rur i rynien dobiera się w zależności od wielkości odwadnianej połaci dachowej.