NOWE METODY LECZENIA NATURALNEGO POTWIERDZONE NAUKOWO
STYCZEC
2015 (nr 2015-01)
Raport specjalny
PALENIE PAPIEROSÓW
Jak uwolnić się od tego nałogu?
Amerykański pisarz Mark Twain powiedział i dają dobre efekty. W swoim sprawozdaniu GIS
kiedyś: Rzucenie palenia to najprostsza rzecz na potwierdził skuteczność terapii poznawczych
świecie. Wiem, bo próbowałem tysiące razy. Czarny i behawioralnych, którym moim zdaniem wszy-
humor Twaina podkreśla problemy, które musisz scy palacze powinni się poddać, w połączeniu
pokonać, aby z palacza stać się byłym palaczem! z klasycznymi metodami lub bez nich. Niestety
Przeciętny palacz rzucał palenie przynajmniej w opublikowanych zaleceniach przemilczano
7 razy. Wielu z nich niestety wraca do nałogu. niektóre proste sposoby na rzucenie palenia,
o których dzisiaj opowiem.
W samej tylko Francji pali 16 mln ludzi. 32%
osób w wieku od 15 do 85 lat pali okazjonalnie. Najpierw jednak, aby zachęcić Cię do rzucenia
Wśród osób w wieku od 18 do 34 lat prawie co
palenia, przedstawię korzyści, które zobaczysz
druga osoba jest palaczem. Odsetek palaczy wśród
już w pierwszych dniach i potem tygodniach
mężczyzn obniżył się od lat 60. ubiegłego wieku
niepalenia.
z 57% do 32%. Z kolei kobiety palą więcej: obecnie
Już po kilku minutach po wypaleniu papierosa
to 26% z nich, w porównaniu do 10% wcześniej.
tętno wyrównuje się.
Jeśli chodzi o sytuację w Polsce, to 10 mln Pola-
Po kilku godzinach zaczyna obniżać się stężenie
ków pali regularnie 15  20 sztuk papierosów
dziennie. Prawie 5 mln z tych osób pali dłużej niż tlenku węgla, który jest odpowiedzialny za
20 lat. W porównaniu do Francji, 39% mężczyzn zmniejszanie zdolności krwi do transportu
i 19% kobiet w Polsce w wieku 16 i więcej lat jest tlenu.
palaczami tytoniu*.
W ciągu kilku tygodni następuje poprawa
W dniu 21 stycznia 2014 roku Główny Inspek- krążenia, płuca nie są podrażnione: znika
torat Sanitarny we Francji opublikował pora- kaszel i oddech wraca do normy. Poprawia
dy dotyczące rzucenia palenia, skierowane do się czynność serca i zmniejsza ryzyko zawału.
palaczy i lekarzy. Porady te są dość precyzyjne Powraca smak i węch.
* http://www.rzucpalenie-lublin.pl/index.php?rzucpalenie=liczby_i_statystyki
Thierry Souccar to jeden z najlepszych specjalistów francuskich do spraw żywienia oraz biologii starzenia się. Jest członkiem American College of
Nutrition i autorem licznych książek, spośród których prawdziwym hitem stało się  Zdrowie, kłamstwa i propaganda , napisane wraz z adwokatem
Isabelle Robbard. Thierry Souccar stworzył też pierwszą rubrykę na temat żywienia w  Sciences & Avenir w  Nouvel Observateur .
NOWE METODY LECZENIA NATURALNEGO POTWIERDZONE NAUKOWO
Podczas wchodzenia po schodach nie musisz w rzeczywistości powodzenie terapii zastępczej
już zatrzymywać się, aby zaczerpnąć oddechu. jest niepewne. Na przykład jedno z badań pro-
wadzonych na Uniwersytecie Harvarda w 2011
Po kilku miesiącach znacząco poprawia się
roku wykazało, że w wielu przypadkach terapie
czynność płuc i obniża się ryzyko infekcji.
zastępcze nie są skuteczne jako pomoc w rzuceniu
palenia. Autorzy badania monitorowali niemal
Po roku o połowę zmniejsza się ryzyko zacho-
800 dorosłych osób przez około dziesięć lat i prze-
rowania na choroby serca, zawał i udar.
prowadzali z nimi wywiady co dwa lata. Podczas
każdego z wywiadów jedna trzecia dorosłych,
Po pięciu latach ryzyko zachorowania na wiele
którzy rzucili palenie, potwierdzała powrót do
nowotworów, w tym raka płuc, krtani, jamy
nałogu, a odsetek nawrotów u osób stosujących
ustnej, żołądka, szyjki macicy i pęcherza mo-
produkty zastępcze był niemal taki sam, jak u osób,
czowego, zbliża się do poziomu osoby, która
które przestały palić z własnej woli.
nigdy nie paliła.
Leki: skuteczne, ale z wieloma
Po 10 15 latach zmniejsza się ryzyko zachoro-
nieznanymi skutkami ubocznymi
wania na przewlekłe zapalenie oskrzeli oraz
rozedmę płuc. Zmniejsza się również ryzyko
W przypadku niepowodzenia w rzuceniu palenia
zachorowania na zaćmę, zwyrodnienie plamki
lekarz może przepisać leki, które są wydawane na
żółtej, ryzyko utraty słuchu, powstania zabu-
receptę. Do najpopularniejszych należą wareni-
rzeń poznawczych oraz ryzyko osteoporozy,
klina (Champix  częściowy agonista receptorów
nie mówiąc o ryzyku problemów z erekcją.
nikotynowych) lub bupropion (Zyban , Wellbutrin
XR  lek przeciwdepresyjny). Dostępne są inne
Zakończenia nerwowe w ustach i nosie zaczynają
leki, takie jak cytyzyna (Tabex, Desmoxan), leki
się regenerować.
przeciwlękowe, leki przeciwdepresyjne (selek-
tywne inhibitory serotoniny, inhibitory mono-
Decyzja podjęta? Przyjrzyj się więc środkom,
aminooksydazy), agoniści opioidów, klonidyna
którymi dysponujesz.
czy mekamylamina.
Terapia zastępcza:
Niedawny przegląd literatury przeprowadzony
nie zawsze skuteczna
przez ten sam zespół organizacji Cochrane ujaw-
nił, że bupropion zwiększa szanse na rzucenie
Nikotynowa terapia zastępcza (plastry, guma do
palenia o 80% w porównaniu z placebo. Jednak
żucia czy spray) była przedmiotem oceny organi-
ma on wiele szkodliwych skutków ubocznych,
zacji Cochrane, która przygotowała zestawienie
takich jak bezsenność (30 40% pacjentów), su-
dostępnych danych: szansa na sukces przy sto-
chość w ustach i mdłości. Podczas stosowania
sowaniu terapii zastępczej jest większa o 84%
tego leku występuje również niewielkie ryzyko
od placebo. Problemem w przypadku tych metod
napadów padaczkowych.
jest współpraca pacjenta.
Ci sami badacze stwierdzili, że przyjmowanie
Wielu palaczy nie stosuje się do zalecanych dawek
i instrukcji dotyczących stosowania plastrów lub warenikliny zwiększa szansę na sukces trzy razy
nie przykleja ich przez kilka tygodni. Tak więc względem placebo, co oznacza, że jest ona sku-
2 www.DossierNaturalnychTerapii.pl
NOWE METODY LECZENIA NATURALNEGO POTWIERDZONE NAUKOWO
teczniejsza od bupropionu. Głównym działaniem W sprawozdaniu GIS nie wymieniono środków
dietetycznych, których możesz użyć, aby przestać
niepożądanym są mdłości. Należy też brać pod
palić. Aby lepiej zrozumieć ich działanie, muszę
uwagę kwestie związane z bezpieczeństwem sto-
opowiedzieć co nieco o uzależnieniu oraz che-
sowania tego leku1, 2.
micznych nośnikach informacji w mózgu, zwa-
nych neuroprzekaz
nikami.
Papierosy elektroniczne: za
wcześnie, aby cokolwiek stwierdzić
Biologia uzależnienia
Podczas niektórych badań przeprowadzanych
Neuroprzekaz
niki to substancje chemiczne słu-
na niewielkich próbach porównywano papierosy
żące do przekazywania sygnałów przez układ
elektroniczne i produkty zastępcze (plastry). Na
nerwowy. Są one istotne dla naszego zdrowia,
przykład w 2013 roku w Nowej Zelandii prowa-
ponieważ to właśnie one pomagają mózgowi po-
dzono badanie z udziałem 657 palaczy, którzy
rozumiewać się z resztą naszego organizmu. Bez
chcieli rzucić palenie.
nich nie kurczyłyby się mięśnie (świadomie lub
nie), nie moglibyśmy oddychać, nasze gruczoły nie
Przez trzy miesiące 289 z nich paliło papierosy
produkowałyby hormonów. Bez nich nie bylibyśmy
elektroniczne, 295 nosiło plastry, a 73 paliło pa-
w stanie widzieć, myśleć, rozumieć, pamiętać,
pierosy elektroniczne z placebo (bez nikotyny).
odczuwać radość lub smutek.
Naukowcy kontrolowali następnie uczestników
przez trzy kolejne miesiące. Wyniki: 7,3% osób
Rolę neuroprzekaz
ników w mózgu pełni wiele
z grupy palącej elektroniczne papierosy rzuciło substancji. Niektóre z nich są składnikami naszej
palenie, w porównaniu z 5,8% osób z grupy sto- codziennej diety. Przechodzą przez barierę krew-
-mózg i są wychwytywane przez neurony. Tak
sującej plastry i 4,1% z grupy palącej e-papierosy
dzieje się na przykład z kwasem glutaminowym
z placebo. Różnice pomiędzy grupami nie są zna-
czy glicyną  dwoma aminokwasami tworzącymi
czące pod względem statystycznym, co oznacza, że
białka. Są one doskonałą ilustracją powiedzenia
każda grupa miała takie same szanse powodzenia.
 jesteś tym, co jesz .
Mimo tego autorzy badania zauważyli, że w grupie
osób palących papierosy elektroniczne ci, którzy
Inne neuroprzekaz
niki, takie jak acetylocholina,
nie rzucili palenia, zaczęli palić mniej.
dopamina czy serotonina, mają nieco bardziej
złożoną budowę, a mózg musi połączyć kilka skład-
Przy obecnym stanie wiedzy uważam, że trudno
ników, aby je wytworzyć. Potrzebne są także inne
jest zalecać stosowanie papierosów elektronicz-
substancje, takie jak minerały i witaminy, dzięki
nych jako środka pozwalającego rzucić palenie
którym zachodzą prawidłowe reakcje chemiczne.
lub zmniejszyć liczbę wypalanych papierosów,
ponieważ nie wiemy jeszcze, czy są skuteczne
Te bardziej złożone neuroprzekaz
niki są wytwa-
i bezpieczne. Substancje w nich zawarte mogą być
rzane bezpośrednio przez neurony, a następnie
bezpieczniejsze niż te w tytoniu, jednak nie wiemy,
przechowywane w pęcherzykach synaptycznych.
co dzieje się w organizmie po ich wdychaniu.
1. Cahill K, Stevens S, Perera R et al. Pharmacological interventions for smoking cessation: an overview and network meta-analysis.
Cochrane Database Syst Rev. 2013 May 31;5:CD009329.
2. http://www.aotm.gov.pl/www/assets/files/Rada/stanowisko_RK_4_2_18_2009_wareniklina_Champix.pdf.
www.DossierNaturalnychTerapii.pl 3
NOWE METODY LECZENIA NATURALNEGO POTWIERDZONE NAUKOWO
mina jest jednym z czynników prowadzących do
Dopamina: nagroda, która prowadzi
uzależnienia od tytoniu.
do uzależnienia
Jednak w rzeczywistości niedobór dopaminy  któ-
Dopamina to neuroprzekaz
nik syntetyzowany
przez niektóre komórki nerwowe z tyrozyny lub ry mógłby prowadzić do rzucenia palenia  nie jest
fenyloalaniny, dwóch aminokwasów (składników praktyczny ani pożądany (np. efektem niedoboru
spożywanych białek). Ma ona wpływ na ruch dopaminy jest choroba Parkinsona). Na szczęście
mięśni, wzrost tkanek oraz działanie układu od- możesz działać w inny sposób.
pornościowego. Bierze też udział w wydzielaniu
hormonu wzrostu. Dopaminergiczne sieci neuro- Dz
wignia acetylocholiny
nowe w mózgu są ściśle powiązane z zachowaniem,
Acetylocholina to jedyny ważny neuroprzekaz
nik,
takim jak: czujność, poszukiwanie przyjemności
który nie jest wytwarzany z aminokwasów. Jest
oraz aktywne unikanie kary (ucieczka lub walka).
syntetyzowana z substancji zawartej w pożywie-
Zmiany w sieciach dopaminergicznych u zwie- niu, choliny, oraz czynnej postaci witaminy B5.
rząt powodują brak zainteresowania bodz
cami
zewnętrznymi i niechęć do zachowań poszuki- Acetylocholina jest neuroprzekaz
nikiem wszech-
wawczych. Z kolei umieszczenie elektrod w miej- stronnym  bierze udział w kontrolowaniu ruchów
scach dopaminergicznych i pozwolenie zwierzęciu i tętna, a także wielu funkcji fizjologicznych. Jest
na autostymulację poprzez impuls elektryczny również potrzebna w procesie zapamiętywania.
powoduje na przykład u świnek morskich takie
Nikotyna ma zdolność do wiązania się z tymi
zadowolenie i podekscytowanie, że zapominają
o jedzeniu. Układ dopaminergiczny jest pobudza- receptorami w mózgu, które zazwyczaj wiążą
się z acetylocholiną. Są to receptory nikotynowe
ny poprzez czynności czy produkty wywołujące
uczucie przyjemności, takie jak heroina, kokaina beta 2.
czy seks. I oczywiście tytoń. W rzeczywistości
Nikotyna nie tylko się z nimi wiąże. Im więcej
uzależnienie od tytoniu polega głównie na dzia-
palisz, tym więcej nikotyny trafia do mózgu, który
łaniu dopaminy w ramach mechanizmu, który
wytwarza więcej receptorów nikotynowych beta
opiszę dalej. Najlepsze dla rzucenia palenia byłoby
2, aby poradzić sobie z tym nadmiarem.
chwilowe obniżenie poziomu dopaminy w mózgu.
Dokonano tego w ramach eksperymentów.
Uważa się, że taka aktywacja modyfikuje przekazy-
Podczas prowadzonego niedawno badania po- wanie informacji między neuronami w mózgu i ma
wpływ na funkcje ośrodków nagrody. Nikotyna
dawano rano ochotnikom napój bez zawartości
wiąże się głównie z receptorami znajdującymi się
tyrozyny i fenyloalaniny, wywołując niedobór
dopaminy; inna grupa otrzymywała napój z tymi w neuronach dopaminergicznych  tych, które
substancjami. Napój bez tyrozyny/fenyloalaniny syntetyzują dopaminę, co z kolei prowadzi do
spowodował zmniejszenie liczby wypalanych uwalniania dopaminy i wspomnianych powy-
papierosów3. Badanie to potwierdziło, że dopa- żej skutków.
3. Venugopalan VV, Casey KF, O Hara C et al. Acute phenylalanine/tyrosine depletion reduces motivation to smoke cigarettes across
stages of addiction. Neuropsychopharmacology. 2011 Nov;36(12):2469-76.
4 www.DossierNaturalnychTerapii.pl
NOWE METODY LECZENIA NATURALNEGO POTWIERDZONE NAUKOWO
Tak więc aktywacja receptorów nikotynowych
beta 2 jest najprawdopodobniej punktem wyj-
ściowym dla uzależnienia od tytoniu, ponieważ
dopamina jest neuroprzekaz
nikiem nagrody. Kiedy
przestajesz palić, zwiększona liczba receptorów
w mózgu nie otrzymuje już dziennej dawki niko-
tyny i odczuwasz głód nikotynowy.
Wiedząc o tym, myślę, że możemy zaproponować
Tobie i każdej osobie rzucającej palenie suplemen-
tację choliny, co pozwoli zrekompensować brak
nikotyny w mózgu. Wiadomo, że cholina dostar-
czana z pożywieniem jest wykorzystywana przez
mózg. Wiemy również, że poziom choliny w mózgu
Lecytyna dostępna w handlu nie składa się tylko
palaczy jest niższy niż w przypadku niepalących.
z fosfatydylocholiny. Jest mieszanką fosfolipi-
Czego nie wiemy? Czy cholina może pomóc rzucić dów, z których fosfatydylocholina stanowi jedynie
palenie  nie przeprowadzono jak dotąd takie- 10 20%. Inne składniki lecytyny dostępnej w han-
go eksperymentu. dlu to mio-inozytol, etanoloamina i seryna.
Cholina w pożywieniu dostarczana jest pod posta- Dawki są różne, ale możesz na przykład zażywać
500 1000 mg choliny lub fosfatydylocholiny dzien-
cią czystej choliny lub fosfatydylocholiny:
nie (od 5 do 10 g lecytyny) podczas pierwszego
Cholina znajduje się w wątrobie, soi, kalafiorach etapu rzucania palenia, a następnie stopniowo
i kapuście. zmniejszać dawkę, aby obniżyć liczbę recepto-
rów nikotynowych beta 24. Podkreślam fakt, że
Fosfatydylocholina, która wchodzi w skład nie-
skuteczności tej kuracji nie oceniano w żadnym
mal wszystkich błon komórkowych, znajduje się
badaniu, ale ponieważ nie stanowi zagrożenia dla
w jajach, wątrobie, soi i orzeszkach ziemnych.
zdrowia, możesz jej spróbować.
Możesz także stosować suplementy choliny, fos-
GABA o działaniu relaksującym
fatydylocholiny lub lecytyny.
GABA (kwas ł-aminomasłowy) jest syntetyzo-
Fosfatydylocholina składa się z choliny, cząsteczki
wany z udziałem kwasu glutaminowego. Jest to
kwasu fosforowego i alkoholu (glicerolu), zwią- najczęściej występujący w mózgu neuroprzekaz
nik.
zanych z dwoma kwasami tłuszczowymi. Jeden
GABA jest również inhibitorem, czyli ogranicza
z nich jest zazwyczaj nasycony (kwas palmitynowy
przekazywanie sygnałów w układzie nerwowym.
lub stearynowy), a drugi  nienasycony (kwas Bez niego neurony dosłownie by pękły, przeka-
oleinowy, linolowy lub alfa-linolowy). zując sygnały z coraz większą prędkością, aż do
4. Gahring LC, Vasquez-Opazo GA, Rogers SW. Choline promotes nicotinic receptor alpha4 + beta2 up-regulation. J Biol Chem. 2010
Jun 25;285(26):19793-801.
www.DossierNaturalnychTerapii.pl 5
NOWE METODY LECZENIA NATURALNEGO POTWIERDZONE NAUKOWO
wyczerpania układu nerwowego. GABA pozwala
je kontrolować.
GABA pozwala zachować spokój i relaksuje, zmniej-
sza napięcie mięśni, zwalnia częstość bicia serca,
łagodzi napady padaczkowe i skurcze mięśni.
Przede wszystkim wiemy, że odgrywa on kluczową
rolę w kontrolowaniu lęku (który jest rodzajem
paniki  elektrycznej ).
Ostatnie badania wykazały wyraz
ny związek
między GABA a uzależnieniem od nikotyny. Pod-
czas tego prowadzonego z udziałem ochotników
badania stwierdzono, że wysoki poziom GABA
w mózgu prawdopodobnie zmniejsza przyjemność
i podatności na migreny. Mózg używa jej również
odczuwaną z palenia pod względem czasu trwania
do wytwarzania znanego i ważnego dla zdrowia
i intensywności.
hormonu, melatoniny.
GABA możesz kupić pod postacią suplementów, ale
W mózgu serotonina wpływa na czynność innych
niestety stosowany w tej postaci nie spowoduje
neuronów, blokując ich działanie i częstotliwość
zwiększenia jego poziomu w mózgu. Dzieje się tak
wysyłania sygnałów. Neurony serotoninergiczne
prawdopodobnie dlatego, że nie przechodzi on
w prążkowiu blokują czynność neuronów dopa-
przez barierę krew-mózg, która nadzoruje prze-
minergicznych. Serotonina służy do blokowania
dostawanie się substancji do ośrodkowego układu
czynności wielu obszarów w mózgu  jej niedobór
nerwowego (GABA w tej postaci jest przechwyty-
powoduje  brak inhibicji w tych samych obszarach.
wany przez obwodowy układ nerwowy i może,
Nieprawidłowo niski poziom serotoniny u ludzi
według wyników niektórych badań, wspomagać
zazwyczaj wywołuje impulsywne, agresywne czy
kontrolowanie tętniczego ciśnienia krwi).
gwałtowne zachowania.
Najlepszym sposobem na zwiększenie poziomu
Nałogowi palacze po rzuceniu palenia przechodzą
GABA w mózgu jest więc zażywanie substancji
często przez okres depresji, która może utrud-
występującej naturalnie w herbacie, L-teaniny.
niać odwyk.
Zwykle stosuje się dawki w wysokości od 100 do
200 mg/dobę.
Kanadyjscy naukowcy odkryli, że rzucenie palenia
powoduje zwiększenie w mózgu poziomu enzymu
Serotonina:
MAO-A, który niszczy serotoninę. Tak może się
wspaniały inhibitor
dziać przede wszystkim u osób palących ponad 25
papierosów dziennie. Jednak nawet u osób palących
Serotonina jest syntetyzowana przez niektóre
mniej poziom serotoniny w mózgu zmniejsza się,
neurony z aminokwasu zwanego tryptofanem,
co wykazały sekcje zwłok palaczy.
który w nieznacznym zakresie wchodzi w skład
białek dostarczanych z pożywieniem. Odgrywa Istnieje więc dobry powód ku temu, aby zwięk-
ona ważną rolę w krzepnięciu krwi, zasypianiu szać poziom serotoniny u byłych palaczy. Można
6 www.DossierNaturalnychTerapii.pl
NOWE METODY LECZENIA NATURALNEGO POTWIERDZONE NAUKOWO
w tym celu zażywać suplementy L-tryptofanu lub po rzuceniu palenia ( dochodzi około 100 kalorii
jego metabolitu, 5-hydroksytryptofanu (5-HTP). dziennie). Zmniejsza się także aktywność fizyczna,
Zazwyczaj stosowana dawka wynosi od 500 do a zwiększa aktywność lipaz (enzymów wspoma-
1000 mg tryptofanu na dobę i od 50 do 100 mg gających metabolizm tłuszczów). Ponadto zmianie
5-HTP (między posiłkami). podlega wiele substancji, które regulują apetyt
(neuropeptyd Y, leptyna, oreksyny).
Podczas badań na zwierzętach naukowcy przez
tydzień podawali szczurom nikotynę. Następnego Wszystkie te zaburzenia zwykle ustają około sześć
dnia po zakończeniu eksperymentu zaobserwowali miesięcy po rzuceniu palenia.
klasyczne objawy odstawienia. Zbadali więc na-
Wydaje się też, że większość byłych palaczy dzien-
stępnie wpływ zastrzyków z 5-HTP. Metabolit ten
nie zjada średnio 250 do 300 kalorii (kcal) więcej
w znaczący sposób zmniejszył objawy odstawienia.
niż wtedy, kiedy palili. Kalorie te zazwyczaj po-
Prowadzone z udziałem palaczy badania wykazały, chodzą z pożywienia zawierającego dużo cukru
że stosowanie suplementów tryptofanu sprzyja  i wiemy dlaczego.
rzucaniu palenia i zmniejsza objawy odstawienia
Mój przyjaciel Richard Wurtman, naukowiec
w porównaniu do osób otrzymujących placebo5.
Jednak obecność nikotyny może zaburzać prze- z Massachusetts Institute of Technology (MIT,
Cambridge) wykazał, że posiłki zawierające dużo
kształcanie tryptofanu w serotoninę, dlatego też
tryptofan powinieneś stosować dopiero po pew- węglowodanów (cukrów) zwiększają poziom sero-
toniny. Efekt ten widać szczególnie dobrze w przy-
nym czasie od rzucenia palenia.
padku cukrów spożywanych między posiłkami,
Z kolei 5-HTP jest przekształcany w serotoninę takich jak słodycze.
nawet w obecności nikotyny. Możesz go więc sto-
sować od samego początku lub podczas stosowa- Ponieważ serotonina przyczynia się do naszego
dobrego samopoczucia, Richard i jego żona Judith,
nia plastrów z nikotyną. Tryptofan i 5-HTP mogą
również naukowiec z MIT, sformułowali założe-
być także przydatne w zapobieganiu przybierania
na wadze, które zazwyczaj towarzyszy rzuca- nie, że w chwilach stresu lub lęku stosujemy  jak
 leki  potrawy słodkie (słodycze), słodko-tłuste
niu palenia.
(czekolada, ciastka) oraz szybko trawioną skrobię
(chleb, czipsy), ponieważ podnoszą one poziom
Jak uniknąć nadwagi
serotoniny, pocieszając nas i uspokajając. W ramach
po rzuceniu palenia?
wielu badań wykazano zresztą, że węglowodany
Szczerze mówiąc, nie wiadomo, dlaczego po rzuce- zmniejszają stres u wrażliwych osób.
niu palenia tyjemy. Istnieje bardzo wiele hipotez
Oczywiście chęć na słodycze utrudnia kontrolowa-
dotyczących tego zjawiska.
nie masy ciała, ponieważ niespalone (ćwiczeniami)
Liczne badania (ale nie wszystkie) wykazały, że cukry są skutecznie przekształcane na tkankę
u byłych palaczy podstawowa przemiana materii tłuszczową. Dlatego właśnie kobiety zestresowane,
(liczba kalorii spalanych w spoczynku) spowalnia cierpiące na zespół napięcia przedmiesiączkowego
5. Bowen DJ, Spring B, Fox E. Tryptophan and high-carbohydrate diets as adjuncts to smoking cessation therapy. J Behav Med. 1991
Apr;14(2):97-110.
www.DossierNaturalnychTerapii.pl 7
NOWE METODY LECZENIA NATURALNEGO POTWIERDZONE NAUKOWO
lub sezonowe zaburzenia afektywne (depresję
Niezbędne terapie
zimową) oraz osoby rzucające palenie przybierają
poznawczo-behawioralne
na wadze.
Skuteczność terapii behawioralnych została po-
Lekarze czasami przepisują osobom rzucającym
twierdzona licznymi badaniami. To właśnie one
palenie leki sztucznie podnoszące poziom krążącej
mogą rzeczywiście doprowadzić do trwałego
serotoniny, czyli na przykład przeciwdepresyjny
rzucenia palenia.
Prozac (inhibitory wychwytu zwrotnego seroto-
niny). Niestety mogą one wywoływać poważne Terapie poznawczo-behawioralne są oparte o na-
skutki uboczne. ukowe badania zachowań ludzkich. Nie zakładają
one, że uzależnienie od tytoniu jest chorobą prze-
Najlepiej jest jeść więcej produktów i suplementów
wlekłą. Uzależnienie jest postrzegane jako nabyte
wspomagających syntezę serotoniny. Są to złożone
zachowanie, a celem terapii poznawczo-behawio-
węglowodany o niskim indeksie glikemicznym,
ralnych jest zastąpienie zachowań związanych
o których często wspominam, jedzenie zawierające
z uzależnieniem od tytoniu nowymi zachowaniami.
duże ilości prekursorów serotoniny oraz takie,
Jednym z najsilniejszych czynników hamujących
które wspomaga wykorzystywanie serotoniny
proces rzucania palenia jest stres.
przez komórki nerwowe. Są to także suplementy
diety: tryptofan i 5-hydroksytryptofan (5-HTP). Palacze często uważają, że palenie pomaga im
się zrelaksować, jednak w rzeczywistości jest
Mądrze jest zastąpić potrawy o wysokim indeksie
odwrotnie: nikotyna zwiększa poziom stresu.
glikemicznym (słodycze, białe pieczywo, ciasta)
potrawami o średnim lub niskim indeksie glike- W ramach badania opublikowanego na łamach
micznym, takimi jak warzywa, większość owoców, czasopisma medycznego  Addiction wykazano,
nasiona oleiste, rośliny strączkowe i pełnoziarniste że rzucenie palenia przekłada się na zmniejsze-
produkty zbożowe. nie poziomu stresu. Palacze uczą się radzić sobie
ze stresem i unikać negatywnych myśli, prze-
Powinieneś także włączyć do diety produkty na- zwyciężać lęk, zapobiegać zaburzeniom nastroju
turalnie bogate w prekursory serotoniny: jajka,
i odżywiania.
mięso (w tym indyk), ryby, soję, pomidory, bakła-
żany, awokado, pieczywo pełnoziarniste, banany, Wśród najczęściej stosowanych technik poznaw-
daktyle, orzechy, śliwki. czo-behawioralnych znajdują się medytacja i kon-
trola rytmu pracy serca.
Ponadto kwasy tłuszczowe omega-3 wspomagają
działanie serotoniny na poziomie komórkowym. Kontrola rytmu pracy serca to codzienne ćwi-
Możesz je znalez
ć w orzechach włoskich, nasionach czenia oddechowe przynoszące wiele korzyści,
lnu i chia, oleju rzepakowym, oleju z lnianki, tłu- z których najważniejszą jest regulacja autonomicz-
stych rybach (w makreli, sardynkach, śledziach, nego układu nerwowego, prawdziwego ośrodka
łososiu  gotowanych na parze, w woreczkach regulacji wszystkich zautomatyzowanych funkcji
lub marynowanych). naszego życia.
8 www.DossierNaturalnychTerapii.pl
NOWE METODY LECZENIA NATURALNEGO POTWIERDZONE NAUKOWO
Powtarzaj to ćwiczenie od 18 do 30 razy
Skuteczność kontroli
(sześć oddechów na minutę przez trzy do
rytmu pracy serca
pięciu minut).
David O Hare, lekarz i psychoterapeuta behawio-
W uzależnieniu od palenia ważną rolę odgrywa
ralny, jest jednym z wiodących ekspertów w dzie-
rytm oddychania. Zaciąganie się papierosem pa-
dzinie kontroli rytmu pracy serca. Nauczył jej setki
lacze utożsamiają z uspokajaniem się. To właśnie
lekarzy z instytutu Davida Servana-Schreibera.
dzięki treningowi oddechowemu mogą uwolnić
się od uzależnienia.
Kontrola rytmu pracy serca to proste ćwiczenia
rytmicznego oddychania. David zaproponował
Czterostopniowa metoda Davida opiera się na
więc metodę, która łączy oddychanie związa-
trzech podstawowych założeniach:
ne z kontrolą rytmu pracy serca ze stopniowym
ograniczaniem odruchu sięgania po papierosa.
Nie możesz zmienić raz zaprogramowanego
zachowania. Palacze wiedzą, jak przestać pa-
Kontrola rytmu pracy serca jest niezwykle prosta:
lić  robią to po każdym zgaszeniu papierosa.
wystarczy oddychać sześć razy (sześć wdechów/
Celem więc jest przeprogramowanie przed
sześć wydechów) na minutę w ciągu trzech do
zapaleniem kolejnego papierosa. Metoda ta ma
pięciu minut.
na celu zmianę sekwencji bodziec-gest poprzez
wstawienie fizjologicznego filtra: oddychania
Maksymalną kontrolę rytmu pracy serca uzyskasz
zgodnie z kontrolą rytmu pracy serca.
po osiągnięciu sześciu cykli oddechowych na mi-
nutę. Jest to stała fizjologiczna, znana od dłuższego
Nikotyna jest  neuroprzekaz
nikiem ; naśla-
czasu. Ćwicz oddychanie w tempie sześciu cykli
duje ona i zastępuje kluczowe neuroprzekaz
-
na minutę, czyli sześciu wdechów i wydechów na
niki fizjologiczne, zafałszowując komunikaty
minutę: wdychaj powietrze przez pięć sekund i wy-
dotyczące przyjemności, nagrody i spokoju.
dychaj przez pięć sekund  powtarzaj sześć razy.
Zwiększa też stres fizjologiczny, który tyko ona
jest w stanie zaspokoić. Kontrola rytmu pracy
Wez
powoli głęboki oddech przez nos (wdychaj
serca wpływa na modulację osłabionych neu-
powietrze pięć sekund) i oddychaj
roprzekaz
ników i dzięki niej możesz łagodnie
brzuchem (pozwalając mu się
i stopniowo je zastąpić.
napełnić).
Metoda ta jest automatyczna,
Wydychaj powoli powie-
przebiega z udziałem znanych zjawisk
trze przez usta  przez
fizjologicznych i psychicznych, a świa-
pięć sekund  również
domość bierze jedynie udział w decy-
oddychając brzu-
zji dotyczącej prowadzenia ćwiczeń
chem.
www.DossierNaturalnychTerapii.pl 9
NOWE METODY LECZENIA NATURALNEGO POTWIERDZONE NAUKOWO
oddechowych i ich wykonywania. Dopiero
w czwartym etapie pojawia się chęć rzu-
Dossier Naturalnych Terapii  Nowe metody
cenia palenia  i tylko wtedy, jeśli nie było
leczenia naturalnego potwierdzone naukowo
wyniku po poprzednich etapach.
 raport specjalny
Autor: Thierry Souccar
Metoda ta wyjaśnia wszystkie niezbędne kwe-
Redakcja: Jean-Marc Dupuis
stie fizjologiczne, neurologiczne, psycholo-
giczne i dotyczące uzależnienia od nikotyny.
Konsultacja merytoryczna wydania polskiego:
dr n. med. Małgorzata Sawicka
Przeprowadza się również cztery proste kwe-
Konsultacja farmaceutyczna:
stionariusze.
mgr farm. Marcin Adamski
Redakcja wydania polskiego:
Celem kontroli rytmu pracy serca jest szybkie
Małgorzata Latawiec-Józ
wiak
rzucenie palenia. Metodę tę możesz stosować
niezależnie lub w połączeniu z klasyczny-
DTP: Kreatywne Media
mi metodami.
Poczta Zdrowia sp. z o.o.
Kontakt: [e-mail]
Dodatkowo metoda Davida ma wiele dodat-
kowych zalet  pozwala kontrolować masę
Adres: ul. Ogrodowa 31 lok. 19, 15-027 Białystok
ciała, co jest bardzo ważne dla byłych palaczy,
NIP: 542-322-92-15
a także mieć pod kontrolą drażliwość i zespół
KRS: 0000445450  Sąd Rejonowy w Białymstoku,
odstawienia.
XII Wydział Gospodarczy Krajowego Rejestru Sądowego.
Kapitał zakładowy: 10 000 zł
Wpływ na stres i regulację czynności auto-
matycznych odczuwasz po mniej niż dwóch
tygodniach. Stopniowe zmniejszenie liczby
Dossier Naturalnych Terapii jest chroniony prawem autor-
papierosów następuje bez frustracji w ciągu
skim. Przedruk bez zgody wydawcy jest zabroniony, z wy-
kilku kolejnych tygodni i jest trwałe, ponieważ
jątkiem cytowania publikacji z powołaniem się na z
ródło.
pojawia się chęć niepalenia.
Informacje zawarte w Dossier Naturalnych Terapii są publi-
kowane w celu informacyjnym i nie mogą być traktowane
Coraz więcej osób rzuca palenie i nie rozwija
jako indywidualne porady lecznicze. Zalecamy, aby przed
się przed nimi czerwonego dywanu. Stwierdze-
rozpoczęciem jakiejkolwiek kuracji skonsultować się z leka-
nie, że jest się byłym palaczem, to sama przy-
rzem lub terapeutą. Wydawca nie ma intencji wchodzenia ze
jemność. Bycie byłym palaczem nie oznacza
swoimi Czytelnikami w relację lekarz  pacjent. Wydawca nie
nieodwracalności ani pasywności  aktywnie
decydujesz o zaprzestaniu palenia, co jest Twoją odpowiada za niezawodność, skuteczność ani za poprawne
siłą i zasługą!
korzystanie z informacji zawartych w Dossier Naturalnych Te-
rapii, ani za problemy zdrowotne, które mogą wystąpić na
Na zdrowie!
skutek omawianych terapii. Poczta Zdrowia  wydawca Do-
ssier Naturalnych Terapii  nie jest powiązana w jakikolwiek
sposób z producentami preparatów, których nazwy są wy-
mieniane w treści numeru.
10 www.DossierNaturalnychTerapii.pl
NOWE METODY LECZENIA NATURALNEGO POTWIERDZONE NAUKOWO
Wybrane preparaty dostępne w aptekach:
Producent/
Składnik Nazwa Opakowanie Dawkowanie
Podmiot Skład
aktywny preparatu i średnia cena wg producenta
odpowiedzialny
Nicotinum  21 mg/24 godz. (114 mg)
Plastry NiQuitin GlaxoSmithKline
Nicotinum  14 mg/24 godz. (78 mg) 7 plastrów  65 zł 1 plaster na dobę
z nikotyną przez
roczysty* Consumer
Nicotinum  7 mg/24 godz. (36 mg)
McNeil AB Nicotinum  25 mg/16 godz.
Nicorette Invisipatch* McNeil AB (39,37 mg) 7 plastrów  65 zł 1 plaster na dobę
Nicotinum  10 mg/16 godz. (15,75 mg)
Nicotinum  21 mg/24 godz. (114 mg)
Pierre Fabre
Nicopatch* Nicotinum  14 mg/24 godz. (78 mg) 7 plastrów  65 zł 1 plaster na dobę
M�dicament
Nicotinum  7 mg/24 godz. (36 mg)
Formy doustne Nicorette Icy White od 8 do 12 gum na
McNeil AB Nicotinum  2 mg lub 4 mg 105 gum do żucia  95 zł
z nikotyną Gum* dobę
Nicorette FreshFruit od 8 do 12 gum na
McNeil AB Nicotinum  2 mg lub 4 mg 105 gum  95 zł
Gum* dobę
Pierre Fabre Nicotinum  1,5 mg lub 2,5 mg, smak od 8 do 12
Nicopass* 96 pastylek  50 zł
M�dicament miętowy lub lukrecjowo-miętowy pastylek na dobę
od 8 do 12 gum na
Niccorex Mint* U.S. Pharmacia Nicotinum  2 mg lub 4 mg 24 gumy do żucia  20 zł
dobę
od 8 do 12 gum na
Niccorex Lemon* U.S. Pharmacia Nicotinum  2 mg lub 4 mg 24 gumy do żucia  20 zł
dobę
Postacie
42 wkłady do inhalacji od 6 do 12
wziewne Nicorette Inhaler* McNeil AB Nicotinum  10 mg
 95 zł wkładów na dobę
z nikotyną
Cytyzyna Desmoxan Aflofarm Cytyzyna  1,5 mg 100 tabl.  60 zł wg schematu
Tabex Sopharma Cytyzyna  1,5 mg 100 tabl.  60 zł wg schematu
wg wskazań
Wareniklina Champix** Pfizer Wareniklina  0,5 mg + 1 mg 11+14 tabl.  200 zł
lekarza
wg wskazań
Champix** Pfizer Wareniklina  1 mg 28 tabl.  200 zł
lekarza
30 tabl.  200 zł wg wskazań
Bupropion Zyban** GlaxoSmithKline Bupropion  150 mg
60 tabl.  390 zł lekarza
Olej z ryb 500 mg, w tym: EPA  kwas
eikozapentaenowy  90 mg (18%),
dorośli 5 kapsułek
Omega-3 Omega-3 Naturell DHA  kwas dokozaheksaenowy  60 mg 120 kaps.  18 zł
dziennie
(12%), inne kwasy tłuszczowe z rodziny
omega-3  25 mg (5%)
Olej z ryb 1000 mg, w tym: EPA  kwas
eikozapentaenowy  180 mg (18%), DHA
dorośli 3 kapsułki
Omega-3 1000 Naturell  kwas dokozaheksaenowy  120 mg 60 kaps.  32 zł
dziennie
(12%), inne kwasy tłuszczowe z rodziny
omega-3  50 mg (5%)
Olej rybi (65% kwasów tłuszczowych
omega-3) 1000 mg, w tym: EPA  kwas
eikozapentaenowy  330 mg (33%), DHA
Gold Omega-3 Olimp Labs 60 kaps.  13 zł 1 kaps. dziennie
 kwas dokozaheksaenowy  220 mg
(22%), inne kwasy tłuszczowe z rodziny
omega-3  100 mg (10%), wit. E  12 mg
www.DossierNaturalnychTerapii.pl 11
NOWE METODY LECZENIA NATURALNEGO POTWIERDZONE NAUKOWO
Producent/
Składnik Nazwa Opakowanie Dawkowanie
Podmiot Skład
aktywny preparatu i średnia cena wg producenta
odpowiedzialny
Olekardin Omega Capsulgel 1 kapsułka 503 mg zawiera: olej rybi,
60 kaps.  27 zł 2 kaps. dziennie
3, 6, 9 Ploermel oliwę z oliwek Virgin olive oil, wit. E
Omega-3  nienasycone kwasy
tłuszczowe: EPA 18% i DHA 12% 30 kaps.  10 zł
Omega-3-6-9 1 kaps. dziennie
Walmark
 166,7 mg, olej lniany  166,7 mg, 60 kaps.  17 zł
olej z ogórecznika 20% GLA  166,7 mg
Ekstrakt z szafranu  30 mg, inozytol
 100 mg, L-tryptofan  50 mg, ekstrakt
z żeń-szenia  50 mg, witamina B6
L-Tryptofan Szafraceum Lekam 30 tabl.  26 zł 1 tabl. dziennie
 1,3 mg, witamina B2  1,3 mg,
witamina B12  2,5 mcg, kwas foliowy
 200 mcg,
Wyciąg z ziela melisy  50 mg,
wyciąg z szyszek chmielu  50 mg,
1 2 tabl. przed
Valerin Sen Aflofarm L-teanina  60 mg, L-tryptofan  50 mg, 20 tabl.  13 zł
snem
kwas gamma-aminomasłowy  25 mg,
witamina B6  0,7 mg, magnez  56 mg
Tryptofan  20,7 mg, kompleks witamin,
Plusssz Amino Polski Lek 30 tabl.  16 zł 1 tabl. dziennie
aminokwasów i mikroelementów
L-teanina z zielonej herbaty  300 mg,
L-tryptofan  100 mg, ekstrakt z szyszek
Novascon 30 tabl.  22 zł 60 tabl.
Tonaxinum Forte chmielu  100 mg, ekstrakt z korzenia 1 tabl. dziennie
Pharmaceuticals  28 zł
goryczki żółtej  50 mg, ekstrakt z melona
 10 mg
L-tryptofan  100 mg, inozytol  100 mg, 1 2 tabletki
Tonisol Naturell 50 tabl.  21 zł
niacyna 8 mg, wit. B6  0,7 mg dziennie
od 2 do 10 kaps.
Swanson 5-HTP Swanson L-5-hydroxytryptofan  100 mg 60 kaps.  90 zł
dziennie
Cholina  75 mg, niacyna  6 mg, kwas
Cholina Hepacholina Naturell pantotenowy  2 mg, wit. B6  0,7 mg, 60 tabl.  12 zł 1 3 tabl. dziennie
wit. B2  0,5 mg, wit. B1  0,5 mg
L-asparginian L-ornityny  600 mg,
cholina  120 mg, wyciąg z zielonej
Proliver Aflofarm herbaty  100 mg, wyciąg z ziela 30 tabl.  12 zł do 6 tabl. dziennie
karczocha  150 mg, wyciąg z korzenia
cykorii  69 mg
Olimp Gold-Lecytyna
Lecytyna Olimp Labs Lecytyna sojowa  1200 mg 60 kaps.  18 zł 1 kaps. dziennie
1200
Lecytyna  500 mg, wit. B1  1,1 mg,
Doppelherz Aktiv wit. B2  1,4 mg, wit. B3 - 16 mg,
Queisser 30 kaps.  14 zł 1 kaps. dziennie
Lecytyna + Vit. B wit. B6  1,4 mg, wit. B9  200 �g,
wit. B12  2,5 �g, wit. E  12 mg
Lecytyna 1200 mg
Synoptis Pharma Lecytyna sojowa  1200 mg 40 kaps.  14 zł 1 kaps. dziennie
Apteo
* Przed użyciem zapoznaj się z ulotką, która zawiera wskazania, przeciwwskazania, dane dotyczące działań niepożądanych
i dawkowanie oraz informacje dotyczące stosowania produktu leczniczego, bądz
skonsultuj się z lekarzem lub farmaceutą,
gdyż każdy lek niewłaściwie stosowany zagraża Twojemu życiu lub zdrowiu.
Podane dawkowanie dotyczy osób dorosłych i powinno być skonsultowane z lekarzem. Poczta Zdrowia nie jest powiązana
w jakikolwiek sposób z producentami preparatów wymienionych w zestawieniu.
12 www.DossierNaturalnychTerapii.pl