Problem walki narodowo - wyzwoleńczej w twórczości Adama Mickiewicza.











Środa, 26 Kwietnia Imieniny obchodzą: Marzena, Maria, Klaudiusz
 



















  Sciaga.pl > Prace
> Romantyzm >
Home | Reklama | Info
| Mail






Gdzie Cz@T ???




Gdzie jestSciaga.pl
?
















Problem walki narodowo
- wyzwoleńczej w twórczości Adama Mickiewicza.










kategoria:   J.polski
zakres:   Romantyzm
dodano:   1999-08-17




Utwory polskich
romantyków są nacechowane dużym patriotyzmem ze względu na sytuację
w jakiej znalazła się Polska po roku 1918. Z pośród utworów
Mickiewicza należy wymienić: "Grażynę", "Konrada Wallenroda",
"Redutę Ordona", "Dziady drezdeńskie", "Pana Tadeusza".
"Grażyna" - poemat z 1823r. - akcja w średniowiecznej
Litwie, gdzie rządzi Książe Litawor, który nie chce podporządkować
się władzy księcia Witolda. Wzywa na pomoc Krzyżaków, jednak jego
piękna żona - Grażyna ("...niewiasta z wdzięków, a bohater z
ducha...") - aby zapobiec hańbie i zdradzie przebiera się w zbroję
męża i walcząc przeciw najeźdźcom na czele rycerzy litewskich ginie.
Zagrożenie narodowe - tutaj wiążące się z Krzyżakami, może zostać
odparte jedynie poprzez wspólną walkę ("Spólna moc tylko zdoła nas
ocalić"). Litawor uświadamia sobie jaki niegodny czyn chciał
popełnić i zadaje sobie śmierć przy zwłokach żony - w ten sposób
Mickiewicz ukazuje niegodziwość postępowania przeciw własnej
ojczyźnie. Grażyna jest uosobieniem bohatera, który w obronie
ukochanej ojczyzny i honoru nie waha się poświęcić to, co ma
najcenniejszego - własne życie, dzięki czemu to jej imię i sławę jej
czynu pamięć ludu przekaże potomnym ("Dziś żadnego nie znajdziesz w
nowogródzkiej gminie. Co by ci nie zanucił piosenki o Grażynie.
Dudarze ją śpiewają, powtarzają dziewki dotąd pole bitwy zwą polem L
i t e w k i."). Pomimo, że wszystkie postaci zostały przez poetę
stworzone, ich twórca zadbał o ich literackie uprawdopodobnienie
oraz wiarygodność przywoływanych wydarzeń i realiów historycznych,
aby stworzony poemat silniej oddziaływał na odbiorców.
"Konrad Wallenrod - powieść historyczna z dziejów litewskich
i pruskich" - powieść poetycka z 1828r, nieznacznie tylko
odbiegająca tematem od "Grażyny". Bohaterem jest młody Litwin,
uprowadzony w dzieciństwie przez Krzyżaków i przez nich wychowany.
Dzięki temu, że złożył śluby zakonne i stał się mistrzem zakonu ma -
jako jedyny ze swego narodu - możliwość ocalić swą ojczyznę od
zagrożenia, jakie stanowią Krzyżacy. Nie widząc innego sposobu
decyduje się Konrad Wallenrod na walkę poprzez podstęp i
zdradę("Jeden sposób, Aldono, jeden pozostał Litwinom Skruszyć
potęgę Zakonu: "Mnie ten sposób wiadomy. Lecz nie pytaj dal Boga!
Stokroć przeklęta godzina, W której od wrogów zmuszony chwycę się
tego sposobu"). Jednakże z tej sytuacji wynika tragizm tej postaci,
która dla dobra narodu, z którego się wywodzi musi poświęcić nie
tylko szczęście rodzinne i własne życie, ale także zrezygnować ze
szczęścia wiecznego ("...Chcę znać zawczasu co mnie w piekle
czeka"). Jednak dzięki temu Mickiewicz ukazał jak ważny jest i
powinien być problem walki o dobro ojczyzny ("...Jam niebo za młodu
poświęcił..."). Jednocześnie postacią ślepego wajdeloty - Halaban,
poeta określa miejsce należne poecie i jego poezji, a mianowicie
przypominanie w chwilach największego zwątpienia celów i motywów
walki z najeźdźcą. Halaban proponuje też ("...narodowy kościół
pamiątek...") co oznaczać ma nieśmiertelność w ustach ludu oraz w
literaturze. Dzięki "Konradowi Wallenrodowi" Mickiewicz przekonuje,
że w walce o niepodległość państwa nie liczą się żadne koszty, ani
środki służące osiągnięciu upragnionego celu. Ukazuje więc, że
dotychczasowe - nieskuteczne sposoby walki zgodne z etyką rycerską i
prostotą zadań żołnierskich, należy zastąpić sposobami skutecznymi,
choć niekoniecznie zgodnymi z etyką chrześcijańską. "Reduta
Ordona" to utwór powstały po upadku powstania listopadowego w celu
ilustracji wysiłków powstańczych i bohaterstwa ich uczestników. Stąd
też Mickiewicz wybrał do swych utworów dwie znamienite postacie:
hrabiankę Emilię Plater ("Śmierć pułkownika"), oraz Juliana
Konstantego Ordona ("Reduta Ordona"). "Reduta..." to wiersz
opowiadający o dowódcy wolskiej placówki, który nie mogąc skutecznie
przeciwstawić się przewadze liczebnej wroga, w ostatniej chwili -
gdy wróg już wdarł się do reduty -wysadził się w powietrze zadając
nieprzyjacielowi wielkie straty.("...Widziałem go znowu! Widzę rękę
- błyskawicę...|Wywija, grozi wrogom, trzyma palną świecę...|Biorą
go!... Zginął! - O nie! Skoczył w dół, do lochów!(..)|Spojrzałem na
redutę. - Wały, palisady, Działa, i naszych garstka, i wrogów
gromady -|Wszystko jak sen, znikło!...") Mimo, że rzeczywisty
pierwowzór przeżył powstanie i działał później na emigracji,
Mickiewicz w swym utworze uśmiercił go dla złożenia hołdu tym,
którzy polegli w czasie powstania, a także dla podkreślenia, że
własne życie staje się mało znaczące wobec wolności kraju ojczystego
i rodaków. "Dziady cz. III" - wielki dramat romantyczny z
1832r. bohater Gustaw odnajduje sens życia i doznaje przemiany
duchowej, co jest symbolicznie ukazane w scenie w celi więziennej.
("Tu umarł Gustaw, narodził się Konrad"). Odrodzony Konrad odnajduje
swe miejsce w życiu w roli bojownika o wolność ojczyzny, który gotów
jest poświęcić swe życie. Utwór ten powstał w wyniku włączenia się
romantyków do walki w powstaniu listopadowym i zapowiadał nową fazę
twórczości tego okresu. W utworze tym przedstawione są wydarzenia z
okresu procesu wileńskiego, prześladowania młodzieży polskiej i jej
cierpienia (Zan, Wasilewski, Rollinson). Ukazana została również jej
gotowość do najwyższych poświęceń w imię ratowania ojczyzny
(piosenka Feliksa: "Nie dbam, jaka spadnie kara"). W widzeniu
księdza Piotra wyjaśniona zostaje klęska powstania i jednocześnie
rola narodu polskiego - wybranego wśród innych narodów słowiańskich.
Polska miała być uosobieniem Chrystusa i jego mesjanistycznej misji
(poświęcenie się za innych ludzi lub narody). Konrad jest poetą,
który żąda umożliwienia mu kierowania narodem, a więc jest również
bohaterem zaangażowanym w realizację celów narodowych. ("Chcę
czuciem rządzić, które jest we mnie; Rządzić jak Ty wszystkimi
zawsze i tajemnie: Co ja zechcę, niech wnet zgadną, Spełnią, tym się
uszczęśliwią, A jeżeli się sprzeciwią, Niechaj cierpią i
przepadną."). Jest też w "Dziadach" zawarta krytyka części narodu
polskiego, który uległ wpływom zaborców i przestał dbać o zachowanie
własnej tożsamości. Dotyczy to arystokracji, która związana z dworem
carskim troszcząc się jedynie o własny interes, zapomina o losie
ojczyzny. Przykłady tego odnajdujemy w scenie "Salon warszawski"
zamykanej wypowiedzią Piotra Wysockiego: "Nasz naród, jak lawa, Z
wierzchu zimna i twarda, sucha i plugawa, Lecz wewnętrznego ognia
sto lat nie wyziębi; Plwajmy na tę skorupę i zstąpmy do głębi"!).
"Pan Tadeusz - Ostatni zajazd na Litwie" to największa
epopeja narodowa z 1834r. przedstawiająca wydarzenia w Soplicowie z
okresu wyprawy napoleońskiej na Moskwę. Głównym, choć wcale nie
tytułowym bohaterem jest Jacek Soplica, który splamiony zabójstwem
stolnika Horeszki po odmowie ręki jego córki - Ewy, odkupienia swych
win szukał w działalności politycznej, w bitwach pod Hohenlindem,
Jeną, w wąwozie Samosierra gdzie "...Obok Kozietulskiego był ranny
dwa razy...". Okazał się też ksiądz Robak (gdyż takie imię przybrał
Jacek Soplica) emisariuszem, więźniem politycznym i cierpiętnikiem
"za sprawę". ("Udało mi się nieraz do kraju przedzierać, Rozkazy
wodzów nosić, wiadomości zbierać, Układać zmowy - znają i
Galicyjanie Ten kaptur mnisi - znają i Wielkopolanie! Pracowałem
przy taczkach rok w pruskiej fortecy, Trzy razy Moskwa zraniła mi
plecy, Raz już wiedli na Sybir; potem Austriacy W Szpilbergu
zakopali mnie w lochach do pracy..."). Biografia księdza Robaka jest
modelowym żywotem patrioty Polski porozbiorowej, a może nawet
żywotem symbolicznym. Jest on nie tyle indywidualnością co bohaterem
uosabiającym losy narodu polskiego. Dzięki dobrze spełnionej misji
Jacek Soplica odkupuje swe grzechy i pomimo tego, że umiera w wyniku
odniesionych ran po powrocie do Soplicowa, "Pan Tadeusz" ma
pozytywny wydźwięk, gdyż kończy się ślubem bohatera tytułowego -
syna Soplicy co uświadamia odbiorcom, że siły spożytkowane dla dobra
ojczyzny zwracają się z nawiązką. Jak zostało to zaprezentowane na
przykładzie twórczości Adama Mickiewicza w wielu różnych utworach
okresu romantyzmu możemy dostrzec problem walki narodowo -
wyzwoleńczej.







Autor: Nieznany

Ocena : 5 








oceń
prace:
1 2 3 4 5 6


Home | Reklama | Info
| Mail


Prace | Pomoc | Książki | Artykuły | News | Katalog | Forum
| Rozrywka






Wszelkie prawa zastrzeżone / All
rights reserved  Sciaga.pl
2000