GRYZONIE WETERYNARIA W PRAKTYCE
dr n. wet. Wiesław Bielas*, dr n. wet. Tomasz Piasecki**
*
Katedra Rozrodu z Kliniką Zwierząt Gospodarskich Wydziału Medycyny Weterynaryjnej Uniwersytetu Przyrodniczego we Wrocławiu
**
Katedra Epizootiologii z Kliniką Ptaków i Zwierząt Egzotycznych Wydziału Medycyny Weterynaryjnej Uniwersytetu Przyrodniczego we Wrocławiu
Fizjologia oraz patologia
rozrodu u świnek morskich
THE PHYSIOLOGY AND PATHOLOGY
OF THE GUINEA PIG REPRODUCTION
Świnki morskie hoduje się w parach lub rozmiary płodów. Liczebność miotu jest
Streszczenie
w haremach (w hodowli poligamicznej cechą dziedziczną. Przyjmuje się również,
na jednego samca przypada od 4 do 5 sa- że młode samice mają zwykle mniej liczne
Praca prezentuje wybrane informacje
mic). Młode samice powinno się umie- potomstwo niż starsze (1, 2, 13).
na temat fizjologii i patologii rozrodu u świ-
ścić razem z samcem, dopiero gdy osią-
nek morskich. Szczególną uwagę zwró-
gną wiek około 4-5 miesięcy (500 gram), PARAMETRY
cono na zatrucie oraz wypadanie włosów
natomiast po raz pierwszy powinny zajść ZWI
ZANE Z ROZRODEM
w czasie ciąży, zapłodnienie dodatkowe,
w ciążę przed upływem 6.-8. miesiąca życia, Najważniejsze parametry to:
ciążę urojoną, ciężki poród, syndrom krwo-
ponieważ po tym okresie kości miednicy " dojrzałość płciowa samicy: 6 tygodni;
toczny, śmiertelność noworodków oraz
zrastają się, co może utrudnić akcję poro- " dojrzałość płciowa samca: 9-10 tygo-
przypadłości gruczołów mlekowych.
dową. Samce powinny być dopuszczone dni;
do kopulacji tak szybko, jak to możliwe, " wiek rozrodczy samicy: 2-3 miesiące
Słowa kluczowe
najlepiej zaraz po ukończeniu 4. miesiąca (waga 350-450 g);
świnki morskie, rozród życia. Przesunięcie tego momentu powy- " wiek rozrodczy samca: 3-4 miesiące
żej pierwszego roku życia może doprowa- (waga 600-700 g);
dzić do spadku libido, a nawet niepłodno- " długość cyklu rujowego: 15-17 dni;
ści (2, 7, 8, 9, 11, 13, 14). " długość rui: 1-16 godzin, średnio 8 go-
Abstract
Świnki morskie są zwierzętami poli- dzin w obecności samca;
estralnymi. Ruja pojawia się u nich co 10- " długość ciąży: 59-72 dni (zależy od liczby
The article contains information about
18 dni (średnio 16) i trwa 24-48 godzin, przy miotu, większy miot  krótszy okres
the physiology and pathology of guinea
czym samica akceptuje samca przez okres ciąży);
pig reproduction, especially gestosis,
6-11 godzin. Owulacja jest spontaniczna " liczba młodych w miocie: 1-6 (przecięt-
hair loss during pregnancy, superfeta-
i występuje około 6 godzin od rozpoczęcia nie 3-4);
tion, lactomania, dystocia, hemorrhagic
objawów rujowych. Objawy rujowe mani- " masa ciała w momencie urodzenia: 60-
syndrome, infant mortality, mastitis and
festują się obrzmieniem zewnętrznych na- 100 g;
agalactia.
rządów płciowych, obskakiwaniem innych " okres rozrodczy samic: 4-5 lat, rodzi
Key words samic oraz odruchem tolerancji (przyjmo- średnio 4-5 miotów w życiu;
waniem charakterystycznej postawy: ugi- " okres rozrodczy samców: 5 lat lub dłu-
guinea pigs, reproduction
nanie grzbietu podczas głaskania). Dzień żej;
przed wystąpieniem rui błona dziewicza " moment odsadzenia: 3 tydzień;
ulega samoistnej perforacji, co umożliwia " czas trwania laktacji: maksimum 5.-
kopulację (7, 8). 8. dzień po porodzie, trwa do 23 dni
Rytuał godowy jest krótki. Samiec, chrzą- po porodzie;
kając i kołysząc tylną częścią ciała, obcho- " skład mleka świnki morskiej: tłuszcz
dzi kilkakrotnie samicę wokół, która re- 4%, białko 8%, laktoza 3%, woda 83%
aguje na zaloty wyłącznie w czasie rui. Tuż (1, 2, 7, 13).
po kopulacji w pochwie wytwarza się czop Świnki morskie są płodne, a zaburzenia
z nasienia, który wypada po około 48 go- w rozrodzie są związane z nieprawidłową
dzinach. W tym czasie ponownie pojawia opieką i żywieniem. Samice świnek do-
się błona dziewicza zasłaniająca światło skonale zajmują się i opiekują się młodymi.
pochwy do momentu porodu. Po upływie W warunkach hodowli klatkowej samiec
6-48 godzin od porodu pojawia się kolej- może przebywać z jedną lub z kilkoma sa-
na ruja. W związku z tym należy odsepa- micami. U dojrzałych płciowo samców
rować samicę od samca, ponieważ ponow- dochodzi często do gromadzenia się wy-
na ciąża wpływa niekorzystnie na odchów dzieliny gruczołów łojowych o konsysten-
miotu (11, 14). cji wosku, o specyficznym cuchnącym za-
W zależności od liczebności miotu ciąża pachu w fałdach skóry w okolicy odbytu.
u świnek trwa 59-74 dni (średnio 63 dni), Ta wydzielina jest często zmieszana z ka-
w przypadku mniej licznych miotów jest łem, tworząc czopy dochodzące do dużych
ona dłuższa i istnieje wówczas ryzyko po- rozmiarów, dlatego ujścia gruczołów po-
wikłań porodowych ze względu na duże winny być regularnie czyszczone (8).
MARZEC " 3/2011
76
www.weterynaria.elamed.pl
WETERYNARIA W PRAKTYCE GRYZONIE
Samice świnki morskiej mają ruję zaraz bowania na składniki odżywcze można oraz stres cieplny. Jedno doniesienie infor-
po porodzie i mogą zajść w ciążę w ciągu zaspokoić poprzez dodatek mieszanek mowało, że przyczyną zatrucia krwi w cza-
kilku godzin po urodzeniu młodych, jed- pełnoporcjowych. Jednak należy przepro- sie ciąży był niedostateczny dopływ krwi
nak dla dobra samicy należy unikać po- wadzać to ostrożnie, ponieważ nadmierna oraz substancji odżywczych do ciężarnej
nownej ciąży. Dlatego zaleca się usunięcie suplementacja karmy prowadzi do otyłości macicy pod koniec ciąży. Niedokrwie-
samca po sezonie godowym i stwierdzeniu (jeśli świnka ma ograniczone miejsce ru- nie łożysk lub macicy może spowodować
ciąży, aby zapobiec ryzyku ponownego zaj- chu) oraz do rozwoju bardzo dużych pło- uwolnienie tromboplastyny i rozpoczęcia
ścia w niechcianą ciążę. dów w jamie macicy (szczególnie, gdy jest rozsianego, wewnątrznaczyniowego wy-
Ciążę u samicy można stwierdzić za po- tylko jeden lub dwa), co może doprowadzić krzepiania krwi. Aby zapobiec zatruciu
mocą delikatnego omacywania ściany do ciężkiego porodu. W czasie ciąży i lak- krwi, należy zminimalizować stres i zapo-
jamy brzusznej w 4.-5. tygodni od kopula- tacji nie należy również zapominać o su- biegać otyłości. Pomocne jest również za-
cji. W tym czasie bezpieczniejszą metodą plementacji witaminy C w karmie samicy pewnienie dobrej jakości diety oraz ener-
wykrywania ciąży jest zastosowanie bada- (2, 7, 8, 10, 12, 13). gii w pożywieniu w póz
nym okresie ciąży.
nia USG. W rozpoznaniu ciąży pomoc- Stwierdzono również, że niedobór wap-
ny jest stały monitoring wagi samicy, gdyż ZATRUCIE CI
ŻOWE nia może doprowadzić do rozwoju ke-
w tym czasie dochodzi nawet do podwo- Intoksykacja krwi w czasie ciąży występuje tozy, dlatego wskazane jest uzupełnianie
jenia masy ciała. Od 42. dnia ciąży można zazwyczaj w okresie 4 tygodni (2 tygodnie tego minerału w diecie w ostatnim tygo-
stwierdzić również ruchy płodów poprzez przed i 2 tygodnie po porodzie). Zespół dniu ciąży i w pierwszym tygodniu lakta-
omacywanie powłok brzusznych zwie- ten występuje w przypadku, gdy znacz- cji (4, 8, 11).
rzęcia. Ruchy te stają się niewyczuwalne ne zapotrzebowania na energię na roz-
na około tydzień przed porodem, co zwią- wój płodów oraz laktację przekracza po- WYPADANIE WA
OSÓW
zane jest z intensywnym wzrostem pło- daż energii w karmie świnki morskiej. W CZASIE CI
ŻY
dów i brakiem miejsca w jamie brzusznej. Aby zaspokoić wysokie zapotrzebowanie Ciężarne, z
le odżywiane świnki, posiada-
Mniejsze zastosowanie w rozpoznawaniu kaloryczne, świnka metabolizuje własną jące wiele płodów w macicy, są podatne
ciąży u świnek morskich ma badanie ra- tkankę tłuszczową oraz białka, co prowa- na rozwój rozproszonych, nie swędzących
diologiczne, ponieważ mineralizacja kości dzi do produkcji ketonów w jej organizmie. wyłysień skóry na plecach w okolicy ogo-
płodów następuje w 6. tygodniu. Badanie Sytuacja ta doprowadza w ciągu 3-5 dni nowej oraz na bocznych powierzchniach
RTG wykonuje się przy znacznym wydłu- do stopniowego pogorszenia stanu zdro- ud. Wyłysienia na skórze zanikają osta-
żeniu ciąży powyżej 70 dni, kiedy istnieje wia oraz szybkiego zejścia. Do głównych tecznie, gdy świnka zakończy opiekę nad
podejrzenie obumarcia lub resorpcji pło- objawów ketozy zaliczamy obfite ślinienie, młodymi. Zapobiec tej przypadłości po-
dów (ryc. 1, str. 78) (11, 14). a w zaawansowanych procesach można może poprawa żywienia ciężarnej, cechu-
Świnki morskie nie przygotowują gniaz- wyczuć zapach ketonów w wydychanym jąca się wzrostem poziomu składników
da tuż przed porodem, jak inne gryzonie, powietrzu. Schorzenie może doprowa- odżywczych oraz zapewnieniem odpo-
dlatego ustalenie terminu porodu jest trud- dzić do śmierci poprzedzonej drgawkami. wiedniej podaży witaminy C. Zapotrze-
ne do określenia. Objawy świadczące o istnieniu tego stanu bowanie na witaminę C wzrasta w czasie
W momencie gdy świnka znajduje się chorobowego to: osłabienie, senność, brak ciąży z 10 mg do 20-30 mg/kg m.c./dobę
w ostatnich tygodniach ciąży, jej stan jest apetytu, depresja, brak koordynacji ruchu, (5, 6, 10, 12).
widoczny dla świadomych obserwatorów. duszność, ketonuria, białkomocz, hipogli-
Podczas ciąży samica może podwoić masę kemia, hiperlipemia, hiperkaliemia i kwa- ZAPA
ODNIENIE DODATKOWE
ciała. W miarę zbliżania się do terminu po- śny odczyn moczu. Sekcyjnie stwierdza Ciężarna świnka morska może nosić w ma-
rodu w organizmie wzrasta poziom relak- się powiększenie, kruchość i zmiany bar- cicy płody wywodzące się z kryć z odręb-
syny, która powoduje rozluz
nienie spojenia wy wątroby na jasnożółtą. Przy wczesnym nych cykli rujowych. Świnka morska może
kości łonowych miednicy. wykryciu ketozy podanie glukozy lub gli- nosić w macicy jednocześnie dwa różne
Kilka dni przed porodem, spojenie ło- kolu propylenowego umożliwia powrót mioty dzięki dwóm samodzielnym rogom
nowe kości miednicy rozszerza się nawet do zdrowia. macicy. Dwa mioty rodzą się w odstępie
do szerokości 2,5-3 cm. Rozszerzenie mię- Leczenie jest zwykle nieskuteczne, ale 35 dni od siebie. Na szczęście zapłodnienie
dzy kośćmi łonowymi można łatwo wyczuć może obejmować podawanie dożylne pły- dodatkowe występuje praktycznie bardzo
przez wprowadzenie jednego lub dwóch nów, podawanie dożylne lub doustne glu- rzadko. Hodowcy nie powinni dopuszczać
palców pod miednicę samicy, w momen- kozy oraz parenteralne stosowanie gluko- do tego stanu ze względu na stres samic
cie gdy świnka znajduje się w pozycji most- nianu wapnia. Jeśli u świnki rozwiną się związany z przedłużoną ciążą oraz laktacją
kowej. Od momentu rozpoczęcia się akcji objawy wstrząsu, należy aplikować korty- i karmieniem młodych (6, 7, 8).
porodowej do jej zakończenia mija zazwy- kosteroidy krótko działające. W celu ob-
czaj 30 minut z krótkimi przerwami odpo- niżenia skurczu tętniczych naczyń krwio- CI
ŻA UROJONA
czynku trwającymi do 5 minut między uro- nośnych można aplikować ze zmiennym Ciąża urojona jest rzadkim schorze-
dzeniem się poszczególnych noworodków. skutkiem siarczan magnezu (4). Tok- niem u świnek morskich, trwającym
Po urodzeniu wszystkich płodów samica semiczne świnki padają jednak często od 15 do 17 dni, w czasie którego sami-
dokładnie je wylizuje i oczyszcza oraz zja- na skutek ostrego stanu zapalnego jelit, ce wykazują laktację przez 1-2 tygodnie.
da błony płodowe (3, 4, 5). wywołanego stresem oraz wygłodzeniem W czasie trwania ciąży urojonej hodow-
W czasie okresu okołoporodowego na- z powodu braku apetytu. cy muszą pamiętać o higienie oraz czysto-
leży ograniczyć do minimum stres u ro- Czynniki predysponujące do rozwoju ści stanowisk świnek, w celu zapobiegania
dzącej samicy przez wyeliminowanie kon- zatrucia ciążowego świnek obejmują oty- ewentualnym stanom zapalnym gruczołów
taktów z osobami postronnymi lub innymi łość, głodzenie zwierząt, gwałtowne zmia- sutkowych. Wyeliminowanie z diety świe-
zwierzętami. ny diety oraz nieodpowiednie warunki żej zieleniny pozwala skutecznie zmniej-
W czasie ciąży i w pierwszych dwóch hodowlane i środowiskowe, brak ruchu, szyć nadmierną produkcje wydzieliny gru-
tygodniach po porodzie wzrost zapotrze- przeładowanie macicy licznymi płodami czołów sutkowych (2, 6, 7, 8).
MARZEC " 3/2011
77
www.weterynaria.elamed.pl
GRYZONIE WETERYNARIA W PRAKTYCE
CI
ŻKI PORÓD
Jednym z najczęściej spotykanych proble-
mów w rozrodzie świnek morskich jest
ciężki poród. Przyczyną tego stanu jest
niedostateczne rozluz
nienie się spojenia
kości łonowych miednicy, otyłość, rodze-
nie przez samicę pierwszego miotu (świnki
pierwiastki), atonia, bezwład macicy oraz
niska liczba płodów (jeden lub dwa) w ma-
cicy, prowadząca do przeciążenia macicy
w wyniku nadmiernego rozwoju płodów.
Świnki powinny być dopuszczane do roz-
rodu przed ukończeniem 6.-8. miesiąca
życia, ponieważ po tym czasie następu-
je zupełne skostnienie oraz zrost włókni-
stych chrząstek spojenia łonowego kości
miednicy. Po tym czasie miednica nie jest
wystarczająco zdolna do rozszerzania się
w trakcie akcji porodowej, co może zaha-
1
mować przesuwanie się płodów przez ka-
nał rodny w miednicy.
Objawami informującymi o istnieniu
ciężkiego porodu są nieskuteczne par-
cia, skurcze i bóle porodowe oraz widocz-
ny dyskomfort rodzącej, o czym świadczy
wokalizacja i obgryzanie boków ciała, nie-
pokój, depresja oraz od czasu do czasu,
krwawy lub zielony wypływ z pochwy. Je-
śli świnka nie jest w stanie samodzielnie
urodzić, ale jej miednica jest rozszerzona,
można stosować oksytocynę w dawce 0,2-
0,3 j.m./kg IM. Jeśli w dalszym ciągu (15-
20 minut od podania oksytocyny) brak jest
rezultatu w postaci postępu akcji porodo-
wej, należy rozważyć przeprowadzenie ce-
sarskiego cięcia u samicy (ryc. 2). Właści-
ciele powinni być ostrzeżeni, że rokowanie
w takim przypadku jest ostrożne.
Zdjęcia rentgenowskie mogą być prze-
prowadzone w celu określenia rozmiaru
i położenia płodu. W niektórych przypad-
2 kach może być udzielana pomoc manual-
na, jeśli płód znajduje się w kanale rodnym.
Jeśli płód jest wydobywany dłońmi, należy
szybko usunąć błony płodowe znajdujące
się na pyszczku płodu, aby zapobiec udu-
szeniu się noworodka (6, 7, 8, 9, 10, 11).
SYNDROM KRWOTOCZNY
Zespół krwotoczny jest rodzajem ska-
zy występującej niekiedy w czasie lub tuż
po porodzie. Przypadłość prowadzi zazwy-
czaj do zejścia w wyniku utraty krwi. Ze-
spół ten jest związany z niedoborem wita-
miny K i jest spowodowany karmieniem
świnek nieodpowiednim sianem oraz nad-
mierną ilością granulatów. Terapia obej-
muje pozajelitowe podawanie witaminy
K oraz podtrzymujące leczenie objawowe.
Rokowanie jest złe (3, 5, 12, 13).
3 4
ŚMIERTELNOŚĆ
PA
ODOWO-NEONATALNA
Ryc. 1. Obraz radiologiczny ciężarnej świnki morskiej w 60. dniu ciąży; Ryc. 2. Cięcie cesarskie u świnki
U świnek morskich występuje dosyć po-
morskiej, widoczny róg macicy z płodem; Ryc. 3. Zewnętrzne narządy płciowe samicy świnki morskiej;
Ryc. 4. Zewnętrzne narządy płciowe samca świnki morskiej wszechnie resorpcja płodów spowodowana
MARZEC " 3/2011
78
www.weterynaria.elamed.pl
ryc. T. Piasecki
WETERYNARIA W PRAKTYCE GRYZONIE
przez stresogenne sytuacje oraz nieodpo- otwarte oczy, potrafią wykazywać aktyw- Noworodki mogą być karmione przez
wiednie warunki środowiskowe w miejscu ność ruchową (biegać) oraz ssać z dużą czę- pierwsze 5 dni życia mieszanką płynną
bytowania zwierząt. Ciężarne samice nie stotliwością. Młode, za zgodą matki, mogą w ilości od 0,5 do 1 ml co 2-3 godziny.
są w stanie utrzymać ciąży, jeśli są zarażo- ssać przez okres od 21. do 28. dni. Pokarm Po upływie tego czasu młode powinny sa-
ne roztoczami, a jednocześnie nieadekwat- stały zaczynają jeść od końca pierwszego modzielnie pobierać pokarm stały w ilo-
nie odżywiane. W takim przypadku bardzo tygodnia życia. Ważne jest, aby młodym ści 2-3 ml co 4 godziny. Karmienie należy
często dochodzi do resorpcji płodów. Poro- świnkom morskim szybko zapewnić do- przeprowadzać bardzo ostrożnie, bez uży-
nienia u świnek mogą występować w wyni- stęp do karmy w formie granulatów, sia- wania przymusu, ponieważ bardzo łatwo
ku ogólnoustrojowego zakażenia bakteryj- na oraz dostarczyć świeże warzywa, aby pokarm zaaspirowany do płuc może wy-
nego, spowodowanego np. przez Bordetella, mogły eksperymentować w poznawaniu wołać zachłystowe zapalenie. Jeśli mło-
Streptococcus spp. i Salmonella, wychłodzenia oraz wypróbowywaniu smaków nowych de rozpoczęły przyjmowanie stałego po-
organizmu oraz zagęszczenia samic w ho- karm i dodatków. Jest to szczególnie waż- karmu, należy zwrócić szczególną uwagę
dowli. Gdy ciężarna świnka znajduje się ne w przypadku świnek matek posiada- na skład diety, która powinna zawierać
w towarzystwie samicy karmiącej, może jących liczne mioty (powyżej 4 młodych) chleb oraz granulki zalewane niewielką
rozpocząć opiekę nad jej młodymi. Czysz- lub gdy świnka ma niedostateczną lakta- ilością rozcieńczonego mleka (7, 8, 10,
czenie i pielęgnowanie obcych noworod- cję, produkując zbyt mało mleka na po- 13). q�
ków może stymulować u ciężarnych samic trzeby miotu (6).
przedwczesne skurcze i poronienia. Rozróżnianie płci młodych świnek mor- Piśmiennictwo
1. Carpenter J.W., Mashima T.Y., Ruppier D.J.:
Rodzenie martwych płodów jest dość skich jest stosunkowo łatwe. Polega na oce-
Exotic Animal Formulary. W.B. Saunders
powszechną i często występującą przy- nie wyglądu genitaliów, które u samicy
Company 2001.
padłością po przebyciu długiego, ciężkie- przypominają kształtem literę  Y , pod-
2. Gorazdowski J. M.: Świnka morska. EGROS,
go porodu lub gdy ciąża jest wielopłodo- czas gdy u samców mają wygląd małej li-
Warszawa 1995.
wa. W takim przypadku, rodząca świnka tery  i (ryc. 3, 4).
3. Flecknell P.A: Guinea pigs. [W:] Manual
jest często zbyt zmęczona, by niezwłocznie Hodowcy powszechnie stosują praktykę
of Exotic Pets. Ames, Iowa State University
po urodzeniu noworodka sama mogła usu- wspólnego przetrzymywania kilku świnek
Press 1991, 51-62.
nąć błony płodowe. Często w takiej sytu- opiekujących się i karmiących równocze-
4. Harkness J.E., Wagner J.E.: The Biology and
acji jej młode umierają. Rodzenie martwych śnie swój miot oraz oseski innej samicy.
Medicine of Rabbits and Rodents. 4th ed. Bal-
płodów może być również spowodowane Młode świnki rozwijają się bardzo szybko,
timore, Williams and Wilkins 1995, 30-39,
przez śmiercionośną kombinację genów, dlatego w wieku 4 tygodni można je odsa-
151-154, 235-236, 302-303.
np. w wyniku kojarzenia dwóch osobników dzić od matki. W tym czasie młode są za-
5. Hillyer E.V., Quesenberry K.E.: Ferrets,
o umaszczeniu dereszowatym (8, 14). zwyczaj przeznaczane przez hodowców
Rabbits, and Rodents  Clinical Medicine and
do sprzedaży (6, 7, 8, 9, 10, 12, 13). Surgery. Philadelphia, W.B. Saunders 1997,
MASTITIS 243-282.
6. Johnson-Delaney C.A.: Exotic Companion
Mokre, zabrudzone, szorstkie, drażniące ODRZUCENIA MA
ODYCH
Medicine Handbook. Lake Worth,  Zoological
obudowy oraz wykładziny klatek lub po- ORAZ AGALAKCJA
Education Network , 2000, 4-6.
mieszczeń, w których przebywają karmią- Ciężki poród albo liczne nieprzewidziane
7. Johnson-Delaney C.A.: What veterinarians
ce świnki, zranienia sutków podczas ssa- przerwy podczas akcji porodowej mogą
need to know about guinea pigs.  Exotic Animal
nia przez młode, zbyt wczesne odsadzenie prowadzić do odrzucenia młodych przez
Care , 2008, 10, 36-43.
noworodków, padnięcie potomstwa bez- matkę, szczególnie przez samice młode
8. Nakamura C.: Reproduction and reproductive
pośrednio po porodzie mogą predyspo- oraz niedoświadczone pierwiastki. Gdy
disorders in guinea pigs.  Exotic , 2000, 2, 11-
nować do zakażenia gruczołów sutkowych. dojdzie do powyższych zaburzeń, sami-
17.
W proces zapalny zaangażowane i uwikła- cę należy umieścić z młodymi w małym,
9. Peters L.J.: The guinea pig: An overview part
ne są zazwyczaj bakterie, takie jak Pasteurel- zaciemnionym boksie, zapewnić spokój
I and II. Practical Exotic Animal Medicine.
la, Klebsiella, E. coli, Staphylococcus, Strepto- oraz pełny dostęp do wody i obfitego po-
Trenton NJ, Veterinary Learning Systems,
coccus, Pseudomonas spp. Objęte zakażeniem żywienia, co daje szansę na uregulowanie
1997, 156-168.
pakiety gruczołu sutkowego mogą być albo zachowania samicy oraz uznanie potom- 10. Richardson V.C.G.: Choroby świnek morskich.
zaczerwienione, obrzękłe, bolesne i cie- stwa. Sytuacje stresowe w czasie karmie- SIMA, Warszawa 2007.
płe, albo sine i zimne. Leczenie takich sta- nia młodych mogą zakończyć się agalakcją, 11. Riggss S.M.: Świnki morskie. [W:] Zwierzęta
nów powinno być przeprowadzone bardzo czyli zahamowaniem produkcji mleka. Do- egzotyczne. Elsevier Urban&Partner, Wro-
cław 2010, 486-503.
szybko i w odpowiedni sposób, ponieważ brym rozwiązaniem jest wtedy dostawienie
12. Silvia S.M.: The pet guinea pig. Practical Exotic
infekcja może uogólnić się na cały orga- młodych do innych matek, które przejmą
Animal Medicine. Trenton NJ, Veterinary
nizm, szybko doprowadzając do śmier- rolę mamek dla noworodków.
Learning Systems, 1997, 169-174.
ci zarówno matki, jak i młodych. Leczenie U świnek morskich w czasie pierwszych
13. Steinkamp A.J.: Świnka morska. PWRiL,
obejmuje stosowanie antybiotyków o sze- 12 godzin po porodzie często obserwuje
Warszawa 1994.
rokim zakresie działania, ciepłe kompresy się brak opieki oraz zainteresowania no-
14. Wasel E.: Świnki morskie. [W:] Praktyka
na gruczoły sutkowe, odsadzenie młodych worodkami. Najlepszym postępowaniem
kliniczna: zwierzęta egzotyczne. Galaktyka,
od matki oraz żywienie zastępcze. Jeśli za- w takiej sytuacji jest pozostawienie młodej
A
ódz
2009, 45-83.
palenie gruczołu przechodzi w stan mar- matki w spokoju, aby sama przyzwycza-
twiczy, konieczne jest chirurgiczne usunię- iła się do młodych i zaczęła nimi opieko-
cie zmienionych tkanek (8, 9, 12). wać. Jeśli w danym momencie noworod- dr n. wet. Wiesław Bielas
kom świnki morskiej nie można zapewnić Katedra Rozrodu z Kliniką Zwierząt
NEONATOLOGIA opieki mamki, można zacząć podawać Gospodarskich
ŚWINEK MORSKICH kroplomierzem rozcieńczone zagęszczo- Wydział Medycyny Weterynaryjnej
Noworodki świnki morskiej są zagniaz- ne mleko (1 część mleka: 2 części wody) Uniwersytet Przyrodniczy we Wrocławiu
downikami. Jednodniowe młode mają już (2, 7, 8, 13). 50-366 Wrocław, pl. Grunwaldzki 49
MARZEC " 3/2011
79
www.weterynaria.elamed.pl