Makro i Mikro Ekonomia
MIKROEKONOMIA  wykłady
Historia w pigułce
Ekonomia- wywodzi się ze starożytnej Grecji
Oikos- dom, gospodarstwo domowe
Nomos- zasady, reguły, prawo
1. Arystoteles- uważał, że ceny powinny byd słuszne i sprawiedliwe
Pierwotnym z
ródłem takiego poglądu nie były koszty produkcji (praca niewolnicza), płaca robocza
zbędna.
Odsetki od zaciągniętej pożyczki nie mogły byd także traktowane jako element produkcji, wykazano,
że jest to działalnośd nieetyczna i godna potępienia.
2. Feudalizm- opierał się na władaniu ziemią przez feudalną szlachtę oraz przywiązaniu chłopa
do ziemi szeregiem obowiązków.
Pochwała pracy jako czynnik produkcji, krytyka pożyczanie pieniędzy w celach zarobkowych.
Przedstawiciel tego okresu- św. Tomasz Akwinu (1225-1274)  twórca koncepcji tzw. Ceny
sprawiedliwej.
3. Merkantylizm- kapitalizm kupiecki (od połowy XV w. do połowy XVIII w.)
·ð NajważniejszÄ… postaciÄ… jest kupiec
·ð Zniknęło pojÄ™cie  ceny sprawiedliwej
·ð Ważny staje siÄ™ handel zagraniczny ( głównie z
ródło zwiększenia bogactwa narodowego)
 zwiększenie podaży pieniądza (złota), a nie produkcją towarów i usług
4. Fizjokraci- (druga połowa XVIII w.)- pogląd w którym uważa się rolnictwo za główne z
ródło
bogactwa.
Swoje poglÄ…dy opierali na prawach naturalnych, sprawy rzÄ…dzenia i ustawodawstwa powinny
rozwiÄ…zywad siÄ™ samorzutnie w oparciu o naturalne bodz
ce.
5. Ekonomia klasyczna 
·ð Adam SMITH ( badania nad naturÄ… i przyczynami bogactw narodów), J.B Say, D.
Ricardo
·ð Za bogactwo uznaje siÄ™ nie pieniacze a roczny produkt z ziemi i pracy
·ð Praca uznawana jest za główne bogactwo, a jego rozmiary zależą od liczby
zatrudnionych i wzrostu wydajności pracy.
Makro i Mikro Ekonomia
·ð Cena Naturalna  tworzÄ… jÄ… odpowiadajÄ…ce kosztom produkcji: praca, kapitaÅ‚, renta
gruntowa
·ð Cena rynkowa  powstaje w wyniku gry podaży i popytu
·ð Trzy czynniki produkcji:
·ð Praca
·ð Ziemia
·ð KapitaÅ‚
6. Teoria :niewidzialnej ręki rynku
·ð Koncepcja  homo oekonomicus  czÅ‚owiek ekonomiczny  egoista, maksymalizacja
korzyści ekonomicznej
·ð Samoregulacja mechanizmów rynkowych.
7. Prawi SAY A  cała podaż znajduje nabywców
·ð D. Ricardo   zależne prawo pÅ‚ac teoria kosztów komparatywnych (praca jest
towarem, ma swojÄ… cenÄ™ naturalnÄ… i rynkowÄ…)
·ð Cena rynkowa pracy  iloÅ›d Å›rodków potrzebnych do utrzymania robotników i jego
rodziny.
8. Myśl Marksistowska  Marks i Engels
·ð Powstanie nowej klasy  proletariatu
·ð Walka klasowa
·ð Rewolucja polityczna
9. Współczesne nurty myśli ekonomicznej ( rola paostwa  paostwo opiekuocze)  J.M. Keynes
(1883-1946)  ogólna teoria zatrudnienia, procentów i pieniądza
·ð NiewystarczajÄ…cy popyt na towary  bezrobocie przymusowe
·ð Interwencjonizm paostwowy
10. Monetaryzm  M. Fridman  pieniądz najważniejszy, wysokie stopy %
·ð DziaÅ‚ania pieniężne majÄ… decydujÄ…cy wpÅ‚yw na gospodarkÄ™, zwÅ‚aszcza na ceny.
·ð Teoria kosztów komparatywnych  np. dwa kraje produkujÄ…ce dwa towary
·ð WykazaÅ‚ że miÄ™dzynarodowy podziaÅ‚ pracy i zwiÄ…zana z nim specjalizacja sÄ…
korzystne dla obu partnerów nawet wtedy gdy jeden kraj ma absolutną
przewagę nad drugim a więc oba produkty wytwarza taniej jak i wtedy gdy
ma przewagę względną tzn. każdy kraj ma przewagę w produkcji innego
towaru.
Podstawowe pojęcia i przedmiot ekonomia
·ð Czym zajmuje siÄ™ ekonomia
o Jest nauką badającą naturę i przyczyny bogactwa narodów  A. Smith
o Jest nauką o prawach rządzących produkcją i podziałem dóbr materialnych
wytworzonych przez ludzi  D. Ricardo
·ð Ekonomia  definicja
o Bada zachowania ludzi którzy dążą do określonego celu podjadając określone zasoby
w celu zaspokojenia różnorodnych potrzeb materialnych i niematerialnych
o Mówi nam że ekonomia bada i formułuje teorie i prawa ekonomiczne mające
zastosowanie w gospodarce
Makro i Mikro Ekonomia
o Ekonomia traktowana jest jako żywy organizm o określonej strukturze i sposobie
funkcjonowania.  gospodarka otwarta i zamknięta
·ð Mikroekonomia  koncentruje siÄ™ na wyborach dokonywanych przez poszczególne podmioty
gospodarcze: gospodarstwa domowe, przedsiębiorstwa i rząd oraz zajmujące się nadaniem
zjawisk i procesów zachodzących w różnych fragmentach gospodarki na poszczególnych
rynkach
·ð Makroekonomia  zajmuje siÄ™ badaniem gospodarki narodowej jako caÅ‚oÅ›ci, odnosi siÄ™ do
ogólnego obrazu gospodarki a nie szczegółów działalności gospodarczej.
·ð W ekonomii wystÄ™pujÄ… dwa rodzaje sÄ…dów:
o Pozytywne  obiektywne objaśnienie reguł funkcjonowania gospodarki, poprzez
przedstawianie rzeczywistości takiej jaką jest, a nie takiej jaką powinna byd  jak
jest? Dlaczego tak jest?
o Normatywnie  zbiór ocen i zaleceo opartych na subiektywnym wartościowaniu
zjawisk  jak powinno byd?, w jaki sposób, jakimi środkami można osiągnąd pożądany
stan?
o Ekonomia pozytywna  jaka jest rzeczywistośd?
o Ekonomia normatywna  jaka powinna byd rzeczywistośd?
Proces gospodarowania
o Potrzeba  brak czegoś co wprowadza organizm w niepożądany stan, prowadzi to do
celu działao w celu zaspokojenia tego braku lub zmiany tego stanu
o Piramida ludzkich potrzeb wg Masłowa
Makro i Mikro Ekonomia
o Czynniki produkcji  ziemia, praca kapitał
żð Ziemia:
·ð Ziemia uprawna
·ð Grunty pod zabudowÄ™
·ð Tereny rekreacyjne
·ð Drogo
·ð Lasy
·ð Woda
żð Praca
·ð UmiejÄ™tnoÅ›d
·ð Kwalifikacje
·ð ZdolnoÅ›d
żð KapitaÅ‚
·ð Budynki
·ð Maszyny
·ð UrzÄ…dzenia
·ð Åšrodki transportu
·ð Surowce
·ð Åšrodki pieniężne
Makro i Mikro Ekonomia
·ð Papiery wartoÅ›ciowe
o Redystrybucje
o Granica (krzywa) możliwości produkcyjnych
·ð G  produkcja nie efektywna
·ð H  produkcja nieosiÄ…galna
Ekonomia  jest nauką o prawidłowościach (prawach ekonomicznych) rządzących procesem
gospodarowania,
D -
Konsumocja
C - wymiana
B -
dystrybucja
A-
produkcja
Rynek papierów wartościowych
1. Podział ze względu na rynek wymiany:
·ð Dóbr konsumpcyjnych (towary)
·ð Dóbr produkcyjny ( czynniki: ziemia, praca, kapitaÅ‚)
Makro i Mikro Ekonomia
·ð Rynek usÅ‚ug
2. Ze względu na kontrole rynku
·ð Wolny
·ð Sprzedawcy i nabywcy majÄ… peÅ‚nÄ… swobodÄ™ w okreÅ›laniu iloÅ›ci dóbr
sprzedawanych i nabywanych oraz cen po jakich dokonujÄ… wymiany
·ð Na tym rynku  wÅ‚adza gospodarcza nie sprawuje bezpoÅ›redniej kontroli
·ð Rynek regulowany  sprzedawcy i nabywcy nie majÄ… peÅ‚nej swobody,
-  władza gospodarcza sprawuje nad takim rynkiem bezpośrednią kontrolę poprzez
np. licencje, ceny minimalne, maksymalne, reglamentacjÄ™
3. Mechanizm cenowy
·ð Sektor rynku  pozwala nam na podzielenie go na sektor rynkowy i sektor nie
rynkowy (produkcja która powstaje z potrzeby paostwa)
·ð Sektor
·ð Publiczny
·ð Prywatny
Mechanizm cenowy prawa popytu i podaży
·ð Popyt  iloÅ›d dobra jakÄ… nabywcy sÄ… w stanie nabyd w okreÅ›lonym czasie przy danym poziomie
cen
·ð WielkoÅ›d popytu  zależnoÅ›d miÄ™dzy konkretnÄ… iloÅ›ciÄ… produktu nabywana po konkretnej cenie.
1. Rodzaje popytu
·ð Popyt efektywny  to taki popyt przy którym chÄ™d nabycia towaru poparta jest
posiadaniem odpowiedniego ekwiwalentu  np. pieniędzy
·ð Popyt potencjalny  pragnienie nabycia okreÅ›lonego dobra nie poparte
możliwościami dochodowymi
·ð Rodzaje popytu w zależnoÅ›ci od motywacji nabywcy
o Popyt funkcjonalny  wynika z cech jakościowych danego dobra zależy od
jego wartości użytkowej tj. całokształtu fizycznych i chemicznych ,
właściwości towaru dzięki którym może on zaspokoid określoną potrzebę
 kategoria obiektywna
o Popyt niefunkcjonalny- wynika z oddziaływao tzw.  efektów
zewnętrznych na użytecznośd tj. subiektywnej przydatności danego
dobra dla konkretnego nabywcy, oznacza to, że użytecznośd danego
dobra może ulegad zmianie w zależności od zachowania innych
nabywców
o Popyt spekulacyjny- wiąże się z oczekiwaniami co do kształtowania się
cen w przyszłości
2. Rodzaje zachowao nabywców
·ð Efekt  owczego pÄ™du  oznacza że popyt na dane dobro wzrasta bo inni
konsumują to dobro, rodzi on potrzebę utożsamiania się z innymi konsumentami,
z ich stylem życia
Makro i Mikro Ekonomia
·ð Efekt snobizmu- oznacza to, iż popyt na dobro maleje, gdyż inni kupujÄ… to dobro,
u nabywców powstaje wówczas potrzeba wyróżnienia się wśród innych bycie
ekskluzywnym, odmiennym
·ð Efekt Veblenowski- dotyczy on popytu na tzw.  dobra prestiżowe , które
konsumpcję świadczy o statusie konsumenta, nosi znamiona konsumpcji
ostentacyjnej, dlatego też popyt na tego typu dobra wzrasta wraz ze wzrostem
ich cen
3. Paradoksy popytu
·ð Paradoks giffena  dobra podstawowe pomimo wzrostu cen nie powoduje
spadku popytu a nawet powoduje jego wzrost
·ð Paradoks Veblena  dobra luksusowe  im droższy produkt tym lepiej dla jego
posiadacza
·ð Paradoks spekulacyjny 
4. Czynniki kształtujące popyt (cena i determinanty poza cenowe popytu)
·ð Poziom realnych dochodów ludzi
·ð Cena dóbr substytucyjnych (zamienników)
·ð Cena dóbr komplementarnych ( uzupeÅ‚niajÄ…cych)
·ð Preferencje i gusta nabywców
·ð Oczekiwania co do przyszÅ‚ej ceny danego dobra
·ð Oczekiwania co do przyszÅ‚ej ceny dobra substytucyjnego
·ð Oczekiwania co do przyszÅ‚ego poziomu dochodów
·ð Warunki sprzedaży ratalnej
·ð Reklama
·ð Czynniki losowe (wiek, pÅ‚ed, wyksztaÅ‚cenie)
5. Popyta a cena  krzywa popytu
·ð ZależnoÅ›d pomiÄ™dzy popytem a cena jest na ogół zależnoÅ›ciÄ… odwrotnÄ…!!!
·ð Wzrost ceny P1 do P2 spowoduje spadek iloÅ›ci nabywanego produktu z Q2 do Q1
·ð Spadek ceny P2 do P1 spowoduje spadek iloÅ›ci nabywanego produktu z Q1do Q2
Cena
popyt
popyt
cena
·ð Zmiana ceny wywoÅ‚uje zmianÄ™ wielkoÅ›ci popytu, czemu odpowiada krzywa
popytu
6. Cenowa elastycznośd popytu
Makro i Mikro Ekonomia
·ð
·ð "d  zmiana popytu (wzrost spadek)
·ð D  dotychczasowy popyt
·ð "d  zmiana ceny(wzrost spadek)
·ð P  dotychczasowa cena
7. 5 rodzajów popytu  Karolina
8. Podaż  ilośd dobra 
·ð WielkoÅ›d podaży  relacja pomiÄ™dzy konkretnÄ… iloÅ›ciÄ… dóbr zaoferowanych przez
producenta i zaoferowanych po konkretnej cenie
9. Czynniki kształtujące podaż:
·ð Cena czynników produkcji(koszty)
·ð Cena dóbr komplementarnych (uzupeÅ‚niajÄ…cych)
·ð Zmiana opÅ‚acalnoÅ›ci produkcji innych dóbr
·ð Stosowane technologie produkcji (postÄ™p technologiczny)
·ð Cel dziaÅ‚alnoÅ›ci przedsiÄ™biorstwa (dążenie do osiÄ…gniÄ™cia zysku, ryzyko, strategia)
·ð Czynniki losowe
·ð Podatki, subsydia (pogoda)
10. Krzywa podaży
·ð
11. Cenowa elastycznośd podaży
·ð ESP>1  podaż elastyczna - oznacza to że zmiana ceny o 1% powoduje zmianÄ™
podaży o więcej niż 1%
·ð ESP<1  podaż nieelastyczna - oznacza to że zmiana ceny o 1% powoduje zmianÄ™
podaży o mniej niż 1%
Makro i Mikro Ekonomia
·ð ESP=1  podaż proporcjonalna - procentowa zmiana podaży jest taka sama jak
procentowa zmiana ceny
·ð Krzywa podaży ilustruje reakcje podaży na zmianÄ™ ceny, siÅ‚Ä™ tej reakcji możemy
mierzyd za pomocą współczynnika cenowej elastyczności podaży!!!
·ð Jest to stosunek procentowej (wzglÄ™dnej) zmiany podaży na dane dobro do
procentowej (względnej) zmiany jego ceny
·ð
·ð "s  zmiana podaży (wzrost spadek)
·ð S  dotychczasowa podaż
·ð "d  zmiana ceny(wzrost spadek)
·ð P  dotychczasowa cena
·ð OkreÅ›la stopieo reakcji podaży na zmianÄ™ ceny
12. Równowaga rynkowa  złoty środek popytu i podażdy:
Makro i Mikro Ekonomia
13. Krzywa podaży a cena rynkowa
MIKROEKONOMIA  ćwićzenia
Makro i Mikro Ekonomia
MAKROEKONOMIA  wykłady
Systemy gospodarcze
·ð Istota pojÄ™cia
o MIKROEKONOMII - Dla badacza procesów makroekonomicznych systemem
gospodarczym jest na ogół pojedyncze organizacja gospodarcza np. firma, szkoła,
gospodarstwo domowe itp.
o MAKROEKONOMII - Jeśli natomiast przedmiotem badao są zjawiska i procesy
makroekonomiczne  odnoszące się do ogółu uczestników gospodarowania w kraju 
systemem gospodarczym jest gospodarka krajowa.
·ð W strukturÄ™ systemu gospodarczego wchodzÄ…:
o Sfera realna
żð Geograficzna przestrzeo gospodarki krajowej
żð Rozpoznanie zasobów naturalnych
żð Wytworzona przez ludzi materialna baza produkcji (budowle, maszyny, linie
komunikacyjne) a także zmagazynowane dobra konsumpcyjne i produkcyjne
żð LudnoÅ›d i zmiany w jej strukturze
żð Materialna i niematerialna dziaÅ‚alnoÅ›d gospodarcza, obejmujÄ…ca proces
wytwarzania dóbr i usług konsumpcyjnych i produkcyjnych, rzeczowe,
finansowe i osobowe czynniki wytwórcze zaangażowane w produkcji, formy
nierównowagi w gospodarce (inflacja, niedobory, bezrobocie)
o Sfera regulacji
żð Wzajemne odziaÅ‚ywanie decydentów i wykonawców zadao \
żð Normy prawne, które sÄ… nakazami i zakazami zewnÄ™trznymi jak np. zasady
podatkowe, przepisy celne zasady kredytowania i obiegu pieniężnego, prawa
i obowiÄ…zki pracownika i pracodawcy
żð Normy wewnÄ™trzne, czyli zakazy i nakazy moralne. Którymi kierujÄ… siÄ™ ludzie
w swych decyzjach ekonomicznych.
żð Organizacje, które prowadzÄ… dziaÅ‚alnoÅ›d regulacyjnÄ… oraz reguÅ‚y
postepowania tych organizacji
o Skutecznośd systemów
żð Systemy ekonomiczne speÅ‚niajÄ…ce dla możliwie najwiÄ™kszej liczby
uczestników warunek realizacji własnych celów, muszą spełniad
równocześnie kryteria
·ð EfektywnoÅ›ci mikroekonomicznej
·ð Równowagi na poszczególnych rynkach.
·ð Wzrostu gospodarczego w warunkach stabilizacji i równoÅ›ci szans
żð W praktyce wystarczajÄ…cym warunkiem sprawnoÅ›ci systemu ekonomicznego
jest jego efektywnośd ekonomiczna w realizacji celów uczestników
gospodarowania.
o Poszczególne systemy gospodarcze możemy podzielid na:
żð Kierowane przez paostwo
Makro i Mikro Ekonomia
żð Samoregulowane (wolny rynek)
żð Dualne lub inaczej asocjacyjne, czyli stanowiÄ…ce kombinacje elementów
kierowania przez paostwo i mechanizmów samoregulacji,
o Rodzaje Gospodarki
żð Centralnie planowane
·ð Kierowanie gospodarkÄ… polega na bezpoÅ›redniej ingerencji
administracji gospodarczej w procesy realne lub za pomocÄ…
następujących regulatorów ekonomicznych
o Regulatorów pieniężno-kredytowych takich jak stopa
procentowa i kurs walutowy.
o Regulatorów cenowo-dochodowych w postaci reguł
ustalenia cen i płac
o Regulatorów fiskalnych w postaci rozmaitych rodzajów
podatków, stóp podatkowych, ulg i zwolnieo podatkowych i
quasi-podatków, np. obligatoryjne składki ubezpieczenia
społecznego, podatek od ponadnormatywnego wzrostu
wynagrodzenia.
żð Wolny rynek
·ð Jedyny sprawdzony system samoregulowany, w przeciwieostwie do
systemów regulowanych centralnie, wyklucza ingerencje centralną w
gospodarce.
·ð DziaÅ‚alnoÅ›d organizacji gospodarczych, w ramach tego systemu,
kształtuje się pod wpływem zewnętrznych  w stosunku do
przedsiębiorstw  parametrów.
·ð Cechy wolnego rynku
o Są dwa rodzaje podmiotów gospodarczych gospodarstwo
domowe i przedsiębiorstwo.
o Podmioty gospodarcze spotykają się na rynku dóbr
konsumpcyjnych oraz na rynkach czynników produkcji
o Poziomy mechanizm regulacji, oparty na odpłatności
świadczeo
o Nieobecności powiązao hierarchicznych i brak
administracyjnych ograniczeo popytu i podaży. Oraz
swobodne kosztowanie cen.
o Producenci i konsumenci dążą do ograniczonej
maksymalizacji swoich korzyści
o Każda dokonana transakcja powoduje przepływ pieniądza i
towarów między uczestnikami rynku, nie wywołując żadnych
skutków ubocznych
o Konieczna jest działalnośd paostwa ze względu na realizację
celów społecznych, których realizacja nie przynosi zysku.
o Występuje redystrybucja dochodów przez paostwo za
pomocą systemów podatkowych w tzw. Sferze budowlanej.
·ð NiedoskonaÅ‚oÅ›ci wolnego rynku
Makro i Mikro Ekonomia
o Niedostarczenie przez rynek wszystkich dóbr lub
dostarczenie ich w niedostatecznej ilości ( dobra publiczne,
merytoryczne i niemerytorycznie)
o Tendencja do ograniczonej monopolizacji jako produkt
konkurencji
o Deformacje cenowe  wielopoziomowośd cen, gałęziowo
zróżnicowane płace, różne stawki podatku obrotowego.
o Niepełna informacja na rynku
·ð Realne systemy rynkowe
o SÄ… zwykle systemami mieszanymi w tym sensie ze zawierajÄ…
zarówno autonomiczny mechanizm regulatorów jak również
centralny układ regulacji
o Wynika to z faktu ze każdy z tych układów wykazuje
tendencje do stwarzania napięd i dysproporcji
o  Tyle regulacji ile jest konieczne i równocześnie tyle rynku,
ile jest możliwe
·ð Zakres i formy ingerencji paostwa w gospodarkÄ™
o Realizowanie prawa gwarantujÄ…cego przestrzeganie przez
podmioty gospodarcze reguł wymiany i konkurencji. Są to
przede wszystkim gwarancje wolności gospodarczej i
własności prywatnej oraz odpowiedzialności, tworzące
instytucje własności i rynku
o Popieranie wolnej konkurencji  (w celu zapewnienia
swobód ekonomicznych i różnych szans oraz stwarzania
warunków do rozwoju przedsiębiorczości)
o Dokonywanie przez system podatkowy redystrybucji
dochodów na rzecz osób i grup, które z przyczyn naturalnych
i losowych nie są w stanie sprostad regułom rynku. Są to
transfery dochodów na rzecz ludzi bezrobotnych,
niepełnosprawnych oraz programy pomocy socjalnej
o Działania na rzecz stabilizacji gospodarczej ( w celu
poprawienia koniunktury, przeciwdziałania inflacji itp. )
o Regulowanie pewnych dziedzin gospodarki przez paostwo,
które zastępuje mechanizm rynkowy np. w formie
dostarczania dóbr publicznych lub tworzenia innych niż
rynkowy mechanizmów regulacji np. w celu zmniejszenia
negatywnych skutków ubocznych spowodowanych przez
rynek lub wyeliminowania negatywnych dóbr rynkowych.
·ð Specyfikacja polskiej gospodarki
o Jest to gospodarka dualna, co oznacza istnienie sfery
funkcjonowania i sfery regulowanej przez paostwo. Sfera
rynkowa stopniowo siÄ™ rozszerza, a ograniczona jest sfera
regulowana przez paostwo.
Makro i Mikro Ekonomia
o Paostwo reguluje proces transformacji , tj. tworzy nie
istniejÄ…ce w gospodarce centralnie planowanej rynki i ich
instytucje, kieruje procesem denacjonalizacji, promuje
przedsiębiorczośd i konkurencje.
o Paostwo podejmuje działania korygujące błędy dualnego
mechanizmu gospodarczego, co tylko częściowo jest
podobne do działalności paostwa w gospodarce mieszanej.
o Paostwo wykazuje wiele niedoskonałości, które zostały
przezwyciężone lub złagodzone w dojrzałych gospodarkach
rynkowych. SÄ… to: korupcja, biurokratyzacja gospodarki oraz
uleganie grupom nacisku, dążącym do ograniczenia
konkurencji i zniekształcenia mechanizmu rynkowego.
·ð Problem pomiaru aktywnoÅ›ci ekonomicznej
o Każde paostwo realizuje w praktyce określoną koncepcje wzrostu gospodarczego
o Dobrobyt społeczny  według szkoły skandynawskie można rozróżnid trzy sfery
potrzeb ludzkich, charakteryzujących dobrobyt społeczny
żð Posiadanie (to have)
żð Uczucie ( to love)
żð Istnienie ( to be)
o Pomiar dobrobytu społecznego
żð Koncepcja mierzenia dobrobytu spoÅ‚ecznego sprowadza siÄ™ na ogół do
konstruowania wartościowych miar i dobrobytu, bądz
syntetycznych miar
dobrobytu w jednostkach naturalnych.
żð W pierwszym przypadku ma siÄ™ do czynienia z systemami rachunkowoÅ›ci
narodowej MPS i SNA w drugim mamy do czynienia z wieloma koncepcjami
pomiaru np.
·ð MPS  tylko praca wydatkowana w sferze produkcji materialnej jest
pracą produkcyjną tworzącą dochód narodowy
·ð SNA  każda praca spoÅ‚ecznie użyteczna jest pracÄ… produkcyjnÄ…
tworzącą dochód narodowy.
żð Miary poziomu dziaÅ‚alnoÅ›ci gospodarczej wg SNA
·ð Miary ogólnej produkcji krajowej
o PNB  produkt narodowy brutto
PNN  produkt narodowy natto
PKB  produkt krajowy brutto
·ð Miary poziomu dochodu i konsumpcji spoÅ‚ecznej
o DN  dochód narodowy
o DO  dochód osobisty
o DOdD - dochód osobisty do dyspozycji
·ð Miara trudnoÅ›ci znalezienia zatrudnienia ( stopa bezrobocia)
·ð Miara trwaÅ‚ego wzrostu ogólnego poziomu cen ( stopa inflacji)
o PNB
żð Definicje
Makro i Mikro Ekonomia
·ð Jest to suma dochodów z czynników produkcji osiÄ…gniÄ™tych przez
mieszkaoców danego kraju, czynnikiem produkcji są: praca, ziemia,
kapitał
·ð Suma finalnej sprzedaży netto zrealizowanej przez mieszkaoców
danego kraju. Netto oznacza że należy wykluczyd nasz import, czyli
sprzedaż przez zagranicznych właścicieli czynników produkcji.
·ð Jest to suma wartoÅ›ci dodanej wytworzonej na każdym etapie
procesu produkcji
żð Na PNB można spojrzed jako na:
·ð Strumieo produktów czyli sumÄ™ dóbr i usÅ‚ug finalnych wyrażonych w
bieżących cenach rynkowych
·ð Strumieo dochodów i kosztów czyli sumÄ™ dochodów z czynników
wytwórczych (płac, procentów, rent, zysków) które są jednocześnie
kosztami tworzenia dóbr finalnych w danym społeczeostwie.
żð Uwagi
·ð PNB mierzony jest w cenach rynkowych które w wielu przypadkach
zawierają podatki pośrednie (VAT, akcyza) a zatem cena nie jest tą
samą którą otrzymuje sprzedawca danego dobra
·ð PNB obejmuje wyÅ‚Ä…cznie dobra i usÅ‚ugi wytworzone w bieżącym
okresie, a zatem sprzedaż używanych samochodów, starych domów,
dzieł sztuki stanowi jedynie transfer dóbr, które były uwzględnione
przy obliczeniu PNB w latach ubiegłych ( nie zwiększa się PNB w
danym roku)
·ð Transakcje finansowe typu sprzedaż papierów wartoÅ›ciowych,
alimenty, emerytury stanowią jedynie przejaw transferu własności:
nie sÄ… przejawem nowej produkcji, a zatem nie sÄ… wliczane do PNB
·ð PNB obejmuje jedynie dobra i usÅ‚ugi finalne, wyklucza wartoÅ›d
Pieniężna dóbr pośrednich, czyli wytwarzanie w celu dalszej obróbki (
unikanie podwójnego liczenia)
żð Zalety miernika PNB
·ð PNB jest najlepsza z miar jakÄ… dysponujemy przy systematycznej
ocenie sytuacji gospodarczej, ponieważ obarczony jest stosunkowo
najmniejszymi błędami
·ð Jego obliczenie wymaga stosunkowo niewielkich nakÅ‚adów
·ð Jest miernikiem który obejmuje najszerzej gospodarkÄ™.
żð Wady miernika PNB
·ð Nie ujmuje produkcji która wchodzi na rynek ( wyklucza
niezarobkową działalnośd ludzi z której wynoszą korzyści oni sami i
ich otoczenia)
·ð Nie obejmuje dziaÅ‚alnoÅ›ci szarej strefy ( dziaÅ‚alnoÅ›d legalna ale nie
wykazana w rejestrach działalności nielegalna)
·ð PNB nie obejmuje satysfakcji psychicznej z tytuÅ‚u posiadania czasu
wolnego
Makro i Mikro Ekonomia
·ð Nie obejmuje tzw. Renty konsumenta z tytuÅ‚u posiadania dóbr
trwałego użytku w gospodarstwie domowym.
·ð Fakt ujawnienia produkcji antydóbr ( alkohol, papierosy, broo)
o PKB
żð PNB Mierzy wartoÅ›d dóbr i usÅ‚ug produkowanych przez mieszkaoców danego
kraju, natomiast PKB mierzy wartośd dóbr i usług wytworzonych w obrębie
danego kraju
żð Stanowi miarÄ™ produkcji wytworzonej przez czynniki wytwórcze
zlokalizowane na terytorium danego kraju niezależnie od tego kto jest ich
właścicielem
żð PNB=PKB + dochody netto z tytuÅ‚u wÅ‚asnoÅ›ci i/lub pracy za granicÄ….
o Dochód narodowy  ogólnie to czym dysponuje paostwo
o Dochód osobisty -
o Pieniądz jest towarem za pomocą którego dokonywane są transakcje kupna i
sprzedaży.
o Pieniądz papierowy lub bezgotówkowy.
o Wymiana barterowa  to taki rodzaj wymiany w której następuje wymiana towaru za
towar.
o Kruszec  złoto i srebro 
o Lichwa  proces który polega na pożyczaniu pieniędzy na bardzo wysoki procent.
o Funkcje pieniÄ…dza
żð Miernik wartoÅ›ci - cena
żð Åšrodek wymiany  za dobro lub usÅ‚ugÄ™.
żð Åšrodek pÅ‚atniczy  kiedy regulujemy różnego rodzaju zobowiÄ…zania
względem kredytodawcy.
żð Åšrodek przechowywania lub gromadzenia bogactwa  tezauryzacja 
o Podaż pieniądza  kieruje bank centralny który w naszym przypadku jest NBP
żð Podaż nie zależy od stopy procentowej
żð Podaż zależy od szybkoÅ›ci obiegu pieniÄ…dza 
o Popyt na pięniądza
żð Uzależniony jest od stopy procentowej
żð Im wyższa stopa procentowa tym mniejsze realne zasoby pieniÄ…dza
żð 3 todzaje popytu na pieniÄ…dza
·ð Popyt transakcyjny  polega na posiadaniu pieniÄ™dzy w gotówce w
celu zrealizowania transakcji kupna i sprzedaży
·ð Popyt spekulacyjny  polega na utrzymywaniu pieniÄ™dzy w gotówce
w celu nabycia dóbr stanowiących alternatywne z
ródło naszego
dochodu
·ð Popyt przezornoÅ›ciowy  polega na utrzymywaniu pieniÄ™dzy w
gotówce w celu zrealizowania nieprzewidzianych wcześniej transakcji
zakupu dóbr i usług
o Bank to przedsiębiorstwo które trudni się zawodow różnynymi transakcjami
pieniedznymu, nastwaiony na zysk
żð Bank centralny
Makro i Mikro Ekonomia
·ð Instytucja niezależna, publiczna sprawujÄ…ca kontrola nad caÅ‚ym
systemem finansowym,
o Funkcje baku centralnego
żð Emisyjna  drukowanie pieniÄ™dzy
żð Bank banków  jest kredytodawcÄ… ostatniej instacji,
reguluje wewnętrzny obieg pieniądza, kształtuje
potencjał kredytowy banków komercyjnych
żð Bank paostwa  jest bankiem dla paostwa, udziela
kredytu rządowi, obsługuje dług publiczny, kszatłtuje
(wyznacza) kurs walut, ma
·ð Stopa rezerw obowiÄ…zkowych  wyznaczana
procentowo ilośd pieniądza jaką bank
komercyjny musi utrzymywad w banku
centralnym w celu utrzymania swoejej
płynności finansowej
·ð Kredyt refinasowy  jest to kredyt który
udzielany jest bankom komercyjnym przez
bank centralny w celu zniwelowania
ubytków pieniędzy wynikających z
wycofywania wkładów.
·ð Operacje otwartego rynku  które polegajÄ…
na kupnie i sprzedaży papierów
wartościowych .
żð Banki komercyjne  operacyjne 
·ð Funkcje
o Prowadzenie rachunków bieżących
o Udzielania kredytów
o Inwestycyjna
o Doradcza
o Skup i sprzedaż dewiz  papierów wartościowych
o Banki komercyjne nie mogą emitowad pieniędzy  kreuja tzw
pieniÄ…dz bankowy,
.
Makro i Mikro Ekonomia
Bezrobocie:
·ð Zasoby siÅ‚y roboczej  osoby w wieku produkcyjny 16-67 roku życia  zatrudnieni i bezrobotni
·ð Współczynnik aktywnoÅ›ci zawodowej  pokazuje jakÄ… czeÅ›d ludnoÅ›ci w wieku produkcyjnym
stanowią bezrobotni. Im wyższy jest ten współczynnik tym oznacza że bezrobotnych jest
więcej
·ð Stopa bezrobocia  pokazuje jakÄ… czeÅ›d zasobów zasobów siÅ‚y roboczej stanowiÄ… bezrobotni.
·ð Rodzaje bezrobocia
o Dobrowolne  z własnej woli , naturalne
o Przymusowe  które kształtowane jest na skutek niewystarczającego popytu na
towary. (Keynesowskim)
o Strukturalne  niedopasowanie struktry popytu pracy i podaży  górnictow
hutnictwo.
o Koniukturalne - wynika z cyklu koniunkturalnego
o Technologiczne  technologia wypiera człowieka
o Naturalne  stan równowagi rynkowej.
·ð Polityka bezrobocia
o Aktywna  mikroekonomiczny, makroekonomiczny
o Pasywna  dotyczną pokmocy finasowej dla bezrobotnych  zasiłki, odszkodawania,
o