"Kazania sejmowe" Piotra Skargi.











Piątek, 21 Kwietnia Imieniny obchodzą: Anzelm, Feliks, Bartosz
 



















  Sciaga.pl > Prace
> Renesans >
Home | Reklama | Info
| Mail






Gdzie Cz@T ???



Gdzie jestSciaga.pl
?
















"Kazania sejmowe"
Piotra Skargi.










kategoria:   J.polski
zakres:   Renesans
dodano:   1999-07-23




Publicystyka to
przede wszystkim wypowiedzi na aktualne w danym momencie tematy
polityczne, społeczne, kulturalne. Posługuje się ona często środkami
perswazyjnymi i zmierza do czynnego oddziaływania na opinię
publiczną. Publicystyka nie przekazuje jedynie wypowiedzi, lecz
także z przyjętego punktu widzenia naświetla je, komentuje i
tłumaczy. Czy więc "Kazania Sejmowe" Piotra Skargi są
przykładem publicystyki publicznej ? Jak najbardziej tak. Powstawały
z myślą wpłynięcia na obradujących posłów. W tym okresie bowiem ks.
Piotr Skarga był nadwornym kaznodzieją i do niego należało
odprawianie mszy rozpoczynającej obrady Sejmu. W tym burzliwym
okresie ścierały się ze sobą władza królewska i złota wolność
szlachecka. Widząc, do czego prowadzi niezgoda reprezentantów
szlacheckich, ks. Skarga postanowił im uświadomić zagrożenia płynące
z niezgodności. I z tym właśnie zamiarem stworzone zostały "Kazania
sejmowe", omawiające problemy trapiące Rzeczypospolitą szlachecką.
W swych kazaniach ks. Skarga porównuje wewnętrzne niesnaski
w łonie Rzeczypospolitej do chorób. W ten sposób piętnuje on:
- nieżyczliwość ludzką ku Rzeczypospolitej, czyli brak
miłości ojczyzny i prywatę, cechujące obywateli. Miłość ojczyzny
jest podstawowym obowiązkiem każdego obywatela i prawem Bożym. Te
dwie wartości (Bóg i ojczyzna) winny się łączyć w jedną całość.
Obywatele powinni porzucić dobro prywatne dla ratowania dobra
wspólnego, dla dobra ojczyzny należy poświęcić wszystko: majątek,
siły, zdrowie, szczęście, a nawet życie. - niezgodę
wewnętrzną. W narodzie powinna być zgoda, ponieważ łączy go jedna
religia, jedna ojczyzna, jeden król, te same prawa i swobody
obywatelskie, te same sądy, sejmy i trybunały. Skarga wymienia
groźne konsekwencje, do jakich mogą doprowadzić niezgodni obywatele
- spory sejmowe, wojny domowe, a w rezultacie upadek i zagłada
państwa. W wyniku sporów odpadną ziemie zjednoczone z Koroną, język
i naród wymrą, a obywatele staną się międzynarodowymi włóczęgami.
Jako przyczyny niezgody wymienia Skarga chciwość, łakomstwo, pychę,
zazdrość, obłudę i obmowę. - osłabienie władzy królewskiej.
Skarga był zdecydowanym zwolennikim silnej władzy królewskiej, lecz
przeciwnikiem monarchii absolutnej, prowadzącej do tyranii i
despotyzmu. Postulował przyznanie królowi pełni władzy i
ustanowienie jedynego źródła prawa. Państwem powinien rządzić król,
wspierany mądrą radą, złożoną z przedstawicieli narodu. Jako
przyczyny istniejącego stanu rzeczy wymienia nadmierną wolność
szlachecką, złe funkcjonowanie sejmu oraz rozproszenie dochodów
państwa i pustki w skarbie państwa. - różnowierstwo i
herezję. Według Skargi, religia i kapłaństwo są fundamentami państwa
i jego potęgi. Królestwo polskie od sześciuset lat opiera się na
wierze Kościoła rzymskiego, a teraz heretycy domagają się, by stara
religia ustąpiła nowej. Jednak heretycy nie są spójni, nie tworzą
jedności. A dla Skargi żadne królestwo nie może długo trwać, jeżeli
ma wielu bogów. Warunkiem szczęścia Rzeczypospolitej jest jedność i
zgoda, której podstawą jest wiara katolicka. Łatwo jest naprawić
niezgodę u katolików, ale u heretyków jest to niemożliwe, gdyż
rozmaitość wiar przeszkadza w przyjaźni międzyludzkiej i pogłębia
niezgodę. Heretycy dzielą królestwa i gubią je. Tolerowanie więc
różnowierców odbija się ujemnie na wszystkich dziedzinach życia,
zarówno publicznego, jak i prywatnego. Heretycy nie mogą nawet
bronić państwa przed poganami, bo rozdarte sprzecznościami
wyznaniowymi społeczeństwo nie jest zdolne do wygrania wojny. Skarga
wzywa więc króla do obrony religii katolickiej, jako strażnicy
moralności i podstawy jedności narodu, oraz do przywrócenia jedności
religijnej w narodzie. Żąda odcięcia różnowierców od wszelkich
urzędów i pozbawienia ich ochrony prawnej. Równocześnie podważa
legalność i znaczenie konfederacji warszawskiej. -
niesprawiedliwe prawo i niepraworządność. Skarga stwierdza, iż bez
praw sprawiedliwych nie ma prawdziwej wolności. Za prawa
sprawiedliwe uważa pisane, umieszczone na tablicach Mojżeszowych,
duchowne, ustalone przez Kościół oraz królewskie i państwowe,
ustanowione dla porządku, sprawiedliwości i karności. Za prawa
niesprawiedliwe uznaje m.in. prawo o mężobójstwie, konfederację
warszawską (dotyczącą różnowierców), odwlekanie egzekwowania wyroków
sądowych oraz zniesienie egzekucji wyroków sądów duchownych (Skarga
był zagorzałym katolikiem, przejawiającym niemalże fanatyzm
religijny). Skarga krytykuje sądownictwo za istniejący w nim bałagan
(istniało wówczas wiele sądów - ziemski, podkomorski, grodzki,
miejski). Wskazuje także na problem przekupstwa. Domaga się także
zniesienia praw ograniczających i naruszających przywileje Kościoła
i króla. Równocześnie walczy o usprawnienie sądownictwa i władzy
wykonawczej - np. natychmiastowe sądzenie i bezwzględne wykonywanie
wyroków. - upadek moralności i obyczajowości. Skarga
przedstawia wszelkie grzechy, świadczące o upadku dotychczasowego
porządku. Wymienia wśród nich herezję, mężobójstwo, ucisk i wyzysk
chłopa, lichwiarstwo, grabież dóbr publicznych, krzywoprzysię- stwo,
marnotrawstwo, niemoralność i brak sprawiedliwości w sądach.
Przyrównuje wreszcie ojczyznę do matki, której, skoro
urodziła i wychowała dzieci, winne są one szacunek oraz do tonącego
okrętu, który wszyscy, w chwili zagrożenia, opuszczają (nawiązanie
do starożytnej retoryki Horacego). Przy pomocy tej
oryginalnej retoryki piętnuje on wady szlachty, podkreśla wagę
problemów i zjawisk, jakie mają miejsce w kraju oraz proponuje
naprawę istniejącego stanu rzeczy. Jednocześnie przepowiada on, iż
rozplenienie się owych chorób doprowadzi do upadku Rzeczypospolitej.








Autor: Nieznany

Ocena : 2.8 








oceń
prace:
1 2 3 4 5 6


Home | Reklama | Info
| Mail


Prace | Pomoc | Książki | Artykuły | News | Katalog | Forum
| Rozrywka






Wszelkie prawa zastrzeżone / All
rights reserved  Sciaga.pl
2000