"Kazania" Piotra Skargi.


function saveas()
{
document.execCommand('SaveAs');
}








Drukuj prace | Zapisz prace | Powrót
"Kazania" Piotra
Skargi.Piotr Skarga, dzięki działalności filantropijnej,
został nadwornym kaznodzieją króla Zygmunta III Wazy. Najważniejszym
dziełem nadwornego kaznodziei są wydane w 1597 r. "Kazania sejmowe". Nie
należą one do literatury religijnej, lecz są doskonale ułożonym traktatem
politycznym o przebudowie państwa polskiego. Jako katolik i patriota autor
walczył o przywrócenie jedności religijnej w Polsce, wzmocnienie władzy
królewskiej oraz usunięcie krzywd społecznych i praw niesprawiedliwych.
Osiem "Kazań sejmowych" to osiem rozdziałów rozprawy politycznej o
najważniejszych niedomaganiach Rzeczypospolitej, o sposobach ich
przezwyciężania. Kazanie I "O mądrości potrzebnej do rady" stanowi
rodzaj wstępu, wprowadzenia w problematykę. Autor charakteryzuje choroby,
które rujnują państwo. Przewodnią myślą kazania jest twierdzenie, że
moralność narodu jest warunkiem szczęścia i potęgi państwa. Tak więc
najbardziej normalni powinni być ci, którzy stoją na czele narodu.
Kazanie II "O miłości ku ojczyźnie" - autor wylicza tu sześć
chorób Polski. Są to: brak miłości ojczyzny, brak zgody politycznej,
anarchia religijna, osłabienie władzy królewskiej, niesprawiedliwe prawa i
bezkarność grzechów jawnych. Dalszy ciąg kazania poświęca autor pierwszej
chorobie, tzn. "nieżyczliwości ludzkiej ku Rzeczypospolitej", która płynie
z "chciwości domowego łakomstwa". W sposób sugestywny i wzruszający mówi
Skarga o swej własnej miłości do ojczyzny, która jest świętym obowiązkiem
każdego człowieka. Domaga się bezinteresowności miłości do ojczyzny,
miłości dla niej samej. Atak skierowany jest w stronę magnatów dbających
jedynie o swoje bogactwa. Widmo tonącego okrętu. Kazanie III "O
niezgodzie domowej" - autor stwierdza, że rodacy, dzieci jednej i tej
samej ojczyzny powinni się zgadzać, ponieważ łączy ich jedna religia,
nakazująca miłość bliźniego, ten sam władca, takie same prawa i swobody
obywatelskie. Brak tej zgody szczególnie na sejmach budzi u Skargi lęk o
przyszłość ojczyzny. "Widzi" rozbiory Polski zauważone przez Matejkę,
Mickiewicza. Kazania IV i V "O naruszeniu religii katolickiej" -
dotyczy reformacji, która - zdaniem kaznodziei - jest prawdziwą klęską dla
Polski, ponieważ pogłębia niezgodę narodową. Autor nakazuje powrót do
religii katolickiej jako jedynie prawdziwej, prowadzącej do zgody i do
potęgi państwa. Kazanie VI "O monarchii i królestwie" - Skarga
uważa, że najlepszą formą rządu jest jednowładztwo, którego nie można
jednak utożsamiać z absolutnym samowładztwem. Państwem powinien rządzić
król, przy pomocy mądrej rady, złożonej z przedstawicieli narodu. Poddani
winni są swemu królowi szacunek i posłuszeństwo. Natomiast "złota wolność
szlachecka" prowadzi do anarchii = upadek państwa. Kazanie VII
"Prawa niesprawiedliwe" - piąta choroba RP. Podobnie jak Modrzewski,
stwierdza, że bez praw sprawiedliwych nie ma prawdziwej wolności. Wylicza
prawa niesprawiedliwe, m.in. o mężobójstwie, krzywdzące chłopa, dla
którego żąda wolności osobistej, chociaż podobnie jak Modrzewski akceptuje
stany społeczne. Kazanie VIII "O niekarności grzechów jawnych" -
autor przedstawił w nim wszystkie najgorętsze uczucia patriotyczne -
miłość do ojczyzny, oburzenie na jej złych synów, niepokój o losy RP i
nadzieję, że dobry Bóg ustrzeże Polskę od zguby. Tytułowe grzechy jawne
to: brak sprawiedliwego i sprawnie działającego aparatu sprawiedliwości,
mężobójstwo, lichwa, nieprawne nabywanie majętności, zbytki, kradzież
dobra pospolitego, wyzysk sierot przez złych opiekunów. Po takim
wyliczeniu grzechów przewiduje rychły upadek Polski.