WIEK PRZEDSZKOLNY
Wiek przedszkolny jest okresem przejściowym
pomiędzy życiem w zamkniętym środowisku
domowym, a życiem w otwartym środowisku
pozadomowym, szczególnie w środowisku
szkoły
(za: B.Smykowski, 2005, s.167)
Znacznie mowy dla rozwoju dziecka
(za: Piaget, 2006)
Pojawienie się mowy modyfikuje afektywną i
intelektualną stronę zachowań dziecka
mowa umożliwia komunikowanie się z innymi
(uspołecznienie działania)
interioryzacja mowy (myślenie)
interioryzacja działania (intuicja)
USPOA
ECZNIENIE DZIAA
ANIA
(za: Piaget, 2006)
mowa odkrywa przed dzieckiem bogactwo świata
realności i nadrzędnych wobec siebie, rodzice
objawiają przed dzieckiem swoje myśli i wolę
wymiana z dorosłymi i innymi dziećmi (zbiorowy
monolog)
dziecko mówi do innych i do siebie (monologi stanowią
uzupełnienie działania dziecka, póz
niej mowa
wewnętrzna)
dziecko nie potrafi jeszcze przyjąć perspektywy innych
ludzi (egocentryzm)
Zmiany w myśleniu dziecka przedszkolnego
OD MYŚLENIA EGOCENTRYCZNEGO DO
MYŚLENIA INTUICYJNEGO
(za: Piaget, 2006, Smykowski, 2005)
Inteligencja dziecka dzięki mowie i uspołecznieniu staje
się inteligencją we właściwym sensie (Piaget, 1966)
Zdaniem L.S. Wygotskiego mowa dziecka rozwija się w
2 funkcjach:
��
funkcji komunikacyjnej
��
funkcji intelektualnej (dzięki mowie dziecko może
przypominać sobie wydarzenia przeszłe i przewidywać
przyszłe, działania stają się bardziej przemyślane,
lepiej dostosowane do świata zjawisk fizycznych i
społecznych
OD MYŚLENIA EGOCENTRYCZNEGO DO
MYŚLENIA INTUICYJNEGO
(za: Piaget, 2006, Smykowski, 2005)
CECHY MYŚLENIA EGOCENTRYCZNEGO
włączanie poznawanej rzeczywistości do
własnej subiektywności (wyłączenie
obiektywności), przejawy widoczne są w
zabawach symbolicznych, np.podczas zabawy
w przyjęcie dla lalek, w mówieniu do siebie,
rozmowie z innymi
OD MYŚLENIA EGOCENTRYCZNEGO DO
MYŚLENIA INTUICYJNEGO
(za: Piaget, 2006, Smykowski, 2005)
CECHY MYŚLENIA EGOCENTRYCZNEGO, cd.
m.e.dostarcza dziecku satysfakcji dzięki
przekształcaniu rzeczywistości zgodnie z jego
pragnieniami (w zabawie dziecko odtwarza
wszystko to co przeżyło, ale koryguje to
według własnej idei i potrzeb)
symbol którym posługuje się dziecko w
zabawie, często rozumiany jest tylko przez nie
samo, bowiem stanowi on wynik
indywidualnych przeżyć i doświadczeń dziecka
OD MYŚLENIA EGOCENTRYCZNEGO DO
MYŚLENIA INTUICYJNEGO
(za: Piaget, 2006, Smykowski, 2005)
MYŚLENIE SA
OWNE
jest bardziej realistyczne niż myślenie
egocentryczne,ale mniej realistyczne niż
myślenie intuicyjne (można rozpoznać je
poprzez analizę pytań zadawanych przez
dzieci)
dzieci zdziwione są że różne rzeczy mogą
mieć tą samą nazwę, a nazwy takie jak lalka
czy miś, traktuje jak imiona własne
OD MYŚLENIA EGOCENTRYCZNEGO
INTUICYJNEGO DO MYŚLENIA
(za: Piaget, 2006, Smykowski, 2005)
MYŚLENIE SA
OWNE
dzieci pytają o wszystko, nie zważając na to, że
niektórych pytań nie wypada zadawać
dzieci wierzą, że dorośli znają odpowiedz
na każde
pytanie, nie rozumieją więc dlaczego na niektóre z nich
nie odpowiadają (dziecko podejrzewa, że dorośli z
jakiegoś powodu nie chcą udzielić mu odpowiedzi)
dzieciom towarzyszy przekonanie, że wszelkie
działanie ma swój cel i przyczynę
OD MYŚLENIA EGOCENTRYCZNEGO DO
MYŚLENIA INTUICYJNEGO
(za: Piaget, 2006, Smykowski, 2005)
MYŚLENIE INTUICYJNE
najlepiej przystosowana do rzeczywistości
forma myślenia dziecka przedszkolnego
pierwotne intuicje są całościami które nie
podlegają modyfikacjom (np. schemat pisania:
piszemy od lewej do prawej, a nie odwrotnie)
odznacza się sztywnością i nieodwracalnością
OD MYŚLENIA EGOCENTRYCZNEGO DO
MYŚLENIA INTUICYJNEGO
(za: Piaget, 2006, Smykowski, 2005)
MYŚLENIE INTUICYJNE
charakter praktyczny, ujawniający się bardziej
w działaniach niż mowie (zastępowanie logiki
intuicją, interioryzacją osób i ruchów w formie
reprezentacji obrazowych i doświadczeń,
intuicja poddana jest prymatowi percepcji)
odznacza się sztywnością i nieodwracalnością
OD MYŚLENIA EGOCENTRYCZNEGO DO
MYŚLENIA INTUICYJNEGO
(za: Piaget, 2006, Smykowski, 2005)
PRZYKA
ADY
l�
kule wrzucone do rury w kolejności ABC
l�
żetony niebieskie i czerwone
PODSUMOWANIE:
CECHY MYŚLENIA PRZEDOPERACYJNEGO
(za: Piaget, 2006, Smykowski, 2005)
intensywny rozwój języka i myślenia
symbolicznego
dominacja egocentrycznej mowy i myślenia
w percepcji i myśleniu dominuje centracja i
nieodwracalność
dziecko ma trudności z postępowaniem wg.
zasady stałości
PODSUMOWANIE:
CECHY MYŚLENIA PRZEDOPERACYJNEGO
(za: Piaget, 2006, Smykowski, 2005)
animizm: rzeczy traktowane są jak żywe i
posiadające intencję (początkowo żywy jest
każdy przedmiot/rzecz, który przynosi pożytek
człowiekowi, póz
niej dla ciał ruchomych, a
następnie dla ciał poruszających się
samodzielnie
artyficjalizm: przekonanie, że rzeczy zostały
skonstruowane przez człowieka lub działalność
boską pracującą na wzór ludzkiej działalności
ZACHOWANIE, DZIAA
ANIE, SENS
(Smykowski, 2006, s. 170)
W wieku przedszkolnym dochodzi do przesunięcia się
zainteresowań dziecka z tego, co zewnętrzne i
dostępne zmysłom, na to co wewnętrzne i niedostępne
wewnętrznemu poznaniu
ZACHOWANIA
ZACHOWANIA
WZÓR DZIAA
ANIA WZÓR DZIAA
ANIA
SENS
SENS
ZABAWA  NA NIBY
NAJAWAŻNIEJSZA FORMA DZIAA
ALNOŚCI DZIECKA
W OKRESIE PRZEDSZKOLNYM
(za: Wygotski, 1995, Smykowski, 2005)
FUNCKJE ZABAWY NA NIBY
dzięki zabawie na niby dziecko może spełniać
swoje najważniejsze pragnienia, które nie
mogą zostać zrealizowane w rzeczywistości
zabawa na niby umożliwia rozwój dziecka we
wszystkich jego aspektach (społecznym,
emocjonalnym, moralnym i poznawczym)
ZABAWA  NA NIBY
NAJAWAŻNIEJSZA FORMA DZIAA
ALNOŚCI DZIECKA
W OKRESIE PRZEDSZKOLNYM
(za: Wygotski, 1995, Smykowski, 2006)
Zabawa na niby warunkowana jest 2 czynnikami:
2. Niezaspokojonymi pragnieniami dziecka (np.
w zabawie dziecko może stać się rycerzem)
3. Umiejętnością oddzielenia pola wizualnego od
pola sensu (dziecko w zabawie nadaje
jednym przedmiotom sens innych
przedmiotów)(w zabawie patyk włożony
między nogi może stać się koniem, miska
hełmem)
ZABAWA  NA NIBY
NAJAWAŻNIEJSZA FORMA DZIAA
ALNOŚCI DZIECKA
W OKRESIE PRZEDSZKOLNYM
2 paradoksy zabawy na niby
Dziecko w zabawie operuje oderwanymi
znaczeniami, ale w rzeczywistej sytuacji
(osiągnięcie przyjemności)
Dziecko w zabawie działa po linii
najmniejszego oporu, robiąc to na co ma
ochotę, ale jednocześnie uczy się działać po
linii największego oporu: podporządkowując
się regułom (uzyskanie maksimum
przyjemności)
ZABAWA  NA NIBY
NAJAWAŻNIEJSZA FORMA DZIAA
ALNOŚCI DZIECKA
W OKRESIE PRZEDSZKOLNYM
(za: Wygotski, 1995, Smykowski, 2005, s. 199-203)
WARUNKI DOBREJ ZABAWY
dziecko musi zachować dystans do
odgrywanej roli-dziecko z odgrywaną postacią
musi łączyć jedynie identyfikacja zabawowa
konieczność odróżnienia fikcji od
rzeczywistości (konieczna pamięć- zakotwicza
dziecko w rzeczywistości)
nie każda rzecz w zabawie może zastępować
inną rzecz
ZABAWA  NA NIBY
A ZMIANY ROZWOJOWE
(za: Wygotski, 1995, Smykowski, 2005, s. 199-203)
Zabawa na niby związana jest z zachodzeniem
3 procesów rozwojowych
1. Zmiana relacji pomiędzy sytuacją na niby a
regułami społecznymi
Stosowanie się
Sytuacja
do reguł, uświadamianie
wyobrażeniowa,
sobie zasad ogrywanych ról,
spontaniczność
ZABAWA NA NIBY
A ZMIANY ROZWOJOWE, CD.
2. Zmiana relacji pomiędzy polem wizualnym a
polem sensu
Pole wizualne Pole sensu
pole sensu pole wizualne
ZABAWA NA NIBY
A ZMIANY ROZWOJOWE, CD.
3. Zmiana relacji między działaniem i
sensem
Sens
Działanie
działanie
sens
GRY Z REGUA
AMI
(za: Wygotski, 1995, Piaget, 2006, Smykowski, 2005)
najważniejsza staje się relacja partnerska
(zarówno rówieśnicy i dorośli)
podporządkowanie się zasadom i regułom
dziecko uniezależnia się do swoich pragnień
kosztem wiary we wszechmoc reguł
Przyjemność czerpana jest z jak najlepszego
odegrania roli, np. gra w karty
GRY Z REGUA
AMI
(za: Wygotski, 1995, Piaget, 2006, Smykowski, 2005)
pod koniec wieku przedszkolnego dzieci
potrafią rozpoznać własne emocje i
zachowywać się niezgodnie z nimi
uzyskują również świadomość, że gra
rozgrywa się jednocześnie w dwóch planach:
między rolami i między osobami je
odgrywającymi (potrafią być na co dzień
przyjaciółmi, a w grze rywalami)(Smykowski,
2005, s. 204)
FAZA EDYPALNA
(za Beisert, 2004)
w okresie edypalnym dzieci kierują swoje
zainteresowanie ku rodzicowi płci przeciwnej,
który budzi pożądanie, a zachowania
negatywne i rywalizacyjne kierowane są w
stronę rodzica tej samej płci
za prawidłowe rozwiązanie konfliktu
edypalnego odpowiedzialny jest zarówno
ojciec jak i matka
FAZA EDYPALNA
(za Beisert, 2004)
Zadania matki wobec chłopca
-
zauważenie zainteresowania syna swoją
osobą, akceptacja jego pragnień seksualnych
przy jednoczesnej odmowie ich zaspokojenia
-
akceptacja (cieszę się, że jesteś chłopcem,
akceptuję to), frustracja poprzez
komunikowanie seksualnej niedostępności
-
skierowanie uwagi w stronę rówieśników
FAZA EDYPALNA
(za Beisert, 2004)
Zadania ojca wobec syna
-
 podjęcie walki
-
akceptacja zachowań syna (nie karanie go za
pragnienia seksualne), udzielenie wsparcia
-
frustracja,  pokonanie syna , niedopuszczenie
do przejawiania zachowań wobec matki
-
skierowanie zainteresowania w stronę
rówieśników