Opracowanie preparatów na 5. kolokwium z histo.
1. Krew ludzka  rozmaz
·ð komórki morfotyczne zanurzone w bezpostaciowym pÅ‚ynie  osoczu
·ð rozróżnić możemy:
o erytrocyty  okrągłe lub owalne komórki z centralnym przejaśnieniem, brak jądra, na rozmazie wybarwione na czerwono,
najliczniejsze; czasem mogą wykazywać odchylenia w zakresie wielkości (anizocytoza) lub kształtu (pokilocytoza)
o leukocyty, w skład których wchodzą granulocyty obojętno-, kwaso- i zasadochłonne oraz limfocyty i monocyty
o granulocyty obojętnochłonne  młode o jądrze pałeczkowatym, starsze o jądrze segmentowanym; najliczniej występują 3 lub 4-
segmentowe; charakteryzują się obecnością wielu zasadochłonnych ziarnistości w kwasochłonnej cytoplaz
mie, sÄ… najliczniejsze z
leukocytów (50-75%)
o granulocyty kwasochłonne  inaczej eozynofile, posiadają jedno, dwupłatowe,  okularowate jądro, rzadkie (2-4%)
o granulocyty zasadochłonne  inaczej bazofile, z jądrem 2- lub 3-płatowym; obecność licznych zasadochłonnych ziarnistości
obejmujących całą komórkę; najrzadsze (0,5-1%)
o limfocyty  T i B posiadają 1 jądro, obejmujące całą komórkę i cytoplazmę w postaci zasadochłonnego rąbka w pobliżu jądra
o monocyty  największy element morfotyczny (2x większy od granulocytów), z 1 fasolowatego lub nerkowatego kształtu jądrem,
zasadochłonną cytoplazmą z licznymi azurofilnymi lub kwasochłonnymi ziarenkami
·ð miÄ™dzy erytrocytami znalez
ć można fragmenty cytoplazmy megakariocytów  trombocyty, których zadaniem jest zaczopowanie
uszkodzonej ściany naczynia i zahamowanie krwawienia w przypadku krwotoku
2. Anizocytoza, poikilocytoza
Anizocytoza  występowanie krwinek czerwonych w róznych wilkościach. Wyróżniamy m.in.:
·ð mikrocyty  krwinki o Å›rednicy mniejszej od Å›rednich wielkoÅ›ci uznanych za normÄ™, a wiÄ™c mniejsze niż 6,0 źm (spotyka siÄ™ je
przede wszystkim w niedokrwistościach z niedoboru żelaza);
·ð normocyty  krwinki czerwone o Å›rednicy w granicach przyjÄ™tych za normÄ™ (6,0-9,0 źm); wystÄ™pujÄ… przede wszystkim w stanach
prawidłowych;
·ð makrocyty  erytrocyty o Å›rednicy powyżej wartoÅ›ci przyjÄ™tej za przeciÄ™tnÄ… normÄ™, a wiÄ™c wiÄ™ksze niż 9,0 źm;
·ð megalocyty  krwinki czerwone, których Å›rednica znacznie przekracza górnÄ… granicÄ™ normy (o Å›rednicy powyżej 12 źm) a objÄ™tość
osiąga niekiedy 150-160 źm3; występują głównie w erytropoezie płodowej, w niedokrwistościach makro- i megaloblastycznych,
chorobach wątroby, stanach po resekcji żołądka, zespołach złego wchłaniania i wszelkich innych stanach chorobowych z przewlekłym
niedoborem witaminy B12 i kwasu foliowego.
Poikilocytoza - występowanie we krwi krwinek czerwonych o różnych kształtach. O poikilocytozie mówimy wtedy, gdy liczba
nieprawidłowych krwinek stanowi więcej niż 10% populacji wszystkich erytrocytów. Poikilocytoza występuje w stanach
zwiększonej erytropoezy, w niedokrwistościach, bardzo często wraz z anizocytozą i schizocytozą.
3. Retikulocyty
Jedna z komórek układu czerwonokrwinkowego  erytropoezy. Powstaje z erytroblastów kwasochłonnych po wydaleniu przez nie jądra. W
cytoplazmie obecne są charakterystyczne niebiesko barwiące się ziarnistości. Są to pozostałości rybosomów, zwanych substancją siateczkowo-
ziarnisto- włóknistą. Po zaniku tych struktur erytrocyt przybiera kształt dwuwklęsłego krążka i przekształca się w dojrzały erytrocyt. Czas życia
erytrocytów wynosi ok. 3 dni. We krwi obwodowej stanowią ok. 2% erytrocytów.
4. Szpik czerwony
·ð dzielimy szpik na przedziaÅ‚ naczyniowy i hemopoetyczny  szpik naczyniowy tworzÄ… nieliczne tÄ™tnice i liczniejsze żyÅ‚y, główne szerokie
naczynia zatokowe szpiku; szpik hemopoetyczny tworzy zaś tkanka łączna z różnymi formami rozwojowymi elementów morfotycznych
krwi
·ð pasma komórek tkanki Å‚Ä…cznej siateczkowatej, zawierajÄ…ce gÄ™sto upakowane, różnorodne formy rozwojowe erytrocytów i granulocytów,
pomiędzy którymi spotyka się liczne komórki tłuszczowe
·ð licznie wystÄ™pujÄ…ce, możliwe do jednoznacznego zróżnicowania megakariocyty  duże komórki, wielojÄ…drzaste, których kuliste jÄ…dra
ułożone są w kształcie obręczy lub wieńca  są to komórki macierzyste trombocytów powstających poprzez oderwanie się fragmentów
cytoplazmy
·ð również możliwe do zróżnicowania wÅ›ród różnych form erytro- i granulopoetycznych, dziÄ™ki okrÄ…gÅ‚ym, ciemno zabarwionym jÄ…drom 
normoblasty
·ð liczne naczynia wÅ‚osowate szpiku sÄ… bardzo szerokie, majÄ… postać zatok, ich Å›ródbÅ‚onek zbudowany jest z komórek pÅ‚askich,
wytwarzajÄ…cych pory
5. Węzeł chłonny
·ð makroskopowo preparat o ksztaÅ‚cie fasolowatym, koloru fioletowego, o peÅ‚nej, pozbawionej Å›wiatÅ‚a strukturze
·ð wÄ™zeÅ‚ otoczony jest Å‚Ä…cznotkankowÄ… torebkÄ…, w której znalez
ć można miejsca, gdzie znajdowały się naczynia limfatyczne doprowadzające;
torebka wnika w miąższ w postaci beleczek, dzieląc węzeł na nisze
·ð zrÄ…b narzÄ…du zbudowany z tkanki Å‚Ä…cznej siateczkowatej, w dużej części gÄ™sto zasiedlonej przez limfocyty  obszary nie zasiedlone przez
limfocyty tworzą zatoki limfatyczne, czyli drogi przepływu chłonki (na preparacie widoczne jako różowe pola, otoczone przez fioletowo
zabarwione limfocyty)
·ð możliwe do rozróżnienia sÄ… 3 warstwy wÄ™zÅ‚a chÅ‚onnego  kora, część przykorowa i rdzeÅ„
·ð w warstwie korowej charakterystyczne sÄ… grudki limfatyczne pierwotne i wtórne z Å›rodkiem namnażania (jaÅ›niejsza część grudki) i Å›rodkiem
zagęszczenia (ciemniejsza, obwodowa część grudki)
·ð pomiÄ™dzy warstwÄ… korowÄ… i przykorowÄ… nie ma wyraz
nej granicy  wyznaczają ją właśnie grudki chłonne pas przykorowy tworzy utkanie
limfatyczne rozproszone (brak grudek chłonnych!)
·ð Å›rodkowÄ… część zrÄ™bu stanowi rdzeÅ„, do którego we wnÄ™ce powinny dochodzić naczynia  odprowadzajÄ…ce, tÄ™tnica oraz żyÅ‚a
·ð w części rdzennej znajdujÄ… siÄ™ charakterystyczne plazmocyty
6. Migdałek podniebienny
·ð pokryty nabÅ‚onkiem wielowarstwowym pÅ‚askim nierogowaciejÄ…cym, który zagÅ‚Ä™bia siÄ™, wytwarzajÄ…c charakterystyczne, rozgaÅ‚Ä™zione krypty
z licznymi grudkami chłonnymi wtórnymi
·ð nabÅ‚onek migdaÅ‚ka w nastÄ™pstwie przenikania limfocytów zredukowany do 2 lub 3 warstw  w wyniku tego podstawne warstwy nabÅ‚onka sÄ…
rozluz
nione i zmieniają się w siateczkowate pasmo (siateczkę nabłonkową)
·ð krypty migdaÅ‚ka i utkanie limfatyczne w postaci pojedynczej warstwy grudek chÅ‚onnych tworzy mieszek  migdaÅ‚ek podniebienny
zbudowany jest właśnie z 10-20 mieszków oddzielonych odchodzącymi od torebki łącznotkankowej przegrodami łącznotkankowymi
(migdałek ten jako jedyny zawiera torebkę łącznotkankową)
·ð zrÄ…b migdaÅ‚ka tworzy tkanka Å‚Ä…czna siateczkowata  brak w niej naczyÅ„ krwionoÅ›nych, wystÄ™pujÄ… jednak naczynia limfatyczne, otaczajÄ…ce
grudki chłonne
·ð poniżej utkania limfatycznego migdaÅ‚ka znajdować siÄ™ może pasmo mięśniówki szkieletowej, otaczajÄ…cej zagÅ‚Ä™bienie migdaÅ‚ka
·ð w odróżnieniu od pozostaÅ‚ych migdaÅ‚ków wystÄ™puje tutaj torebka Å‚Ä…cznotkankowa, w odróżnieniu zaÅ› od pozostaÅ‚ych narzÄ…dów
limfatycznych występują tutaj struktura nabłonkowa i krypty
7. Åšledziona
·ð pokryta torebkÄ… Å‚Ä…cznotkankowÄ…, która wnika do narzÄ…du w postaci beleczek, które tworzÄ… rusztowanie narzÄ…du
·ð pod torebkÄ… grudki chÅ‚onne  ciaÅ‚ka Malphiniego  z wyraz
nym centrum namnażania, w którym zlokalizowane są limfocyty B
·ð wnÄ™trze narzÄ…du zajmuje tkanka Å‚Ä…czna siateczkowata
·ð 2 typy utkania w obrÄ™bie zrÄ™bu  miazga czerwona i biaÅ‚a
·ð miazgÄ™ czerwonÄ… tworzy sieć komórek o typie fibrocytów, rozpiÄ™tych na licznych włóknach oraz osiadÅ‚e makrofagi; w oczkach tkanki
siateczkowatej występują wszystkie elementy morfotyczne krwi; podstawowym składnikiem miazgi czerwonej są zatoki śledzionowe,
których anastamozy nadają miazdze czerwonej strukturę gąbczastą (stąd na przekroju miazga czerwona widoczna jest w formie pasm
zwanych sznurami śledzionowymi)
·ð zatoki Å›ledzionowe zbudowane sÄ… z komórek prÄ™cikowych, których jÄ…dra wpuklajÄ… siÄ™ do Å›ciany zatoki
·ð miazga biaÅ‚a skupiona jest wokół tÄ™tnic centralnych, które na caÅ‚ej dÅ‚ugoÅ›ci otoczone sÄ… pochewkÄ… limfoidalnÄ… typu rozproszonego
(okołonaczyniowa pochewka limfatyczna PALS); z pochewkami limfoidalnymi związane są grudki chłonne uwypuklające się bocznie w
stosunku do tętnicy centralnej
·ð najistotniejsze diagnostyczne sÄ…: brak podziaÅ‚u na część korowÄ… i rdzennÄ…, brak zatok brzeżnych oraz wystÄ™powanie miazgi biaÅ‚ej i
czerwonej.
8. Grasica
·ð otoczona torebkÄ… Å‚Ä…cznotkankowÄ…, która wnika w gÅ‚Ä…b miąższu, oddajÄ…c przegrody Å‚Ä…cznotkankowe
·ð przegrody Å‚Ä…cznotkankowe dzielÄ… narzÄ…d, jednak dzieje siÄ™ to tylko w części zewnÄ™trznej  stÄ…d budowa grasicy jest pseudozrazikowa;
wspólna dla całego narządu część centralna nosi nazwę pnia grasicy
·ð w każdym zraziku wystÄ™puje część korowa (silnie siÄ™ barwiÄ…ca, ze wzglÄ™du na bogactwo limfocytów, a konkretniej tymocytów  im gÅ‚Ä™biej
w korę, tym limfocyty mniejsze), otaczająca centralnie położoną część rdzenną (zawiera ona znacznie mniej limfocytów, zdecydowanie
więcej zaś słabo barwliwych komórek nabłonkowych)
·ð brak grudek chÅ‚onnych
·ð zrÄ…b grasicy zbudowany jest z komórek nabÅ‚onkowych rozciÄ…gniÄ™tych na ksztaÅ‚t sieci (stÄ…d grasica nazywana jest narzÄ…dem limfatyczno-
nabłonkowym)
·ð wyróżniamy nastÄ™pujÄ…ce komórki nabÅ‚onkowe:
o gwiaz
dziste (nabłonkowo-siateczkowe)  najliczniejsze, tworzące sieć desmosomalną
o barierowe  spłaszczone, oddzielające tkankę łącznąi naczynia krwionośne od utkania nabłonkowo-limfatycznego
o ciałka Hassala  struktury charakterystyczne, występujące tylko w części rdzennej, zbudowane z koncentrycznie ułożonych,
spłaszczonych komórek nabłonkowych
·ð w okresie adolescencencyjnym u czÅ‚owieka grasica ulega inwolucji czyli zastÄ…pieniu części komórek przez tkankÄ™ tÅ‚uszczowÄ…
9. Migdałek gardłowy
·ð pokryty nabÅ‚onkiem wielorzÄ™dowym walcowatym urzÄ™sionym z widocznymi komórkami kubkowymi (jaÅ›niejsze pola)
·ð w nabÅ‚onku znajdujÄ… siÄ™ ponadto komórki M (pofaÅ‚dowane na powierzchni), które sÄ… miejscem przenikania wirusów
·ð zrÄ…b migdaÅ‚ka stanowi tkanka Å‚Ä…czna siateczkowata
·ð miąższ zbudowany z grudek limfatycznych i limfocytów, leżących miÄ™dzy nimi
·ð nie posiada torebki, ani krypt  wpuklenia nabÅ‚onka tworzÄ… jedynie rowki
·ð brak naczyÅ„ chÅ‚onnych doprowadzajÄ…cych
10. Przysadka mózgowa
·ð pokryta Å‚Ä…cznotkankowÄ… torebkÄ… z tkanki Å‚Ä…cznej luz
nej
·ð skÅ‚ada siÄ™ z części gruczoÅ‚owej i nerwowej
·ð część gruczoÅ‚owÄ… (pÅ‚at przedni) różnicujemy na część przedniÄ…, poÅ›redniÄ… i guzowÄ…
o część przednia  jej zrąb zbudowany jest z tkanki łącznej właściwej wiotkiej, zawierającej liczne włókna srebrnochłonne oraz naczynia
włosowate typu okienkowego; składa się z kilku rodzajów komórek: chromofobnych (drobne komórki o niewybarwionej i
pozbawionej ziarnistości cytoplaz
mie, z okrągłymi jądrami), chromofilnych (mają okrągłe jądro, położone ekscentrycznie 
wyróżniamy w zależności od ziarnistości komórki kwasochłonne barwiące się na czerwono, takie jak somatotropy czy mammotropy
oraz komórki zasadochłonne barwiące się na niebiesko, jak gonadotropy, kortykotropy i tyreotropy)
o część pośrednia  o zwartej strukturze, brak naczyń krwionośnych, zbudowana w pewnej części z cyst wypełnionych koloidem (cysty
Rathkiego); ponadto występują w niej komórki zrębowe i nieliczne komórki mukoidalne zawierające peptydy
o część guzowa  otacza na kształt kołnierza trzon lejka, dobrze ukrwiona, tu również występują grupy komórek chromofilnych i -
fobnych
·ð część nerwowa  stanowi część podwzgórza mózgowego; zbudowana z bezmielinowych aksonów komórek nrwowych i komórek glejowych
 pituicytów (odmiana astrocytów); można w niej wyróżnić:
o wyrostek lejkowaty  zawiera zakończenia aksonów komórek nerwowych (komórki neurosekretoryczne) z jądra nadwzrokowego i
przykomorowego podwzgórza, z ziarnami wydzielniczymi  zakończenia te mają na preparatach wygląd zasadochłonnych wysp,
nazywanych ciałkami Herringa
o szypuła  podobnie jak wyrostek lejkowaty, zbudowana z aksonów, zawiera ciałka Herringa
o wyniosłość pośrodkowa
11. Nadnercze
·ð charakterystyczny ksztaÅ‚t wydÅ‚użonego trójkÄ…ta (czapki napoleoÅ„skiej, trójlistnej koniczyny)
·ð narzÄ…d pokryty torebkÄ… Å‚Ä…cznotkankowÄ…
·ð 2 główne części narzÄ…du: żółto zabarwiona kora i czerwono-brunatny rdzeÅ„
·ð w korze wystÄ™pujÄ… 3 warstwy:
o kłębkowata  wstępują w niej komórki, zgrupowane w gniazda, arkady; komórki położone bliżej torebki słabo zróżnicowane
o pasmowata  komórki układają się w równoległe pasma
o siatkowata  warstwa najsilniej wybarwiona, komórki tworzą krzyżujące się pasma między nimi (przeplatająca się sieć), występują
tutaj też szerokie naczynia krwionośne
·ð w rdzeniu znajdujÄ… siÄ™ komórki chromochÅ‚onne i zwojowe, widoczne sÄ… też przekroje żyÅ‚ z grubymi naczyniami
12. Tarczyca
·ð gruczoÅ‚ o budowie pÄ™cherzykowej, objÄ™ty torebkÄ… Å‚Ä…cznotkankowÄ…
·ð zrÄ…b narzÄ…du stanowi tkanka Å‚Ä…czna luz
na
·ð miąższ skÅ‚ada siÄ™ z pÄ™cherzyków i leżących obwodowo komórek C
·ð pÄ™cherzyki utworzone przez nabÅ‚onek jednowarstwowy szeÅ›cienny zbudowany z tyreocytów (pÄ™cherzyki aktywne) i nabÅ‚onek
jednowarstwowy płaski (tkanka spoczynkowa)  w szczytowej części nabłonka znajdują się kwasochłonne pęcherzyki wydzielnicze
·ð w pÄ™cherzykach znajduje siÄ™ żel koloidowy, w którego skÅ‚ad wchodzi tyreoglobulina
·ð w zrÄ™bie liczne naczynia wÅ‚osowate typu zatokowego
·ð brak dróg wyprowadzajÄ…cych
13. Kora móżdzku
·ð wyraz
nie, charakterystycznie pofałdowana struktura; składa się z 3 warstw: drobinowej, zwojowej i ziarnistej
·ð warstwa drobinowa skÅ‚ada siÄ™ z komórek gwiaz
dzistych małych (leżą na powierzchownej części kory móżdżku, komórki wielowypustkowe,
o charakterystycznych ciemnych jÄ…drach i wyraz
nych ciałkach Nissla) i komórek gwiaz
dzistych dużych (koszyczkowych  komórki duże,
dające wiele wypustek i leżące w wewnętrznej cześci warstwy drobinowej)
·ð warstwa zwojowa skÅ‚ada siÄ™ z dużych komórek nerwowych (komórek zwojowych, Purkinjego, gruszkowatych), pomiÄ™dzy którymi leżą
liczne astrocyty, oddające wypustki biegnące przez warstwę drobinową ku powierzchni kory móżdżku, gdzie tworzą graniczną błonę
glejowÄ…
·ð warstwa ziarnista obecna jest bardzo charakterystyczna na preparatach HE ze wzglÄ™du na duże nagromadzenie siÄ™ okrÄ…gÅ‚ych, leżących
blisko siebie komórek nerwowych  w warstwie tej wyróżniamy komórki ziarniste małe, komórki ziarniste duże (Golgiego) i komórki
poziome
·ð zewnÄ™tznie do kory móżdzku znajduje siÄ™ opona miÄ™kka, wewnÄ…trz zaÅ› istota biaÅ‚a móżdżku
14. Zwój nerwowy rdzeniowy
·ð zwojem nerwowym nazywamy skupisko neuronów poza centralnym ukÅ‚adem nerwowym
·ð otoczony Å‚Ä…cznotkankowÄ… torebkÄ… (odpowiednik onerwia i nanerwia nerwów rdzeniowych)
·ð zrÄ…b zwoju stanowi tkanka Å‚Ä…czna wiotka (odpowiednik Å›ródnerwia nerwów rdzeniowych), otaczajÄ…ca zwojowe komórki nerwowe, bÄ™dÄ…ce
neuronami rzekomojednobiegunowymi poprzedzielanymi pęczkami włókien nerwowych
·ð ciaÅ‚a komórkowe neuronów leżą głównie w części obwodowej, pod torebkÄ… Å‚Ä…cznotkankowÄ…; każde z nich oddaje jednÄ… wypustkÄ™ ku
środkowi zwoju, która następnie rozdziela się na kształt litery T (na akson  włókno dośrodkowe i dendryt  włókno odśrodkowe)
·ð ciaÅ‚o komórki zwojowej ma wyraz
ne, pęcherzykowate jądro, w cytoplaz
mie widoczne są zaś liczne zasadochłonne ziarnistości
·ð ciaÅ‚o komórki zwojowej otoczone pojedynczÄ… warstwÄ… spÅ‚aszczonych komórek satelitarnych (amficytów) o gwiaz
dzistym kształcie i
przeplatających się wypustkach  komórki te mają zwarte jądra, od zewnątrz otoczone są wytworzoną przez siebie blaszką podstawną
·ð komórki satelitarne oddzielone sÄ… od komórek zwojowych szparÄ… obkurczeniowÄ…
·ð w zwoju spotyka siÄ™ też naczynia wÅ‚osowate i fibrocyty
15. Zwój współczulny (anatomiczny)
·ð otoczone torebkÄ… Å‚Ä…cznotkankowÄ…
·ð zrÄ…b zwoju stanowi tkanka Å‚Ä…czna wiotka, podtrzymujÄ…ca komórki zwojowe
·ð komórki zwojowe majÄ… wyraz
ne pęcherzykowe jądra i w znacznej ilości ciałka Nissla  są komórkami gwiaz
dzistymi, wielobiegunowymi,
mają liczne denryty i jeden akson; otoczone są komórkami glejowymi, zwane satelitarnymi
·ð komórki zwojowe w odróżnieniu od komórek w zwoju rdzeniowym nie leżą obwodowo
·ð oprócz komórek zwojowych w zwoju współczulnym znajdujÄ… siÄ™ też komórki nerwowe pajÄ…kowate  mniejsze od zwojowych,
niecałkowicie pokryte komórkami satelitarnymi, oddają liczne wypustki, tworzące synapsy z innymi komórkami pająkowatymi i z
komórkami zwojowymi
16. Rogówka oka
·ð na przekroju widoczne jest 5 warstw rogówki: nabÅ‚onek przedni, blaszka graniczna przednia, istota wÅ‚aÅ›ciwa, blaszka graniczna tylna i
śródbłonek rogówkowy
·ð nabÅ‚onek przedni rogówki jest nabÅ‚onkiem wielowarstwowym pÅ‚askim  komórki tej warstwy majÄ… na powierzchni drobne faÅ‚dy, miÄ™dzy
którymi gromadzą się łzy, co utrudnia ich odparowanie
·ð blaszka graniczna przednia (Bowmana) zbudowana jest z włókien kolagenowych tkanki Å‚Ä…cznej, nie ma w niej w żadnym wypadku
komórek  w barwieniu HE ma kolor jasnoróżowy
·ð istota wÅ‚aÅ›ciwa rogówki  najgrubsza warstwa (ok. 90%), zÅ‚ożona z pÄ™czków włókien kolagenowych (uÅ‚ożonych równolegle) i
fibroblastów; pomiędzy wiązkami włókien kolagenowych widoczne są jedynie jądra silnie rozgałęzionych komórek tkanki łącznej (ciałek
rogówki)
·ð blaszka graniczna tylna (Descemeta)  budowa analogiczna do blaszki granicznej przedniej
·ð Å›ródbÅ‚onek zbudowany z nabÅ‚onka jednowarstwowego pÅ‚askiego
·ð rogówkÄ™ charakteryzuje caÅ‚kowity brak naczyÅ„ krwionoÅ›nych
17. Siatkówka
Siatkówka składa się z części ślepej i wzrokowej (granica jest rąbek żebaty).
·ð Część Å›lepa  pokrywa ciaÅ‚o rzÄ™skowe i tÄ™czówkÄ™; nie zawiera neuronów; nie uczestniczy w odbieraniu bodz
ców. Składa się w dowch
nabłonków: powierzchownego (kom. walcowate, nie zawierające pigmentu  warstwa bezbarwnikowa) oraz głębokiego (kom. sześcienne,
wypełnione melaniną  warstwa odpowiedzialna za produkcję cieczy wodnistej)
·ð Część wzrokowa  skÅ‚ada siÄ™ z 10 warstw; idÄ…c od strony wew. sÄ… to:
1. warstwa barwnikowa  nabłonek barwnikowy, jednowarstwowy sześcienny
2. warstwa pręcików i czopków  warstwa pierwszych neuronów wzrokowych
3. błona graniczna zewnętrzna  znajdują się tutaj zewnętrzne zakończenia komórek glejowych podporowych
4. warstwa ziarnista zewnętrzna  znajdują się tutaj jądra komórek pręciko- i czopkonośnych
5. warstwa splotowata zewnętrzna  aksony komórek pręciko- i czopkonośnych
6. warstwa ziarnista wewnętrzna  jądra komórek dwubiegunowych, amakrynowych i poziomych
7. warstwa splotowata wewnętrzna  aksony komórek dwubiegunowych i poziomych
8. warstwa komórek zwojowych  szereg komórek zwojowych o dużych jądrach, z widocznymi jąderkami
9. warstwa włókien nerwowych  aksony komórek zwojowych
10. warstwa graniczna wewnętrzna  wewnętrzne zakończenia komórek glejowych podporowych
18. Tylny odcinek oka
19. Gałka oczna
Gałka oczna pokryta jest trzema warstwami:
·ð ZewnÄ™trznÄ…, w której wyróżnia siÄ™
o twardówkę
o rogówkę
·ð ÅšrodkowÄ…
o naczyniówkę
o ciało rzęskowe
o tęczówkę
·ð WewnÄ™trznÄ…  siatkówkÄ™
Pomiędzy rogówką, a tęczówką znajduje się komora przednia oka, a pomiędzy tęczówką a soczewką komora tylna oka. Obie wypełnione są
cieczą wodnistą produkowaną przez część ślepą siatkówki. Ciecz odpływa w miejscu zwanym kanałem Schlemma (jest to inaczej zatoka żylna
twardówki).
20. Powieka
Ochrania oko od zewnątrz. Składa się z czterech warstw (od zewnątrz):
·ð skóra owÅ‚osiona o typowej budowie
·ð warstwa mięśniowa utworzona przez miÄ™sieÅ„ okrężny powiek  jego skurcz powoduje zamkniÄ™cie powiek
·ð tarczka  Å‚Ä…cznotkankowa pÅ‚ytka (tk. Å‚Ä…czna wÅ‚aÅ›ciwa zbita) zawierajÄ…ca gruczoÅ‚y tarczkowe (lojowe Meiboma) z prostymy
odcinkami wydzielniczymi
·ð spojówka
W skórze powiek, blisko brzegu wolnego powieki, znajdują się 2-3 rzędy rzęs, którym towarzyszą gruczoły łojowe Zeisa i potowe Molla.
21. Skóra nieowłosiona
·ð skÅ‚ada siÄ™ z naskórka i skóry wÅ‚aÅ›ciwej leżącej na tkance podskórnej
·ð naskórek zbudowany z nabÅ‚onka wielowarstwowego rogowaciejÄ…cego utworzonego przez keratynocyty ukÅ‚adajÄ…ce siÄ™ w 5 warstw:
podstawną (1 warstwa komórek, barwi się zasadochłonnie ze względu na rybosomy), kolczystą (kilka warstw komórek wielobocznych,
również barwi się zasadochłonnie), ziarnistą (3-5 pokładów spłaszczonych komórek), jasną i zrogowaciałą
·ð miÄ™dzy keratynocytami warstwy podstawnej wystÄ™pujÄ… melanocyty (o ksztaÅ‚cie gwiaz
dzistym) i komórki dendrytyczne (Langerhansa)
·ð zrogowaciaÅ‚a część nabÅ‚onka silnie kwasochÅ‚onna
·ð na wolnej powierzchni naskórka odrywajÄ…ce siÄ™ Å‚useczki rogowe
·ð skóra wÅ‚aÅ›ciwa zbudowana z tkanki Å‚Ä…cznej wÅ‚aÅ›ciwej, skÅ‚ada siÄ™ z dwóch warstw: brodawkowej (tworzÄ…cej wpuklenia do naskórka) i
siateczkowatej
·ð zawiera liczne naczynia krwionoÅ›ne, gruczoÅ‚y oraz receptory czuciowe
·ð brak gruczołów Å‚ojowych ,wystÄ™pujÄ… za to gruczoÅ‚y potowe
22. Skóra owłosiona
·ð SkÅ‚ada siÄ™ z cienkiej warstwy zrogowaciaÅ‚ego naskórka (nabÅ‚onek wielowarstwowy pÅ‚aski rogowaciejÄ…cy), skóry wÅ‚aÅ›ciwej i tkanki
podskórnej
·ð naskórek tworzy wpuklenia do skóry wÅ‚aÅ›ciwej i tkanki podskórnej tworzÄ…c mieszki wÅ‚osowe
·ð obecne sÄ… mniej lub bardziej widoczne wÅ‚osy, skÅ‚adajÄ…ce siÄ™ z Å‚odygi wystajÄ…cej ponad naskórek i korzenia umieszczonego w
nabłonkowym mieszku włosowym (w kształcie mieszek podobny jest do próbówki)
·ð w skórze wÅ‚aÅ›ciwej przebiegajÄ… włókna miocytów gÅ‚adkich tworzÄ…ce miÄ™sieÅ„ przywÅ‚oÅ›ny
·ð gruczoÅ‚ Å‚ojowy znajdujÄ…cy siÄ™ kÄ…cie mięśnia przywÅ‚oÅ›nego (skurcz tego mięśnia powoduje wyciÅ›niÄ™cie wydzieliny)
·ð liczne gruczoÅ‚y potowe oraz naczynia krwionoÅ›ne
23. Worek płodowy
24. Kosmki łożyska
·ð makroskopowo widać pÅ‚ytÄ™ Å‚ożyskowÄ… z odchodzÄ…cymi od niej kosmkami
·ð kosmki sÄ… palczastymi wypustkami Å‚ożyska, na przekroju majÄ… owalny ksztaÅ‚t
·ð wyraz
nie widoczny dwuwarstwowy nabłonek
·ð wolna powierzchnia kosmka pokryta syncytiotrofoblastem, którego komórki pochodzÄ… z niżej leżących cytotrofoblastów
·ð zrÄ…b kosmka nazywany pÅ‚ytÄ… kosmówkowÄ…, w której wystÄ™pujÄ… liczne naczynia, niekiedy wypeÅ‚nione erytrocytami
·ð w tkance Å‚Ä…cznej zrÄ™bu kosmka wystÄ™pujÄ… komórki mezenchymalne ksztaÅ‚tu gwiaz
dzistego i duże makrofagi, zwane komórkami
Hofbauera; okrągłe lub owalne, kwasochłonne, piankowate
·ð w przestrzeniach miÄ™dzykosmkowych wyraz
ne złogi fibrynoidu  kwasochłonne, na pograniczu tkanek matczynych i płodowych
25. A
ożysko dojrzałe (?)
Szukamy nabłonka owodni  oznacza on część płodową. Pod tym nabłonkiem znajduje się płyta kosmówkowa. W obrębie płyty znajduje się
różowy koloid  fibrynoid Langhansa. Od płyty kosmówkowej odchodzą wypustki - kosmki ( są to kosmki III rzędowe, albowiem są w nich
już naczynia  aby stwierdzić na 100% że jest to kosmek III-rzędowy należy znalez
ć w środku
naczynie), a także pnie kosmkowe (są to kosmki wyższego rzędu, w wyniku zagłębiania się
kosmków w doczesną). Na obwodzie pni i kosmków znajduje się syncytiotrofoblast (może być
także na powierzchni płyty doczesnowej i kosmówkowej). Zrąb wypustek (a więc pni i kosmków)
tworzy mezoderma pozazarodkowa, w której są liczne naczynia.
Pod syncytiotrofoblastem może znajdować się cytotrofoblast. Jak rozróżnić pnie i kosmki?
Drobne przekroje to kosmki, pnie są większe i mają duże naczynia krwionośne
Wokół kosmków znajduje się przestrzeń międzykosmkowa  w niej krąży krew matczyna
omywajÄ…c kosmki.
Część matczyna łożyska jest nazwana doczesną: Doczesna po zrośnięciu z pniem tworzy
płytę podstawową. Fragmenty doczesnowe są podobne do pnia, też występują naczynia, mniej
jąder, mogą być obecne resztki gruczołów. Najczęściej w preparatach nie ma części matczynej,
może także nie być nabłonka owodni
26. Kostnienie na podłożu łącznotkankowym
Powstają w ten sposób kości płaskie. Na początku dochodzi do zagęszczenia komórek mezenchymatycznych i zwiększania ilości naczyń
krwionośnych. Kom. mezenchymatyczne wydzielają kolagen i substancję międzykomórkową. Kom. połozone w pobliżu naczyń przekształcają
się w osteoblasty i wydzielają składnik organiczny kości  osteoid. Następnie przekształcają się w osteocyty (w jamce kostnej) i syntetyzują
nieorganiczny składnik sub. międzykomórkowej  hydroksyapatyt . Powstaje pierwotna beleczka kostna.
Na zewnątrz leży warstwa kolejnych osteoblastów połączonych ze sobą za pomocą cienkich wypustek cytoplazmatycznych. Syntetyzują nowe
warstwy osteoidu i systematycznie przekształcają się w osteocyty. Beleczki powstaja w trzech wymiarach i tym samym nadają kości strukturę
gąbczastą. Między beleczkami komórek mezenchymatycznych powstają jamy szpikowe.
Pierwotna beleczka kostna jest zbudowana z grubych pęczków włókien kolagenowych o przebiegu falistym. Jest to niedojrzała kość płodowa,
zwana splotowa tą, grubo włóknistą. Dzięki osteoblastom i osteoklastom (kom. kościogubne) ulega ona przebudowie w kość ostateczną o
budowie blaszkowatej.
Osteoklasty zlokalizowane sÄ… na zewnÄ…trz beleczek kostnych, w jamach zwanych zatokami erozyjnymi lub zatokami Howshipa.
W kościach blaszkowatych osteon odkłada się koncentrycznie tworząc osteon.
27. Pępowina
·ð narzÄ…d ksztaÅ‚tu owalnego, makroskopowo widać 3 struktury  dwie tÄ™tnice i 1 żyÅ‚Ä™
·ð powierzchnia pokryta jest nabÅ‚onkiem jednowarstwowym omoczni szeÅ›cienny
·ð wnÄ™trze pÄ™powiny stanowi nieunaczyniona tkanka galaretowata (galareta Whartona), w której zatopione sÄ… jedna żyÅ‚a pÄ™pkowa i dwie
tętnice pępkowe (po porodzie silnie obkurczone)  specyficzna konsystencja tej tkanki związana jest z wysoką zawartością kwasu
hialurunowego i bogactwem proteoglikanów siarczanowych
·ð galareta Whartona zawiera komórki mezenchymatyczne o różnym ksztaÅ‚cie
·ð Å›ciana naczyÅ„ tÄ™tniczych o charakterystycznej budowie  gruba bÅ‚ona wewnÄ™trzna, bÅ‚ona mięśniowa z metachromatycznÄ… substancjÄ…
podstawową, brak błony sprężystej, zamiast przydanki występują tkanka łączna śluzowa; na preparacie światło jest zapadnięte na skutek
skurczu mięśniówki
·ð żyÅ‚a zawiera dużo włókien mięśniowych o różnym ukÅ‚adzie  podÅ‚użnym, okrężnym, skoÅ›nym.