W-R-Z10 3. styczeń 2007
PRZEBIEG WYKA
ADU NR 10
Wykłady  odrabianie  czwartek 25ty stycznia od 8.00 przez 4 h.
Termin egzaminu - w piątek 02 lutego (miejsce będzie podane póz
niej).
Podstawy psychologii rozwojowej
I etap  przełom XIX i XX wieku
II etap  lata 30' XX wieku
III etap  wielkie syntezy XX wieku (Piaget, Wygotski i Bowlby)
I etap
1. K. Darwin
Obserwacje syna:
Wpływ na powstanie prawa biogenetycznego sformułowanego przez E.Heackela
Rekapitulacja  ontogeneza jest powtórzeniem zmian zachodzących w filogenezie
Wielu psychologów rozwojowych póz
niej odwoływało się do tego prawa.
Innym psychologiem był..
2. Preyer
Dusza dziecka  obserwacje córki od urodzenia do 2;6 (notował wszystkie zachowania córki, ale
szczególnym zainteresowaniem były przejawy ciekawości dziecka-ważność tego okresu).
3. A.Binet
Francuski psycholog, który był kierownikiem pierwszego laboratorium psychologii dziecka.
Prowadził badania eksperymentalne nad rozwojem myślenia dziecka. Były to badania nad
rozwojem myślenia małych dzieci, które spowodowały, że Binet zainteresował się osiągnięciami
dzieci w nauce...jedne dzieci uczą się łatwo, a inne mają problemy.
Twórca pierwszych testów inteligencji (pierwotnie służyły do selekcji dzieci upośledzonych
umysłowo). Testy badające wiedzę szkolną.
Dopiero póz
niej przekształcono te testy, tak aby badały one wiek inteligencji. Przykładowo 5latek
mógł mieć wiedzę, 7latka.
4. J.M. Baldwin
Zajmował się także badaniami nad rozwojem myślenia dzieci.
Genetic logic  o rozwoju myślenia dzieci. Dał podstawy rozwoju wiedzy w dzieciństwie.
Dał podstawy wiedzy o rozwoju w dzieciństwie. Przejście przez kolejne stadia zależy od sprzężeń
zwrotnych ze stymulującym otoczeniem.
Mechanizmy rozwojowe: asymilacja i akomodacja.
Asymilacja  włączanie skutków, jakie wywołuje otoczenie do organizmu
Akomodacja  występowanie plastycznych zmian w organizmie
Reakcje okrężne. Zachowania, które polegają na powtarzaniu w celu wywołania interesującego
rezultatu.
Dziecko jest produktem zarówno doświadczenia społecznego, jak i biologicznego rozwoju.
Strona 1 z 4
W-R-Z10 3. styczeń 2007
Jego prace miały wpływ na Piageta poprzez Clapareda'a.
5. G.S.Hall
Był uczniem Williama James. Jest uznawany za twórcę naukowej psychologii rozwojowej.
Nawiązanie do prawa biogenetycznego.
Przyjmował, że w zachowaniach dzieci można wyraz
nie zaobserwować działanie tego prawa
rekapitulacji. Takie działania, które charakterystyczne są dla niżej zorganizowanych zwierząt.
Uważał, że istnieje skala zdolności umysłowych  najniższe dzieci, kobiety, a potem faceci.
Pierwszy opublikował wyniki badań w stanach. Wiedza potoczna dzieci wstępujących do szkoły.
Miały one charakter kwestionariuszowy. Pytania: gdzie masz łokcie? Z czego się robi masło?
Badania nad wiedzą potoczną pomogą zrozumieć umysł dziecka.
W 1883 opublikował te wyniki: Zawartość umysłów dzieci .
Psychologia genetyczna  badania nad rozwojem dzieci.
Jego badania miały również aspekt edukacyjny  rozwój jest uwarunkowany przez czynniki
naturalne, a wychowanie powinno wspierać te naturalne tendencje dziecka.
Rekapitulacja zaznacza się tylko do okresu adolescencji, bo potem jest zaburzony przez wpływ
indywidualnych zdolności i umiejętności dziecka.
Charakterystyczne cechy I etapu:
 obserwacje
 badano przede wszystkim rozwój procesów poznawczych (myślenie, ciekawość itp.)
 rola czynników biologicznych (prawo biogenetyczne  Darwin i Heckel, przy jednoczesnym nie
zapominaniu o czynnikach społecznych)
II etap- okres międzywojenny
Ustalenie empirycznych podstaw psychologii rozwojowej i związek z teoriami uczenia.
1. Iwan Pawlow
Wpływ na powstanie amerykańskiego behawioryzmu.
To jego badania wskazały na to jak przebiega proces warunkowania klasycznego.
Miało to wpływ na empiryczne badania nad dzieńmi.
2. J. Watson
Wyraz
ne badania nad dziećmi, nad:
 stronnością ciała (na początku dziecko nie wykazuje żadnej preferencji, ale w pewnym
momencie ta preferencja się zaznacza, a Watson myślał, że to jaką ręką potem dziecko sięga po
coś jest wynikiem tylko i wyłącznie uczenia, a nie wrodzone)
 uczenie się emocji przez dziecko (można wytworzyć trwałe kompleksy afektywne drogą
prostego warunkowania, Aleksander i biały królik...); można także drogą wygaszania
likwidować ten strach
 uczenie się jezyka (redukcjonizm  można badać tylko te procesy poznawcze, które przejawiają
się na zewnątrz, wg Watsona dziecko uczy się drogą warunkowania  przedmiot BW, a nazwa
BB; wyprzedzając BW BN i powtarzając to wielokrotnie doprowadzamy do warunkowania).
 Możliwość kształtowania człowika poprzez manipulacje bodz
cami zewnętrznymi (poznanie
człowieka polega na poznaniu historii jego wzmocnień) To my manipulując środowiskiem
możemy ukształtować dowolnego człowieka.
Strona 2 z 4
W-R-Z10 3. styczeń 2007
3. A. Gesell
Uczeń S.Halla. Hall był naturalistą, który zwracał się ku warunkowaniom naturalnym. Pozostawał
w opozycji do teorii uczenia się Watsona.
Naturalista: opozcyjne podejście do teorii uczenia.
Rozwojem kieruje mechanizm dojrzewania, więc to co po kolei ujawnia się w naszym rozwoju jest
związane z dojrzewaniem.
Procesem rozwoju kierują czynniki genetyczne.
Bliski poglądom J.J.Rousseau.
Interesowały go zdolności motoryczne i percepcyjne dziecka.
Prowadził badania obserwacyjne nad rozwojem dziecka, szczególnie te zachowania, które
pojawiały się ze szczególną częstotliwością zachowań.
Opracował statystyczne normy rozwoju. Rozwojowy rozkład jazdy.
Pisał poradniki dla rodziców, zalecając naturalność w wychowaniu dziecka  swoboda dla dziecka
podczas rozwoju.
Również nagrywał zachowania dzieci na taśmie filmowej.
Teraz się skupimy na kilku z tych teorii...
Koncepcja dotycząca różnych sfer rozwoju  całościowa....
H. Wallon (1879-1962)
Koncepcja dialektyczna. Był lekarzem. Prowadził badania nad rozwojem intelektualnym, ale także
nad kształtowaniem charakteru, ale również różne trudności rozwojowe, rozwój atypowy.
 od czynu do myśli - ta praca pokazuje, jak w rozwoju następuje przejście od działań na realnych
przedmiotach do działań na myśli.
Po II w.ś.przyjechał do Krakowa i pracował na UJcie, ale rozmyślił się...
Psychika jest całością intelektualno-emocjonalno-społeczną.
Ważnym czynnikiem w rozwoju jest czynnik społeczny.
Rozwojem kieruje zasada dialektyczna jedności i walki przeciwieństw, która pochodzi od Hegla.
Fazy rozwoju odpowiadają przemianom, jakie dokonują się w organizmie dziecka zmiany
fizjologiczne, rytm snu i czuwania).
W każdym stadium dominuje inna dziedzina rozwoju.
Wyróżnia 6 stadiów rozwojowych (aż do dorastania)...
Stadium 1 (1r.ż.) - stadium reakcji odruchowych i pierwotnych emocji (jeśli potrzeby dziecka są
niezaspokajane to reaguje w sposób agresywny, a jego ruchy są eksplozywne, nieukierunkowane na
obiekty, wtedy powstają pierwsze odruchy warunkowe na potrzebie pokarmowej i pozycji ciała)
 potrzeba kontaktu z inną osobą (osmoza emocjonalna matki z dzieckie)
Stadium 2 (2-3 r.ż.) -stadium zmysłowo odruchowej działalności i projekcji
 dziecko zwraca się ku światu zewnętrznemu; podejmuje aktywność eksploracyjną (dziecko
przechodzi od orientacji subiektywnej do orientacji skierowanej na przedmioty)
 naśladuje (projekcja) różne czynności
 pojawiają się przejawy wyobrażeń i czynności fikcyjnych; rozwija się funkcja symboliczna
 rozwój mowy zapewnia możliwość kategoryzacji
Strona 3 z 4
W-R-Z10 3. styczeń 2007
Stadium 3 (3-6r.ż.) - stadium personalizmu, czyli okres, w którym rozwija się osobowość dziecka
 wyodrębnia się i uniezależnia od środowiska osobowość dziecka
 dziecko wykrywa opozycje, co służy budowaniu  ja
 budowaniu  ja służą także zabawy w role
 kształtowanie ja przechodzi przez 3 etapy:
 opozycji (dziecko wyraża sprzeciw, kształtuje swoje prferencje), - wdzięku i narcyzmu
(dziecko chce się przypodobać i zyskać czyjąś sympatię), - intencjonalnego naśladownictwa
(naśladowanie pozwala wyodrębnić siebie od wzoru)
 kształtuje się obraz świata i własnej osoby, w znaczeniu świadomości fizycznej (schemat ciałą) i
społecznej (odróżnianie siebie od innych)
Stadium 4 (6-11r.ż.) - stadium kategorii i konformizmu
 rozwój sfery poznawczej i moralnej
 dziecko poznaje własne możliwości pod wpływem kontaktów z rówieśnikami i wymagań
stawianych przez szkołę
 okres latencji emocjonalnej i seksualnej
 zdolność klasyfikowania i definiowania (definicja właściwa)
 obiektywizacja poznania
Stadium 5 (11-15r.ż.) - stadium adolescencji
 narodziny nowej świadomości własnej osoby
 zaburzenie równowagi emocjonalnej
 zainteresowania subiektywne
 sprzeczne postawy wobec siebie i innych
Stadium 6 (od 16 r.ż.) - stadium młodzieńcze
 kształtowanie światopoglądu
 projektowanie planów życiowych
 zainteresowania ogólnoludzkie
 równowaga uczuciowo-intelektualna
W każdym stadium zaznacza taki obszar, który jest najważniejszy dla danego stadium.
Najpierw motoryka i emocje. Od tego się zaczyna. Potem naśladownictwo. Osobowość. Wreszcie
rozwój poznawczy, moralny i świadomość własnej osoby i światopogląd.
Strona 4 z 4