Techniki multimedialne - program przedmiotu
Program wykładu
" Multimedia  pojęcia podstawowe, systemy liczbowe,
komputerowe modele barw
" Grafika wektorowa i grafika rastrowa, kompresja obrazu
" Animacja
" Projektory multimedialne, monitory CRT, LCD, monitory
plazmowe
" Skanery, aparaty cyfrowe, cyfrowe kamery wideo, liniowy i
nieliniowy montaż wideo, kompresja wideo
" Dz
więk, kompresja dz
więku, standardy cyfrowego dz
więku
przestrzennego
" Tworzenie prezentacji multimedialnych
Techniki multimedialne - literatura
Literatura
W. Skarbek: Multimedia  Oprogramowanie i Sprzęt, Akademicka Oficyna
Wydawnicza PLJ, Warszawa 1998.
W. Skarbek: Multimedia  Algorytmy i standardy kompresji, Akademicka Oficyna
Wydawnicza PLJ, Warszawa 1998.
J. Chrząszcz: Grafika komputerowa : metody i narzędzia, WNT, Warszawa
1994.
J. Foley i in.: Wprowadzenie do grafiki komputerowej WNT, Warszawa 1995.
B. Danowski: Komputerowy montaż wideo. Ćwiczenia praktyczne, Helion,
Gliwice 2003.
R. Zimek, A
. Oberlan: ABC grafiki komputerowej, Helion, Gliwice 2004.
G. Świerk, A
. Madurski: Multimedia. Obróbka dz
więku i filmów. Podstawy,
Helion, Gliwice 2004.
J.M. Pasek: CorelDRAW 9 PL. Ćwiczenia praktyczne, Helion, Gliwice 2000.
B. Ogórek.: Corel PHOTO-PAINT 10. Ćwiczenia praktyczne, Helion, Gliwice,
2001.
R. Zimek: PowerPoint 2003 PL. Ćwiczenia, Helion, Gliwice 2004.
B. Danowski: HTML 4. Ćwiczenia praktyczne, Helion, Gliwice 2000.
Techniki multimedialne
http://www.platforma.imiib.polsl.pl
Techniki multimedialne - zasady zaliczania
Forma zaliczenia
Ocena uzależniona od liczby punktów zgromadzonych
w czasie zajęć podczas całego semestru:
wykład:
- sprawdzian pisemny - 20 pkt.
laboratorium:
- zadania wykonywane w sekcjach - 12 pkt. (4" 3 pkt.)
- sprawdzian - 5 pkt.
Techniki multimedialne - zasady zaliczania
Ocena w zależności od liczby punktów:
19 - 22 dostateczny
23 - 25 dostateczny plus
26 - 29 dobry
30 - 32 dobry plus
33 - bardzo dobry
Techniki multimedialne - definicja multimediów
Definicja multimediów (wg Encyklopedii PWN)
Integracja wielu różnorodnych mediów (telewizji, techniki
audio i wideo, informatyki, teletransmisji) na pewnej
wspólnej bazie, którą może stanowić np. komputer,
specjalny odtwarzacz płyt kompaktowych lub przystawka
dołączana do odbiornika telewizyjnego.
Nazwa systemu umożliwiającego swobodną, interaktywną
wymianę informacji w postaci tekstu, grafiki, obrazu
(nieruchomego i ruchomego), dz
więku (mowy, muzyki) itp.,
między różnymi jego elementami.
Techniki multimedialne - definicja multimediów
Definicja multimediów (wg Encyklopedii PWN)
Ogólna nazwa technik komputerowych umożliwiających
łączenie rozmaitych sposobów przekazywania informacji -
dz
więku, obrazu, animacji, tekstu, słowa mówionego
i innych - w jeden przekaz.
Techniki multimedialne - informacje podstawowe
Multimedia
łączą wiele różnych środków przekazu:
" tekst,
" obrazy,
" animację,
" narrację,
" wideo,
" muzykę.
Techniki multimedialne - informacje podstawowe
System multimedialny
Równoczesne występowanie w systemie (np. kompu-
terowym) co najmniej dwóch postaci informacji, przy czym
co najmniej jedna z nich musi mieć charakter ciągły w
dziedzinie czasu
Przykłady multimediów:
tekst piosenki wyświetlany na ekranie monitora wraz
z podkładem muzycznym odtwarzanym np. z dysku CD;
animacja komputerowa zsynchronizowana z mową
tworzoną na podstawie tekstu;
sekwencja obrazów wyświetlana na ekranie
projekcyjnym wraz z towarzyszącym dz
więkiem
odtwarzana np. z dysku DVD.
Techniki multimedialne - zalety systemów multimedialnych
Przeciętnie człowiek zapamiętuje:
10% - tego co czyta
20% - tego co słyszy
30% - tego co widzi
70% - tego co słyszy i widzi
80% - tego co mówi
90% - tego co robi
wg American Audiovisual Society
Techniki multimedialne - zalety systemów multimedialnych
Zalety systemów multimedialnych:
poprzez integrację różnych postaci informacji takich jak:
obraz, wideo, dz
więk, grafika, animacja lub tekst, stworzyły
szerokie możliwości ich wykorzystania w wielu dziedzinach
działalności człowieka,
decydujące znaczenie ma bardzo duża ilość informacji
wizualnej prezentowanej w postaci obrazów, statycznych lub
zmiennych w czasie, oraz informacji dz
więkowej
przekazywanej w postaci mowy lub muzyki,
człowiek w naturalny sposób jest przystosowany do
równoległej percepcji informacji.
Techniki multimedialne - obszary zastosowań multimediów
Rozrywka
Gry, wideoklipy.
Wydawnictwa elektroniczne
Encyklopedie, leksykony, przewodniki, poradniki.
Edukacja
Oprogramowanie dydaktyczne i szkoleniowe.
Symulacja komputerowa
Lotu, jazdy samochodem, obsługi urządzeń.
Archiwizacja i katalogowanie
Dokumentacja, bazy danych.
Prezentacja handlowa
Reklamy, katalogi.
Techniki multimedialne - hipertekst i hipermedia
Hipertekst jest to tekst zawierający odniesienia do innego
tekstu.
A B C
D E F
Techniki multimedialne - hipertekst i hipermedia
Hipertekst
Na CD można umieścić około 100 000 stron, co nie
nadaje się do użytku  strona po stronie
Hipertekst bardziej odpowiada sposobowi organizacji
myśli ludzkich
Niewłaściwe przygotowanie odnośników może
spowodować  zagubienie niektórych informacji
Techniki multimedialne - hipertekst i hipermedia
Systemy hipertekstowe
HTML - Hypertext Marckup Langauge
Windows help files  HLP
PDF - Portable Document Format
Techniki multimedialne - hipertekst i hipermedia
Hipermedia
Różne media + Struktura hipertekstowa
= Hipermedia
Hipermedia posiadają strukturę hipertekstu, ale
wykorzystują również inne media (grafika, rysunki,
dz
więk, animację i wideo).
Techniki multimedialne - interfejs użytkownika
Interaktywność w systemach multimedialnych
polega na oddziaływaniu użytkownika na
przebieg realizacji programu komputerowego
(np. za pomocą myszy, klawiatury, joysticka)
Interaktywność umożliwia dwukierunkową komunikację
pomiędzy użytkownikiem a komputerem.
Techniki multimedialne - systemy liczbowe
Digitalizacja
Digitalizacja - przetwarzanie wszystkich typów
informacji - słów, dz
więków, ilustracji, wideo i liczb -
na kod cyfrowy (w praktyce zero-jedynkowy),
rozpoznawany i właściwie interpretowany przez
odpowiednie urządzenia elektroniczne.
Techniki multimedialne - systemy liczbowe
System dziesiętny jest systemem pozycyjnym, co oznacza, że
wartość liczby zależy od pozycji na której się ona znajduje np.
w liczbie 333 każda cyfra oznacza inną wartość:
333= 3*100+3*10+3*1
każdą z cyfr mnożymy przez tzw. wagę pozycji, która jest
kolejną potęgą liczby 10 będącej podstawą systemu liczenia:
333(10) =3*102+ 3*101 + 3*100
a dowolną liczbę dziesiętną:
L(10) =an*10n + an-1*10n-1 + an-2*10n-2+...+
+... a2*102 + a1*101 + a0*100
an = 0,1,...,9
Techniki multimedialne - systemy liczbowe
Można stworzyć dowolny pozycyjny system liczenia o
podstawie np. 2, 3, 4, 7, 8, 16.
W technice komputerowej praktyczne zastosowanie
znalazły systemy:
- o podstawie 2 - tzw. system binarny (dwójkowy) używany
do przechowywania i przetwarzania danych przez układy
elektroniczne komputera
- o podstawie 16 - tzw. system heksadecymalny
(szesnastkowy), używany głównie do prezentacji
niektórych danych np. adresów komórek pamięci
Techniki multimedialne - systemy liczbowe
System o podstawie 2 (binarny)
L(2) =an*2n + an-1*2n-1 + an-2*2n-2 ... +
... a2*22 + a1*21 + a0*20
an = 0 lub 1
np.
69 (10)= 1000101
(2)
Uwaga! Liczba dostępnych cyfr w systemie jest równa
podstawie systemu, a więc w systemie dziesiętnym  10,
w systemie dwójkowym  2 itd.
Techniki multimedialne - systemy liczbowe
System o podstawie 16 (heksadecymalny)
L(16) =an*16n + an-1*16n-1 + an-2*16n-2 ... +
... +a2*162 + a1*161 + a0*160
an = 0,1,2,3,4,5,6,7,8,9,10,11,12,13,14,15
np. 45(16)=69(10)
Uwaga! Jednoznaczność zapisu, wymaga umieszczenia
na każdej pozycji wyłącznie jednej cyfry.
Cyfry od 10 do 15 należy zastąpić literami:
10 - A, 11 - B, 12  C, 13  D, 14  E, 15  F
Techniki multimedialne - systemy liczbowe
Zamiana liczby dziesiętnej na binarną
69 Najmłodszy
Podstawowy sposób
polega na kolejnym
bit
34 1
dzieleniu liczby
17 0
dziesiętnej przez 2 z
resztą i zapisaniu liczby
8 1
od najstarszego do
4 0
najmłodszego bitu:
2 0
Najstarszy
1 0
69 (10)= 1000101
(2)
bit
0 1
Każdą pozycję liczby binarnej nazywamy bitem (binary
digit) i jest to najmniejsza jednostka ilości informacji
Techniki multimedialne - systemy liczbowe
Zamiana liczby dziesiętnej na binarną
106 Najmłodszy
bit
53 0
26 1
13 0
6 1
3 0
Najstarszy
1 1
bit
0 1
106 (10)= 1101010
(2)
Techniki multimedialne - systemy liczbowe
Zamiana liczby binarnej na dziesiętną
Należy pomnożyć cyfrę stojącą na każdej pozycji
przez jej wagę, czyli kolejną potęgę liczby 2
będącej podstawą systemu
1000101 =
(2)
= 1*26+0*25+0*24+0*23+1*22+0*21+1*20 =
=64+0+0+0+4+0+1=69
Techniki multimedialne - systemy liczbowe
Algorytm zamiany liczby binarnej na
heksadecymalną:
dzielimy liczbę binarną na tzw. kęsy o długości 4 bity
(licząc od ostatniej pozycji):
100 0101
Dla każdego kęsa znajdujemy wartość dziesiętną i
zapisujemy ją w postaci heksadecymalnej
binarnie 100 0101
dziesiętnie 4 5
heksadecymalnie 45
45(16)=4*161 + 5*160=64+5=69
Techniki multimedialne - systemy liczbowe
Kod ASCII
Do przechowywania i przetwarzania danych przez
układy elektroniczne komputera używany jest
system binarny.
Konieczne więc jest przedstawienie tekstu za pomocą
liczb czyli jednoznaczne przyporządkowanie literom i
innym znakom alfanumerycznym liczb (numerów).
Kod ASCII (1965) - American Standard Code for
Information Interchange
Techniki multimedialne - systemy liczbowe
Kod ASCII
Kod ASCII jest kodem 7 bitowym, za pomocą
którego można przedstawić:
27=128
znaków.
W 1981 r. Firma IBM wprowadziła rozszerzony do
8 bitów kod, co pozwala na przedstawienie 256 znaków
(w tym znaki specjalne, graficzne, matematyczne i
diakrytyczne znaki narodowe).
Techniki multimedialne - systemy liczbowe
Fragment tabeli kodu ASCII
Znak Kod Kod binarny Znak Kod Kod binarny
dzies. dzies.
A a
65 01000001 97 00110001
B b
66 01000010 98 00110010
C c
67 01000011 99 00110011
K k
75 01001011 107 01101011
L l
76 01001100 108 01101100
z
Ż
171 10101011 189 10111101
Ś 

179 10110011 198 11000110
+
188 10111100 -
196 11000100
29
Techniki multimedialne - systemy liczbowe
Kod UNICODE
" 256 znaków alfanumerycznych jakie można zakodować
za pomocą rozszerzonego kodu ASCII nie daje
możliwości zakodowania znaków diakrytycznych wielu
języków np.: japońskiego, arabskiego, hebrajskiego itp.
" UNICODE kod o długości 16 bitów dla każdego znaku -
możliwość zakodowania 216 (65536 znaków)
Techniki multimedialne - systemy liczbowe
Jednostki informacji
1kbit [Kb]=210b=1024 bity
1Mbit[Mb]=1024 Kb=1048576 bity
1 byte(bajt)=8 bitów
1kB =210bajtów=1024 B
1MB=1024 KB=1048576 B
Techniki multimedialne - barwa w grafice komputerowej
Barwa - wrażenie zmysłowe, reakcja wzroku na
światło (promieniowanie elektromagnetyczne)
o długości fali od 400 do 700 nm
Techniki multimedialne - barwa w grafice komputerowej
Barwa - wrażenie zmysłowe, reakcja wzroku na
światło (promieniowanie elektromagnetyczne)
o długości fali od 400 do 700 nm
Atrybuty barwy:
kolor - różnica jakościowa barwy (zielony, żółty itd.)
nasycenie - odstępstwo barwy od bieli. Identyfikuje
czystość koloru.
jasność - wielkość zmieniająca barwę w zależności od
nasycenia światła. Wskazując, czy barwa jest bliższa bieli,
czy czerni.
Techniki multimedialne - barwa w grafice komputerowej
Barwa - wrażenie zmysłowe, reakcja wzroku na
światło (promieniowanie elektromagnetyczne)
o długości fali od 400 do 700 nm
Percepcja barw jest możliwa tylko wtedy, kiedy zachodzą
trzy procesy:
" emisja światła,
" pobudzenie receptorów siatkówki oka,
" przetworzenie w mózgu pobudzeń przekazanych przez
nerw wzrokowy.
Techniki multimedialne - barwa w grafice komputerowej
Mieszanie barw - proces polegający na łączeniu dwóch
lub więcej barw w celu otrzymania barwy wynikowej.
- addytywne (RGB)
- substraktywne (CMY)
Techniki multimedialne - barwa w grafice komputerowej
Mieszanie barw - proces polegający na łączeniu dwóch
lub więcej barw w celu otrzymania barwy wynikowej.
- addytywne
- substraktywne
 Mieszanie światła -
wypadkowa mieszanin
addytywnych prowadzi
zawsze do BIELI.
Techniki multimedialne - barwa w grafice komputerowej
Mieszanie barw - proces polegający na łączeniu dwóch
lub więcej barw w celu otrzymania barwy wynikowej.
- addytywne
- substraktywne
 Mieszanie farb -
wypadkowa mieszanin
substraktywnych prowadzi
zawsze do CZERNI.
Techniki multimedialne - barwa w grafice komputerowej
Model RGB Red Green Blue
Zastosowanie:
- monitory
- skanery
- aparaty cyfrowe
Techniki multimedialne - barwa w grafice komputerowej
Model CMY
C - cyan, M - magenta, Y - yellow
Zastosowanie:
- drukarki kolorowe
Model CMYK
CMY + K
Techniki multimedialne - barwa w grafice komputerowej
Model HSV
" odcień barwy (Hue),
" nasycenie (Saturation),
" wartość (Value).
Odmiany modelu HSV:
HSI: HSB:
" odcień barwy (Hue), " odcień barwy (Hue),
" nasycenie (Saturation), " nasycenie (Saturation),
" intensywność (Intensity). " jasność (Brightness).
Techniki multimedialne - barwa w grafice komputerowej
Model HSV
" odcień (Hue) - częstotliwość fali
światławyrażona w stopniach
(0-360o)
" nasycenie (Saturation) - nasycenie
barw (w modelu średnica podstawy
stożka)
" wartość (Value) - poziom światła
białego (wartość 0-10 lub 0-100%)
Techniki multimedialne - barwa w grafice komputerowej
Model YQI (w systemie NTSC)
Luminancja: Y = 0.299R + 0.587G + 0.114B,
Składowa pierwsza: Q = 0.48*(R-Y) + 0.41*(B-Y)
Składowa druga: I = 0.74*(R-Y) - 0.27*(B-Y)
Model YUV
SECAM Luminancja: Y = 0.299R + 0.587G + 0.114B,
Składowa pierwsza: U = 1.5*(B-Y),
Składowa druga: V = -1.9*(R-Y).
PAL Luminancja: Y = 0.299R + 0.587G + 0.114B,
Składowa pierwsza: U = 0.493*(B-Y),
Składowa druga: V = 0.877*(R-Y).
Techniki multimedialne - barwa w grafice komputerowej
Model CIE Lab - można wyróżnić trzy kanały:
" L jest związany z jasnością
" a zawiera informacje o odcieniach czerwony-zielony
" b zawiera informacje o odcieniach żółty-niebieski
Techniki multimedialne - barwa w grafice komputerowej
Techniki multimedialne - barwa w grafice komputerowej
Techniki multimedialne - barwa w grafice komputerowej
Kalibracja - proces dopasowywania monitora, skanera i drukarki do
sposobu reprezentowania barw przez program graficzny.
International Color Consortium (ICC) - organizacja zajmująca
się ustanawianiem standardów charakteryzacji urządzeń
Profil urządzenia  w zarządzaniu kolorami  plik zawierający
charakterystykę reprodukcji kolorów przez dane urządzenie
Techniki multimedialne - barwa w grafice komputerowej
Techniki multimedialne - barwa w grafice komputerowej
Kalibracja - proces dopasowywania monitora, skanera i drukarki
do sposobu reprezentowania barw przez program graficzny.
" korzystanie z ustawień aplikacji graficznej
" kalibracja sprzętowa
" system zarządzania kolorem
Techniki multimedialne - barwa w grafice komputerowej
Kalibracja - korzystanie z ustawień aplikacji graficznej
Najczęściej korekcja obejmuje:
balans kolorów, (ustawienie punktu czerni i bieli w celu uniknięcia
przebarwień)
gama (wartość decydująca o równomiernym rozdzielaniu tonów między
punktami bieli i czerni)
temperaturę barwową monitora.
(5000 stopni Kelvina - barwa bieli widziana w jaskrawym świetle
słonecznym. Większość monitorów pracuje z temperaturą 6300 i 9300)
Techniki multimedialne - barwa w grafice komputerowej
Kalibracja - kalibracja sprzętowa
Czujnik mocowany za pomocą przyssawek do monitora, który informuje
oprogramowanie o jego temperaturze barwowej, punkcie bieli i czerni oraz innych
parametrach.
Sprzętowy kalibrator USB do
monitorów LaCie Electron Blue z
oprogramowaniem, optymalizuje
pracę dział elektronowych i innych
wewnętrznych układów monitora po
czym generuje profile Colorsync.
Techniki multimedialne - barwa w grafice komputerowej
Kalibracja - kalibracja sprzętowa
Czujnik mocowany za pomocą przyssawek do monitora, który informuje
oprogramowanie o jego temperaturze barwowej, punkcie bieli i czerni oraz innych
parametrach.
Zestaw z kalibracją sprzętową:
monitor  21 , LaCie 321 Superfine
TFT + kalibrator - LaCie blue eye
PRO CRT/LCD Calibrator
9 270 zł
Techniki multimedialne - barwa w grafice komputerowej
Kalibracja - system zarządzania kolorem
CMS (Color Managing System) przekazuje informacje o kolorze między
poszczególnymi urządzeniami systemu poprzez własny język komunikacji oparty
na trzech zmiennych:
Gama - informacja o palecie barw, jaką potrafi odwzorować np. skaner RGB, a
jaką drukarka CMYK.
Profil  charakterystyka reprodukcji kolorów przez urządzenie. Profil oparty jest na
standardzie ICC (International Color Consortium), który definiuje, jakie
charakterystyki powinny opisywać profile.
Kalibracja - zestaw informacji o potencjalnych odchyleniach od standardu danej
serii produktów, które powinien skorygować system CMS.
Techniki multimedialne - barwa w grafice komputerowej
Techniki multimedialne - barwa w grafice komputerowej
Kolorymetr do pomiaru wartości koloru Pantone
Formuły kolorów: Pantone, CMYK, sRGB, HTML, Lab i
Hexachrome
Wbudowana biblioteka wartości: CMYK, sRGB, HTML,
Hexachrome
Wskaz
nik kolorów PANTONE Color Cue jest to spektrokolorymetr
przeznaczony do wspomagania identyfikacji kolorów wykorzystując
różne listy konwersji kolorów.
Baza zawiera:
Numer koloru zgodny z systemem Pantone na podłożach
powlekanych, niepowlekanych i matowych
Wartości CMYK na podłożu powlekanym
Wartości w skali sRGB100 i sRGB255 na powlekanych,
niepowlekanych lub matowych powierzchniach,
Współrzędne kolorów modelu Lab (Daylight 6500(K) dla kolorów
PANTONE na powlekanych, niepowlekanych lub matowych
powierzchniach
Techniki multimedialne - barwa w grafice komputerowej
Wzornik dostępny jest w 3 wersjach, różniących się rodzajami użytego papieru:
CMYK BASIC Classic - podstawowy, uniwersalny wzornik wydrukowany na papierze
kredowym błyszczącym, nadający się do większości zastosowań
CMYK BASIC Duo - podwójny zestaw dwóch identycznych wzorników
wydrukowanych na papierze kredowym błyszczącym i matowym.
CMYK BASIC ALL - kompletny zestaw dla profesjonalisty: trzy identyczne wzorniki
wydrukowane na trzech rodzajach papieru: błyszczącym, matowym oraz offsetowym
Techniki multimedialne - barwa w grafice komputerowej
Systemy dopasowania barw
" PANTONE
" TRUMATCH
" FOKOLTONE
" TOYO
Techniki multimedialne - barwa w grafice komputerowej
Systemy dopasowania barw
Techniki multimedialne - barwa w grafice komputerowej
Systemy dopasowania barw
Wzornik kolorów typu solid na matowe
papiery powlekane.
zawiera 1 114 kolorów typu solid oraz
receptury ich mieszania
dodatkowo 147 nowych kolorów od
7401-7547
siedem dodatkowych kolorów metalicznych
każdy kolor ma numer i nazwę, zgodnie z
systemem Pantone