Żywienie dawkami kompletnymi  system TMR
(total mixed ration)
Podstawowe zalety systemu TMR
o dostosowanie dawki pokarmowej do wymagań pokarmowych
krowy
o dodatni wpływ na przemiany w żwaczu
o zwiększenie pobrania suchej masy - żywienie do woli
o zmniejszenie zagrożenia chorobami i zaburzeniami
metabolicznymi (zmniejszenie kosztów leczenia)
o poprawa wskaz
ników rozrodu krów
o spłaszczenie krzywej laktacji
Aspekty ekonomiczne
+ poprawa wykorzystania paszy
+ zwiększenie wydajności mleka o około 5%
+ zmniejszenie kosztów żywienia 5-7% (mniej niedojadów)
+ możliwość wykorzystywania w żywieniu krów pasz odpadowych
+ możliwość komputeryzacji żywienia
+ zmniejszenie kosztów (nakładów) robocizny
- brak indywidualnego traktowania krów
- słabsza kontrola pobierania paszy
- brak możliwości kontroli pasz po wymieszaniu w wozie paszowym
(możliwość podania spleśniałych kiszonek)
- nadmierne rozdrobnienie pasz
- nie wszystkie pasze mogą być stosowane (pasze płynne, kiszonki z
liści buraczanych)
- trudności w stosowaniu siana lub słomy
- konieczność posiadania wozu paszowego (wysoki koszt)
- konieczność modernizacji ciągów paszowych
Żywienia stada 1
Żywienie stada krów z wykorzystaniem systemu
TMR lub PMR
Koncepcje żywienia grupowego krów
1. Obory uwięziowe
a/ bez podziału na grupy żywieniowe
dawka podstawowa +p. treściwa
b/ podział na grupy żywieniowe
dawka TMR dla grupy
dawka TMR dla grupy + p. treściwa  z ręki
2. Obory wolnostanowiskowe
a/ podział na grupy żywieniowe
dawka TMR dla grupy
b/ podział na grupy żywieniowe
dawka TMR dla grupy +p. treściwa ze stacji
(PMR)
Żywienia stada 2
Żywienie stada krów z wykorzystaniem systemu
TMR lub PMR
Ćwiczenie 1a
Zaprojektuj żywienie krów w oborze stanowiskowej (krowy na
uwięzi) bez podziału na grupy żywieniowe; bez wozu paszowego
75 krów
- 65 krów w laktacji
- 10 krów zasuszonych
Zasuszone
Krowy w laktacji
Krowy w laktacji
Korytarz przejazdowy
Stół paszowy
Zasada:
dawka pokarmowa na produkcję 13kg mleka
dodatek mieszanki produkcyjnej
Żywienia stada 3
1. Ustalenie dawki podstawowej na produkcję 13kg mleka
Krowa masa ciała 650 kg, 13 kg mleka, 4%tł.
Dzienne zapotrzebowanie
JPM 11,02. BTJ 1090 g JWK 16,14
Dawka podstawowa => pasze objętościowe skarmiane do woli !!!
Pasza kg JPM g BTJN g BTJE JWK
Kiszonka z
10 3,15 175 238 3,61
kukurydzy 35%SM
Kiszonka z traw
27 7,19 710 593 9,70
przewiędniętych
Siano łąkowe 3 1,73 158 186 2,83
Ł 12,02 1043 1017 16,14
Każda krowa produkująca powyżej 13kg mleka będzie otrzymywała
dodatek paszy treściwej (mieszanki produkcyjnej)  w zależności od
wydajności
2. Ustalenie składu mieszanki treściwej (produkcyjnej)
zbilansowanej białkowo-energetycznie
stosunek BTJ : JP jak w mleku 48 : 0.44 (109 : 1)
ile potrzeba mieszanki produkcyjnej na 1 kg mleka w zależności od
koncentracji energii i białka
JPM BTJ, g kg p. treściwej/ kg mleka
0,9 100 0,49
1,00 109 0,44
1,1 120 0,40
Żywienia stada 4
zawartość w 1 kg g BTJ
Pasza JPM
JPM g BTJN g BTJE % kg BTJN BTJE
Kukurydza 1.10 71.00 103.00 50,0 0,5 0.55 35.50 51.50
zakładana
koncentracja 1.00 109.00 109.00
mieszanki
brakuje 0.45 74.50 57.50
Jęczmień 1.00 69.00 89.00 27,0 0.27 0.27 18.63 24.03
Śruta p.
sojowa 1.03 328.00 224.00 17,0 0.17 0.18 55.76 38.08
48%bo
Suma 94.00 0.94 1.00 109.9 113.6
Mieszanka składa się z 50% ziarna kukurydzy oraz
ziarna jęczmienia i śr. sojowej poekstrakcyjnej
Wyliczyć udział procentowy pozostałych składników
X- ilość kg paszy energetycznej
aX + bY = brakujące JPM Y- ilość kg paszy wysokobiałkowej
dX + eY = brakujące BTJ a, b- zawartość JPM/kg paszy
d, e- zawartość BTJ/kg paszy
1,0X + 1,03Y = 0,45
69X + 328Y = 74,5
X = 0,45  1,03Y
328Y + 69(0,45  1,03Y) = 74,5
328Y + 31,05  71,07Y = 74,5
256,93Y = 43,45
Y = 0,17 kg śr. sojowej 48%
X = 0,45  0,18
X = 0,27 kg jęczmienia
Żywienia stada 5
3. Ustalić dawkę paszy treściwej dla krów w stadzie
Indywidualne zadawanie p. treść. na podstawie wydajności mleka:
kg mleka kg paszy treściwej
13 -
15
17
19
21 3,6
23 4,5
2 odpasy
25 5,4
27 6,3
29 7,2
31 8,1
3 odpasy
33 9,0
35 9,9
37 10,8
4 odpasy
39 11,7
41 12,6
Uwaga!
gdy > 3 kg paszy treściwej w dawce => podział na odpasy
Wydajność powyżej 30kg mleka na dzień w tym systemie
żywienia jest trudna do utrzymania!!!
Żywienia stada 6
Ćwiczenie 1b
Zaprojektuj żywienie krów w oborze stanowiskowej (krowy na
uwięzi) z podziałem na grupy żywieniowe i z wozem paszowym.
1. Podział stada na grupy żywieniowe i ustalenie średniej wydajności
grupy
Zależnie od:
�� wielkości obory
�� liczby stanowisk
�� możliwości organizacyjnych gospodarstwa
�� pojemności wozu paszowego itp.
Zakładamy 2 GRUPY ŻYWIENIOWE
PODZIAA
WG MOŻLIWOŚCI ORGANIZACYJNYCH OBORY
Krowy
zasuszone
10 stanowisk
Grupa I
Grupa II
Krowy w
Krowy w laktacji
laktacji
25 stanowisk
40 stanowisk
średnia wyd.
grupy 18 kg
średnia wyd.
grupy 26 kg
Korytarz przejazdowy
Stół paszowy
Żywienia stada 7
Zasady ustalania TMR dla krów w laktacji
(w zależności od ilości grup w oborze)
Liczba grup Aktualna wydajność (AW) + dodatek
1 AW + 30%
2 AW + 20%
3 AW + 10%
4 AW + 5%
Ponieważ są dwie grupy żywieniowe stosujemy +20%
Grupa I Grupa II
Aktualna wydajność 26kg 18kg
Dodatek + 20% + 20%
Dawka na: 31,2kg 21,6kg
Krowy
zasuszone
10 stanowisk
Grupa I
Grupa II
Krowy w
Krowy w laktacji
laktacji
25 stanowisk
40 stanowisk
średnia wyd.
grupy 18 kg
średnia wyd.
grupy 26 kg
dawka jak dla
dawka jak
21,6 kg
dla 31,2 kg
Żywienia stada 8
2. Ułożyć dawki pokarmowe dla ustalonych wydajności:
TMR grupa I (na 31kg mleka)
Zakładamy, że TMR będzie podawany 2x dziennie
Dawka Liczba kg na kg na odpas + 5%
Pasza
(na szt.) krów stado odpas (nadmiar)
Kiszonka z
27.4 1096 548 575.4
kukurydzy
Kiszonka z traw 9.9 396 198 207.9
Siano 2 80 40 42.0
40
Śruta
5.3 212 106 111.3
jęczmienna
Śruta poekstr.
2.3 92 46 48.3
sojowa.
+ premix, kreda itp
TMR grupa II (na 22kg mleka)
Dawka Liczba Na Na odpas + 5%
Pasza
(na szt.) krów stado odpas (nadmiar)
Kiszonka z
27 675 338 354.4
kukurydzy
Kiszonka z traw 10.1 252.5 126 132.6
Siano 2 50 25 26.3
25
Śruta
0.13 3.25 1,6 1.7
jęczmienna
Śruta poekstr.
1.7 42.5 21 22.3
sojowa.
+ premix, kreda itp
Żywienia stada 9
3. Ustalić indywidualne zadawanie paszy treściwej na podstawie
wydajności mleka dla krów powyżej ustalonej wydajności:
Grupa 2 Grupa 1
kg mleka kg paszy treściwej kg mleka kg paszy treściwej
21 - 31 -
23 0,88 33 0,88
25 1,76 35 1,76
27 2,64 37 2,64
39 3,52
41 4,40
2 odpasy
43 5,28
45 6,16
10
Żywienia stada
Ćwiczenie 2
Zaprojektuj żywienie krów w oborze wolnostanowiskowej:
300 krów dojnych, średnia wydajność 32 kg/dzień, 4% tł.
wóz paszowy (bez stacji żywienia)
1. Decyzja o liczbie grup żywieniowych zależnie od:
�� wielkości obory
�� liczby kojców
�� wielkość (przepustowość) hali udojowej
�� pojemność wozu paszowego
ZAKA
ADAMY:
3 GRUPY ŻYWIENIOWE (co 10-12 kg)
PODZIAA
WG WYDAJNOŚĆI MLECZNEJ !!!
2 ODPASY
zmiany zwierząt w grupach 1 x miesiąc
2. Żywienie systemem TMR
Obora wolnostanowiskowa na 300 krów dojnych
Grupa I Grupa II
120 krów 120 krów
40kg 30kg
mleka/dz. mleka/dz.
Grupa III
Krowy
60 krów
zasuszone
20kg
mleka/dz.
POTRZEBNE 3 DAWKI POKARMOWE  3 TMRy !!!
(+ TMR dla zasuszonych)
11
Żywienia stada
3. Ułożyć dawki pokarmowe i skład TMR-ów
TMR I TMR II TMR III
(Grupa 1) (Grupa 2) (Grupa 3)
z tabulogramu
Aktualna wydajność 40kg 30kg 20kg
Dodatek + 10% + 10% + 10%
Dawka na wydajność : 44kg 33kg 22kg
TMR 1 (na 44 kg mleka)
Dawka Liczba Na Na
Pasza + 5%
(na szt.) krów stado odpas
Kiszonka z kukurydzy 31.6 3792 1896 19908
Kiszonka z traw 10.1 1212 606 636.3
Siano 2 120 240 120 126
Śruta jęczmienna 9.1 1092 546 573.3
Śruta poekstr. sojowa. 2.95 354 177 185.9
+ premix, kreda itp.
TMR 2 (na 33 kg mleka)
Dawka Liczba Na Na
Pasza + 5%
(na szt.) krów stado odpas
Kiszonka z kukurydzy 27.4 3288 1644 1726.2
Kiszonka z traw 9.9 1188 594 623.7
Siano 2 120 240 120 126
Śruta jęczmienna 5.3 636 318 333.9
Śruta poekstr. sojowa. 2.3 276 138 144.9
TMR 3 (na 22 kg mleka)
Dawka Liczba Na Na
Pasza + 5%
(na szt.) krów stado odpas
Kiszonka z kukurydzy 27 1620 810 850.5
Kiszonka z traw 10.1 606 303 333.3
Siano 2 60 120 60 63
Śruta jęczmienna 0.13 7.8 3.9 4.1
Śruta poekstr. sojowa. 1.7 102 51 53.5
+ premix, kreda itp
12
Żywienia stada
Ćwiczenie 3
Zaprojektuj żywienie krów w oborze wolnostanowiskowej, 1 grupa
żywieniowa, 90 krów o średniej wydajności mlecznej 28 kg/dzień,
wóz paszowy, stacja żywienia.
SYSTEM ŻYWIENIA PMR
Żywienie dawkami półkompletnymi  system PMR
(partially mixed ration)
W systemie PMR wszystkie krowy w grupie żywieniowej
(lub w stadzie) żywione są mieszaniną pełnoporcjową czyli TMR,
zapewniającą określoną wydajność mleka.
TMR + premia pasz treściwych
Zastosowanie: obory wolnostanowiskowe
1. Ustalenie poziomu wydajności krów dla TMR-u
1 grupa żywieniowa ( 1 TMR ) !!!
2 stacje żywienia
Biorąc pod uwagę minimalną, maksymalną oraz średnią wydajność
krów w grupie ustalamy, że podawany TMR będzie wystarczał na
wyprodukowanie 24kg mleka
(kompromis między średnią wydajnością w grupie, a możliwością
otłuszczania się krów i niższej wydajności)
13
Żywienia stada
Obora wolnostanowiskowa dla 90-ciu krów dojnych, z jednym
korytarzem paszowym i dwoma stacjami żywienia
Stacja
Grupa 1
paszowa
Grupa 1
x
Grupa 1 Grupa 1
GR. 1
<---- Stół paszowy Grupa 1
Grupa 1 Grupa 1
Stacja
Grupa 1
paszowa
2
1. Ułożyć dawkę pokarmową (TMR) na 24 kg mleka
- TMR podawany w 1 lub 2 odpasach
- + 5 % nadmiaru TMR (do woli)
TMR na 24 kg mleka
Dawka Liczba na na odpas
Pasza
(na szt.) krów stado odpas + 5%
Kiszonka z kukurydzy 26.7 2403 1201.5 1261.6
Kiszonka z traw 10.0 900 450 472.5
Siano łąkowe 2 90 180 90 94.5
Śruta jęczmienna 1.28 115.2 57.6 60.5
Śruta poekstr. sojowa. 1.78 160.2 80.1 84.1
14
Żywienia stada
2. Ustalić skład mieszanki treściwej produkcyjnej
na produkcję 1 kg mleka (z ćw. 1a)
Jeżeli potrzeba 0.44 kg mieszanki treściwej na każdy dodatkowy
litr mleka (powyżej 24 kg) to:
Projekt zadawania pasz treściwych
kg mleka kg paszy treściwej
24 -
26 0,88
28 1,76
30 2,64
32 3,52
34 4,40
36 5,28
38 6,16
40 7,04
42 7.92
44 8.80
46 9.67
48 10.56
50 11.44
Uwaga:
Średnia wydajność stacji  1 kg mieszanki dla krowy co godz.
Najlepiej jeśli nie więcej niż 5 kg mieszanki treściwej ze
stacji/krowę.
15
Żywienia stada
Przykładowe dawki pasz na różne wydajności
wydajność mleczna
21.0 23.0 25.0 27.0 29.0 31.0 33.0 35.0 37.0 39.0 41.0 43.0
Pasze
Kiszonka z
22.3 23.4 24.6 25.8 27.0 28.2 29.4 30.6 31.9 33.1 30.6 32
kukurydzy
35% sm
Siano
1.6 1.7 1.8 1.8 1.9 2.0 2.1 2.2 2.3 2.4 2.2 2.3
łąkowe
Kiszonka z
8.0 8.4 8.8 9.2 9.6 10.1 10.5 11.0 11.4 11.8 11.1 11.6
traw przew.
(33,5% sm)
Jęczmień
4.0 4.3 4.5 4.68 4.9 5.1 5.3 5.6 5.8 6.0 8.5 9.0
ziarno
Śruta
2.0 2.1 2.2 2.34 2.4 2.6 2.7 2.8 2.9 3.0 3 3.2
sojowa
poekstr.(48)
Razem
38.0 39.9 41.8 43.8 45.9 48.0 50.0 52.1 54.2 56.4 55.6 58.2
kg pasz
kg SM
17.08 18.03 18.94 19.77 20.65 21.67 22.57 23.60 24.53 25.43 26.32 27.67
JPM
15.77 16.66 17.49 18.28 19.08 20.04 20.87 21.81 22.67 23.50 24.79 26.09
g BTJN 1594 1682 1764 1853 1923 2041 2123 2215 2299 2381 2482 2623
g BTJE 1598 1688 1771 1855 1931 2039 2122 2216 2302 2385 2518 2657
koncentracja
JPM/kg sm
0.92 0.92 0.92 0.92 0.92 0.92 0.92 0.92 0.92 0.92 0.94 0.94
BTJN/kg sm 93 93 93 94 93 94 94 94 94 94 94 95
BTJE/kg sm 94 94 94 94 93 94 94 94 94 94 96 96
Wartość pokarmowa niektórych pasz treściwych
sm JPM JPŻ BTJN BTJE
jęczmień ziarno 86,7 1,00 1,00 69 89
kukurydza ziarno 86,4 1,10 1,11 71 103
śr. sojowa poekstr. 48% bo 87,8 1,03 1,05 328 224
śr poektr. rzepakowa 88,7 0,85 0,80 219 137
otręby pszenne 87,9 0,78 0,73 99 84
16
Żywienia stada
Karta Pracy
Ćwiczenie 1a. Ułóż mieszankę produkcyjną
zawartość w 1 kg g BTJ
Pasza JPM
JPM g BTJN g BTJE % kg BTJN BTJE
1
2
zakładana
koncentracja
mieszanki
brakuje
3
4
Suma
na 1 kg mleka potrzeba __________ kg tej mieszanki
Ustalić dawkę paszy treściwej dla krów o różnych wydajnościach zakładając, że dawka
podstawowa pokrywa byt i produkcję 13 kg mleka
kg paszy
kg mleka ilość odpasów
treściwej
13 - -
15
17
19
21 3,6
23 4,5
25 5,4
27 6,3
29 7,2
31 8,1
33 9,0
35 12,6
17
Żywienia stada
Ćwiczenie 1b
Żywienie TMR z podziałem na grupy . Obora uwięziowa. Stado podzielono na
_______ grupy żywieniowe o średniej wydajności _______. ______, ______kg mleka. Zgodnie z
zasadami ustalić
1/ wydajność grup na potrzeby układania TMR
2/ wyliczyć dzienne zużycie pasz w oborze
3/ ustalić tabelę zadawania pasz treściwych
Ustalenie wydajności na potrzeby TMR
TMR I TMR II TMR III
(Grupa 1) (Grupa 2) (Grupa 3)
Aktualna wydajność
Dodatek + % + % + %
Dawka na wydajność :
grupa I
Dawka Na Na + 5%
Pasza Liczba krów
(na szt.) stado odpas (nadmiar)
grupa II
Dawka Na Na + 5%
Pasza Liczba krów
(na szt.) stado odpas (nadmiar)
grupa III
Dawka Na Na + 5%
Pasza Liczba krów
(na szt.) stado odpas (nadmiar)
18
Żywienia stada
Tabela zadawania pasz treściwych
grupa I grupa II grupa III
kg mleka kg treściwej kg mleka kg treściwej kg mleka kg treściwej
19
Żywienia stada
Ćwiczenie 2
Zaprojektuj żywienie krów w oborze wolnostanowiskowej: ____ krów dojnych, średnia
wydajność ______kg/dzień, 4% tł.
______ grup żywieniowych (grup TMR)
Ustalenie wydajności na potrzeby TMR
TMR I TMR II TMR III
(Grupa 1) (Grupa 2) (Grupa 3)
Aktualna wydajność
Dodatek + % + % + %
Dawka na wydajność :
grupa I
Dawka Na Na + 5%
Pasza Liczba krów
(na szt.) stado odpas (nadmiar)
grupa II
Dawka Na Na + 5%
Pasza Liczba krów
(na szt.) stado odpas (nadmiar)
grupa III
Dawka Na Na + 5%
Pasza Liczba krów
(na szt.) stado odpas (nadmiar)
20
Żywienia stada
Ćwiczenie 3
Zaprojektuj schemat żywienia paszą treściwą (PMR) dla wybranej grupy z ćwiczenia 2
(obora wolnostanowiskowa, 1 grupa, stacja paszowa)
TMR pokrywa produkcje _________ kg mleka
Tabela zadawania pasz treściwych
grupa I
kg mleka kg treściwej
21
Żywienia stada
Przykładowe dawki pasz (TMR) dla krów o różnych wydajnościach
wydajność mleczna
21.0 23.0 25.0 27.0 29.0 31.0 33.0 35.0 37.0 39.0 41.0 43.0
Pasze
Kiszonka z
22.3 23.4 24.6 25.8 27.0 28.2 29.4 30.6 31.9 33.1 30.6 32
kukurydzy
35% sm
Siano
1.6 1.7 1.8 1.8 1.9 2.0 2.1 2.2 2.3 2.4 2.2 2.3
łąkowe
Kiszonka z
8.0 8.4 8.8 9.2 9.6 10.1 10.5 11.0 11.4 11.8 11.1 11.6
traw przew.
(33,5% sm)
Jęczmień
4.0 4.3 4.5 4.68 4.9 5.1 5.3 5.6 5.8 6.0 8.5 9.0
ziarno
Śruta
2.0 2.1 2.2 2.34 2.4 2.6 2.7 2.8 2.9 3.0 3 3.2
sojowa
poekstr.(48)
Razem
38.0 39.9 41.8 43.8 45.9 48.0 50.0 52.1 54.2 56.4 55.6 58.2
kg pasz
kg SM
17.08 18.03 18.94 19.77 20.65 21.67 22.57 23.60 24.53 25.43 26.32 27.67
JPM 15.77 16.66 17.49 18.28 19.08 20.04 20.87 21.81 22.67 23.50 24.79 26.09
g BTJN 1594 1682 1764 1853 1923 2041 2123 2215 2299 2381 2482 2623
g BTJE 1598 1688 1771 1855 1931 2039 2122 2216 2302 2385 2518 2657
koncentracja
JPM/kg sm 0.92 0.92 0.92 0.92 0.92 0.92 0.92 0.92 0.92 0.92 0.94 0.94
BTJN/kg sm 93 93 93 94 93 94 94 94 94 94 94 95
BTJE/kg sm 94 94 94 94 93 94 94 94 94 94 96 96
Wartość pokarmowa niektórych pasz treściwych
sm JPM JPŻ BTJN BTJE
jęczmień ziarno 86,7 1,00 1,00 69 89
kukurydza ziarno 86,4 1,10 1,11 71 103
śr. sojowa poekstr. 48% bo 87,8 1,03 1,05 328 224
śr poektr. rzepakowa 88,7 0,85 0,80 219 137
otręby pszenne 87,9 0,78 0,73 99 84
22
Żywienia stada