Forum Czytelników
F
o
r
u
m
C
z
y
t
e
l
n
i
k
ó
w
Forum Czytelników
F
o
r
u
m
C
z
y
t
e
l
n
i
k
ó
w
Analogowy
A
n
a
l
o
g
o
w
y
Analogowy
A
n
a
l
o
g
o
w
y
zamek szyfrowy
z
a
m
e
k
s
z
y
f
r
o
w
y
zamek szyfrowy
z
a
m
e
k
s
z
y
f
r
o
w
y
Analogowy zamek szyfrowy?  takiego dzi- nóżce 2 i 5 jest takie samo jak na nóżce 3 i 6 Eliminuje to prosty chwyt na otwarcie zamka
woląga chyba jeszcze nikt nie widział! Czas  wyjścia wzmacniaczy operacyjnych prze- przez ładujący się kondensator i sprawia wra-
więc to nadrobić i udowodnić, że w elektro- chodzą w  stan wysoki . Rezystor R4 wpro- żenie, że zamek po włożeniu klucza  myśli
nice nie ma rzeczy niemożliwych, a układy wadza swoistą histerezę, czyli tolerancję dla sprawdzając kod klucza.
w Elektronice dla Wszystkich są tego najlep- porównywanych napięć. Jest to konieczne, Gdy klucz  pasuje do zamka, kondensa-
szym dowodem. ponieważ zastosowane rezystory mają tole- tor C1 zostanie naładowany i zadziała prze-
Opisany zamek charakteryzuje się prostą rancję 5%. Wartości rezystorów R1 i R2 są rzutnik monostabilny zbudowany na bram-
budową i składa się z tanich i łatwo dostęp- takie same, dobierane indywidualnie przez kach U2B i U2A. Załączy on przekaz
nik
nych elementów. Można go zbudować w kil- użytkownika. W modelu mają one wartość RL1 sterujący ryglem na prawie 2 sekundy.
kanaście minut. Otwarcie zamka polega na 22k&!. Wybierając ich wartość, dokonujemy Czas ten wyznaczają wartości elementów C2
przyłożeniu do czytnika klucza szyfrowego. jednocześnie wyboru klucza otwierającego i R8. Proces otwierania zamka sygnalizowany
Ze względu na sposób szyfrowania, zamek zamek.
ten przeznaczony jest głównie do ochrony Gdy rezystor R1 będący klu-
szafek i szuflad biurkowych, gdzie bezpie- czem będzie miał taką samą war-
czeństwo oferowane przez niego nie musi tość jak rezystor R2, na wyj-
być najwyższych lotów. Niemniej zapewnia ściach wzmacniaczy operacyj-
on na tyle wysoki poziom bezpieczeństwa, że nych U1A i U1B pojawią się
osoby nieznające zasady jego działania i bę- równocześnie stany wysokie.
dące elektronicznymi analfabetami nie będą Spowoduje to przejście wyjścia
w stanie go otworzyć. bramki U2C w stan niski.
Elementy C1 i R7 pełnią bar-
Opis układu dzo ważną rolę. Stan wysoki na
Schemat ideowy zamka przedstawiony jest wyjściu bramki musi utrzymy-
na rysunku 1. Wzmacniacze operacyjne wać się przez jakieś 2 sekundy.
U1A i U1B pracują jako tzw. dyskryminator Tyle czasu potrzeba na naładowa-
okienkowy. Brzmi to poważnie, ale zasada nie kondensatora C1 do poziomu Rys. 2 Schemat montażowy
działania jest bardzo prosta. Gdy napięcie na przełączenia się bramki U2B.
Rys. 1 Schemat ideowy
Elektronika dla Wszystkich
56
Forum Czytelników
jest przez zaświecenie diody D2. Dioda D1 storów o wartości spoza podanych granic jest
świeci cały czas, sygnalizując zasilanie ukła- nie wskazane. Jeżeli ktoś by chciał ominąć
du. wartości z szeregu E24, może zastosować parę
rezystorów precyzyjnych lub nawet dwa po-
Montaż i uruchomienie tencjometry montażowe z ustawioną  niestan-
Na początek miła wiadomość. Układ nie wy- dardową wartością rezystancji (spoza szeregu
maga uruchamiania i działa od razu po zmon- E24).
towaniu. Oczywiście warunkiem zadziałania Rezystora R1 nie montujemy na płytce,
jest użycie sprawnych elementów i uniknię- tylko we wtyku typu chinch. W miejsce ozna-
cie pomyłek przy montażu. Rozmieszczenie czone na płytce R1 lutujemy na dwóch prze-
elementów na płytce przedstawia rysunek 2. wodach gniazdo chinch. Będzie ono czytni-
Lutowania elementów dokonujemy według kiem klucza, czyli wtyku. Wybranie właśnie
znanych reguł, tzn. od elementów najmniej- złącza chinch, a nie np. jack, podyktowane
szych do największych. jest obiektywnymi względami. Jest ono zde-
Programowanie zamka ogranicza siÄ™ do cydowanie bardziej odporne na uszkodzenia
wyboru wartości pary elementów R1, R2, przy mechaniczne od złącza typu jack, a przy tym
założeniu, że R1 = R2. W modelu rezystory te charakteryzuje się niską ceną.
mają wartość 22k&!, ale mogą się zawierać
w przedziale 300&! - 510k&!. Są to wartości
bezpieczne, z przedziału których możemy Dariusz Drelicharz
wybrać dowolną wartość. Zastosowanie rezy- [e-mail]
Wykaz elementów
Rezystory
R1,R2 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .22k&! (patrz tekst) Półprzewodniki
R3,R5 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .100k&! D1,D2 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .LED, dowolne kolory
R4 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .7,5k&! D3 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .1N4148
R6,R9 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .680&! U1 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .LM358
R7,R8 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .300k&! U2 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .4011
R10 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .10k&! T1 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .BC548
Kondensatory Inne
C1,C2 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .10µF/16V RL1 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .RM81P
C3 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .100µF/16V S1 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .Wtyk cinch
C4 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .100nF ceramiczny S2 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .Gniazdo chinch
Elektronika dla Wszystkich
57