Forum Czytelników
Zewnętrzny
Zewnętrzny
przetwornik D/A
przetwornik D/A
do odtwarzacza CD
do odtwarzacza CD
Jeśli tylko posiadany przez nas od- dach mas oraz na przykład prądy indukowa- Dobry przetwornik - to miejsca w pierw-
twarzacz CD ma wyjście sygnału cy- ne w sąsiednich ścieżkach sygnałowych czy szych rzędach widowni. I czasem o takiej
frowego, to możemy się pokusić zasilających. Dokładność odtwarzania skła- różnicy potrafi przesądzić w złym miejscu
o zbudowanie zewnętrznego prze- dowych napięcia wyjściowego o tak niskich przylutowany przewód masy.
twornika D/A o bardzo dobrych para- poziomach decyduje o tym, jak odczuwa się Dlatego naprawdę warto wykonać dodat-
metrach; wcale nie jest to takie trud- na przykład atmosferę pomieszczenia, w kowy przetwornik D/A (DAC) i przekonać
ne jak mogłoby się wydawać. Tylko którym dokonywano nagrania, dosłownie się, że rzeczywiście potrafi on polepszyć
po co? można poczuć jego wielkość i kształt. Może- brzmienie sprzętu średniej klasy.
Wbrew pozorom, ma to głęboki cie mi wierzyć lub nie, ale jest to ten przypa- Ja do budowy swojego DAC użyłem ukła-
sens. Przetworniki cyfrowo-analogo- dek, gdzie jakość wykonania układu elektro- dów scalonych firmy Crystal z Teksasu. Są to
we montowane w popularnych od- nicznego przekłada się jakby na  głębokość układy CS4390 i CS8412. Skorzystałem
twarzaczach CD są z reguły średniej włożenia głowy słuchacza do studia nagra- również częściowo z układu opublikowane-
jakości. Często użyte tam układy niowego czy sali koncertowej. go w czasopiśmie Hi-Fi World w 1998 roku.
scalone mają nawet całkiem dobre Dobry przetwornik zapewnia bogatą sce- Parametry tych układów są rewelacyjne,
parametry, ale układy zasilania, pro- nę dz
więkową, dużą ilość szczegółów, po- a poza tym wśród melomanów brzmienie ich
wadzenie mas oraz jakość użytych czucie obecności w pomieszczeniu wraz z cieszy się dużym uznaniem.
komponentów powodują, że całość wykonawcami, dobrą lokalizację pozornych
nie ma najlepszych osiągów. z
ródeł dz
więku, bogactwo  średnicy oraz Opis układu
O końcowym efekcie decydują bo- czystość basu i wysokich tonów. Schemat ideowy układu pokazany jest na ry-
wiem bardzo subtelne poziomy napięć, Prościej mówiąc: kiedy mamy kiepski sunku 1. Sercem urządzenia jest układ
rzędu -80,-90, -100dB, a tu łatwo dają o so- przetwornik, to jakbyśmy stali za otwartym CS4390, czyli DAC. W 20-nóżkowym ukła-
bie znać zakłócające prądy płynące w obwo- oknem pomieszczenia, w którym grają. dzie scalonym mieszczą się wszystkie bloki
Rys. 1 Schemat ideowy
Elektronika dla Wszystkich
56
Forum Czytelników
potrzebne do zamiany szeregowego sygnału dnie dla częstotliwości próbkowania 44,1 brzmienie CS4390 zawsze jest znacząco lep-
cyfrowego na dwa różnicowe sygnały analo- kHz (czyli DEM0 na +VD a DEM1 na ma- sze niż poprzednio używanego przeciętnego
gowe - kanał lewy i kanał prawy. Jako doda- sę). Zaletą opisywanego układu jest możli- odtwarzacza CD.
tek do podstawowej funkcji DAC zawiera wość bezpośredniego ustawienia jego trybu Pewne wątpliwości może nasuwać fakt, że
również dwa cyfrowe filtry interpolujące ko- pracy przy pomocy podania na odpowiednie układ scalony CS4390 może pracować nawet
lejne próbki sygnału ze 128-krotnie zwięk- nóżki stanów logicznych 0 lub 1, bez potrze- z formatami 24-bitowymi a w przypadku
szoną częstotliwością. Umożliwia to potem by cyfrowego sterowania układu np. magi- zwykłych płyt CD mamy do czynienia z zapi-
łatwe odcięcie użytecznego sygnału od za- stralą I2C przez oddzielny mikrokontroler jak sem 16-bitowym. Sytuacja, w której prze-
kłóceń, których miejsce w widmie sygnału jest to robione w wielu innych typach prze- twornik jest w stanie liniowo przetwarzać do-
wyjściowego jest znacznie odsunięte w stro- tworników. CS4390 ma wbudowane układy datkowo aż 8 młodszych bitów w każdym
nę wysokich częstotliwości. Można zatem wyciszania, tak więc bez dodatkowych ele- słowie jest nad wyraz korzystna. Po prostu
użyć w tym celu analogowego filtru niskiego mentów przetwornik wycisza swoje wyjścia technologia wykonania tego układu jest o
rzędu, który ma prostą konstrukcję i dobre przy braku sygnału wejściowego oraz przy wiele bardziej zaawansowana niż wymaga te-
parametry fazowe. podaniu nieprawidłowego formatu sygnału. go używany sygnał wejściowy; dysponujemy
Ponieważ CS4390 umożliwia przetwarza- Do wnętrza CS4390 wbudowane są również zatem sporym zapasem precyzji i szybkości.
nie sygnałów cyfrowych w wielu różnych precyzyjne analogowe filtry wyjściowych
formatach, musi posiadać odpowiednie wej- sygnałów różnicowych. Wystarczy zatem do- Marek Klimczak
ścia, za których pomocą można wybrać od- łączyć do tych wyjść wzmacniacz różnicowy [e-mail]
powiedni format dla sygnału wejściowego. o dobrych parametrach i już efekt jest bardzo
Tu zajmiemy się formatem używanym w ty- dobry. Dociekliwi mogą wypróbować różne-
powych odtwarzaczach CD audio. Bez wni- go rodzaju dodatkowe filtry stosowane w in- Uwaga! Pełny tekst artykułu wraz z
kania w zawiłości działania interfejsu wej- nych konstrukcjach przetworników. Jest to licznymi dodatkowymi fotografiami i ory-
ściowego zamieniającego szeregowy sygnał zajęcie na długie zimowe wieczory... ginalnym schematem jest umieszczony na
cyfrowy na postać równoległą sygnału lewe- Zwłaszcza ocena działania poszczegól- naszej stronie internetowej: http://www.
go i prawego kanału - łączymy odpowiednie nych dodatkowych układów filtrujących sy- edw.com.pl /library/pliki/przetwornikda.zip .
wyprowadzenia z masą lub z +VD. Wynika gnały analogowe może się okazać czaso- Autor artykułu chętnie odpowie e-mai-
to ze szczegółowej specyfikacji CS4390 do- chłonna i niejednoznaczna, bowiem efekty lem na pytania dotyczące projektu, może
stępnej na stronie www.crystal.com. Układ mogą się różnić jedynie ledwie odróżnialny- też pomóc w zakupie kluczowych układów
deemfazy ustawiamy na parametry odpowie- mi niuansami. Po prostu okaże się, że scalonych firmy Crystal.
Elektronika dla Wszystkich
57