"Lalka" i "Nad Niemnem" wobec programu polskich pozytywistów.











Środa, 26 Kwietnia Imieniny obchodzą: Marzena, Maria, Klaudiusz
 



















  Sciaga.pl > Prace
> Pozytywizm >
Home | Reklama | Info
| Mail






Gdzie Cz@T ???




Gdzie jestSciaga.pl
?
















"Lalka" i "Nad
Niemnem" wobec programu polskich pozytywistów.










kategoria:   J.polski
zakres:   Pozytywizm
dodano:   1999-08-17




Ideologię
pozytywizmu najkrócej wyrażały hasła "pracy organicznej" i "pracy u
podstaw". Pierwsze z nich propagowało gospodarcze wzmocnienie kraju,
unowocześnienie przemysłu, rolnictwa i handlu. Drugie zalecało pracę
warstw oświeconych nad ludem - kształcenie chłopskich dzieci,
polepszanie warunków sanitarnych, szerzenie wiedzy i higienie. To
wszystko miało doprowadzić do poprawy bytu ludu i harmonijnego
współistnienia różnych warstw społecznych. Wśród bohaterów
"Nad Niemnem" znaleźć możemy przedstawicieli wcielających w życie
taki właśnie program. Wśród nich wyróżnia się Witold Korczyński -
romantyk swego czasu. Stanowi on jak gdyby odbicie romantyzmu
mierzonego na zamiary - ma ogromną wiarę i nadzieję, ale
jednocześnie realizuje program pozytywistów, pracuje dla
przyszłości. Zdobywa on wykształcenie użyteczne społecznie (co ważne
jest dla pozytywistów) - kończy agrotechnikę. Jest entuzjastą pracy
u podstaw, swą wiedzą i przyjaźnią wspomaga mieszkańców zaścianka.
Doradza Bohatyrowiczom wybudowanie młyna, który pozwoli na
unowocześnienie gospodarki i ulży kobietom, które mielą zboże w
żarnach. Witold doradza też wprowadzenie "trójpolówki" - sposobu
uprawy, zapewniającego wyższe plony. Bardzo często w wypowiedziach
Witolda pojawiają się zdania będące niemalże wiernymi przytoczeniami
pozytywistycznych haseł programowych (praca, użyteczność, oświata
ludu, wychowanie kobiet). Bardzo ważny jest także Benedykt
Korczyński, przedstawiciel pokolenia pozytywistów, usiłujących
przełożyć formułę patriotyzmu 1863 roku przełożyć na język pracy
organicznej i pracy u podstaw. Choć brak w nim idealizmu, tak
widocznego u jego syna i choć popada w konflikt z chłopami (a
właściwie ze zubożałą szlachtą), to jednak jego przywiązanie do
ziemi i ciężka praca przynoszą konkretne efekty. Hasło
"pracy u podstaw" bardzo ważne jest w przypadku Justyny Orzelskiej,
pragnącej uczyć wiejskie dzieci. Spełnia ona także inny
pozytywistyczny postulat - samodzielności kobiet. Postaciami
godnymi naśladowania są przedstawiciele szlachty zaściankowej,
Bohatyrowicze. Uosabiają piękno fizyczne jako efekt ciężkiej i
wytrwałej pracy. Są wierni tradycji przodków i pamięci powstańców.
To oni tworzą etos pracy, wartości nieporównywalnej z innymi. Ich
praca daje im określone dobra a także wewnętrzną satysfakcję i
spokój. Ze względu na założenia programu pozytywistów bardzo
ważna jest także sama praca. Opisom pracy poświęciła autorka wiele
miejsca i nadała jej znaczenie charakteryzujące bohaterów.
Pracowitość jest najbardziej widoczną cechą charakteru Benedykta i
podstawową cechą społeczności zaścianka Bohatyrowiczów. Konieczności
pracowitej i wytrwałej pracy zostaje też poddana Justyna Orzelska.
Praca jest podstawą ładu moralnego w powieści. Ona też stanowi
kryterium podziału na postacie pozytywne i negatywne, decyduje o
niskiej wartości postaci, które nie chcą być użyteczne (np. żona
Benedykta czy ojciec Justyny). Wśród bohaterów "Lalki"
dostrzec można dwóch, o których można powiedzieć, że są
pozytywistami. Jeden z nich to Stanisław Wokulski, drugi to Julian
Ochocki. Choć Wokulski, jest postacią niejednoznaczną (ma w
sobie cechy zarówno pozytywisty, jak i romantyka) to jednak można
wymienić kilka jego cech, "zaliczających" go niejako do
pozytywistów: - ogromny szacunek dla nauki, kult wiedzy i
jej pragnienie; pomimo trudnych warunków życiowych Wokulski pracuje
i uczy się - najpierw w szkole przygotowawczej, później w Szkole
Głównej; - kontakty z naukowcami rosyjskimi i praca naukowa
na Syberii; po powrocie do kraju bohater pragnie ją kontynuować;
- współpraca z Geistem i Ochockim, szacunek dla ich pracy
nad wynalazkami, które mogłyby przyczynić się do rozwoju nauki, dać
ludziom wymierne korzyści; - istotny wkład Wokulskiego w
realizację postulatu pracy organicznej; rozbudowuje on sklep,
zakłada spółkę handlową, nastawioną na handel ze Wschodem -
przyczynia się w ten sposób do ożywienia gospodarczego (zgodnie z
poglądami pozytywistów bogacąca się jednostka ma wpływ na wzrost
zamożności narodu); - działalność charytatywna - Wokulski
zajmuje się działalnością filantropijną i społeczną, zauważa nędzę
biedoty, stara się jej pomóc - realizując w ten sposób hasło pracy u
podstaw. Także Ochocki, drugi pozytywista w "Lalce" jest
postacią niezmiernie ważną. On oddał się nauce, usilnie pracuje nad
wynalazkiem, który w przyszłości mógłby oddać nieocenione usługi
ludzkości - nad metalem lżejszym od powietrza. Realizuje w ten
sposób dwa pozytywistyczne postulaty - kultu nauki oraz
utylitaryzmu. Ochocki przekonany jest o nieograniczonych
możliwościach człowieka, marzy o pokonaniu niedostępnych dziedzin,
zgłębieniu tajników wiedzy.







Autor: Nieznany

Ocena : 4 








oceń
prace:
1 2 3 4 5 6


Home | Reklama | Info
| Mail


Prace | Pomoc | Książki | Artykuły | News | Katalog | Forum
| Rozrywka






Wszelkie prawa zastrzeżone / All
rights reserved  Sciaga.pl
2000