Przedmiot: Podstawy biologii sanitarnej, kod przedmiotu WBiA/B/S1/BWiS/US/40
1. Odpowiedzialny za przedmiot, jego miejsce zatrudnienia i e-mail: dr inż. Daniela Wira, Zespół
Inżynierii Sanitarnej i Systemów Ochrony Środowiska, Katedra Inżynierii Sanitarnej,
e-mail: daniela.wira@ps.pl
2. Język wykładowy: polski
3. Liczba
punktów:
6
4. Poziom i forma studiów, kierunek, specjalność, kierunek dyplomowania: studia I stopnia, stacjonarne, kierunek Budownictwo, specjalność Budownictwo Wodne i Sanitarne, kierunek dyplomowania Urządzenia
Sanitarne
5. Status przedmiotu dla ww. studiów: obieralny
6. Informacje o formach zajęć:
Sem. Pkt
Wykład Zajęcia praktyczne
Seminarium C
L
P
Godz. F.z. Godz. F.z. Godz. F.z. Godz. F.z. Godz. F.z.
VI 6 30 Z - - - - 45 Z - -
Objaśnienia: Pkt – liczba punktów kredytowych, F.z. – forma zaliczania zajęć (E – egzamin, Z – zaliczenie), C
– ćwiczenia audytoryjne, L – ćwiczenia laboratoryjne, P – ćwiczenia projektowe
7. Wymagane zaliczenie przedmiotów poprzedzających (lub określenie wymaganej wiedzy):
Wiedza z biologii z zakresu szkoły średniej.
8. Program
wykładów:
Cechy żywej materii. Charakterystyka Procaryota i Eucaryota. Budowa i funkcje składników
komórkowych. Rozpoznawanie wybranych grup mikroorganizmów: wirusów, bakterii, grzybów,
glonów, pierwotniaków i ich roli w biosferze. Sposoby odżywiania: heterotrofizm, autotrofizm ( chemo- i fotosynteza ), miksotrofizm. Metabolizm – katabolizm i anabolizm. Oddychanie tlenowe, beztlenowe, fermentacja. Fotosynteza jako podstawowy proces anaboliczny. Mikrobiologia sanitarna wód
powierzchniowych, gleby i powietrza. Ekologiczne czynniki wód powierzchniowych. Udział
mikroorganizmów w biogeochemicznym krążeniu węgla, azotu i fosforu w przyrodzie. Eutrofizacja.
Biologia wód zanieczyszczonych. Samooczyszczanie wód powierzchniowych. Strefy wód
zanieczyszczonych. Biologiczne oczyszczanie ścieków – złoża biologiczne, oczyszczanie ścieków osadem czynnym, biologiczne złoża fluidalne, oczyszczalnie hydrobotaniczne. Eliminacja substancji biogennych ze ścieków. Drobnoustroje w urządzeniach do uzdatniania wody. Procesy biologiczne
zachodzące w przewodach kanalizacyjnych. Obrastanie przez glony i inne organizmy urządzeń fabrycznych i budowli wodnych. Środki zaradcze.
9. Program ćwiczeń:
Ćwiczenia laboratoryjne: zasady pracy w laboratorium biologicznym. Mikroskop – budowa, zasada działania, technika mikroskopowania. Sterylizacja i dezynfekcja. Przygotowanie podłoży
bakteriologicznych. Techniki mikrobiologiczne wykonywania posiewów, hodowla mikroorganizmów.
Metody identyfikacji drobnoustrojów. Badanie cech morfologicznych glonów, grzybów, pierwotniaków.
Analiza mikrobiologiczna wody, powietrza i gleby dla celów sanitarnych. Analiza stanu
zanieczyszczenia wód powierzchniowych na podstawie systemu saprobów. Analiza składu mikroorganizmów, aktywności biologicznej osadu czynnego i złoża biologicznego. Ocena stopnia degradacji instalacji wodno – kanalizacyjnej w wyniku korozji biologicznej.
10. Efekty kształcenia – umiejętności i kompetencje:
Rozumienia procesów biologicznych zachodzących w środowisku; rozumienia procesów towarzyszących neutralizacji zanieczyszczeń; oceny zagrożeń biologicznych środowiska wewnętrznego i zewnętrznego.
11. Literatura:
1) Bobrowski M. – Biologia sanitarna. Materiały pomocnicze do ćwiczeń. Wyd. Politechniki
Białostockiej, Białystok ‘02
2) Bobrowski M. – Podstawy biologii sanitarnej. Wyd. Ekonomia i środowisko, Białystok ‘02
3) Kańska Z. – Ćwiczenia laboratoryjne z biologii sanitarnej. Wyd. Politechniki Warszawskiej, W-wa, cz.I – ’84, cz. II – ‘96
4) Maciak F. – Ochrona i rekultywacja środowiskowa. Wyd. SGGW, W-wa’96
5) Pawlaczyk – Szpilowa M. – Mikrobiologia wody i ścieków. PWN, W-wa ‘80
6) Pawlaczyk – Szpilowa M. – Ćwiczenia z mikrobiologii wody i ścieków. PWN, W-wa ‘80
7) Pawlaczyk – Szpilowa M. – Biologia i ekologia. Oficyna Wydawnicza Politechniki Wrocławskiej
Wrocław ‘97
8) Wójcik – Szwedzińska M. – Elementy biologii sanitarnej. Wyd. Politechniki Częstochowskiej,
Częstochowa ’00