Bancassu
ca
rance
n
quo vadis?
na IV Kongres Bancassurance
25-26 pa dziernika 2012 r.
1
Bancassurance definicj
c a i zakres
W polskim prawie brak jest formalnej definicji bancassurance.
W praktyce okre lenie bancassurance oznacza wspó pracę bankowo-ubezpieczeniową polegającą na oferowaniu klientom banków, na podstawie zawartych przez banki z zak adami ubezpiecze , ochrony ubezpieczeniowej w zakresie umów ubezpieczenia grupowego na rzecz tych klientów, lub te oferowania produktów ubezpieczeniowych przez banki jako agentów ubezpieczeniowych.
2
Bancassurance definicj
c a i zakres
Ubezpieczenia oferowane klientom przez banki mo na podzielić na:
powiązane
bezpo rednio
z
produktem
bankowym,
np.
ubezpieczenia majątkowe ubezpieczenia kredytu, ubezpieczenia niskiego wk adu i ubezpieczenia kredytobiorców na ycie, będące zabezpieczeniem kredytu lub po yczki,
niepowiązane bezpo rednio z produktem bankowym, obejmujące ubezpieczenia zarówno majątkowe, jak i na ycie, ze szczególnym uwzględnieniem ubezpieczeniowych produktów o charakterze oszczędno ciowo-inwestycyjnym.
3
Praktyk
y i rynkowe
w reakcj
c a KNF
Zaobserwowane przez KNF nieprawid owo ci dotyczące wspó pracy banków i zak adów ubezpiecze
oraz praktyk sprzeda owych zosta y
wskazane w pismach Przewodniczącego KNF:
z dnia 21 lutego 2012 r. skierowanym do Prezesów zarządów banków i Prezesów zarządów zak adów ubezpiecze , oraz
z dnia 26 wrze nia 2012r. skierowanym do podmiotów objętych nadzorem przez Komisje Nadzoru Finansowego.
4
Praktyk
y i rynkowe
w - nieprawid owo ci
Zaobserwowane przez KNF nieprawid owo ci dotyczące wspó pracy banków i zak adów ubezpiecze :
ączenie przez banki funkcji ubezpieczającego i po rednika ubezpieczeniowego,
brak mo liwo ci bezpo redniego dochodzenia roszcze
przez
ubezpieczonych lub ich spadkobierców,
utrudniony dostęp do tre ci umowy,
ograniczanie swobody wyboru zak adu ubezpiecze ,
nieproporcjonalna wysoko ć prowizji,
brak
informacji w zakresie występowania z roszczeniem
regresowym.
5
Praktyk
y i rynkowe
w - nieprawid owo ci
Zaobserwowane przez KNF nieprawid owo ci dotyczące praktyk sprzeda owych:
oferowanie i sprzeda produktów inwestycyjnych niedostosowanych do potrzeb klientów, tj. sytuacja finansowa, po ądany czas trwania inwestycji, akceptowany poziom ryzyka, wiedzy o rynku finansowym ,
brak pe nej i rzetelnej informacji o oferowanym produkcie, w tym informacji o wszystkich czynnikach ryzyka związanych z produktem,
brak istotnych informacji
niezbędnych do podjęcia decyzji przed
zawarciem umowy, np. ewentualnej gwarancji zwrotu zainwestowanych rodków,
podejmowanie prób obchodzenia obowiązujących przepisów prawa.
6
Wyeliminowanie stwierdzonych
c
nieprawid owo ci le y w interesie banków,
zak adów ubezpiecze i klientów
korzy ci po stronie banków:
minimalizowanie ryzyka reputacji,
poprawa sytuacji finansowej poprzez zachowanie dochodów z tytu u oferowania produktów bancassurance,
pozyskanie nowych klientów w wyniku stosowania przejrzystych i zrozumia ych zasad rozliczania sk adki oraz wyp aty wiadczenia, zabezpieczenie ryzyka banku w preferowanej formie,
korzy ci po stronie klienta:
dostęp do ochrony ubezpieczeniowej po przystępnej cenie, poprawa jako ci us ug,
poprawa dostępu do zró nicowanej oferty ze względu na coraz l lepszy system wymiany informacji i wspó pracy.
7
Wspó praca KNF z bankami nad
rozwiązaniem wszelkich kwesti
związanyc
y h z rynkiem bancassu
s race
Zidentyfikowane problemy by y powodem wystosowania do banków ankiety - w lipcu 2012 r.
dotyczy a ona m.in. skali i charakteru
zaanga owania sektora w us ugi typu bancassurance.
Trwa obecnie szczegó owa analiza odpowiedzi, która pozwoli na opracowanie zbiorczego materia u, który po dyskusji z sektorem bankowym, będzie podstawą do opracowania standardów
rynkowych w postaci rekomendacji wskazującej dobre praktyki dla tego rodzaju dzia alno ci.
8
Potencjalne zagadnienia, które mogą być
uwzględnione w rekomendacji KNF
zapewnienie jawno ci w obszarze ryzyka ponoszonego przez klienta, kosztów sk adki oraz zakresu ochrony,
jednoznaczne wskazywanie przez bank klientowi charakteru stosunku umownego ączącego go z zak adem ubezpiecze ,
wskazanie na niedopuszczalno ć dzia ania instytucji finansowych w warunkach konfliktu interesów,
zapewnienie mo liwo ci bezpo redniego dochodzenia roszcze przez ubezpieczonego w sytuacji, kiedy bank jest podmiotem uprawnionym do dochodzenia wyp aty wiadczenia od zak adu ubezpiecze i podejmie decyzję o nieskorzystaniu z tego uprawnienia, w tym i umo liwienie ubezpieczonemu samodzielnego dochodzenia roszcze , np. poprzez umowę przelewu wierzytelno ci z grupowej umowy ubezpieczenia,
9
Potencjalne zagadnienia, które mogą być
uwzględnione w rekomendacji KNF
zapewnienie klientowi mo liwo ci wyboru ochrony ubezpieczeniowej,
zapewnienie podejmowania dzia a w interesie ubezpieczonego,
zapewnienie ubezpieczonemu prawa zapoznania się z pe ną tre cią umowy, z której wynikają jego prawa i obowiązki, przed wyra eniem zgody na finansowanie sk adki ubezpieczeniowej,
zapewnienie, e bank przed zawarciem umowy o kredyt zaproponuje ró ne mo liwo ci zabezpieczenia jego sp aty oraz przedstawi porównanie i uzasadnienie wszystkich kosztów, które ubezpieczony będzie zobowiązany ponosić, sposób ich rozliczenia i zasady wyp aty odszkodowania,
zapewnienie braku ograniczania swobody wyboru przez klienta zak adu ubezpiecze , z którego produktu/ochrony zamierza skorzystać oraz zapewnienie,
e o akceptacji ochrony ubezpieczeniowej będą
decydować kryteria wynikające z wymaganego zakresu ochrony ubezpieczeniowej,
10
Potencjalne zagadnienia, które mogą
być uwzględnione w rekome
m ndacji
zapewnienie braku ograniczania klientowi mo liwo ci zawarcia indywidualnej umowy ubezpieczenia w celu zabezpieczenia kredytu, poprzez wskazanie konieczno ci odej cia narzucania wymogu przystąpienia przez klienta do umowy ubezpieczenia grupowego, w którym bank występuje jako ubezpieczający,
ustalenie zasad występowania z roszczeniem regresowym do klienta banku. Roszczenie regresowe mo e być kierowane do klienta tylko w przypadku kiedy klient nie finansuje sk adki. W przypadku finansowania sk adki, klient ma prawo przypuszczać, e z ponoszenia przez niego kosztu ochrony ubezpieczeniowej wynika,
e to klient jest
beneficjentem ochrony,
11
Potencjalne zagadnienia, które mogą być
uwzględnione w rekomendacji KNF
zapewnienie zasad ustalania wysoko ci prowizji w odpowiedniej proporcji do wysoko ci ponoszonych przez bank kosztów,
zapewnienie niepobierania wynagrodzenia przez banki za czynno ci, które bank jest obowiązany wykonać jako ubezpieczający, a które to wynagrodzenie ma wp yw na wysoko ć sk adki, którą finansuje ubezpieczony.
12
Wspólnym
m celem
m dla banków,
w ubezpi
p ecz
c y
z ci
c eli i nadzorc
r y
winno
o być w stworz
r en
e ie dla banc
n a
c s
a s
s ur
u an
a c
n e
c
dobry
r ch
c standard
r ów
ó rynkow
o yc
y h.
h
Je eli uda się ten cel osiągnąć
ą ,
rynek
k bancas
a su
s ra
r nc
n e w Polsce
c
e
będzi
z e nie tylko rynkiem
m dochod
o owym
y ,
m
ale równi
n e dzia ającym
y
m prawid owo.
13
Wp yw prac nad regulacjami unijnymi na
przysz
s y kszta t wspó pracy
y w zakresie
bancassurance
Prowadzone są prace nad projektami:
• dyrektywy w sprawie po rednictwa ubezpieczeniowego (IMD II insurance mediation directive II•, oraz
•
rozporządzenia
w
sprawie
dokumentów
zawierających
podstawowe informacje o produktach inwestycyjnych (key information documents (KID• for investments products•.
W IMD I zwrócić nale y uwagę na propozycję ujawnienia klientowi formu y i wysoko ci wynagrodzenia nale nego po rednikowi ubezpieczeniowemu
w
przypadku
sprzeda y
ubezpiecze
inwestycyjnych.
14
Wp yw prac nad regulacjami unijnymi na
przysz
s y kszta t wspó pracy
y w zakresie
bancassurance
Projekt
rozporządzenia
nak ada
na
wytwórcę
produktu
inwestycyjnego obowiązek opracowania dokumentu zawierającego szczegó ową charakterystykę oferowanej inwestycji. Mo liwe zatem, e w przysz o ci bank oferujący inwestycję bazującą na umowie ubezpieczenia mo e być zobowiązany do opracowania KID dla tej oferty.
15
Postanowienia rekome
m ndacji nie powinny
spowodować trudno ci i rezygnowania
banków z prowadzenia dzia alno ci,
natomiast powinny
y stymulować dalszy
rozwój rynku bancassurance
Nie ma mo liwo ci i powodów zahamowania rozwoju wspó pracy banków z zak adami ubezpiecze , skoro przynosi korzy ci wszystkim uczestnikom rynku bancassurance.
Proces ten powinien być monitorowany, aby zapewnić równe prawa lub dać proporcjonalnie silniejszą ochronę s abszym uczestnikom rynku bancassurance.
16
Bancassurance
c quo vadis?
Udzielenie dobrej i rzetelnej odpowiedzi na powy sze pytanie, która pozytywnie wp ynie na rozwój tego segmentu rynku i pozwoli na uzyskanie korzy ci przez wszystkich jego uczestników, wymaga rozwiązania kluczowego zagadnienia przed jakim stoi obecnie rynek bancassurance.
W ocenie KNF jest nim precyzyjna, jednoznaczna i nie budząca adnych wątpliwo ci mo liwo ć ka dorazowego okre lenia roli banku w konkretnym stosunku umownym, tj. wskazanie czy mamy do czynienia z bankiem, jako ubezpieczającym, czy te z bankiem, występującym jako agent ubezpieczeniowy? O tym, z kolei decyduje rzeczywiste ukszta towanie relacji między bankiem, ubezpieczycielem, a klientem.
17
Dziękuję za uwagę
18