Wydział Historyczno-Pedagogiczny
Uniwersytet Opolski
Ekonomia
Przewodnik dydaktyczny dla studentów
studiów stacjonarnych
Gr. B
Opracowanie:
mgr Mariusz Piestrak
Opole 2012
__ EKONOMIA________________________________________________________ mgr Mariusz Piestrak_________ 2
Tematy ćwiczeń
1. Zajęcia organizacyjne
Data: 04.10.2012
Wyjaśnienie zasad pracy podczas ćwiczeń. Warunki zaliczenia przedmiotu. Literatura przedmiotu obligatoryjna oraz fakultatywna.
2.1. Ekonomia jako nauka i jej podstawowe pojęcia
Data: 18.10.2012
Przedmiot badań ekonomii. Dlaczego warto poznawać mechanizmy ekonomiczne. Ekonomia versus inne nauki.
Ekonomia a polityka ekonomiczna. Ekonomia normatywna i pozytywna. Zasoby ekonomiczne i ich rodzaje.
Podmioty ekonomiczne/gospodarcze. Problem gospodarowania. Czynniki wytwórcze i ich klasyfikacja. Cena.
Rynek. Popyt. Podaż.
Literatura:
1. R. Milewski (red.), Elementarne zagadnienia ekonomii, Wyd. PWN, Warszawa 2008.
2. R. Milewski, E. Kwiatkowski (red.), Podstawy ekonomii, Wyd. PWN, Warszawa 2006.
3. J. Beksiak (red.), Ekonomia, Wyd. PWN, Warszawa 2001.
2.2. Ekonomia a system gospodarczy
Data: 18.10.2012
Pojęcie „własności” w ekonomii. Sektor publiczny a prywatny. Systemy ekonomiczne – ekonomia komparatystyczna (gospodarka tradycyjna/naturalna, rynkowa, kierowana, mieszana).
Case study [tematy do fakultatywnego opracowania, obowiązują przez cały semestr] – reaganomika, tchatcheryzm, szwedzki model państwa dobrobytu, społeczna gospodarka rynkowa w Niemczech, „cud gospodarczy” w Japonii i Korei Płd., przyczyny sukcesów „młodych tygrysów azjatyckich”, tzw. „trzecia droga”, gospodarka ChRL.
Literatura:
1. J. W. Bossak, Systemy gospodarcze a globalna konkurencja, Wyd. SGH, Warszawa, 2006, str. 19-93.
2. T. Kowalik, Współczesne systemy ekonomiczne. Powstawanie, ewolucja, kryzys, Wyd. WSPiZ, Warszawa, 2000.
3. T. Kowalik, Systemy gospodarcze. Efekty i defekty reform i zmian ustrojowych, Fundacja Innowacja, Warszawa 2005, s. 33 – 62.
3.1. Cykl koniunkturalny
Data: 08.11.2012
Zagadnienie cyklu koniunkturalnego – teorie cykli koniunkturalnych, pojęcie politycznego cyklu koniunkturalnego (ekonomia a polityka), rodzaje politycznych cykli koniunkturalnych.
Literatura:
1. R. Milewski (red.), Elementarne zagadnienia ekonomii, Wyd. PWN, Warszawa 2008, s. 373-385.
2. S. Borowicz, Wahania cykliczne w gospodarce, Wyd. Uniwersytetu Gdańskiego, Gdańsk 1999.
3. R. Barczyk, L. Kąsek, M. Lubiński, K. Marczewski, Nowe oblicza cyklu koniunkturalnego, Wyd. PWE, Warszawa 2006.
3.2. Ekonomia reform gospodarczych i transformacji
Data: 08.11.2012
Gospodarka światowa. Ekonomia transformacji w Polsce – przemiany gospodarcze: podstawy teoretyczne, kierunki (koncepcje) i zasady reform gospodarczych. Pojęcie „rynki wschodzące”.
Literatura:
1. L. Balcerowicz, Wolność i rozwój. Ekonomia wolnego rynku, Wyd. Znak, Warszawa 1995; książka dostępna pod adresem: http://www.balcerowicz.pl/pl/publikacje,s-4
2. L. Balcerowicz, Socjalizm, kapitalizm, transformacja. Szkice z przełomu epok, Wyd. PWN, Warszawa 1997; książka dostępna pod adresem: http://www.balcerowicz.pl/pl/publikacje,s-4
3. G. Kołodko, Od szoku do terapii. Ekonomia i polityka transformacji, Wyd. Poltext, Warszawa 1999; książka dostępna pod adresem: http://tiger.edu.pl/ksiazki/ekonomiapolitykatrans.pdf
4. H. Chołaj, Dekada transformacji gospodarki polskiej, Wyd. Fundacja Innowacja, Warszawa 1999.
5. H. Chołaj, Wstęp do teorii transformacji, Wyd. Fundacja Innowacja, Warszawa 2000.
6. T. Kowalik, Systemy gospodarcze. Efekty i defekty reform i zmian ustrojowych, Fundacja Innowacja, Warszawa 2005, s. 374 – 391.
__ EKONOMIA________________________________________________________ mgr Mariusz Piestrak_________ 3
4.1. Rynek kapitałowy
Data: 22.11.2012
Rynek kapitałowy jako element rynku finansowego – istota i struktura. Giełda papierów wartościowych (na przykładzie m.in. WGPW lub giełd w innych krajach). Rodzaje papierów wartościowych. Segmenty rynku.
Inwestorzy, gracze, spekulanci. Kryzys finansowy – pojęcie i rodzaje kryzysów w gospodarce, przykłady. Czym jest i jak działa globalny system kapitałowy?
Literatura:
1. A. Sławiński, Rynki finansowe, Wyd. PWE, Warszawa 2006.
2. Charakterystyka
rynku
kapitałowego,
prezentacja
on-line
dostępna
pod
adresem:
http://www.nbportal.pl/prezentacje/charakterystyka-rynku-kapitalowego/charakterystykaRynkuKapitalowego.
html
3. J. Socha, Rynek papierów wartościowych w Polsce, Wyd. OLYMPUS, Warszawa 2003.
4. P. R. Krugman, M. Obstfeld, Ekonomia międzynarodowa. Teoria i polityka, t. 2, Wyd. Naukowe PWN, Warszawa 2012, s. 421-452.
4.2. Rynek giełdowy
Data: 22.11.2012
Giełda jako instytucja gospodarcza, pojęcie, historia powstania, rodzaje giełd.
Literatura:
1. P. Kulpaka, Giełdy w gospodarce, Wyd. PWE, Warszawa, 2007.
2. Giełda
Warszawska
i
jej
prywatyzacja,
broszura
dostępna
pod
adresem:
http://www.nbportal.pl/library/pub_auto_B_0100/KAT_B5359.PDF
5.1. Pieniądz i system bankowy
Data: 06.12.2012
Pieniądz i stopy procentowe. System bankowy – banki centralne: na przykładzie NBP, FED, EBC; EBC a ESBC
(referaty). Banki komercyjne i ich rola. Cele i zasady funkcjonowania instytucji bankowych (niezależność banków centralnych, wymiary niezależności, skutki i cele niezależności).
Literatura:
1. P. A. Samuelson, W. D. Nordhaus, Ekonomia t. 2, Wyd. PWN, Warszawa 2009, s. 147-187 lub R. Milewski (red.), Elementarne zagadnienia ekonomii, Wyd. PWN, Warszawa 2008, s. 339-367.
2. Strona internetowa Narodowego Banku Polskiego http://www.nbp.pl/; publikacje – analizy i badania, w tym: R. Kokoszczyński, B. Pietrzak (red.), Bankowość centralna od A do Z, Wyd. NBP, Warszawa 2008; książka dostępna pod adresem: www.nbp.pl/publikacje/bcaz/bcaz.pdf.
3. Strona internetowa Komisji Nadzoru Finansowego http://www.knf.gov.pl/index.html 5.2. Inwestycje we współczesnej gospodarce. Korporacje transnarodowe
Data: 06.12.2012
5.2.1. Znaczenie inwestycji we współczesnej gospodarce. Rodzaje inwestycji. Rola BIZ – typy, skutki bezpośrednich inwestycji zagranicznych. Pojęcie: fuzje i przejęcia (dlaczego firmy dokonują podziału lub fuzji).
5.2.2. Korporacje transnarodowe. Procesy globalizacji w gospodarce. Konsekwencje polityczne globalizacji.
Konsekwencje społeczne globalizacji. Konsekwencje ekonomiczne globalizacji.
Literatura:
1. Strona internetowa Polskiej Agencji Informacji i Inwestycji Zagranicznych http://www.paiz.gov.pl/pl 2. Bezpośrednie inwestycje zagraniczne w Polsce, prezentacja on-line dostępna pod adresem: http://www.nbportal.pl/prezentacje/biz-w-polsce/bizWPolsce.html
3. A. Buckley, Inwestycje zagraniczne. Składniki wartości i ocena, Wyd. PWN, Warszawa 2002.
4. M. Stawicka, Atrakcyjność inwestycyjna Polski, Wyd. CeDeWu, Warszawa 2007.
5. M. A. Kolka, Korporacje transnarodowe – ich znaczenie w erze globalizacji, artykuł dostępny pod adresem: http://globaleconomy.pl/content/view/1774/24/
6.1. Polityka fiskalna
Data: 20.12.2012
Polityka fiskalna (budżetowa) – pojęcie, zasady. Polityka budżetowa na przykładzie polityki polskiej (system podatkowy, rodzaje podatków) oraz w strefie euro. System fiskalny a stan gospodarki.
Literatura:
1. R. Milewski (red.), Elementarne zagadnienia ekonomii, Wyd. PWN, Warszawa 2008, s. 324-338.
2. G. Gołębiowski (red.), Polityka budżetowa, Wyd. Biuro Analiz Sejmowych Kancelarii Sejmu, Warszawa 2010.
__ EKONOMIA________________________________________________________ mgr Mariusz Piestrak_________ 4
3. R. Barczyk, Wpływ dyskrecjonalnych instrumentów polityki fiskalnej na zmiany aktywności gospodarczej, artykuł dostępny pod adresem:
http://mikroekonomia.net/system/publication_files/837/original/9.pdf?1315219519
4. L.
Oręziak,
Polityka
budżetowa
w
strefie
euro,
artykuł
dostępny
pod
adresem:
http://www.bankikredyt.nbp.pl/content/2008/2008_05/BIKW_05_2008.pdf
6.2. Polityka pieniężna i przeciwdziałanie inflacji
Data: 20.12.2012
Polityka antyinflacyjna – zasady, metody, skutki. Polityka antyinflacyjna na przykładzie polityki polskiej. Pojęcie
„policy mix”.
Literatura:
1. R. Milewski (red.), Elementarne zagadnienia ekonomii, Wyd. PWN, Warszawa 2008, s. 413-436.
2. Strona internetowa Narodowego Banku Polskiego http://www.nbp.pl/
3. T. Gruszecki, Teoria pieniądza i polityka pieniężna. Rys historyczny i praktyka gospodarcza, Wyd. Oficyna Ekonomiczna, Kraków 2004.
4. S. Sałek, Skuteczność polityki pieniężnej NBP w aspekcie celu inflacyjnego, artykuł dostępny pod adresem: http://www.e-finanse.com/artykuly/57.pdf
5. A. Wernik, Problemy polityki fiskalnej w kreowaniu Policy mix, artykuł dostępny pod adresem: http://www.nbp.pl/Konferencje/Falenty2002/pdf_pl/wernik.pdf
7.1. Ekonomia a współczesny rynek pracy
Data: 12.01.2013
Praca i bezrobocie jako zjawisko ekonomiczne. Rynek pracy w Polsce. Zagadnienie elastyczności współczesnej pracy – flexibility. Bezrobocie wg wybranych cech. Pojęcie „pracujący bezrobotni”.
Literatura:
1. Strona internetowa GUS http://www.stat.gov.pl/gus
2. Strona internetowa publicznych urzędów zatrudnienia http://www.psz.praca.gov.pl/
3. E. Kwiatkowski, Bezrobocie, Wyd. PWN, Warszawa 2007.
7.2. Kolokwium zaliczeniowe
Data: 12.01.2013
8. Podsumowanie zajęć i wystawienie ocen
Data: 19.01.2013
Literatura rozszerzona:
1. W. Balicki, Miejsce wyjaśniania w ekonomii (w) J. Tarajkowski (red.), Wokół inflacji. Fetysz czy ograniczenie rozwoju, Wyd. Akademii Ekonomicznej w Poznaniu, Poznań 2002, s. 17-35.
2. R. Barro, Makroekonomia, Wyd. PWE, Warszawa 1997.
3. D. Begg, S. Fischer, R. Dornbusch, Makroekonomia, Wyd. PWE, Warszawa 2007.
4. D. Begg, S. Fischer, R. Dornbusch, Mikroekonomia, Wyd. PWE, Warszawa 2007.
5. M. Blaug, Teoria ekonomii. Ujęcie retrospektywne, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1994.
6. B. L. Friedman (red.), Inflacja, bezrobocie a polityka monetarna, Wyd. CeDeWU, Warszawa 2002.
7. S. Jankowski, C. Pietras, Podstawy ekonomii, Oficyna Wydawnicza Politechniki Warszawskiej, Warszawa 2006.
8. D. Kamerschen, R. McKenzie, C. Nardinelli, Ekonomia, Gdańsk 1992.
9. P. R. Krugman, M. Obstfeld, Ekonomia międzynarodowa. Teoria i polityka, t. 1 i 2, Wyd. Naukowe PWN, Warszawa 2012.
10. S. D. Levitt, S. J. Dubner, Freakonomia. Świat od podszewki, Wyd. Helion, Katowice 2006.
11. S. Marciniak, Makro i Mikroekonomia. Podstawowe problemy, Wyd. PWN, Warszawa 2005.
12. J. Misala, Wymiana międzynarodowa i gospodarka światowa. Teoria i mechanizmy funkcjonowania, Wyd.
SGH, Warszawa 2005.
13. J. Misala, Współczesne teorie wymiany międzynarodowej i zagranicznej polityki ekonomicznej, Wyd. SGH, Warszawa 2001.
14. W. Morawski, Socjologia ekonomiczna, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2001.
15. M. Nasiłowski, System rynkowy. Podstawy mikro- i makroekonomii, Wyd. Key Tex, Warszawa 2006.
16. E. Oziewicz (red.), Przemiany we współczesnej gospodarce światowej, Wyd. PWE, Warszawa 2006.
17. P. A. Samuelson, W. D. Nordhaus, Ekonomia t. 1 i 2, Warszawa 2009.
18. J. Sloman, Podstawy ekonomii, Warszawa 2001.
__ EKONOMIA________________________________________________________ mgr Mariusz Piestrak_________ 5
19. B. Snowdon, H. Vane, P. Wynarczyk, Współczesne nurty teorii makroekonomii, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1998.
20. B. Snowdon, H. Vane, Rozmowy z wybitnymi ekonomistami, Wyd. Bellona 2003.
21. W. Stankiewicz, Historia myśli ekonomicznej, Wyd. PWE, Warszawa 2000.
22. J. E. Stiglitz, Ekonomia sektora publicznego, Wyd. Nauk. PWN, Warszawa, 2004.
23. J. E. Stiglitz, Globalizacja, Wyd. PWN, Warszawa 2004; książka we fragmentach dostępna na: http://www.anonimus.com.pl/glb.html
24. J. Wilkin, Jaki kapitalizm, jaka Polska, Wyd. PWN, Warszawa 1995.
Internet:
Ekonomiczne portale internetowe, np.:
http://www.bankier.pl/
http://www.wnp.pl/
http://www.money.pl/
http://www.forbes.pl/
http://www.portfel.pl/
http://www.bwportal.pl/
http://www.nasze-zyski.pl/
http://www.ekonomia24.pl/
http://wyborcza.biz/biznes/0,0.html
http://www.polityka.pl/rynek
http://www.newsweek.pl/wiadomosci/biznes/najnowsze
http://www.wprost.pl/gospodarka/
http://biznes.onet.pl/prasa,18495,press
http://globaleconomy.pl/
Wybrane artykuły zgodnie z tematem, np.:
W. Kwaśnicki, Ekonomia klasyczna – spojrzenie z innej perspektywy,
http://kwasnicki.prawo.uni.wroc.pl/todownload/Ekonomia%20klasyczna.pdf lub w: „Ekonomista”, nr 5-6, 1998.
J. Borowski, Czy warto przyjąć euro w Polsce?, artykuł dostępny na: http://www.for.org.pl/pl/a/418,Czy-warto-przyjac-euro-w-Polsce oraz pozostałe numery „Zeszytów FOR”, dostępnych on-line pod adresem: http://www.for.org.pl/pl/zeszyty-FOR
http://www.nbportal.pl/pl/np/nauka/kursy/najnowsze1/historia-mysli-ekonomicznej
http://www.nbportal.pl/pl/np/nauka/kursy/najnowsze1/historia-mysli-ekonomicznej2
http://www.nbportal.pl/pl/np/artykuly/nbportal-poleca/hme1-promocja
http://www.nbportal.pl/pl/np/artykuly/nbportal-poleca/hme2-promocja
http://mises.pl/
http://www.bankikredyt.nbp.pl/
Prasa!
Informacje dotyczące ekonomii, gospodarki z następujących źródeł: Gazeta Prawna, Rzeczpospolita – dodatek ekonomiczny („zielone strony”), Gazeta Wyborcza, Polityka, Wprost, Forbes, Nowe Życie Gospodarcze, Nowy Przemysł, Ekonomista i inne…, odpowiednio do tematyki ćwiczeń.
Warunki zaliczenia:
1. Obecność na zajęciach (dopuszcza się jedną nieobecność, każda kolejna nieobecność musi być poprawiona w ciągu trzech tygodni, brak zaliczenia nieobecności skutkuje obniżeniem oceny końcowej).
2. Kolokwium pisemne (dla osób zainteresowanych ustne podczas konsultacji) w formie testu typu ABCD
jednokrotnego wyboru, składającego się z 20 pytań.
3. Aktywność na zajęciach, premiowana podwyższeniem oceny końcowej (uprawniają do tego cztery odnotowane przez prowadzącego aktywności).
Fakultatywnie: referaty/prezentacje/ case study.
Konsultacje:
Czwartki, 12.30-13.30, gab. 302
Kontakt:
e-mail: mariusz.piestrak@uni.wroc.pl