nauczycielka języka polskiego w PSP nr 21
w Radomiu
Konspekt lekcji języka polskiego w klasie IV
Temat: Bądź bezbłędny! – pisownia wyrazów z „rz”.
Program nauczania: DKW – 4014 – 37 \ 01
Dział programowy: Pisanie. Poprawność zapisu.
Cele lekcji:
• POZNAWCZE
Wiadomości
– uczeń definiuje zasady użycia „rz”
– uczeń rozróżnia cztery kategorie zasad użycia „rz”
Umiejętności
– uczeń ilustracje hasła ortograficzne
– uczeń określa przynależność wyrazów do danej kategorii
– uczeń proponuje własne przykłady
• WYCHOWAWCZE
Działania
– uczeń aktywnie uczestniczy w zajęciach
– uczeń ocenia pracę swoją i innych
Postawy
– uczeń jest obiektywny w swoich ocenach
– uczeń podejmuje i najlepiej jak potrafi wykonuje przydzielone mu zadania
Metody i formy pracy:
– przekład intersemiotyczny
– heureza
– ćwiczenia
Pomoce dydaktyczne:
– A. Łuczak, A. Murdzek – „Między nami”, język polski 4, podręcznik, GWO, Gdańsk 2001
– A. Łuczak, A. Murdzek – „Między nami”, język polski 4, zeszyt ćwiczeń, GWO, Gdańsk 2001
– papier rysunkowy
– przybory do rysowania
– karki ze słowami-kluczami i numerem
– tablice ortograficzne (ewentualnie)
Przebieg lekcji:
I OGNIWO WSTĘPNE
Sprawdzenie
pracy
domowej.
Przedstawienie celów lekcji.
Zapisanie tematu
II OGNIWO CENTRALNE
1) Ćwiczenia rozluźniające, które pozwolą wytworzyć atmosferę zainteresowania i współpracy.
Nauczyciel przydziela każdemu uczniowi drogą losowania po jednej kartce z wypisanymi na niej słowami-kluczami i numerem (przygotowuje wcześniej tyle kartek, ilu uczniów jest obecnych na lekcji). Zostawia sobie listę rozdanych słów wraz z ich numerami:
1. drabina komin cylinder
2. stół
3. pędzle
4. chleb
5. mur
6. garnek
7. książka
8. termometr, słuchawki lekarskie
9. brzoza albo brzoskwinia
10. chrząszcz albo chrzan
11. drzewo
12. grzyb
13. okno = wyjrzeć
14. krzesło
15. pasy na jezdni przejście
16. trójka = trzy
17. dziewiątka rzymska, żółty liść = wrzesień 18. marchew burak cebula = warzywa
20. twarz
21. młotek obcęgi śrubokręt = narzędzia
22. oko z rzęsami = rzęsa
23. burza
24. rzeka
25. orzech
26. porzeczki
27. kołnierz
Wyrazy z kartek nr 1-8 powinny zostać skojarzone z męskimi nazwami zawodów. Pozostałe to po prostu wyrazy z „rz”.
2) Uczniowie rysują na kartkach z bloku rysunkowego wylosowane przez siebie hasła.
3) Nauczyciel rysuje na tablicy tabelę z czterema rubrykami. Nad każdą z nich pozostawia puste miejsce na obszerny nagłówek. Uczniowie po zakończeniu rysowania otrzymują od nauczyciela karty z takimi samymi tabelami, które wklejają do zeszytów.
4) Następuje indywidualna prezentacja rysunków. Wybrany uczeń pokazuje swój rysunek, a pozostali odgadują, co przedstawia, z kim lub z czym jest związany. Odgadnięty wyraz z „rz” wpisuje do tabeli autor rysunku.
Ważne jest, by nauczyciel wywołał uczniów prezentujących rysunki ściśle według numerów kartek, w kolejności: 1-8 (pierwsza rubryka), 9-17 (druga rubryka), 18-27 (trzecia rubryka), gdyż dopiero po zapełnieniu jednej rubryki można przejść do kolejnej.
5) Po wypełnieniu pierwszej rubryki wyrazami stanowiącymi męskie nazwy zawodów uczniowie wspólnie z nauczycielami ustalają i zapisują jej nagłówek:
Męskie nazwy zawodów zakończone na: –arz.
6) Według powyższego schematu zostają wypełnione rubryki druga i trzecia.
7) Uczniowie otwierają podręczniki na str. 189 i na podstawie zamieszczonych tam wiadomości o użyciu „rz” ustalają nagłówki rubryk drugiej i trzeciej.
Wpisują je do tabeli w zeszytach, a nauczyciel uzupełnia tabelę na tablicy: rubryka 2 – „rz” po spółgłoskach b, ch, d, g, j, k, p, t, w; rubryka 3 – wyrazy z „rz” niewymiennym.
8) Na podstawie wiadomości z podręcznika (str. jw.) uczniowie ustalają ostatnią kategorię: rubryka 4 – „rz” wymienne na „r” .
Następnie uzupełniają rubrykę własnymi przykładami i odczytują je pozostałym uczniom.
9) Pod wypełnioną tabelą uczniowie wypisują kolorowymi długopisami wyjątki, korzystając z wiadomości zawartych w podręczniku (str. jw.) i w zeszycie ćwiczeń (str. 89) lub zapisanych na szkolnych tablicach ortograficznych. Przykładowa treść notatki: Wyjątki: pszczoła, kształt, pszenica, wszystko, Pszczyna, bukszpan, piegża, gżegżółka.
III OGNIWO KOŃCOWE
Efekty pracy kierowanej przez nauczyciela, będące zbiorem wiadomości o pisowni wyrazów z „rz”, zostają odczytane głośno (nagłówki rubryk, wyjątki).
Ewaluacja zajęć – forma zależna od czasu, jakim dysponuje nauczyciel w trakcie lekcji w danej klasie (forma ustna lub pisemna).
Praca domowa:
Wykonaj ćw. 1 str. 89, 3 str. 90, 8 str. 93 w zeszycie ćwiczeń.