Prawo sanitarne a bezpieczeństwo żywności w kontekście ochrony zdrowia publicznego Ochrona zdrowia publicznego, definicja, zadania, weterynaryjna ochrona zdrowia publicznego Starożytność – przyczyny chorób: miazmaty, nieznane czynniki
Teoria samorództwa – larwy much na mięsie z „niczego”
Abiogeneza, samorództwo (łac. generatio spontea: samorzutne powstawanie) koncepcja i nazwa Arystotelesa Postrzegany jednak związek między gnijącymi odpadami (brakiem higieny) a zachorowaniami 1677 Antoni van Leeuwenhoek buduje mikroskop do analizy tkanin.
Odkrycie mikroświata – początkowo nieprzekonujące
Odkrycie plankton, tkanek, komórek, bakterii
Starożytne Chiny – rodzaj szczepień przeciw ospie
Dzieci miały „wdychać” wysuszone skórki ze zmianami ospowymi – pęcherzami – ropniami Europa – 1820 prace Jennera nad ospą – opracowanie szczepionki
Pandemie cholery w Europie w latach 1829 i 1851 - inne spojrzenie na organizację miast, wysypisk śmieci, cmentarzy, grzebowisk, wentylacji miast, budowy wodociągów, usuwania ścieków, role wód stojących w rozwoju komarów - malaria itp.
To zaczątki racjonalnej: OCHRONY ZDROWIA PUBLICZNEGO
RELACJE: MEDYCYNA * OCHRONA ZDROWIA PUBLICZNEGO * WETERYNARYJNA
OCHRONA ZDROWIA PUBLICZNEGO
Medycyna – weterynaria kliniczna
PROBLEM ZDROWOTNY - pacjent (człowiek lub zwierzę)
ROZPOZNANIE - obserwacja właściciela i/lub badanie lekarskie
OPINIA EKSPERTA - rozpoznanie
BADANIA, ANALIZY - diagnoza
OPRACOWANIE leczenia -
LECZENIE - właściciel akceptuje lub odrzuca
PACJENT (człowiek lub zwierzę) - poprawa stanu zdrowia lub nie
Zdrowie
Publiczne
Weterynaryjne publiczne
PROBLEM ZDROWOTNY
populacja
populacja zwierząt i ludzi
ROZPOZNANIE
raporty badań lub wywiad – badanie
raporty badań lub wywiad – badanie
OPINIA EKSPERTA
system ochrony zdrowia publicznego
system weterynaryjnej ochrony zdrowia
publicznego
BADANIA EPIDEMIOLOGICZNE
Diagnoza
diagnoza
OPRACOWANIE POSTĘPOWANIA opracowanie polityki, programów
opracowanie polityki, programów
interwencyjnych
interwencyjnych
POSTĘPOWANIE
LECZENIE – polityka – nowe
LECZENIE – polityka – nowe
postępowanie
postępowanie
POPULACJA
poprawa stanu zdrowia populacji ludzkiej poprawa stanu zdrowia populacji ludzkiej i zwierzęcej
Zdrowie publiczne jest częścią medycyny
Zdrowie publiczne szerszym ujęciu to:
Nauka i sztuka zapobiegania chorobom, przedłużania życia i promocji zdrowia fizycznego i sprawności poprzez zorganizowane wysiłki społeczności międzynarodowej na rzecz higieny środowiska, kontrolę zakażeń społeczności, edukacji jednostki w zasad higieny osobistej, organizacji medycznych usług pielęgniarskich we wczesnej diagnostyce i profilaktyce chorób oraz rozwoju społecznego maszyn, które zapewni, aby każda jednostka w społeczeństwie poziom życia odpowiedni dla utrzymania zdrowia
Dlaczego weterynaria?
KODEKS ETYKI LEKARZA WETERYNARII
Art. 1. Powołaniem lekarza weterynarii jest dbałość o zdrowie zwierząt oraz weterynaryjna ochrona zdrowia publicznego i środowiska. Celem nadrzędnym wszystkich jego działań jest zawsze dobro człowieka w myśl dewizy: „Sanitas animalium pro salute homini”
Art. 5. pkt. 2. Lekarz weterynarii ma obowiązek znać aktualny stan prawny w zakresie wykonywanego zawodu
ROZDZIAŁ II
Rola lekarza weterynarii w ochronie zdrowia publicznego oraz ochronie środowiska i praw zwierząt Art. 30. pkt. 2. Lekarz weterynarii zobowiązany jest zwracać uwagę właścicielom lub opiekunom zwierząt oraz organom publicznym na nieprawidłowości w zakresie ochrony zdrowia publicznego, ochrony zdrowia i poszanowania praw zwierząt, a także na zagrożenia ekologiczne Tekst roty przysięgi lekarzy weterynarii w UK
• Będąc dopuszczonym do zawodu lekarza weterynari , uroczyście przysięgam użyć mojej wiedzy naukowej i umiejętności na rzecz społeczeństwa poprzez ochronę zdrowia zwierząt, niesienie ulgi w cierpieniu zwierząt, ochrony zasobów zwierząt, promowanie zdrowia publicznego i postępu wiedzy medycznej
Definicja weterynaryjnego zdrowia publicznego
Weterynaryjne Zdrowie Publiczne to suma wszystkich aspektów fizycznego, psychicznego i społecznego dobrobytu samopoczucia ludzi poprzez zrozumienie i zastosowanie nauk weterynaryjnych
Światowa Organizacja Zdrowia – WHO
Obszary weterynaryjnego zdrowia publicznego
-
diagnoza, nadzoru, epidemiologii, kontroli, zapobiegania i eliminowania chorób odzwierzęcych
-
ochrona żywności
-
zarządzanie aspektami zdrowotnymi obiektów dla zwierząt laboratoryjnych oraz laboratoriami diagnostycznymi
-
badania biomedyczne
-
edukacja zdrowotna
-
produkcja i kontroli produktów biologicznych i urządzeń medycznych
-
zarządzanie populacjami zwierząt domowych i dzikich
-
ochrona wody pitnej i środowiska
-
zarządzanie sytuacjami zagrożenia zdrowia publicznego
Weterynaryjne zdrowie publicznego jest istotnym elementem zdrowia publicznego i obejmuje różne rodzaje współpracy pomiędzy dyscyplinami, które łączą się w triadę zdrowia: ludzi-zwierząt-środowiskowa i wszystkie wzajemne jej oddziaływania
Zagadnienia weterynaryjnej ochrony zdrowia ublicznego są przedmiotem zainteresowania i prac organizacji: Światowa Organizacja Zdrowia (WHO), Organizacja Narodów Zjednoczonych do spraw Wyżywienia i Rolnictwa (FAO), Światowa Organizacja Zdrowia Zwierząt (OIE)
w szczególności:
bezpieczeństwem żywności
elementami zdrowia publicznego w zakresie handlu zwierzętami i produktami pochodzenia zwierzęcego
Cel (weterynaryjnego) zdrowia publicznego:
Zdrowie populacji zapewnione dzięki zapobieganiu, a nie leczeniu
10 podstawowych zadań zdrowia publicznego
1. Monitorowanie stanu zdrowia w celu identyfikacji i rozwiązywania problemów zdrowia społeczności 2. Diagnozowanie i badania problemów zdrowotnych oraz zagrożeń dla zdrowia w społeczności 3. Informowanie, szkolenie ludzi o problemach zdrowotnych.
4. Zmobilizować społeczności do i działań partnerstwa w celu identyfikacji i rozwiązywania problemów zdrowotnych
5. Opracowanie polityki i planów wsparcia wysiłków indywidualnego i środowiskowego dla ochrony zdrowia 6. Opracowanie i wdrożenie regulacji prawnych chroniących zdrowie i zapewniających bezpieczeństwo.
7. Kreowanie powiązań między potrzebującymi a osobistą służby zdrowia dla zapewnienia świadczenia opieki zdrowotnej niedostępnej w inny sposób.
8. Zapewnienie właściwego personelu dla osobistej i publicznej ochrony zdrowia.
9. Oceny skuteczności, dostępności i jakości usług osobistej i publicznej ochrony zdrowia.
10. Badania na rzecz nowej wiedzy i innowacyjnych rozwiązań dla rozwiązywania problemów zdrowotnych.
Wizerunek medycyny weterynaryjnej w XXI wielu:
"Jeśli weterynaria ma się rozwijać w 21. wieku, lekarze weterynari muszą pracować w celu zmiany wizerunku publicznego informując czym się zajmują i jak medycyna weterynaryjna może być użyta dla wspierania ludzkiego zdrowia i zapobiegania chorobom."
Dr. Nusbaum i dr Finnegan zadają prowokacyjne pytanie:" Czy weterynaria jest nadal członkiem służby zdrowia? List w 1994 to JAVMA - Journal of the American Veterinary Medical Association
To lekarze weterynari muszą dotrzeć do świadomości publicznej, a nie czekać na dostrzeżenie lub rozpoznanie przez służby ochrony zdrowia