W 48 godzin: Lizbona
20 cze 2010, Joanna Lamparska / Onet.pl
Podró\
tramwajem po Lizbonie jest prze\
yciem wyjÄ…tkowym.
Jednowagonowe eléctricos niemal rozpychajÄ… siÄ™ w wÄ…skich uliczkach. Nie
ma te\
w Europie większego oceanarium, równie klimatycznych knajpek, w
których słucha się fado, ani dziwnej wie\
y Å‚Ä…czÄ…cej ze sobÄ… dwie dzielnice.
1. Jak tu dotrzeć
Najłatwiej, najszybciej i najtaniej samolotem, ceny biletów w zale\
ności od
terminów wahają się od 350 do 1100 zł. Lądowanie, choć często bujane, jest
niezapomnianym prze\
yciem, lotnisko znajduje się bowiem w samym mieście,
mo\
na więc dokładnie obejrzeć je sobie z lotu ptaka. Taksówka z lotniska do
centrum nie powinna kosztować więcej ni\
10-15 euro.
2. Najwa\
niejszy powód, dla którego warto tu przyjechać
Ale\
to oczywiste! Dla przeja\
d\
ki tramwajem, która jest w tym mieście prze\
yciem
wyjÄ…tkowym. LizboÅ„skie, jednowagonowe tramwaje eléctricos niemal rozpychajÄ…
siÄ™ w wÄ…skich uliczkach.
1 / 6
Motorniczy co chwila przystaje, \
eby sprawdzić, czy nie zarysuje któregoś ze
stojÄ…cych na poboczu aut, albo, \
eby... poło\
yć mu boczne lusterko i powoli, niemal
ocierając się o taki samochód, przejechać. Nieoczekiwane przystanki zdarzają się
równie\
, gdy coÅ› zbyt szerokiego blokuje po tory. Tramwaje mijajÄ… przeszkody z
zaskakującą zręcznością, niezła zabawa to zje\
d\
anie w dół, z górki na pazurki.
Przeja\
d\
ka przez najciekawsze punkty Lizbony trwa około 1,5 godziny, a ci, którzy
zamiast wczuwać się w klimat miasta, wolą słuchać o jego historii i zabytkach,
dostają na dłu\
szych liniach słuchawki, przez które łagodny jak fado głos, podaje
najwa\
niejsze informacje o mieście. Tramwajem  co niezwykle - mo\
na siÄ™
równie\
wybrać poza miasto, na przykład do dawnej letniej rezydencji królewskiej w
Sintrze.
2. Gdzie przeczekać od zmierzchu do świtu
Lizbońskie metro umo\
liwia szybkie przemieszczanie się w mieście, nie ma więc
wielkiego znaczenia, gdzie będziecie spać, choć oczywiście najlepiej czuje się klimat
miasta w jego starych dzielnicach.
Mnie przyszło spać w Lisboa Mercure, le\
Ä…cym na wyspie standardowych hoteli
około 8 km od lotniska, nieco oddalonej od serca miasta. Śpiąc w takim miejscu
człowiek czuje się niemal przez cały czas jak pracownik World Trade Center na
moment przed atakiem. Niemal nad dachami samoloty powoli podchodzÄ… do
lądowania, robiąc przy tym mnóstwo huku. Ma to oczywiście swój urok i urozmaica
nieco pobyt, je\
eli ktoÅ› akurat lubi takie prze\
ycia, albo korzysta z przeszklonego
basenu na dachu hotelu. Z okien Mercure widać potę\
ny akwedukt z 1748 roku, z
którym wią\
e się pewna ponura historia. W XIX wieku grasował na nim seryjny
morderca, który zrzucał swoje ofiary z 60-metrowych łuków.
3. Śniadanie mistrzów
Portugalczycy nie jedzą typowych śniadań, na ogół to kawa i czasami małe
ciasteczko.
Popularnym i przy okazji modnym miejscem porannych spotkań jest Brasileira, do
której lubił zachodzić Fernando Pessoa, najwybitniejszy portugalski poeta.
Kawiarnia Brasileira znajduje się w dzielnicy Chiado, przy Rua Garrett 120 (koło
stacji metra Baixa-Chiado). Przed jej stylowym wejściem  wnętrze utrzymane jest
w stylu art deco stoi, a właściwie siedzi, figura poety.
2 / 6
To idealne miejsce do obserwacji \
ycia ulicy, tędy przeje\
d\
ają słynne tramwaje, co
chwila pojawiajÄ… siÄ™ te\
muzycy, połykacze ogni czy akrobaci. Najlepiej zamówić tu
mikroskopijne espresso albo kieliszek porto i przesiedzieć tak dowolną porę dnia, po
prostu cieszÄ…c siÄ™ klimatem miasta.
W dzielnicy Belém znajduje siÄ™ natomiast najsÅ‚ynniejsza chyba w caÅ‚ej Portugalii
kawiarnia i piekarnia Antiga Confeitaria de Belém. Tutaj produkuje siÄ™ od 1837 roku
Pasteis de Belém, czyli babeczki z kremem. Przepis na te malutkie pychotki jest
ściśle strze\
oną tajemnicą, którą znają zaledwie trzy osoby. Powszechnie wiadomo,
\
e na ciasteczka składają się \
ółtka, cukier, mleko, cynamon, ale najwa\
niejsze
skÅ‚adniki to Å›cisÅ‚y sekret. Antiga Confeitaria de Belém sprzedaje rocznie 6 mln
babeczek, zaś wyło\
ona kafelkami kawiarnia to istny labirynt przepastnych sal, bez
przerwy pełnych gości. Pijąc kawę i rozkoszując się piątą babeczką mo\
na
podglądać przez szyby piekarzy. Najlepsze są ciepłe jeszcze babeczki, posypane
cukrem pudrem i cynamonem.
4. Poradnik konesera
Mimo, \
e większość osób lubi wędrować wąskimi uliczkami dzielnic Chiado albo
Alfamy, mnie najbardziej podoba siÄ™ w Belem. To dzielnica nad Tagiem, skÄ…d w
1497 roku Vasco da Gama wyruszył do Indii. Dla uczczenia jego triumfalnego
powrotu król Manuel I zbudował Klasztor Hieronimitów (Jeronimos Monastery),
uwa\
any dziÅ› za jednÄ… z najwspanialszych budowli europejskiego gotyku.
Widziałam wiele katedr i kościołów, ale ten przerasta wszelkie oczekiwania.
Gigantyczny obiekt kryje wnętrza w stylu manuelińskim, niezwykle bogatym i
niesamowicie kontrastującym z surowością gotyku. Tajemnicą pozostaje, co stało
się z figurami, które stały we wnętrzu świątyni. Być mo\
e zostały zniszczone w
czasie trzęsienia ziemi, być mo\
e nigdy ich tam nie było. Jeronimos Monastery
znajduje się na liście światowego dziedzictwa UNESCO. Świetnie go widać z tarasu
Pomnika Odkryć, stojącego w pobli\
u.
Niedaleko znajduje siÄ™ tak\
e jedna z najbardziej charakterystycznych budowli
Portugalii, czyli wie\
a Belém, równie\
zbudowana za panowania Manuela I i
podobnie jak klasztor wpisana na listÄ™ UNESCO. Po drodze koniecznie zajrzyjcie do
Muzeum Powozów z okazałą kolekcją karet i kolasek, z których wiele woziło niegdyś
władców.
3 / 6
Szczególnie interesujące są te, w których siedzeniach od razu wmontowano klozet.
Pojazdy, między innymi pierwsza lizbońska taksówka, stoją w starej uje\
d\
alni
koni.
5. Gdzie indziej nie znajdziecie
Nie ma w Europie większego oceanarium, klimatycznych knajpek, w których słucha
siÄ™ fado oraz dziwnej wie\
y Å‚Ä…czÄ…cej ze sobÄ… dwie dzielnice.
W oceanarium zobaczycie ponad 15 tysięcy ró\
nych stworzeń morskich, ja na kilka
godzin zagapiłam się na wa\
ącą trzy tony rybę-kamień, majestatycznie dającą się
unosić prądowi wody. Szyby ocenarium są tak skonstruowane, \
e zwiedzajÄ…cy majÄ…
wra\
enie, \
e spacerujÄ… po morskim dnie, na dzieci czeka tu atrakcja w postaci Nocy
z Rekinami, czyli spania w oceanarium.
Drugą niezwykłością Lizbony jest dla mnie winda zwana Santa Justa, która łączy ze
sobą dwie dzielnice Baxia i Barrio Alto, zagłębie kawiarni i restauracji. Santa Justa
jest dziwaczną, metalową budowlą o wysokości 32 metrów, zaprojektował ją w
1902 roku uczeń Eiffla  Raul Mesnier. Ciekawe jest to, \
e dzielnica Baxia została
gruntownie odbudowana po wielkim trzęsieniu ziemi, które nawiedziło miasto w
1755 roku. Trzy kolejne wstrząsy, które wystąpiły w ciągu 10 minut zabrały wtedy
\
ycie ponad 40 tysiÄ…com ludzi, poniewa\
wszystko działo się rano, w świąteczny
dzień, upadające w kościołach świece powodowały liczne po\
ary. O tym
najstraszniejszym w dziejach miasta dniu przypominajÄ… ruiny Igreja do Convento
do Carmo, czyli ruiny kościoła Klasztoru Karmelitów, jedynego budynku, którego
postanowiono nie odbudowywać.
6. Zakupy z fantazjÄ…
Tutaj nie ma co kombinować. Z Lizbony przywozi się porto. Butelka, w zale\
ności
od rocznika i wielkości kosztuje około 10-15 euro. Queijo de Azeitao to pyszny ser,
który choć z wierzchu ma twardą skórkę, rozkrojony nadaje się tylko do jedzenia
Å‚y\
eczkÄ…. Stosownie zapakowany prze\
yje z pewnością podró\
samolotem.
Najlepsze zakupy robi się przy Rua Augusta, gdzie równie\
mo\
na nabyć drobne
pamiątki, np. ceramiczne koguciki albo płyty z fado. Zadziwiające są niezliczone
ilości sklepów z indyjskimi ciuchami, znacznie tańszymi i atrakcyjniejszymi ni\
w
Polsce. Kobiety pewnie zainteresuje, \
e środki antykoncepcyjne są w aptekach
dostępne bez recepty i znacznie tańsze ni\
w Polsce.
4 / 6
7. Niebo w gębie
Portugalczycy to miłośnicy dorsza, którego potrafią przyrządzić podobno na 365
sposobów. Najpopularniejszy z nich to pastel de bacalhau, czyli paszteciki z
dorszem, mo\
na go jednak równie\
podawać z ziemniakami pod beszamelem, z
cieciorkÄ… i ry\
em, sma\
onego z warzywami czy pieczonego na węglu.
Tych wszystkich przysmaków mo\
na skosztować w Cafe Restaurante Martinho da
Arcada przy Praça do Comércio, czyli przy Placu Handlowym. To kultowe miejsce w
Lizbonie. Regularnie bywał tu Fernando Pessoa, do dzisiaj dwie godziny dziennie
jego ulubiony stolik jest pusty, na wypadek, gdyby pisarz zechciał pojawić się tu
pod jakąkolwiek postacią. Na deser koniecznie trzeba spróbować pastel de nata,
czyli babeczki śmietankowej albo czegoś w rodzaju tiramisu z jabłkami.
Jeśli chcecie być rozpieszczani przez obsługę, zajrzyjcie do Minha Maneira, gdzie
właściciel chętnie gra na gitarze, śpiewa, podaje pyszną nalewkę wiśniową a
internet jest za darmo. Na romantyczną kolację ponownie wybrałabym się do Solar
do Duque, niewielkiej restauracyjki na szczycie schodów przy Rua do Duque, z
których wieczorem rozciąga się widok na pięknie oświetlony zamek.
8. W miasto idziemy
Lizbona to miasto otwarte, obecnie przyje\
d\
a tu równie\
wielu gejów, którzy mają
w mieście ulubione kluby i restauracje. Dobrze przemieszane towarzystwo chętnie
bywa w Lux, dyskotece nale\
Ä…cej do Johna Malkovicha. Ten aktor jest wielkim
miłośnikiem Lizbony, ma tutaj te\
dom.
Zwolennicy bardziej klasycznego wypoczynku wybiorą się z pewnością posłuchać
fado. Ja polubiłam A Severa przy Rua das Gaveas , gdzie serwują świetne jedzenie,
pyszne wina, a wszystkiemu towarzyszą pełne dramatyzmu pieśni. Podczas kolacji
w lokalach, w których gra się fado, nale\
y być przygotowanym na to, \
e wykonawcy
mogą namawiać po występie do kupowania ich płyt.
Na dobrą i elegancką kolację warto wybrać się do Docas, czyli starych doków. Ciąg
restauracji z widokiem na ocean, podświetlony most oraz figurę Chrystusa będącą
kopią tej z Rio de Janeiro, tworzy niepowtarzalny klimat. Tu się pije, je i tańczy do
białego rana. Mnóstwo fajnych knajpek czeka na Bairro Alto.
5 / 6
9. Schylamy głowy
Jest kilka takich miejsc w Lizbonie, z których okolica wygląda szczególnie pięknie.
Pierwszy z Portas do Sol Belvedere, skÄ…d rozciÄ…ga siÄ™ widok na dzielnicÄ™ Alfama i
rzekę Tag. Z zamku Świętego Jerzego, stojącego na wzgórzu, widać tak\
e i inne
części miasta. Na szczyt Pomnika Odkryć mo\
na wjechać windą, \
eby obejrzeć
stamtąd m.in. imponujący Jeronimos Monastery. Równie\
ekstrawagancka wie\
a
Santa Justa, oferuje widok na spory skrawek miasta.
10. Co trzeba zapamiętać
W Lizbonie znajduje się najdłu\
szy most wiszÄ…cy w Europie. To most 25 kwietnia,
przemianowany potem na Most Rewolucji Odrodzenia i otwarty w 1966 roku.
Natomiast Most Vasco da Gamy z 1988 roku nale\
y do najdłu\
szych na świecie. Ma
ponad 17 kilometrów. Ten most jest odporny na trzęsienia ziemi ponad cztery razy
silniejsze ni\
to w 1755 roku, zawsze więc mo\
na się czuć na nim bezpiecznie.
Osoby nie darzÄ…ce zbytnim powa\
aniem osiągnięć techniki wysyłam natomiast do
kościoła św. Antoniego, w którym mo\
na prosić o Wielką Miłość. Prośby te podobno
się spełniają.
6 / 6