T13 możliwości kształtowania powierzchni wierceniem i toczeniem
co to wiercenie,
powiercenie,
rozwiercanie,
poglebianie,
nawiercanie,
po co stosujemy powiercenie,
klasy jakie otrzymujemy podczas tych prac,
parametry charakteryzujace obrobke na wiertarkach w tym o wzor na predkosc skrawania,
jednostki wszystkiego,
przy posuwie tez o predkosc posuwu,
ze to sa dwie rozne rzeczy,
co to jest posuw,
jakie mamy rozwiertaki,
ile procent naddatku jest usuwanego przy zgrubnym i wykanczajacym,
spytal o wiertarke,
ktora jest na hali-jaka jest,
czyli promieniowa,
co mozna na tokarkach robic,
jakie ksztalty przedmiotow sa obrabiane,
z czego sklada sie tokarka,
cos o nozach tokarskich chyba bylo,
okres trwalosci narzedzia,
a skad producent o tym wie(z doswiadczen),
ile jest krawedzi skrawajacych w wiertle kretym,
typy nakielkow,
jakiego narzedzia uzywa sie do powiercania(po prostu wiertel),
jaka litera (duza czy mala) dotyczy otworow w np fi18H7,
ile wynosi dolna odchylka wtedy i skad wezmiemy gorna,
#WIERTARKI
Wiertarka - zarowno ruch główny i posuwowy wykonuje narzędzie
Tokarka - narzędzie wykonuje posuw. Zwłaszcza do głębokich otworów
Wytaczarki i Frezarki - przedmiot wykonuje posuw, a wiertło się obraca
Ew. 4 sposób - narzędzie nieruchome, rzadko stosowana
Wiertarka - do 100mm otwory. Zależnie od średnicy - moc: małe/średnie/ciężkie.
Stołowe, Stojakowe, Wielowrzecionowe, Promieniowe (do ciężkich przedmiotów - przesuwa się
wrzeciono), Rewolwerowe (mocowanie większej liczby narzędzi), Wspołrze�nościowe(dokładne -
0,001mm, roztaczanie/rozwiercanie/pogłębianie głównie), Do Głębokich (>5d - lufy,korbowody,
wały, wrzeciona + układ dostarczania chłodziwa)
Wiertła - jedno/dwu/trzyostrzowe. Na gotowo lub wstępnie. IT12-14, duże rozbicie 0,15mm/1cm,
Ra>5um. Chwyt walcowy do 12mm, raczej stożek Morsea'
Specjalnymi wiertłami można uzyskać IT10, Ra<1um
Pięć krawędzi skrawających = dwie główne, dwie pomocnicze, ścinająca(poprzeczna).
Trudniejszy proces niż toczenie. Temp nawet <850*C
wiele zjawisk: zgniot, umocnienie, utwarddzenie, spęczenie, narost, naprężenia warstwy
wierzchniej, zmienność prędkości skrawania wzdłuż krawędzi.
Powiercanie = wiercenie wtórne, dla dużych otworów, daje mniejsze opory i większą dokładność
(IT11)
Rozwiercanie: zgrubne(zdzieranie), IT9-11, Ra 2,5-5
wykańczajace IT6-9, Ra<2,5. Także rozwierca się otwory stożkowe.
Pogłębianie - na części długości, powiększenei średnicy
Nawiercanie - wykonanie odpowiednio ukształtowanego otworu (małego zaczęcia) - nakiełki lub
miejsca wejścia wiertła dużego
Nakiełki - baza obróbkowa w wałkach
Gwintowanie - otwór o linii śrubowej, gwintownikiem (dany posuw na obrót)
Prędkość skrawania m/min (dana średnicą narzędzia i obrotami) = pi*d*n / 1000
zależą od wielu czynników: parametry materiałów i warunki obróbki
Posuw mm/obr decyduje o obciążeniu krawędzi skrawającej i oporach skrawania - istotny dla
jakości i wydajności.
T13 możliwości kształtowania powierzchni wierceniem i toczeniem
Może być wyrażony w odniesieniu do obrotu narzędzia f_z lub posuw minutowy v_f,
v_f = f*n = f_z *z*n [mm/min]
Głębokość skrawania a_p [mm] (wszerz, promień) wpływa na obciążenie narzędzia
WIERTA
A:
kręte - ze stali HSS, lutowane płytki, pełnowęglikowe...
dwie kręte łysinki prowadzą wiertło w otworze. Ulepszenia: skrócenie ścina, dwa kąty
wierzchołkowe, ważna wspołosiowość mocowania! promień bicia <0,02mm
piórowe - HSS, albo z płytką węglików spiekanych
do baaardzo małych otworów rzędu 0,1mm oraz powiercanie <60mm
składane z płytkami mocowanymi mechanicznie
możliwa regulacja srednicy poprzez wysunięcie jednej płytki, przesunięcie osi wiertła z osi
narzędzia - do kilku mm regulacja
do długich otworów: działowe, lufowe, eżektorowe
trepanacyjne (rurowe)
specjalne - otwory wielostopniowe, stożkowe. Roziwertaki walcowe lub stożkowe.
Pogłębiacze(stozkowy, z pilotem centrującym) do fazowania otworu
Nawiertaki do nakiełków - zwykłych, chronionych, promieniowych
#WYTACZZANIE
Topografia powierzchni po wytaczaniu - takie górki spiczaste
def. Ruch główny wykonuje przedmiot, obrotowy napędzany od wrzeciona tokarki. Ruch
pomocniczy wykonuje narzędzie - jednoostrzowe najczęściej, zwane nożem tokarskim.
Obróbka przedmiotów osiowo-symetrycznych stanowi ok. 50% wszystkich operacji
obr.skrawaniem, tokarki są najbardziej różnorodnymi obrabiarkami.
Duże możliwości realizacji ruchów, więc stosuje się także do innych sposobów kształtowania:
nagniatanie, radełkowanie, docieranie, dogładzanie oscylacyjne, laserowa obróbka.
OPERACJE
nożem tokarskim: toczenie brył obrotowych, kanalików, gwintów.
Kształtowanie otworów: wiertła, rozwiertaki, pogłębiacze, nawiertaki.
Gwinty: gwintowniki, narzynki, głowice gwinciarskie
PRZEDMIOTY
sworznie, wałki, tuleje, pierścienie, tarcze, nakrętki/śruby (osiowo symetryczne)
korbowody, dz
wignie, korpusy (niesymetryczne osiowo)
Wykonywanie otworów/powierzchni pod kątem do osi głównej przedmiotu (np. prostopadle) - za
pomocą frezów/wierteł, wymaga specjalnych głowic narzędziowych z napędem obrotowym
narzędzia - wymaga CNC o więcej niż trzech osiach
CNC stosowane są raczej w produkcji mąłoseryjnej(jednostkowej), elastycznym wytwarzaniu,
skomplikowanych kształtach. Duża cena i godzinowy koszt pracy. Ważnym atutem jest łatwość i
szybkość przezbrojenia obrabiarki do nowego zadania.
Produkcja wielkoseryjna nie wymaga tak uniwersalnych a przez to drogich obrabiarek.
Obecnie CNC stają się coraz wydajniejsze, dzięki szybkoobrotowym wrzecionom, wydajnym
narzędziom i jednoczesnej pracy kilku supportów.
Mechaniczne obrabiarki :-(
Napędzane jednym silnikiem stale włączonym (często dwubiegowym), łączy się sprzęgłem ze
skrzynką prędkości. A
ańcuch kinematyczny:
Skrzynka prędkości - ma określone przełożenia (kilkanaście) według szeregu Renarda, np. od 18 do
T13 możliwości kształtowania powierzchni wierceniem i toczeniem
2240 obr/min
Odboczka - między sk.pr. a wrzeciennikiem, daje dodatkowe 2 lub 3 przełożenia.
Przekładnia gitarowa - od wrzeciennika do skrzynki posuwowej, można uzyskiwać nietypowe
przełożenia
Skrzynka posuwów - również daje dużo przełożeń, napędza śrubę pociągową lub wałek pociągowy.
Hamulec - hamuje obroty elementów łańcucha kinematycznego, przy wysprzęglonym silniku
Sprawność przekazywania energii na drodze {sieć elektryczna-->strefa skrawania} wynosi ok. 70%.
Napęd supportu sprzężony z wrzecionem umożliwia dokładne wykonanie posuwów w odniesieniu
do obrotów wrzeciona. Posuw w toczeniu podawany jest w mm/obr lub dla gwintów calowych
liczba zwojów/cal.
Wykonanie ruchów przyspieszonych supportów - przez dodatkowy silnik, włączany w ukąłd
kinematyczny dodatkowym sprzęgłem w miejscu przed nawrotnicą.
Support wzdłużny i poprzeczny można napędzać mechanicznie lub ręcznie; support narzędziowy i
konik tylko ręcznie
Wyposażenie tokarki uniwersalnej:
uchwyty, tarcze, kły, podtrzymki, tulejki zaciskowe i in. (mocowanie przedmiotów)
imaki jedno/wielonożowe, głowice (mocowanie narzędzi)
liniał (do toczenia stożków)
urządzenia do toczenia kopiowego (wtf?)
NARZ
DZIA
Rodzaje toczenia:
Konieczność podziału obróbki na zgrubną, kształtującą i wykanczajacą.
Zgrubna - zapewnienie (w przybliżeniu) równomiernych naddatków na dalszą obróbkę. Uzyskuje
się IT12 - IT14 i Ra > 5-20um
Kształtująca - nieduże naddatki pozostawia się tylko na tych powierzchniach, które wymagają
dokładnej obróbki (wykończenia). Uzyskuje się IT9 - IT11 i Ra rzędu 2,5 - 10um
Wykańczająca - zazwyczaj tylko niektóre powierzchnie. IT7-9 , Ra 0,32-1,25um
Można wykorzystać różne obrabiarki, na których wykonuje się kolejne etapy (i pracowników też ;-p
bo #kwalifikacje #złota_rączka )
Tokarki rewolwerowe/automaty/CNC wykonują często przedmiot na gotowo.
A
adny rys. 1.3 a) @skanuj0014.jpg warto zobaczyć płytki różne, co się takimi nożami toczy
Warunki toczenia - dobieranie:
ogólnie, przy zgrubnej obróbce małe prędkości ale dużo materiału, przy dokładnej odwrotnie.
Droga skrawania jest zdeterminowana wymiarami przedmiotu.
Posuw uzależniony jest od rodzaju obróbki i wymaganej jakości powierzchni
Prędkość wpływa na jakość powierzchni i bardzo na czas obróbki
Czas obróbki: t = L/v czyli droga narzędzia przez prędkość posuwu
głębokość skrawania a_p - tak aby minimalizować liczbę przejść narzedzia, możliwie dużo zebrać.
Głębokość najmniej wpływa na zużycie narzędzia. Przy wykańczaniu, od 0,5 do 2 mm.
posuw f - przy zgrubnej, nawiększy z możliwych (aby uzyskać maksymalną wydajność).
Ograniczenia: wytrzymalość układu OUPN, moc i moment wrzeciona, kinematyka. 0,25 - 2
mm/obr przy zgrubnej, odpowiednio mniej dla: małych średnic, małych prędkości skrawania,
niesztywnych przedmiotów. Przy wykańczaniu decyduje wymagana chropowatość i dokłądność -
T13 możliwości kształtowania powierzchni wierceniem i toczeniem
0,08 - 0,8 mm/obr
W wyniku posuwu, ostrze odtwarza swój kształt tworząc nierówność R - jeśli toczymy tylko
ostrzem a nie prostoliniową częścią. R = r - 0,5*sqrt( 4 r^2 - f^2 )
albo z uproszczonego wzoru R = f^2 / 8*r
Rzeczywista chropowatość jest większa z powodu: narostu, drgań, zużycia, płynięciem materiału.
prędkość skrawania v - istotnie wpływa na wydajność obróbki i trwałość narzędzia.
Czynniki przy wyborze prędkości: materiał ostrza i przedmiotu, ich twardości, wpływ ciepła.
Uważa się, że najoptymalniejsze są prędkości skrawania dla których okres trwałości narzędzia
wynosi około 15 minut (!!!)