MORFOLOGIA KRWI
OB, HCT, HGB, RBC 
Prof. zw. dr hab. med. Lech Torliński
Katedra Chemii i Biochemii Klinicznej
Zakład Biochemii Klinicznej i Medycyny Laboratoryjnej
Uniwersytet Medyczny im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu
 Oby mi Bóg dał słowo odpowiednie do myśli,
a myśli godne tego co mi dano
Księga Mądrości 7,15
Morfologia
Copyright: prof. Lech Torlinski MD,PhD
Morfologia  jest to nazwa podstawowego
badania hematologicznego, polegającego na
oznaczaniu we krwi wersenianowej,
cytrynianowej lub heparynowej:
l� HCT  hematokrytu
l� HGB  stężenia hemoglobiny
l� RBC  liczby krwinek czerwonych
l� WBC  liczby krwinek białych
Morfologia
Copyright: prof. Lech Torlinski MD,PhD
W rozszerzonej morfologii:
l� wyliczamy wskaz
niki czerwonokrwinkowe
l� obliczamy liczbę płytek i ich wskaz
niki
l� wykonujemy morfologiczną ocenę krwinek
czerwonych
l� wykonujemy morfologiczną ocenę krwinek
białych
Morfologia
Copyright: prof. Lech Torlinski MD,PhD
Uwaga: w monitorowaniu niektórych stanów
klinicznych wystarcza pojedyncze oznaczenie
np. WBC w procesie zapalnym;
HGB i RBC w niedokrwistościach,
wzgl. HCT i RBC w zaburzeniach gospodarki
wodno-elektrolitowej
Odczyn Biernackiego (1897r)
Copyright: prof. Lech Torlinski MD,PhD
Wartości referencyjne:
l� Kobiety do 12mm/h
wzrost do 20mm/h po 60 r.ż.
l� Mężczyz
ni do 8mm/h
wzrost do 15mm/h po 60 r.ż.
Odczyn Biernackiego (1897r)
Copyright: prof. Lech Torlinski MD,PhD
PRZYCZYNY WZROSTU OB:
A. Laboratoryjne
ę!stężenia globulin
ę!stężenia fibrynogenu
�!stężenia albuminy
�!liczby RBC we krwi
Odczyn Biernackiego (1897r)
Copyright: prof. Lech Torlinski MD,PhD
PRZYCZYNY WZROSTU OB. (cd):
B. Kliniczne
1. stany zapalne
2. choroba reumatyczna
3. nowotwory (ziarnica złośliwa)
4. ciężkie niedokrwistości
5. martwica tkanek (zawał, uraz)
6. fizjologiczne (ciąża, połóg, podeszły wiek)
Odczyn Biernackiego (1897r)
Copyright: prof. Lech Torlinski MD,PhD
WADY I ZALETY OB:
- prawidłowe OB nie wyklucza nawet poważnych
chorób
- zawsze należy ustalić przyczyny wzrostu OB
- tania i czuła metoda monitorowania
skuteczności terapii
HCT
Copyright: prof. Lech Torlinski MD,PhD
Hematokryt (HCT)  jest to stosunek objętości
elementów morfotycznych krwi do całkowitej
objętości krwi:
obj . RBC
HCT=
obj .krwi
HCT
Copyright: prof. Lech Torlinski MD,PhD
Hematokryt (HCT)  wartości referencyjne:
Kobiety: 0,37-0,47 L/L
Mężczyz
ni: 0,40-0,54 L/L
W analizatorach: 37-54%
Noworodki: 0,44-0,64 L/L
HCT
Copyright: prof. Lech Torlinski MD,PhD
8 8
7 7
6
6
5
5
4
4
3
3
2
2
1 1
0 0
Zdrowi 40% Krwotok 40% Niedokr. 20% Nadkrw. 70% Hiperhydr. 33% Hipohydr. 60% Mix 20%
I II III IV V VI VII
- 40% 40% 20% 70% 33% 60% 20%
- w NORMOWOLEMII (III) i HIPOWOLEMII (VII)
�!HTC = �!RBC = niedokrwistość
Objętość krwi [Litry]
HCT
Copyright: prof. Lech Torlinski MD,PhD
8 8
7 7
6
6
5
5
4
4
3
3
2
2
1 1
0 0
Zdrowi 40% Krwotok 40% Niedokr. 20% Nadkrw. 70% Hiperhydr. 33% Hipohydr. 60% Mix 20%
I II III IV V VI VII
-
- 40% 40% 20% 70% 33% 60% 20%
- w HIPOWOLEMII spowodowanej:
(VI) hipohydratacją:ę!HCT,bez zmian RBC
(II) ostry krwotok: bz HCT
uwaga: (III) po komp. ę!osocza: �!HCT= �! RBC
Objętość krwi [Litry]
HCT
Po ostrym krwotoku,
jako wyraz kompensacyjnego przenikania
do krążenia płynu pozakomórkowego
�!HCT
występuje dopiero po kilku, kilkunastu godzinach
lub 2-3 dniach.
HCT
Copyright: prof. Lech Torlinski MD,PhD
8 8
7 7
6
6
5
5
4
4
3
3
2
2
1 1
-
0 0
Zdrowi 40% Krwotok 40% Niedokr. 20% Nadkrw. 70% Hiperhydr. 33% Hipohydr. 60% Mix 20%
-
I II III IV V VI VII
- 40% 40% 20% 70% 33% 60% 20%
- w HIPERWOLEMII spowodowanej:
(IV) nadkrwistość: ę!HCT = ę!RBC
(V) hiperhydratacją: �!HTC, bez zmian RBC
Objętość krwi [Litry]
HCT
Copyright: prof. Lech Torlinski MD,PhD
ę!HCT �!HCT
1. nadkrwistości 1. niedokrwistości
a/. pierwotna
b/. wtórne
2. utrata osocza 2. przewodnienie
lub odwodnienie
HCT
Wzrost wskaz
nika hematokrytowego
1. Spowodowany bezwzględnym wzrostem liczby
RBC lub wzrostem ich wielkości (makrocytoza),
w przebiegu nadkrwistości (poliglobulii):
HCT
Wzrost wskaz
nika hematokrytowego(cd):
1a) nadkrwistość pierwotna (czerwienica
prawdziwa);
1b) nadkrwistości wtórne wywołane:
- przewlekłym niedotlenowaniem (erytrocytoza
górska, rozedma płuc, choroby serca)
- zwiększonym wytwarzaniem erytropoetyny
(nowotwory nerek, torbielowatość nerek)
HCT
Wzrost wskaz
nika hematokrytowego(cd):
1c) autotransfuzja
jako forma dopingu w sporcie;
HCT
Wzrost wskaz
nika hematokrytowego(cd):
2. Spowodowany zmniejszeniem objętości
krążącego osocza:
2a) utrata osocza np. w chorobie oparzeniowej,
w zapaleniu otrzewnej;
HCT
Wzrost wskaz
nika hematokrytowego(cd):
2b) zaburzenia gospodarki wodno-elektrolitowej
o typie hipohydratacji (odwodnienia):
" obfite wymioty, biegunka, moczówka prosta;
" w nadmiernym poceniu-przegrzaniu (praca w
wysokich temperaturach, sport wyczynowy);
" w niedostatecznej podaży płynów (m.in. u osób
sztucznie odżywianych).
HCT
Spadek wskaz
nika hematokrytowego:
1. Niedokrwistości spowodowane �! liczby RBC:
1a) ostre (po kompensacji) lub przewlekłe
krwawienia prowadzące do niedoboru żelaza;
1b) niedokrwistości hemolityczne (sferocytoza,
deficyty enzymatyczne, toksyczne,
immunohemolityczne)
HCT
Spadek wskaz
nika hematokrytowego(cd):
1c) upośledzona funkcja lub synteza HGB:
(z niedoboru żelaza, talasemie, hemoglobinopatie)
1d) upośledzone wytwarzanie RBC:
(megaloblastyczne, toksyczna lub popromienna
hipoplazja szpiku, zmniejszenie wytwarzania
erytropoetyny w patologii nerek)
HCT
Spadek wskaz
nika hematokrytowego(cd):
2. Zaburzenia wodno-elektrolitowe o typie
hiperhydratatacji (przewodnienia)
np. w trzecim trymestrze ciąży ę!obj. osocza o
kilkadziesiąd procent:
dlatego wartości 3,5x10^12 RBC/L
należy jeszcze uznać za prawidłowe!
HGB
Stężenie HGB (jednostki) :
g/L x 0.06206 = mmol HGB(Fe)/L
g/dL
stężenie HGB zależy od wieku i płci;
metoda cyjanmethemoglobinowa metodą
referencyjną w chemii klinicznej
HGB
Copyright: prof. Lech Torlinski MD,PhD
Wartości referencyjne HGB:
Kobiety: 115-160 g/L = 7,2-10,0 mmol(Fe)/L
Kob.błog.: od 100 g/L = od 6.2 mmol(Fe)/L
Mężczyz
ni: 125-180 g/L = 7.8-11,3 mmol(Fe)/L
Noworodki: 142-196 g/L = 8,8-12,2 mmol(Fe)/L
W analizatorach: 12,0 - 18,0 g/dL
HGB
Po 10 dniach leczenia anemii żelazem:
przy HGB ok. 75g/L  ę!HGB o 20-30 g/L
Przetoczenie 500ml krwi ę! stęż. HGB
Objętość krwi ok 5200ml + przetaczana masa
erytrocytarna (zawierająca ok. 70 g HGB)
tzn. w 1000 ml krwi wzrosła HGB ok. 13,5 g/L
HGB
Copyright: prof. Lech Torlinski MD,PhD
Wzrost stężenia hemoglobiny:
l� w nadkrwistościach pierwotnych i wtórnych;
l� w odwodnieniu.
Spadek stężenia hemoglobiny:
l� w niedokrwistościach;
l� w przewodnieniu.
RBC
Copyright: prof. Lech Torlinski MD,PhD
RBC wartości referencyjne:
Kobiety: 4,0 - 5,5 x 1012/L krwi
Kob. błog.: od 3,5 x 1012/L krwi
Mężczyz
ni: 4,5 - 6,0 x1012/L krwi
Noworodki: 6,5 - 7,5 x 1012/L krwi
W analizatorach: 4,0 - 6,0 x106/źL krwi
RBC
Copyright: prof. Lech Torlinski MD,PhD
ę!RBC �!RBC
- nadkrwistości - niedokrwistości
- odwodnienia - przewodnienia
RBC , HGB , HCT
Copyright: prof. Lech Torlinski MD,PhD
12-18 g/dl
HGB
MCHC MCH
31-37 g/dl RBC 27-34 pg
HDW
HGB HGB
2.2-3.2g/dL RBC
=MCHC =MCH
HCT RBC
HCT RBC
37-54% MCV 80-100 fl 4-6x106/źL
HCT
=MCV
RBC
RDW 11,5-14,5%
RBC
Uwaga!
REGUA
A  TRZECH :
3xRBC = HGB g/dl
3x HGB = HCT%
HCT% : 9 = RBC 10^12/L
RBC
Uwaga!
Nie wolno stosować orientacyjnej metody
wyliczania RBC z wartości HCT
w przypadku nieprawidłowego HCT,
gdyż zazwyczaj stwierdzamy wówczas
zmienioną objętość krwinek.
RBC
Uwaga!
Orientacyjnego sposobu oceny RBC za pomocą
HCT nie wolno stosować do obliczania:
bezwzglednej liczby retikulocytów;
wskaz
ników czerwonokrwinkowych:
MCV, MCH
RBC
Copyright: prof. Lech Torlinski MD,PhD
Czy można
żyć bez powietrza?
RBC
Copyright: prof. Lech Torlinski MD,PhD
 Miłość
Maria Pawlikowska  Jasnorzewska
(córka Wojciecha, wnuczka Juliusza Kossaka
Nie widziałam Cię już od miesiąca.
I nic. Jestem może bledsza,
trochę śpiąca, trochę bardziej milcząca,
lecz widać można żyć bez powietrza!
Adaptacja do hipoksji
Copyright: prof. Lech Torlinski MD,PhD
Adaptacja do hipoksji wysokogórskiej
(objawy: ból, zawroty głowy, nudności):
I. Przyspieszenie akcji serca i oddechu;
II. Skurcz naczyń zatok śledzionowych (ę!liczby RBC )
i ę!syntezy 2,3 BPG w erytrocytach
(�!powinowactwa HGB i ę!efektu Bohra);
III. ę! syntezy erytropoetyny przez nerki (ę!liczby RBC).
 MORFOLOGIA KRWI:
MCV, MCH, MCHC
RDW HDW
Prof. zw. dr hab. med. Lech Torliński
Katedra Chemii i Biochemii Klinicznej
Zakład Biochemii Klinicznej i Medycyny Laboratoryjnej
Uniwersytet Medyczny im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu
 Oby mi Bóg dał słowo odpowiednie do myśli,
a myśli godne tego co mi dano
Księga Mądrości 7,15
3xRBC = HGB 3xHGB = HCT
Copyright: prof. Lech Torlinski MD,PhD
12-18 g/dl
HGB
MCHC MCH
31-37 g/dl RBC 27-34 pg
HDW
HGB HGB
2.2-3.2g/dL RBC
=MCHC =MCH
HCT RBC
HCT RBC
37-54% MCV 80-100 fl 4-6x106/źL
HCT
=MCV
RBC
RDW 11,5-14,5%
MCV-wyliczany, CVM-mierzony
Copyright: prof. Lech Torlinski MD,PhD
Średnia objętość krwinki czerwonej
Wyliczana na podstawie hematokrytu i liczby
erytrocytów wg. wzoru:
HCT
MCV=
RBC
MCV-wyliczany, CVM-mierzony
Copyright: prof. Lech Torlinski MD,PhD
Wartości referencyjne:
80-100 fl - normocyt
poniżej 80 fl - mikrocyt
powyżej 100 fl - makrocyt
MCV-wyliczany, CVM-mierzony
Copyright: prof. Lech Torlinski MD,PhD
MCV
l�bardzo stabilne dla zdrowej osoby;
l� porównywać kolejne wyniki;
l� wczesny sygnał anemii niedoborowych;
l� spore różnice wartości pomiędzy osobami.
MCV-wyliczany, CVM-mierzony
Copyright: prof. Lech Torlinski MD,PhD
l� MCV wyliczona na podstawie wartości HCT i RBC:
-w różnicowaniu niedokrwistości;
-w ocenie gosp. wodno-mineralnej
ę! w zaburzeniach hipotonicznych
�! w zaburzeniach hipertonicznych
" MCV mierzona w środowisku izoosmotycznym (H-1 technicon):
-tylko w różnicowaniu niedokrwistości
MCV-wyliczany, CVM-mierzony
Copyright: prof. Lech Torlinski MD,PhD
Ta sama nazwa mikro-, normo- i makrocyty obejmuje
dwa różne pojęcia: objętość krwinki oraz
jej średnicę ocenianą mikroskopowo
np. SFEROCYT jest mikrocytem w ocenie
mikroskopowej (jego średnica jest mniejsza niż
prawidłowego erytrocytu), a zarazem jest
normocytem w ocenie MCV.
MCV-wyliczany, CVM-mierzony
Copyright: prof. Lech Torlinski MD,PhD
Megalocyt jest makrocytem wg. obydwu kryteriów:
mikroskopowego i wartości MCV.
RBC volume - Histogram
MCV,RDW
Copyright: prof. Lech Torlinski MD,PhD
" RDW =11,5-14,5% MCV (miarą anizocytozy);
" Gdy MCV i RDW w normie, to wykluczamy
anemie niedoborowe
RBC volume - Histogram
MCV,RDW
Copyright: prof. Lech Torlinski MD,PhD
-monitorowanie terapii anemii niedoborowych;
-ocena czasu przeżycia subpopulacji RBC;
ę! MCV
Copyright: prof. Lech Torlinski MD,PhD
Kliniczne przyczyny wzrostu MCV:
" niedokrwistości makrocytarne
z niedoboru wit. B12 i/lub kwasu foliowego;
��hipotoniczna hiperhydratacja;
��fizjologicznie u noworodków.
ę! MCV
Copyright: prof. Lech Torlinski MD,PhD
Kliniczne przyczyny wzrostu MCV (cd):
50% wszystkich niedokrwistości
makrocytarnych to niedokrwistości
z niedoboru wit. B12 i/lub kwasu foliowego:
MCV 150 fl , MCH 50 pg , MCHC (N �!)
(Ref.80-100) (Ref.27-34) (Ref.310-370)
ę! MCV
Copyright: prof. Lech Torlinski MD,PhD
Niedokrwistość makrocytarna z niedoboru wit. B12
i/lub kwasu foliowego
ę! MCV
Copyright: prof. Lech Torlinski MD,PhD
Kliniczne przyczyny wzrostu MCV (cd):
25% makrocytozy wywołana:
l� alkoholizmem (MCV 100-115 fl)
l� chorobami wątroby;
ę! MCV
Copyright: prof. Lech Torlinski MD,PhD
Kliniczne przyczyny wzrostu MCV (cd):
25% inne choroby np.:
l� terapia cytostatykami (antagoniści kw. foliowego,
inhibitory syntezy DNA, cyklofosfamid);
l� rzekoma makrocytoza w chorobie zimnych aglutynin
 należy próbkę ogrzać do 37�C :
(fałszywie �!RBC, ę!MCV i ę!MCH)
ę! MCV
Copyright: prof. Lech Torlinski MD,PhD
Wzrost MCV
Gdy makrocytoza:
l� ogladać rozmaz krwi!
l� makroowalocyty i hipersegmentacja jąder
ułatwia diagnozę anemii megaloblastycznej
�! MCV
Copyright: prof. Lech Torlinski MD,PhD
Kliniczne przyczyny spadku MCV:
l� niedokrwistość mikrocytarna
z niedoboru żelaza
l� hipertoniczna hipohydratacja
spowodowana nadmierną utratą wody lub
jej niewystarczającym dostarczaniem
�! MCV
Copyright: prof. Lech Torlinski MD,PhD
Kliniczne przyczyny spadku MCV (cd):
Zawsze należy ustalić przyczynę mikrocytozy.
W Polsce najczęściej anemia mikrocytarna
hipochromiczna z niedoboru żelaza
MCV 55fl MCH 15pg MCHC220 g/l RBC
(Ref.80-100) (Ref.27-34) (Ref.310-370)
�! MCV
Copyright: prof. Lech Torlinski MD,PhD
Anemia mikrocytarna hipochromiczna:
�! MCV
Copyright: prof. Lech Torlinski MD,PhD
Kliniczne przyczyny spadku MCV (cd):
" Początki anemii mikrocytarnej hipochromicznej:
najwcześniej pojawia się anizocytoza
i wzrost odsetka mikrocytów, gdy jeszcze
HGB, żelazo, MCH, MCHC są w normie;
UWAGA! gdy MCV i RDW w normie rezygnujemy
z oceny gospodarki żelazowej!!!
MCV i RDW
Copyright: prof. Lech Torlinski MD,PhD
Anemia mikrocytowa - anizocytoza (RDW):
�! MCV
Copyright: prof. Lech Torlinski MD,PhD
Kliniczne przyczyny spadku MCV (cd):
l� w póz
nym okresie anemii z niedoboru żelaza:
�!MCHC, HGB �! 90g/dl,
wysycenie transferyny żelazem �!16%;
l� rzadkością jest anemia mikrocytarna angiopatyczna
spowodowana fragmentacją RBC we krwi obwodowej.
�! MCV
Copyright: prof. Lech Torlinski MD,PhD
Kliniczne przyczyny spadku MCV (cd):
Rzadkością są:
l� anemia mikrocytarna w talasemiach (alfa, beta);
l�anemia mikrocytarna w chorobach przewlekłych;
l�anemia mikrocytarna angiopatyczna spowodowana
fragmentacją RBC we krwi obwodowej.
MCH-wyliczany, CHM-mierzony
Copyright: prof. Lech Torlinski MD,PhD
Parametr ten określa średnią masę hemoglobiny
w krwince czerwonej, wyliczany jest ze stężenia
HGB i RBC wg wzoru:
HGB
MCH=
RBC
MCH-wyliczany, CHM-mierzony
Copyright: prof. Lech Torlinski MD,PhD
MCH [pg] x 0,06206 = MCH [fmol(Fe)]
27 - 34 1.7  2.1
NORMOCHROMIA wartości referenc.
�!MCH (hipochromia)
ę!MCH (hiperchromia)
MCH-wyliczany, CHM-mierzony
Copyright: prof. Lech Torlinski MD,PhD
�!MCH (hipochromia):
l� anemia niedobarwliwa z niedoboru żelaza
np. w przebiegu choroby nowotworowej.
ę!MCH (hiperchromia):
l� anemia megaloblastyczna;
l� marskość wątroby.
MCH-wyliczany, CHM-mierzony
Copyright: prof. Lech Torlinski MD,PhD
Podział niedokrwistości w oparciu o MCH:
- anemie normobarwliwe
(ostre, hemolityczne, aplastyczne);
- anemie niedobarwliwe tzw.  barwnikowe ;
- anemie nadbarwliwe tzw.  komórkowe ,
makrocytowe.
MCH-wyliczany, CHM-mierzony
Copyright: prof. Lech Torlinski MD,PhD
Do oceny niedobarwliwości (hipochromia)
i nadbarwliwości (hiperchromia) krwinek
czerwonych służą 2 odmienne kryteria tzn.:
MCH i ocena w mikroskopie świetlnym RBC (w
barwionych rozmazach krwi).
MCH-wyliczany, CHM-mierzony
Copyright: prof. Lech Torlinski MD,PhD
Mikrocyt w niedokrwistości z niedoboru żelaza
jest niedobarwliwy wg obu kryteriów
MCH-wyliczany, CHM-mierzony
Copyright: prof. Lech Torlinski MD,PhD
Sferocyt :
jest nadbarwliwy wg. oceny mikroskopowej,
natomiast normobarwliwy wg. oceny MCH.
MCHCwyliczany,CHCMmierzony
Copyright: prof. Lech Torlinski MD,PhD
Średnie stężenie hemoglobiny w krwinkach
czerwonych jest miarą wysycenia krwinek
czerwonych hemoglobiną i wyliczane jest wg
wzoru:
HGB
MCHC=
HCT
MCHCwyliczany,CHCMmierzony
Copyright: prof. Lech Torlinski MD,PhD
Wartości referencyjne :
g/L RBC x 0,06206 mmol(Fe)/L RBC
310-370 19-23
Stężenie HGB w RBC
jest ok. dwukrotnie wyższe niż we krwi.
MCHCwyliczany,CHCMmierzony
Copyright: prof. Lech Torlinski MD,PhD
Kliniczne przyczyny ę!MCHC:
1/. wrodzona niedokrwistość sferocytowa (wartości
MCHC ok. górnej granicy);
2/. hipertonia osocza z powodu niewystarczającego
dostarczenia wody (np. u osób sztucznie
odżywianych) lub nadmiernej utraty wody
(obfite poty, moczówka prosta);
MCHCwyliczany,CHCMmierzony
Copyright: prof. Lech Torlinski MD,PhD
Kliniczne przyczyny ę!MCHC (cd):
3/.ę!MCHC z przyczyn hematologicznych następuje
bardzo rzadko, gdyż granica rozpuszczalności HGB
w wodzie wynosi 380g/l
Uwaga!
Każdy wynik MCHC powyżej 380 g/L (24 mmol(Fe)/L)
jest bezwzględnym wskazaniem
do kontroli i powtórzenia HGB i HCT!
MCHCwyliczany,CHCMmierzony
Copyright: prof. Lech Torlinski MD,PhD
Kliniczne przyczyny �!MCHC:
l�1/. znaczna retikulocytoza;
l� 2/. niedokrwistość z niedoboru żelaza;
l� 3/. hipotonia osocza
MCHCwyliczany,CHCMmierzony
Copyright: prof. Lech Torlinski MD,PhD
Jeżeli z trzech podstawowych oznaczeń
hematologicznych: HGB, HCT i RBC
wykonuje się tylko HGB i HCT,
to jedynym
wskaz
nikiem czerwonokrwinkowym,
który można wyliczyć jest MCHC.
MCHCwyliczany,CHCMmierzony
Copyright: prof. Lech Torlinski MD,PhD
Pamietać należy, że MCHC jest prawie zawsze w
granicach wartości referencyjnych, nawet w
niedokrwistościach, niezależnie od wartości MCV,
z wyjątkiem:
l� wrodzonej sferocytozy  ę!MCHC (górna granica)
l� znacznej retikulocytozy - �!MCHC (retikulocyty
zawierają �!HGB wzgl. objętości niż dojrzałe RBC)
HGB conc. - Histogram:
Copyright: prof. Lech Torlinski MD,PhD
MCHC 31-37 g/dL RBC
HDW (ANIZOCHROMIA) 2.2-3.2 g/dL RBC
HGB CONC.
nRBC ę!________ę!�ę!_____________
0 31 37 50 gHGB/dL RBC
 PLT 130-400 x 109/L krwi
Copyright: prof. Lech Torlinski MD,PhD
PCT 0.1  0.4 %
MPV 7.2  11.1 fL
PDW 25  65 % (lub fL)
 PLT 130-400 x 103/źL krwi
Copyright: prof. Lech Torlinski MD,PhD
MPV 7.2  11.1 fL
PLT Large fL (przy ę!MPV)
P-LCR % dużych  Large płytek
 PATOBIOCHEMIA ANEMII:
RETIKULOCYTY, ERYTROPOEZA
Prof. zw. dr hab. med. Lech Torliński
Katedra Chemii i Biochemii Klinicznej
Zakład Biochemii Klinicznej i Medycyny Laboratoryjnej
Uniwersytet Medyczny im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu
 Oby mi Bóg dał słowo odpowiednie do myśli,
a myśli godne tego co mi dano
Księga Mądrości 7,15
RBC , HGB , HCT
Copyright: prof. Lech Torlinski MD,PhD
12-18 g/dl
HGB
MCHC MCH
31-37 g/dl RBC 27-34 pg
HDW
HGB HGB
2.2-3.2g/dL RBC
=MCHC =MCH
HCT RBC
HCT RBC
37-54% MCV 80-100 fl 4-6x106/źL
HCT
=MCV
RBC
RDW 11,5-14,5%
RET
Copyright: prof. Lech Torlinski MD,PhD
RET = retikulocyty. Parametr ten odzwierciedla
aktywność erytropoetyczną szpiku kostnego
RET
Copyright: prof. Lech Torlinski MD,PhD
Retikulocyt :
" to młoda krwinka czerwona, pozbawiona jądra.
" zawiera mRNA, aa-tRNA, mitochondria, enzymy.
" w RET syntetyzowana jest jeszcze hemoglobina.
" w krążeniu do 4 dni dojrzałą RBC
RET
Copyright: prof. Lech Torlinski MD,PhD
RC  względna liczba retikulocytów:
Wartości refer.: 0,5-2,0% RBC tzn. 5-20 0
ARC  bezwzględna liczba retikulocytów:
Wartości: 25-75 RET x109/L
Mierzone: CVMr CHMr CHCMr
RET
Copyright: prof. Lech Torlinski MD,PhD
CRC  Corrected Reticulocyte Count:
Przy �!HCT, �!RBC wartość RC% fałszywie ę!:
CRC = RC% x (anemia HCT% : HCT 45%).
RPI  Reticulocyte Production Index:
RPI = CRC% : maturationtime
RPI = CRC% x (anemia HCT% : HCT 45%)
Adekwatna odpowiedz
szpiku RPI > 3
RET
Copyright: prof. Lech Torlinski MD,PhD
Pacjent I Pacjent II
HCT% 36 21
RBC x10^12/l 3.9 2.3
RC% 3.5 3.5
OCENA: ę! ę!
ARCx10^9/l 136 98
OCENA: ę! ę!
CRC% 2.8 1.6
wsp.korekcyjny do wartośći HCT45%:
36/45=0.8 21/45=0.46
OCENA: ę! N
RPI 2.24 0.75
wsp.korek. do prawidł. czasu przeżycia:
36/45=0.8 21/45=0.46
OCENA: N�! �!�!
RET
Copyright: prof. Lech Torlinski MD,PhD
UWAGA
Precyzja manualnej metody oznaczania
retikulocytów (barwienie) jest bardzo mała,
zwłaszcza przy niskich wartościach RET.
RET
Copyright: prof. Lech Torlinski MD,PhD
Wzrost wartości RET:
l� zespoły hemolityczne
l� ostre niedotlenowanie
l� pierwsze dni po ostrym krwotoku
l� 5-9 dnia leczenia anemii z niedoboru żelaza,
wit. B12 , kwasu foliowego
(przełom retikulocytarny do kilkuset 0 !!!)
RET
Copyright: prof. Lech Torlinski MD,PhD
Spadek wartości RET:
l� niedokrwistość hipoplastyczna
l� brak leczenia niedoborowych anemii
Patobiochemia niedokrwistości
Copyright: prof. Lech Torlinski MD,PhD
ZBYT MAA
A ERYTROPOEZA
-anemia hipoproliferacyjna;
-anemia z zaburzonego dojrzewania RBC w szpiku;
PRAWIDA
OWA ERYTROPOEZA
- anemia hemolityczna;
- anemia pokrwotoczna normocytowa,
normochromiczna.
Patobiochemia niedokrwistości
Copyright: prof. Lech Torlinski MD,PhD
ZBYT MAA
A ERYTROPOEZA
I. anemia hipoproliferacyjna:
a/. Anemia normocytowa normochromiczna
l� RBC mikroskopowo bez zmian
l� MCV i RDW bez zmian
l� hipoplazja szpiku
l� mała stymulacja erytropoetyną
Patobiochemia niedokrwistości
Copyright: prof. Lech Torlinski MD,PhD
ZBYT MAA
A ERYTROPOEZA (cd)
I.- anemia hipoproliferacyjna (cd):
b/. Anemia różnorodna:
l� RBC mikroskopowo nieprawidłowe i wzrost RDW
l� dysmielopoeza
l� przerzuty nowotworów do szpiku
Patobiochemia niedokrwistości
Copyright: prof. Lech Torlinski MD,PhD
ZBYT MAA
A ERYTROPOEZA (cd)
II.- anemia z zaburzonego dojrzewania RBC w szpiku:
a/. MCV <80 fl i RDW ę!
Anemia mikrocytowa hipochromiczna z niedoboru żelaza;
b/. MCV <80 fl i RDW bez zmian
Talasemia, przewlekłe choroby;
Patobiochemia niedokrwistości
Copyright: prof. Lech Torlinski MD,PhD
ZBYT MAA
A ERYTROPOEZA (cd):
II. anemia z zaburzonego dojrzewania RBC w szpiku (cd):
c/. MCV >100 fl i RDW ę!
Choroba alkoholowa:
d/. MCV >115 fl i RDW ę!
Niedobór wit. B12 i/lub kwasu foliowego:
Patobiochemia niedokrwistości
Copyright: prof. Lech Torlinski MD,PhD
ZBYT MAA
A ERYTROPOEZA
-anemia hipoproliferacyjna;
-anemia z zaburzonego dojrzewania RBC w szpiku;
PRAWIDA
OWA ERYTROPOEZA
- anemia hemolityczna;
- anemia pokrwotoczna normocytowa,
normochromiczna.
Patobiochemia niedokrwistości
Copyright: prof. Lech Torlinski MD,PhD
PRAWIDA
OWA ERYTROPOEZA
III. anemia hemolityczna:
a/. wewnątrzkrwinkowe zaburzenia:
1. Defekty błonowe (�!oporność osmotyczna):
eliptocytoza, sferocytoza, akantocytoza;
2. Hemoglobinopatia ( elektroforeza HGB);
3. Enzymopatie: �!PK , �!G6PD.
Patobiochemia niedokrwistości
Copyright: prof. Lech Torlinski MD,PhD
PRAWIDA
OWA ERYTROPOEZA (cd)
III. anemia hemolityczna (cd):
b/. zewnątrzkrwinkowe zaburzenia:
1. Anemia autoimmunohemolityczna
odczyn Coombsa dodatni
2. Fragmenty RBC ( mikroangiopatia, oparzenia).
Patobiochemia niedokrwistości
Copyright: prof. Lech Torlinski MD,PhD
PRAWIDA
OWA ERYTROPOEZA (cd)
IV. anemia pokrwotoczna normocytowa, normochromiczna:
Izowolemia po ostrym krwotoku:
l�RBC, HGB, HCT zmniejszone
l�MCV oraz RDW bez zmian.
Brak leczenia ostrej lub przewlekłej utraty krwi prowadzi do
powstania anemii mikrocytowej hipochromicznej z niedoboru żelaza
 DZI
KUJ