15.12.2011 Szkółkarstwo - PRZYSZA
O Ć SZKÓA
KARSTWA SADOWNICZEGO
Szukaj: w roku: w s stkie w kategorii:
w s stkie s ukaj
SADO NICT O
PRZYSZA
OŚĆ SZKÓA
KARSTWA SADOWNICZEGO
prof. dr hab. Eberhard Makosz
Na wstępie chciałbym zastrzec, e w tym roku szczególnie trudno jest przewidzieć przyszłość w
szkółkarstwie. Wstępujemy do Unii Europejskiej. W związku z tym nale y się spodziewać
nowych warunków i wyzwań, nie tylko zresztą dla szkółkarzy. Niektóre są ju znane  np.
Numer: 01/2004
podwy szenie wymagań co do jakości materiału szkółkarskiego i konieczność dostosowania
się do nowych warunków rynkowych. Trzeba się liczyć jeszcze z innymi nowościami w naszym
szkółkarstwie, jak przepisy celne czy fitosanitarne, w tym dotyczące dokładnego
poświadczenia sposobu i miejsca produkcji drzewek oraz sadzonek.
Ciągłe zmiany
W przewidywaniu przyszłości, warto sięgnąć do przeszłości naszego szkółkarstwa sadowniczego. Podobnie jak
w innych gałęziach produkcji, tak e w tej zachodzą istotne, często "rewolucyjne" zmiany. Wymienię kilka z
nich.
Stała zmiana w formie i typie drzewek. Trzyletnie wysokopienne drzewka zastąpiono nis-kopiennymi na
silnie rosnących podkładkach, a około 10 lat temu zaczęto produkować drzewka na karłowych podkładkach,
które teraz dominują w szkółkach. Dzięki temu sadzi się zdecydowanie więcej drzew na jednostce
powierzchni, co ma bardzo du y wpływ na wysokość plonu owoców.
Zdecydowana poprawa jakości drzewek. Zamiast jednopędowych okulantów lub z kilkoma długimi
pędami, coraz więcej drzewek produkuje się z kilkunastoma pędami bocznymi średniej długości,
zakończonymi pąkami kwiatowymi. Takie drzewka ju w roku sadzenia obficie owocują, a w pełnię
owocowania wchodzą w trzecim roku po ich posadzeniu.
Produkcja drzewek i sadzonek wolnych od groz
nych wirusów. Takie rośliny zdecydowanie lepiej
owocują. Często ten czynnik ma większy wpływ na wysokość plonu ni liczba drzewek na jednostce
powierzchni.
Zasadnicze zmiany w doborze odmian. Jeszcze nie tak dawno szkółkarz musiał produkować kilkadziesiąt
ró nych odmian, aby sprostać wymaganiom rynkowym. Teraz zawę a się liczba odmian, do 10 z jednego
gatunku, w przyszłości będzie to jeszcze mniej.
Dystrybucja materiału szkółkarskiego. Nie ma ju pośredników w postaci CNOS czy spółdzielni
ogrodniczych. Większość sadowników zaopatruje się bezpośrednio u szkółkarzy składając zamówienia z
rocznym wyprzedzeniem.
Wielkość gospodarstwa szkółkarskiego i skala produkcji. Powstaje coraz więcej du ych, a nawet
bardzo du ych gospodarstw, dobrze wyposa onych w specjalistyczny sprzęt i podstawową infrastrukturę
produkcyjną. W kilku gospodarstwach produkuje się średnio rocznie 300 500 tys. drzewek, czyli ilości
niewyobra alne jeszcze 20 lat temu. Nale y przypuszczać, e te korzystne tendencje będą trwały.
Trzeba mocno podkreślić, e szkółkarze byli i są tą grupą producentów, która najszybciej i skutecznie
dostosowała się do nowych wymagań rynkowych. A te stawiali polscy sadownicy, którzy wychodzili z
zało enia, e "interesy sadownika zaczynają się w szkółce". W tej sytuacji rynek szkółkarza zmienił się w
rynek sadownika. Na uwagę zasługuje tak e wysoki poziom zorganizowania się szkółkarzy. Znaczna grupa
du ych i dobrych gospodarstw szkółkarskich jest zrzeszona w prę nie działającym Stowarzyszeniu
Producentów Wysokiej Jakości Materiału Szkółkarskiego.
Będzie lepiej, ale...
Czy wzrośnie popyt na nasze drzewka i sadzonki w najbli szych latach? Nale y przypuszczać, e tak, ale
tylko na materiał wysokiej jakości, akceptowanych odmian z renomowanych szkółek. Poziom popytu będzie
głównie zale ał od krajowych cen skupu owoców oraz od ewentualnych klęsk losowych w szkółkarstwie i w
sadownictwie, jakie zdarzyły się, na przykład w 2003 roku (silny mróz zimą i susza latem). Po integracji z
Unią Europejską mo na się spodziewać wzrostu cen skupu owoców, a zatem i sadowniczego materiału
szkółkarskiego. Sądzę, e w najbli szych 2, 3 latach nie powtórzy się sytuacja rynkowa z lat 2000 2002,
kiedy bardzo niskie były ceny, zwłaszcza jabłek.
W naszym sadownictwie trwa proces modernizacji upraw. Jedną z cech tego procesu jest zwiększona liczba
www.szkolkarstwo.pl/article.php?id=369 1/2
15.12.2011 Szkółkarstwo - PRZYSZA
O Ć SZKÓA
KARSTWA SADOWNICZEGO
W naszym sadownictwie trwa proces modernizacji upraw. Jedną z cech tego procesu jest zwiększona liczba
roślin na jednostce powierzchni, co sprzyja wzrostowi zapotrzebowania na drzewka i sadzonki. Spodziewając
się wzrostu cen skupu owoców nowe sady i plantacje będą tak e zakładali sadownicy prowadzący mniej
intensywną produkcję, sadząc nie np. 2000 3000, ale 1000 1500 jabłoni na hektarze. Niestety, w większości
tych gospodarstw produkcja owoców będzie na ni szym poziomie i gorszej jakości, co ujemnie się odbije na
cenach i stabilizacji rynku owocowego, a tak e szkółkarskiego.
Mo na przypuszczać, e w najbli szych latach wzrośnie zapotrzebowanie na nasz materiał szkółkarski ze
strony zagranicznych odbiorców. A to głównie dlatego, e produkujemy drzewka i sadzonki na wysokim
światowym poziomie i jeszcze przy ni szych kosztach produkcji ni np. w krajach zachodniej Europy. Ju
teraz otwierają się rynki dla naszego materiału szkółkarskiego, zarówno na zachodzie, jak i wschodzie
Europy.
W naszym kraju produkcja drzewek i sadzonek była na ogół bardzo opłacalna. Od momentu zmiany systemu
gospodarki planowej na rynkową opłacalność ta systematycznie jednak spada, gdy koszty rosną szybciej ni
ceny drzewek i sadzonek. Przy niskiej wydajności w szkółkach i kiepskiej jakości materiału szkółkarskiego
produkcja większości gatunków drzewek i sadzonek jest nieopłacalna. Tylko szkółki z wysoką wydajnością
oraz jakoś-
cią drzewek i sadzonek, a tak e z du ą skalą produkcji dostosowaną do potrzeb rynku mogą liczyć na
wysoki, a w najbli szych 2, 3 latach na bardzo wysoki poziom opłacalności produkcji materiału
szkółkarskiego. Z ró nych względów te 2, 3 przyszłe lata mogą być "złotymi" latami dla naszych szkółkarzy.
Póz
niej sytuacja mo e się zmienić na skutek wyraz
nego wzrostu kosztów produkcji, zwłaszcza siły roboczej.
Poznać rynek
Na najbli szą przyszłość naszym szkółkarzom podsuwam pod rozwagę dwa problemy. O powodzeniu w
produkcji szkółkarskiej, oprócz wysokiej jakości drzewek i sadzonek oraz "trafionych" odmian i podkładek,
decyduje dobre rozeznanie rynku owocowego i szkółkarskiego  zarówno krajowego, jak i zagranicznego.
W związku z tym szkółkarze powinni stale i skutecznie śledzić te rynki poprzez udział w fachowych
spotkaniach w kraju i za granicą oraz poprzez zwiedzanie szkółek, zwłaszcza za granicą. Wa ne
jest uczestniczenie w ró nego rodzaju targach i wystawach. Wtedy mniej będzie "nietrafionych" odmian i
podkładek, typów drzewek czy sadzonek. Poznanie rynków będzie łatwiejsze dzięki znajomo ci obcego
języka. Dlatego te młodzi szkółkarze przygotowujący się do prowadzenia du ych gospodarstw powinni
władać choćby jednym językiem obcym. Jest to bardzo wa ny warunek "przyszłościowy", zresztą nie tylko
dla szkółkarzy.
Drugi problem to polityka cenowa dotycząca drzewek i sadzonek prowadzona przez szkółkarzy. Niestety,
jeszcze wielu szkółkarzy, w tym du ych, hołduje zasadzie "sprzedać wszystko za wszelką cenę". Sprzeda
drzewek, np. jabłoni po 1 2 zł/szt. prowadzi tymczasem do destabilizacji rynku, zarówno szkółkarskiego, jak
i sadowniczego. Wtedy na włas-ne yczenie mamy problemy ze zbytem drzewek i sadzonek dob-rej jakości
po opłacalnych cenach. Taka polityka cenowa ma jeszcze groz
niejszy skutek. Pokazujemy, e u nas mo na
tanio kupić nawet dobry materiał szkółkarski. I mimo wy szych cen za granicą importerzy dostosują się do
tych stosowanych w kraju. Jeśli nadal będą dominowały drzewka po niskich cenach, trudno będzie o wysokie
ceny eksportowanych drzewek i sadzonek. Dlatego te nale ałoby materiał szkółkarski niskiej jakości (w
latach nadprodukcji  nawet wysokiej) niszczyć i nie wprowadzać go na rynek. Takie działania są
powszechnie stosowane w wielu krajach, gdy pozwalają na opłacalną produkcję w przyszłości.
Inny problem to ceny oferowane zagranicznym importerom. Powinno być zasadą, e nie mogą być ni sze od
kosztów produkcji w danym kraju, czyli dla drzewka jabłoni powinny wynosić powy ej 3 euro. Ni szą cenę
mo na uznać za dumpingową, która mo e wywołać retorsje ze strony krajów, gdzie trafia ten towar  np.
nowe przepisy celne czy fitosanitarne. Szczególnie w obrocie międzynarodowym warto stosować zasadę
"sprzedać wszystko, ale po wysokich cenach".
powrót
Hasło Ogrodnicze| plantpress.pl | kontakt
� 1998-2008 Plantpress Sp. z o.o.
NOTA PRAWNA
Materiały umieszczone na portalu www.szkolkarstwo.pl objęte są ochroną wynikającą z ustawy z dnia 4
lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych, a właścicielem ich autorskich praw
majątkowych jest Plantpress sp. z o.o z siedzibą w Krakowie.
Plantpress sp. z o.o z siedzibą w Krakowie zastrzega w rozumieniu art. 25 ust.1 pkt.1 ustawy z dnia 4
lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych, i dalsze rozpowszechnianie aktualnych
artykułów opublikowanych na portalu www.szkolkarstwo.pl jest zabronione niezale nie od celu w jakim
rozpowszechnienie miałoby nastąpić, lub u ytego środka przekazu.
www.szkolkarstwo.pl/article.php?id=369 2/2