KOLOKWIUM
METODYKA UPOWSZECHNIANIA WIEDZY PEDAGOGICZNEJ Z PRAKTYK

1. DEFINICJA NAUCZANIA
Nauczanie to wspomaganie maturalnych zainteresowań ucznia, jego dążeń do poszukiwania
wiedzy oraz doskonalenia umiejętności. Kierowanie procesem uczenia się. Nauczanie jest
również definiowane jako  planowa i systematyczna praca nauczyciela wraz z uczniem,
polega na wywoływaniu i utrwalaniu zmian w ich wiedzy, dyspozycjach, postępowaniu i w
całej osobowości  pod wpływem uczenia się i opanowania wiedzy, przeżywania wartości i
własnej działalności praktycznej. Nauczanie jest działalnością zamierzoną, intencjonalną,
polegającą na wywoływaniu sytuacji i czynności, stworzeniu odpowiednich warunków
umożliwiających uczenie się. Należy podkreślić, że nauczyciel w procesie nauczania winien
być ekspertem i doradcą wspierającym samodzielność myślenia i działania uczącego się.
2. KLASYFIKACJA METOD NAUCZANIA
a) Wg Kupisiewicza
Ł� Metody oparte na obserwacji
�� Metoda pomiaru
Ł� Metody oparte na posługiwaniu się słowem
�� Wywiad
�� Pogadanka
�� Dyskusja
�� Praca z książką
Ł� Metody oparte na działalności praktycznej
�� Metody laboratoryjne
�� Zajęcia praktyczne
Ł� Metody aktywizujące
�� Metody sytuacyjne
�� Metody problemowe
�� Metody inscenizacyjne
�� Burza mózgów
b) Wg Okonia
Ł� Metoda asymilacji wiedzy (uczenie się przez przyswajanie)
�� Pogadanka
�� Dyskusja
�� Wykład
�� Praca z książką
Ł� Metoda samodzielnego dochodzenia do wiedzy (uczenie się przez odkrywanie)
�� Klasyczna metoda problemowa
�� Metoda przypadków
�� Metoda sytuacyjna
�� Giełda pomysłów
�� Gry dydaktyczne
Ł� Metoda waloryzacji (uczenie się przez przeżywanie)
�� Metody impresyjne
�� Metody ekspresyjne
Ł� Metoda praktyczna (uczenie się przez działanie)
�� Metody ćwiczebne
1
�� Metody realizacji zadań wytwórczych
3. SA
OWA KLUCZE
Nauczanie: kierowanie i organizowanie uczenia się ucznia. Nauczanie musi być
wielopodmiotowe (uczeń  nauczyciel)
4. KIEROWANIE LUDy
MI POLEGA NA:
v� Stawianiu zadań do wykonania
v� Podejmowaniu decyzji o losach ludzi którymi kierujemy
v� Kontrolowaniu
v� Jednostronnym przepływie informacji
v� Określeniu zasad i norm postępowania
v� Cedowaniem swoich uprawnień na inne osoby
5. NAUCZYCIEL KIERUJ
CY:
Ł� Stawia cele zadań
Ł� Określa reguły i normy postępowania
Ł� Nadaje przywileje i uprawnienia
Ł� Określa warunki działań
Ł� Motywuje
Ł� Informuje
Ł� Kontroluje
Ł� Koryguje
Ł� Oddziaływuje bezpośrednio
6. STYLE NAUCZANIA wg Feustermacher-a, Saltis-a
a) Terapeutyczny
b) Emancypacyjny
c) Wyzwalający
d) Kierowniczy
7. SYTUACJA DYDAKTYCZNO  WYCHOWAWCZA
Warunki:
Ł� Przedmiotowe
Ł� Podmiotowe
To taki układ warunków które są elementami i zachodzących między nimi relacji
8. CZ
ŚCI SKA
ADOWE wg Góreckiej /podział warunków/
�� Ludzie
�� Procesy
�� Współczynnik
Jest to udział statyczny działający w określonym czasie i przestrzeni
9. WA
AŚCIWOŚCI (cechy) SYTUACJI DYDAKTYCZNO  WYCHOWAWCZEJ
a) W trakcie trwania może pojawić się intencja
b) Służą modyfikacji lub nabycia nowej wiedzy czy też nowych cech
c) Subiektywny wymiar
d) Dynamiczność i niepewność
e) Jest niedookreślona (jest elementem wewnętrznym  żaden nauczyciel nie wie
wszystkiego, żeby zdefiniować jakiś problem  ma to takie konsekwencje że nauczyciel
może nieprawidłowo ocenić sytuacje bądz
też mogą z
le wartościować je)
2
f) Wielokierunkowość w rozwoju
g) Wielopodmiotowość
h) Intencjonalność
i) Poziom poszczególnych podmiotów bywa zróżnicowany
10. SYTUACJE DYDAKTYCZNO  WYCHOWAWCZE POSIADAJ
WYSOKI POZIOM RYZYKA A ON
DOTYCZY
Ł� Nie zawsze potrafimy podjąć właściwą decyzję w sytuacji dydaktycznej na podstawie
danych które posiadamy
Ł� Prawdopodobieństwo wystąpienia różnych zachowań jest bardzo duża
11. PRZEKSZTAA
CENIA TYCH SYTUACJI DYDAKTYCZNO  WYCHOWAWCZYCH
Przekształcenie tych sytuacji dokonuje się pod wpływem czynników zewnętrznych i
wewnętrznych. Niektóre czynniki zewnętrzne nazywane są kontekstowym. Każda decyzja o
charakterze pedagogicznym przekształcona w drugą powoduje to że się to wszystko  ciągnie
12. ZASADA MOTYLA
Poznanie głębszych problemów i konsekwencji wynikających z naszych działań
13. ORIENTACJA SZKOLNA I ZAWODOWA KONCENTRUJE SI
NA:
v� Osiągnięciu sukcesu
v� Umiejętnościach podejmowania decyzji
v� Zdobywaniu informacji
14. POSTAWY
a) Czynnik orientacji (wiedza)
b) Czynnik prakseologiczny (umiejętności, czynności)
c) Czynnik emocjonalno  wolicjonalny (emocje które człowiek przeżywa)
/cele ogólne opisuje się w kategoriach postaw. W postawie najistotniejszy jest czynnik
emocjonalny ponieważ on uruchamia dwa poprzednie czynniki/
15. KOMPETENCJE
a) Umiejętności (czynnik podstawowy)
b) Wiedza
c) Właściwości osobiste (nastawienia, dążenia, motywy, gotowość, zainteresowanie itp.)
16. CELE
a) Ogólne
Ł� Kategorie postaw
Ł� Kategorie kompetencji
b) Pośrednie
�� Składniki celów głównych
c) Szczegółowe
�� Opisuje się w kategoriach obserwowalnych
3
17. PODSTAWOWE SPOSOBY OPISYWANIA CELÓW
Cel czynności wykonawcze
1) Opis pożądanego uczestnika zajęć po przeprowadzeniu tychże zajęć
2) Cel = jego cechy (błędem są własne zamierzenia nauczyciela  nie przekazujemy wiedzy)
3) Cel opisuje zmianę która będzie w uczestniku po przeprowadzonych zajęciach
18. ZADANIA DYDAKTYCZNE
Przy konstrukcji zadań nie stosujemy bezokoliczników
19. PODZIAA
ZADAC
DYDAKTYCZNYCH
a) Polecenia  precyzyjne określenie tego co powinno się zrobić takimi. Należy stosować
czasowniki w formie rozkazującej. I ten czasownik musi rozpoczynać zdanie
b) Pytania  powinny zaczynać się od partykuły  czy lub od przyimka/zaimka/przysłówka
pytajnego
20. ROZRÓŻNIENIE
Każde zdanie powinno rozpoczynać się OPERATOREM (Głowna oczekiwana czynność
wykonawcza). Druga cześć zdania to jest tzw. OBIEKT czyli przedmiot tej czynności i warunki
jej wykonania. Doprecyzowanie warunków wykonawczych ułatwia proces wychowawczy
21. WARUNKI
1) Operator jest zawsze jeden !
2) Nie stosujemy słów grzecznościowych (ponieważ one zaciemniają niejednokrotnie odbiór
zadania)
3) Operatory muszą być jednakowo rozumiane przez nauczyciela i ucznia. Ponieważ są
operatory niejednoznaczne takie jak:
v� Zinterpretuj ą� może znaczyć: podaj przyczyny i skutki, dokonaj analizy, przekaż
co autor miał na myśli itp.
v� Porównaj ą� pokaż różnice, podaj cechy wspólne itp.
v� Przedstaw ą� opisz, opowiadaj o czymś, wykonaj określone gesty itp.
v� Opowiedz ą� opisz itp.
22. OBIEKT
Obiekt pokazuje nam te ramy w których musimy się obracać. Nie rozumieniem obiektu
skutkuje nieosiągnięcie celów:
1) Obiekt musi być dookreślony precyzyjnie
2) Warunki muszą być również dookreślone precyzyjnie (czas, miejsce, środki jakie możemy
wykorzystać, pomoc z jakiej możemy skorzystać itp.)
23. PODSTAWOWE BLOKI KTÓRE MUSI ZAWIERAC PROBLEM
�� Tytuł programu
�� Cele programu
�� Bloki programowe
�� Proponowane metody i techniki dydaktyczne
�� Przewidywane środki i materiały
4
�� Warunki realizacji programu
- wspierające
- utrudniające
5