Artykuł pochodzi z dodatku:
Zasady odliczania VAT naliczonego
Dodatek nr 26 do Biuletynu Informacyjnego dla Służb Ekonomiczno - Finansowych
nr 25 (708) z dnia 2010-09-01
www.czasopismaksiegowych.pl
wydawca: Wydawnictwo Podatkowe GOFIN sp. z o.o. ul. Owocowa 8, 66-400 Gorzów Wlkp.
www.gofin.pl sklep internetowy: www.sklep.gofin.pl
VAT naliczony wykazany w spisie z natury
Jeżeli podatnik korzysta ze zwolnienia z VAT na podstawie art. 113 ust. 1 lub 9 ustawy o VAT, tj. ze zwolnienia ze względu na
niewielkie obroty (zwolnienie podmiotowe), lecz traci prawo do tego zwolnienia (np. ze względu na przekroczenie limitu
obrotów) lub z niego rezygnuje, może odzyskać VAT naliczony od części zakupów dokonanych w okresie korzystania ze
zwolnienia z VAT.
Odliczenie podatku naliczonego w takim przypadku jest jednak możliwe jedynie po spełnieniu trzech warunków:
1) sporządzeniu spisu z natury zapasów tych towarów posiadanych w dniu, w którym nastąpiła utrata prawa
do zwolnienia lub rezygnacja z tego prawa,
2) przedłożeniu w urzędzie skarbowym spisu w terminie 14, dni licząc od dnia utraty zwolnienia (rezygnacji ze
zwolnienia),
3) uzyskaniu zgody naczelnika urzędu skarbowego na dokonanie takiego odliczenia.
Z art. 86 ust. 10 pkt 4 i ust. 11 ustawy o VAT wynika, że w przypadku sporządzenia spisu z natury na okoliczność rezygnacji
lub utraty prawa do zwolnienia z VAT, prawo do obniżenia podatku należnego powstaje nie póz
niej niż w rozliczeniu za
okres, w którym dokonano tego spisu lub w rozliczeniu za jeden z dwóch kolejnych okresów rozliczeniowych.
Posłużenie się w tym przepisie sformułowaniem  nie póz
niej niż jest dość niefortunne. Oznaczałoby to bowiem, że
w sytuacji, gdy podatnik rezygnuje ze zwolnienia z VAT począwszy od pierwszego dnia danego miesiąca i sporządza spis
z natury ostatniego dnia miesiąca poprzedniego, to odczytując literalnie powyższy przepis należałoby uznać, że odliczenie
może być zrealizowane jedynie w miesiącu dokonania tego spisu, czyli w tym przypadku w miesiącu, w którym podatnik nie
był jeszcze czynnym podatnikiem VAT i nie składał deklaracji VAT. Jednak takie postępowanie pozbawione byłoby logiki.
Dlatego też w praktyce przyjęło się (wbrew literalnemu zapisowi ustawy), że odliczenie VAT może być dokonane w miesiącu
dokonania spisu z natury (gdy np. rezygnacja ze zwolnienia z VAT lub utrata prawa do tego zwolnienia następuje w trakcie
danego miesiąca) lub w jednym z dwóch kolejnych okresów rozliczeniowych (zgodnie z art. 86 ust. 11 ustawy o VAT).
Warunkiem jest jednak posiadanie zgody naczelnika urzędu skarbowego na odliczenie VAT.
Dodatkowo warto zaznaczyć, że pomimo, iż przepisy nie określają, kiedy najwcześniej odliczenie może być dokonane, to
skoro realizacja prawa do odliczenia podatku naliczonego dokonywana jest poprzez deklarację VAT, to odliczenie powinno
być dokonane najwcześniej w pierwszej składanej przez podatnika deklaracji VAT.
Przykład
Z dniem 1 lipca br. podatnik zrezygnował ze zwolnienia z VAT. Po zakończeniu sprzedaży w dniu 30 czerwca br. podatnik sporządził
spis z natury i zawiadomił naczelnika urzędu skarbowego o rezygnacji ze zwolnienia. W dniu 9 lipca br. podatnik przedłożył w urzędzie
spis z natury wraz z wnioskiem o umożliwienie dokonania odliczenia podatku naliczonego określonego w tym spisie.
Wariant 1: Naczelnik urzędu skarbowego wyraził zgodę na odliczenie VAT 20 sierpnia 2010 r.
Ponieważ zgodę na odliczenie VAT podatnik otrzymał przed dniem złożenia deklaracji VAT za lipiec (pierwszy miesiąc, za który
podatnik będzie składał deklarację VAT), odliczenia VAT podatnik mógł dokonać już w deklaracji za lipiec br.
Wariant 2: Naczelnik urzędu skarbowego wyraził zgodę na odliczenie VAT 2 września 2010 r.
Ponieważ zgodę naczelnika urzędu skarbowego na odliczenie VAT podatnik otrzymał po złożeniu deklaracji za lipiec, lecz
przed złożeniem deklaracji za miesiąc następny (za sierpień), podatnik może dokonać odliczenia VAT w rozliczeniu za sierpień br.