mgr Renata Szymala
RODZICE W PRZEDSZKOLU  ORGANIZACJA I REALIZACJA
ZAJ
Ć OTWARTYCH.
Zajęcia otwarte dla rodziców zawsze wzbudzały i w dalszym ciągu wzbudzają wiele
pozytywnych emocji wśród rodziców, ale także obaw nauczycieli, zwłaszcza młodych,
rozpoczynających pracę zawodową. Wiele razy spotkałam się z niechęcią nauczycieli do
przygotowywania i prowadzenia zajęć otwartych, związaną z :
- tremą powodującą niemoc działania przed gremium rodziców,
- obawą przed ocenianiem działań nauczyciela przez rodziców,
- traktowaniem zajęć otwartych jako kolejnej hospitacji dyrektora i rodziców.
Jednak nie wszyscy nauczyciele zdają sobie sprawę, że zajęcia otwarte w przedszkolu są
również ogromnym przeżyciem dla rodziców. Niektórzy z nich w obawie że  .....mogą być o coś
zapytani.... (cytat wypowiedzi rodziców), wolą nie brać w nich udziału. Dlatego, aby rozwiać te
wszystkie wzajemne obawy i uprzedzenia, pragnę podzielić się w tym artykule swoimi
doświadczeniami w zakresie prowadzenia zajęć otwartych dla rodziców w przedszkolu.
Kieruję go przede wszystkim do młodych nauczycieli, rozpoczynających swoją drogę
zawodową, aby na wstępie wypracowali swój charakter stosunków z rodzicami, by dla obu stron
(nauczyciel "! rodzic) ta forma współpracy przynosiła zadowolenie i satysfakcję.
Obejmując wychowawstwo w najmłodszej grupie wiekowej dzieci przedszkolnych,
nauczyciel staje przed wieloma wyzwaniami, z którymi musi sobie poradzić. Na początku są to
głównie sprawy organizacyjne, które zwykle przekazywane są rodzicom na pierwszym zebraniu.
Należą do nich: organizacja pracy przedszkola, danej grupy, realizowany program........ i wiele,
wiele innych. Nie będę podawać wszystkich, bo zależą one od charakteru placówki, organizacji
pracy, przyjętego statutu, itd.
Poza tym bardzo ważną sprawą (o czym przekonałam się sama) jest zapoznanie rodziców
z formą  zajęcia otwarte . Nauczyciel musi wyjaśnić na czym ta forma wzajemnego
współdziałania polega, jak wygląda od strony organizacyjnej, jaki jest udział rodziców i na czym
on polega. Jest to bardzo ważne, aby rodzice dokładnie wiedzieli co ich czeka w czasie zajęć
otwartych.
Najlepiej jest wyjaśnić, że jest to forma współpracy przedszkola z rodzicami, podczas
której mają oni możliwość zapoznania się ze sposobami pracy nauczyciela z ich dziećmi,
relacjami na drodze nauczyciel dzieci i odwrotnie, obserwowanie sposobu zachowania się
dziecka na tle grupy. Ale chyba najważniejsze jest stworzenie rodzicom, poprzez udział
w zajęciach otwartych, możliwości śledzenia postępów własnego dziecka w zakresie osiągania
sprawności: umysłowych, ruchowych, muzycznych, plastycznych itd. Taka forma daje bowiem
możliwość obserwacji całej grupy dzieci w naturalnych warunkach przedszkola.
Ponieważ pobyt dziecka w przedszkolu trwa zwykle 4 lata, więc obserwacja ta jest
systematyczna w poszczególnych grupach wiekowych, kiedy co roku dochodzą nowe
umiejętności, nowe problemy do rozwiązywania i zwiększa się stopień trudności stawianych
1
dzieciom zadań. Dzięki temu rodzice mogą obiektywnie zaobserwować tempo rozwoju własnego
dziecka i porównać jego umiejętności z tym co prezentują rówieśnicy.
Dla osiągnięcia sukcesu przygotowywanych przez nauczyciela zajęć otwartych, ważne jest
spełnienie kilku ważnych wymagań, z których nie zawsze zdajemy sobie sprawę:
1. Wyjaśnienie i przybliżenie rodzicom formy  zajęcia otwarte .
2. Zaplanowanie aktywnego współdziałania rodziców z własnymi dziećmi.
3. Poinformowanie rodziców co najmniej z dwutygodniowym wyprzedzeniem o planowanych
zajęciach.
4. Przygotowanie indywidualnych zaproszeń (najlepiej imiennych) dla rodziców każdego
dziecka.
5. Pozyskiwanie od rodziców informacji zwrotnych (np. poprzez anonimowe ankiety) na temat
ich oczekiwań odnośnie organizacji oraz stosowanych form zajęć otwartych w których
chcieliby uczestniczyć.
Planując zajęcie otwarte należy dokładnie przemyśleć je od strony organizacyjnej,
metodycznej i merytorycznej. Gdy już wiemy jaki temat będziemy realizować, za pomocą jakich
form i metod pracy oraz jakie umiejętności dzieci będziemy rozwijać, należy się zastanowić nad
zaplanowaniem udziału w tych zajęciach rodziców. Dużym błędem jest stawianie rodziców
w roli widzów i biernych obserwatorów, a dzieci w roli aktorów odgrywających przedstawienie -
jak w teatrze. Dla obu stron taki sposób realizacji zajęć otwartych jest stresujący, monotonny
i nudny. Od samego początku nauczyciel powinien tak organizować zajęcia, aby rodzice
uczestniczyli w nich razem ze swoimi dziećmi. Bez stawiania barier: tu rodzice, tu dzieci.
Rodzice powinni bawić się razem ze swoimi dziećmi, być aktywnymi partnerami w zabawie.
Zdaję sobie sprawę, że nie jest to łatwe dla nauczycieli, którzy rozpoczynają swoje staże
i nie mają żadnego doświadczenia w kontaktach z rodzicami. Ale najważniejsze jest dobre
rozpoczęcie tych kontaktów już na wstępie.
Podejmując trud spełnienia w/w wymagań możemy oczekiwać na konkretne efekty ze
strony rodziców, które będą się przejawiać w:
- dużej frekwencji rodziców na zajęciach otwartych,
- chęci uczestniczenia w nich bez obaw i stresów,
- śmiałym wypowiadaniu się na temat własnych spostrzeżeń odnośnie konkretnych lub
planowanych w przyszłości zajęć,
- pomocy udzielanej nauczycielowi w przygotowaniu zajęć wymagających np. zakupu
materiałów papierniczych, słodyczy czy przyniesienia rzeczy codziennego użytku z domu,
- poczuciu odpowiedzialności rodziców za uczestniczenie w życiu grupy,
- utożsamianiu się z przedszkolem i własną grupą,
- interesowaniem się życiem placówki i pracą nauczyciela,
- w końcu, docenianiem wkładu pracy wnoszonym przez nauczyciela do pracy z dziećmi.
Dla nauczyciela najważniejsze jest bowiem to, że rodzice uczestnicząc w zajęciach
otwartych mogą zapoznać się z tym, jak dzisiaj wygląda praca wychowawczo  dydaktyczna
z małymi dziećmi, ile wymaga wysiłku, wiedzy i umiejętności. Należy zatem chwalić się tym
co potrafimy i nie bać się wzajemnych kontaktów. Na efekty nie trzeba będzie długo czekać.
Dla przykładu podaję scenariusz zajęć otwartych w grupie dzieci 4  letnich.
Scenariusz zajęć z zakresu edukacji zdrowotnej
Temat:  Wesoły talerzyk - zdrowa żywność podstawą naszego zdrowia.
Rodzaj zajęcia: Techniczne  wykonywanie zabawnych kompozycji z surowych warzyw.
Zajęcia z dominacją działalności muzyczno - ruchowej i umysłowej.
2
Cel ogólny: Uświadomienie dzieciom konieczności spożywania warzyw, ponieważ
zawierają one naturalne witaminy.
Cele operacyjne:
Po zajęciach dziecko:
- umie wyjaśnić pojęcia: warzywa, witaminy,
- potrafi we właściwy sposób obchodzić się z nożem i deseczką do krojenia,
- potrafi określić wpływ spożywania warzyw w stanie surowym na prawidłowy rozwój
organizmu,
- zna poszczególne etapy pracy przy obróbce warzyw,
- spożywa w mniejszym lub większym stopniu potrawy warzywne.
Metody pracy:
- oglądowa - prezentacja,
- czynna - wspólnie z rodzicami wykonywanie zabawnych kompozycji z warzyw;
degustacja wykonanych kompozycji,
- słowna - rozmowa z dziećmi kierowana pytaniami nauczyciela.
Formy pracy: indywidualna, grupowa, zbiorowa.
Środki dydaktyczne:
- fartuszki kuchenne,
- kosz na odpadki,
- nożyki do krojenia warzyw, deseczki kuchenne,
- warzywa pokrojone na cząstki,
- emblematy warzyw do improwizacji ruchowej piosenki  Urodziny marchewki oraz do
zabawy integracyjnej  Sałatka jarzynowa ,
Przebieg zajęcia:
1. Rozmowa wprowadzająca:
Rozmowa z dziećmi o zasadach racjonalnego odżywiania i konieczności jedzenia warzyw,
które zawierają różne witaminy i mikroelementy niezbędne człowiekowi do prawidłowego
rozwoju, z wykorzystaniem wiersza ze zbiorów nauczyciela  Mądre rady .
2. Zabawa dydaktyczna  Warzywa :
- nauczycielka pokazuje na tacy pokrojone na cząstki warzywa. Dzieci wspólnie
z rodzicami składają je, nazywają i określają ich wygląd, kolor, kształt.
3. Rozwijanie mowy i myślenia  zabawa dydaktyczna  Jak się nazywa? :
- rodzice zamieniają się w warzywa, wybierając to którym chcieliby być. Zadaniem
rodziców jest słowne przekazanie jak najwięcej informacji o warzywie. Po zakończeniu
opisu rodzic pyta dzieci:  Jak się nazywa to warzywo? . Zadaniem dzieci jest
odgadnięcie nazwy warzywa.
4. Ćwiczenie relaksacyjne  zabawa integracyjna  Sałatka jarzynowa :
- rodzice i dzieci siedzą w kręgu na krzesełkach. Nauczycielka dzieli wszystkich
uczestników zabawy na równe grupy, które są zbiorami warzyw. Każdy zbiór otrzymuje
emblematy określonego warzywa. Nauczycielka, siedząc wewnątrz kręgu, wymienia
grupy warzyw, np.  kapusta i sałata , wtedy osoby, które są tymi warzywami muszą
szybko zamienić się miejscami. Na hasło  Sałatka jarzynowa wszyscy wstają i mieszają
3
się ze sobą w środku kręgu. Na hasło  Stop wszyscy razem z nauczycielką zajmują
miejsca na krzesełkach. Ten z uczestników, dla którego zabrakło miejsca w kręgu,
zajmuje miejsce na środku i wydaje polecenia.
6. Improwizacja ruchowa do piosenki  Urodziny marchewki  z udziałem rodziców.
7. Przypomnienie zasad bezpiecznej pracy przy korzystaniu z ostrych narzędzi do obróbki
warzyw i owoców.
8. Omówienie kolejności czynności przy przygotowywaniu posiłków z warzyw.
9. Wspólnie z rodzicami przyrządzanie warzywnych kompozycji z produktów przyniesionych
przez dzieci, ocena i wybór najbardziej pomysłowej kompozycji.
10. Degustacja przygotowanych posiłków.
11. Likwidacja miejsc pracy.
Opracowała: mgr Renata Szymala.
4