TEORIA SPORTU
Wykładowca:
DR. T. JONAK
SPECYFIKA SPORTU DZIECI I
MA
ODZIEŻY
Wykonawcy:
Michał Bałkun
Emil Bulbak
Wydział: Przyrodniczy
Kierunek: Wychowanie Fizyczne
Rok: III
SPORT  SE DESPORTARE (łac.)  bawić
się, przyjemnie spędzać czas, oddawać się rozrywkom
SPORT:
" ZACHOWANIA
" INSTYTUCJE
" WYMOGI ETYCZNE
" ZABAWA, WIDOWISKO
" MA
ODOŚĆ, SPRAWNOŚĆ FIZYCZNA,
ZDROWIE
Sport  świadoma, dobrowolna działalność
człowieka, podejmowana głównie dla zaspokojenia
potrzeby zabawy, popisu, walki, a także
wewnętrznego doskonalenia się w drodze
systematycznego rozwoju cech fizycznych,
umysłowych i wolicjonalnych (Encyklopedia, 1986).
ROZWÓJ I DOJRZEWANIE PSYCHIKI
Okres przedszkolny (3/4  7 lat)
Rozwój psychiki w tym wieku charakteryzują głównie zmiany w
sferze społecznej, emocjonalnej i dynamice procesów
poznawczych. Podstawową formą aktywności są zabawy. Jest to
wiek krytyczny dla kształtowania się osobowości głównie z
powodu dużej wrażliwości emocjonalnej.
ROZWÓJ I DOJRZEWANIE PSYCHIKI
Okres młodszy szkolny (7-11/12 lat)
Systematyczne nauczanie, intensywne oddziaływanie
wychowawcze i szerszy kontakt z otoczeniem stanowią silne
bodz
ce rozwojowe. Mimo iż uczenie jest główną formą
działalności, to jednak wielka potrzebą jest duża aktywność
ruchowa o charakterze zabawowym. Rozwija się motywacja
działania. Wzrasta zdolność koncentracji uwagi i przerzutność
działań. Sport i zabawy ruchowe należą do czołowych
zainteresowań tego okresu. Wzrasta aktywność społeczna i
umiejętność współżycia w zespole.
ROZWÓJ I DOJRZEWANIE PSYCHIKI
Okres dojrzewania (12-13 do 17-18 lat)
Granice tego okresu są dość płynne ze względu na zarysowujące
się wyraz
ne różnice płci, jak też z uwagi na coraz większe
zainteresowanie społeczno-kulturowe. Wzmaga się potrzeba
uniezależnienia, dokonywania czynów niezwykłych,
potwierdzania dorosłości. W miarę wzrastania sprawności
fizycznej i rozwoju funkcji psychicznych, aktywność
dojrzewających wzmaga się, nabierając coraz bardziej cech
świadomej i celowej działalności. W zachowaniu często
dominuje przekora wobec dorosłych, czasami krnąbrność i
nieposłuszeństwo.
PRZEBIEG ROZWOJU ZDOLNOŚCI MOTORYCZNYCH U
DZIEWCZ
T I CHA
OPCÓW O RÓŻNYM TEMPIE
DOJRZEWANIA
PRZEBIEG ROZWOJU ZDOLNOŚCI MOTORYCZNYCH U
DZIEWCZ
T I CHA
OPCÓW O RÓŻNYM TEMPIE
DOJRZEWANIA
PRZEBIEG ROZWOJU ZDOLNOŚCI MOTORYCZNYCH U
DZIEWCZ
T I CHA
OPCÓW O RÓŻNYM TEMPIE
DOJRZEWANIA
ROZWÓJ SPRAWNOŚCI FIZYCZNEJ
Okres przedszkolny (3/4  7 lat)
Okres przedszkolny jest nazywany w literaturze pierwszym apogeum
motoryczności lub złotym okresem motoryczności.
Do najbardziej charakterystycznych właściwości ruchowych dzieci
możemy zaliczyć:
- zdolność przyswajania kilku umiejętności ruchowych jednocześnie
- biologiczna potrzeba ruchu
- niska zdolność koncentracji uwagi na jednej czynności
- występowanie wysokiej płynności, rytmu i harmonii
- zaznaczanie się dymorfizmu płciowego w sprawności i
zainteresowaniach
ROZWÓJ SPRAWNOŚCI FIZYCZNEJ
Okres młodszy szkolny (7-11/12 lat)
Okres ten nazywany jest drugim apogeum motoryczności lub okresem
dziecka doskonałego.
- wykonywane ruchy charakteryzują rytm, płynność i harmonię
- szybki rozwój zdolności motorycznych
- rozumienie treści ruchu, co pozwala w ćwiczeniach przejść z
zabawowych i zadaniowych form nauki na formy ścisłe
- zdolność przyswajania sobie nowych ruchów o skomplikowanej
strukturze
- duża umiejętność koncentracji uwagi na jednej czynności
- możliwość podejmowania systematycznej pracy nad sobą
ROZWÓJ SPRAWNOŚCI FIZYCZNEJ
Okres dojrzewania (12-13 do 17-18 lat)
W zakresie motoryczności sportowca w okresie dojrzewania mogą
pojawiać się pewne zakłócenia, które ujawniają się w
następujących działaniach:
- w trudnych ruchach acyklicznych
- ruchach kombinowanych
- przy uczeniu się nowych ruchów
- w ruchach wymagających dokładności i precyzji
ROZWÓJ SPRAWNOŚCI FIZYCZNEJ
Okres młodzieńczy (ok. 18 -23)
Okres młodzieńczy  charakteryzuje się powrotem do równowagi,
a także ukształtowaniem dojrzałej motorycznie kobiety i
mężczyzny. Organizm znajdujący się u szczytu naturalnego
rozwoju jest szczególnie podatny na trening. Odnosi się to
przede wszystkim do siły i wytrzymałości. Doskonalenie
szybkości jest trudniejsze, ponieważ ruchliwość procesów
nerwowych stabilizuje się.
CHRONOLOGIA OKRESÓW KRYTYCZNYCH POPULACJI
POLSKIEJ
CHRONOLOGIA OKRESÓW KRYTYCZNYCH POPULACJI
POLSKIEJ
Wczesna specjalizacja
Na nazwę tę złożyło się wiele czynników. Do istotnych należą:
1. Rozwój sportu wyczynowego, nakazuje rozszerzenie granic
wieku osobników biorących w nim udział.
2. Akceleracja rozwoju młodzieży, która wyraża się m.in. we
wcześniejszym dojrzewaniu i obniżeniu wieku autorów rekordów
sportowych.
3. Stały postęp w doskonaleniu pracy treningowej i metod kontroli
jej wpływu na organizm.
Wczesna specjalizacja c.d.
4. Nowe zdobycie dyscyplin, naukowych, podstawowych dla
treningu sportowego, wraz z nimi precyzyjniejsze poznanie
organizmu ludzkiego i jego możliwości adaptacyjnych.
5. Ewolucja społecznych poglądów na rolę sportu, który przestał
być dziedziną zakazaną dla młodzieży.
6. Tendencja do specjalizacji we wszystkich dziedzinach ludzkiej
działalności, jako najskuteczniejszej drogi postępu. (R.
Przewęda).
DYSCYPLINY WYMAGAJ
CE OD SPORTOWCÓW
 WCZESNEJ SPECJALIZACJI
PA
YWANIE
A
YŻWIARSTWO
DYSCYPLINY WYMAGAJ
CE OD SPORTOWCÓW
 WCZESNEJ SPECJALIZACJI
SIATKÓWKA
PIA
KA NOŻNA
DYSCYPLINY WYMAGAJ
CE OD SPORTOWCÓW
 WCZESNEJ SPECJALIZACJI
GIMNASTYKA
JAKI SPORT W JAKIM WIEKU
KATEGORIA WIEK W NAUKA POCZ
TKI
WIEKU LATACH UDZIAA
U W
ZAWODACH
3 Narciarstwo, łyżwiarstwo
4
Jazda na rowerze
5
Pływanie, taniec klasyczny, jazda
na wrotkach, koszykówka dla
dzieci
 KURCZACZKI 6 Jazda na koniu, szkółka
narciarska, początki dżudo
7
Gimnastyka artystyczna, tenis,
karate, biegi, baseball
 KURCZAKI 8 Taniec klasyczny, szermierka, Narciarstwo
skoki z trampoliny, strzelectwo, karate
boks, piłka nożna, zapasy,golf
JAKI SPORT W JAKIM WIEKU
KATEGORIA WIEK W NAUKA POCZ
TKI
WIEKU LATACH UDZIAA
U W
ZAWODACH
9 Piłka ręczna, dżudo, łucznictwo, A
yżwiarstwo
nurkowanie, surfing, artystyczne,
lekkoatletyka, rugby, squash, turystyka
beseball rowerowa, jazda
na wrotkach
Hokej na lodzie,
 Benjaminki 10 Pelota, boks francuski,
karting, jazda
narciarstwo, turystyka górska,
konna, tenis,
lekkoatletyka, kajakarstwo
pływanie ,baseball,
surfing
11 A
yżwiarstwo szybkie, surfing
Dżudo, hokej na
12 Wioślarstwo, wspinaczka górska,
trawie, szermierka,
bowling, lotniarstwo
tenis stołowy, piłka
nożna, golf,
badminton, pelota,
sport motorowy
JAKI SPORT W JAKIM WIEKU
KATEGORIA WIEK W NAUKA POCZ
TKI UDZIAA
U
WIEKU LATACH W ZAWODACH
 Młodzicy 13 Siatkówka, piłka nożna, Gimnastyka, narciarstwo
piłka wodna, koszykówka, wodne, żeglarstwo,
jazda konna wioślarstwo, rugby,
kajakarstwo
Boks, skoki z trampoliny,
14
Walki wschodnie i podobne, walka, kolarstwo
amerykańska piłka ręczna
 Kadeci 15 Podnoszenie ciężarów, Siatkówka, hokej na
szybownictwo lodzie, strzelectwo,
bowling
16 Żeglarstwo dalekomorskie,
lotniarstwo
 Juniorzy 17 spadochroniarstwo Piłka wodna, podnoszenie
ciężarów, szybownictwo,
spadochroniarstwo,
amerykańska piłka nożna
Obciążenia treningowe
Każdy sportowiec czynnie uprawiający sport poddawany jest
obciążeniom. Są to obciążenia psychiczne i fizyczne i są
one ze sobą powiązane. Zmiany stanu wytrenowania i
poziomu formy sportowej a także rozwój sportowy
zawodnika to efekt długotrwałych zmian adaptacyjnych w
organizmie człowieka pod wpływem treningu. Główną
rolę w takim procesie odgrywają obciążenia treningowe 
ich rodzaj, struktura, wielkość, sposób stosowania na
kolejnych etapach i w poszczególnych cyklach treningu.
Znaczenie treningu motorycznego w rozwoju młodego
sportowca
Efekt
treningu
Zaznajomienie się
ze sprzętem
Nauka organizacji
treningu
Nauka techniki
Bezpieczeństwo
Profilaktyka
oraz
zintegrowanego wpływu bodz
ców treningowych w przebiegu
ontogenezy.
Współczynnik efektywności szkolenia w wybranych krajach
europejskich (cykl 2004-2008, dyscypliny letnie wg programu IO).
Bibliografia:
H. Sozański  Podstawy teorii treningu , Warszawa 1993
Henryk Sozański, Marcin Siewierski, Jakub Adamczyk
 Zakład Teorii Sportu, Akademia Wychowania Fizycznego w
Warszawie