CYBER�WIAT
RAM doĘwiadczy b"�du raz na 15 lat.
Lecz obecnie komputery wyposaŻa si�
Pomy"ki to rzecz normalna
w 128 MB i wi�cej RAM, co oznacza
prawdopodobieł
stwo wystąpienia b"�-
godnie z prawem Moore a b�dą- lub systemu operacyjnego bywają przy- du co dwa lata, jeĘli eksploatacja przebie-
cym wynikiem obserwacji, Że czyną niebezpiecznych awarii. Nie wy- ga� b�dzie w idealnych warunkach. (W
ZszybkoĘ� komputerów i pojem- kryte pomy"ki w katalogu dysku mogą duŻej firmie wyposaŻonej w sie� 10 tys.
noĘ� pami�ci podwajają si� co 18 miesi�- zablokowa� dost�p do ca"ej informacji. pecetów taki wspó"czynnik b"�dów ozna-
cy, wspó"czeĘnie produkowane pecety Proporcjonalnie do wzrostu iloĘci in- cza oko"o 12 pomy"ek w ciągu dnia.) Gdy
liczą tak szybko jak najbardziej zaawan- formacji przechowywanych na dyskach b"�dy w RAM są skutkiem promienio-
sowane maszyny klasy mainframe z wzrasta ryzyko b"�du. Nowe twarde wania kosmicznego, cz�stotliwo� ich
ubieg"ego dziesi�ciolecia. Przynajmniej dyski produkcji IBM do komputerów wyst�powania zmienia si� wraz z wyso-
dopóty, dopóki nie spróbujemy uzyska� przenoĘnych o pojemnoĘci 25 GB mogą koĘcią: komputery w Denver b�dą si�
rzeczywiĘcie poprawnych wyników. przechowywa� dane równowaŻne czte- myli� kilka razy cz�Ęciej niŻ maszyny
Z prawa Moore a wynika bowiem jeden rem filmom pe"nometraŻowym. Ozna- w San Francisco. UŻytkujący komputery
przykry wniosek. O ile poziom nieza- cza to, Że naleŻy spodziewa� si� jednego podczas podróŻy samolotem mogą spo-
wodnoĘci maszyn wykonujących obli- nie zauwaŻonego b"�du na 50 cyklów dziewa� si� nawet dwudziestokrotnego
czenia z szybkoĘcią kilku milionów ope- odczytu ca"ego dysku. Przy pojemnoĘci wzrostu prawdopodobieł
stwa pomy"ki.
racji na sekund� by" wystarczający, o tyle 750 GB (osiągniemy takie za pi�� lat, je- Stosowane obecnie konstrukcje magi-
zaczyna si� on gwa"townie obniŻa�, gdy Ęli utrzyma si� obecna tendencja w pro- strali systemowych i okablowania w zwy-
procesory komputerów taktowane są dukcji pami�ci masowych), dzisiejszy k"ych komputerach nie wykluczają utra-
z cz�stotliwoĘcią bliską gigahercowi lub poziom b"�dów oznacza, Że nawet jed- ty danych. RównieŻ procesor nie jest
go przekraczającą. Prawdopodobieł
stwo norazowy zapis i odczyt dysku moŻe odporny na dzia"anie promieniowania
pomy"ki raz na miliard wydaje si� nie- by� obarczony pomy"ką  czyli moŻe si� kosmicznego. Zamiast próbowa� wyeli-
z"ym rezultatem, dopóki nie wykonuje to zdarzy� nawet podczas formatowa- minowa� b"�dy, niektóre systemy kom-
si� obliczeł
matematycznych. nia dysku, czynnoĘci niezb�dnej do puterowe dostosowują si� do Życia z ni-
Wi�kszoĘ� nowoczesnych urządzeł
przygotowania go do pracy. mi. Weęmy Internet. Linia kategorii T1,
cyfrowych charakteryzuje si� nawet InŻynierowie wiedzą, jak poradzi� so- archetypiczne juŻ superszybkie po"ącze-
mniejszym prawdopodobieł
stwem po- bie z problemami tego rodzaju. Od lat nie cyfrowe, dopuszcza jedną pomy"k�
pe"nienia b"�du. Dyski twarde mylą je- robili to na komputerach mainframe na milion bitów. Oznacza to prawdopo-
den bit informacji na 10, a nawet 100 bln i serwerach baz danych, stosując proce- dobieł
stwo wystąpienia trzech b"�dów
bitów podczas odczytu. Wolniejsze CD- dury weryfikacji i automatycznej korek- podczas kaŻdych 2 s po"ączenia, a moŻe
ROM-y robią b"ąd raz na bilion. Dla su- cji b"�dów. Weryfikacja, polegająca na nawet dziesiątki tysi�cy na sekund�
perszybkich nap�dów przenoszących wydestylowaniu z pliku  podpisu w skali ca"ego Internetu. KaŻdy jednak
300 mln bitów na sekund� takie wspó"- o wielkoĘci kilku bitów, umoŻliwia pakiet danych w�drujących wzd"uŻ linii
czynniki oznaczają pojawienie si� b"�du stwierdzenie, czy jakakolwiek informa- T1 podlega weryfikacji, która dopuszcza
co kilka dni nieustannej pracy. Wype"- cja przepad"a. Procedury naprawcze, przegapienie zaledwie jednego na 65 536
niony danymi CD-ROM naraŻony jest opierające si� na dodaniu dodatkowych b"�dnych pakietów, czyli prawdopodo-
na wystąpienie nie zauwaŻonego b"�du bitów do kaŻdego bajta danych, pozwa- bieł
stwo pomy"ki raz na 12 godzin. Po-
raz na 200 instalacji oprogramowania. lają odzyska� oryginalne informacje, nadto dane czeka dodatkowa weryfikacja
Jeszcze kilka lat temu, gdy dyski twar- gdy nawet 10% i wi�cej danych zosta"o u kresu w�drówki, odleg"ego nawet o tu-
de osiąga"y maksymalną szybkoĘ� trans- zniszczonych. Obie te metody, wraz zin i wi�cej w�z"ów. Gdy system w"ączo-
feru rz�du 40 mln bitów na sekund�, nie z korekcją b"�dów zapewnianą juŻ przez ny do Internetu wykryje b"�dne lub bra-
zauwaŻonego b"�du naleŻa"o si� spodzie- hardware dysków, umoŻliwiają popra- kujące pakiety (w�z"y potrafią, gdy mają
wa� nie cz�Ęciej niŻ raz na miesiąc. w� bezpieczeł
stwa danych miliard ra-  z"y dzieł
 , psu� nawet 30% ruchu),
Edytory tekstu i arkusze kalkulacyjne zy i wi�cej. Opisane procedury uznano wówczas uruchamia starannie opraco-
zapisują informacj� na dysku z regu"y za zbyt kosztowne i skomplikowane, by wany protokó", który domaga si� ponow-
kilka razy w ciągu minuty. Czynią to stosowa� je w komputerach osobistych. nego wys"ania brakujących bitów i
porcjami liczącymi milion bitów, tak Gdy jednak cena dysków twardych spa- umieszcza je we w"aĘciwym miejscu.
wi�c b"ąd pojawia si� przeci�tnie raz na da, a koszty pomy"ek rosną, kalkulacja Wyda si� nam dziwne, gdy w kompu-
kilka lat pracy. Strumienie danych op"acalnoĘci moŻe si� zmieni�. terach na biurkach lub w opiekaczach do
dęwi�kowych i wideo wymagają prze- RzeczywiĘcie, Apple Computer juŻ chleba zacznie si� stosowa� techniki wy-
pustowoĘci rz�du dziesiątków milio- rozwaŻa zastosowanie pami�ci z proce- nalezione dla wielkich koncernów i stra-
nów bitów na sekund� podczas sesji durami naprawczymi w kolejnej genera- tegicznych operacji wojskowych. Warto
trwających minuty, a nawet godziny. cji swych komputerów, mimo Że poje- jednak zda� sobie spraw�, Że odpowied-
Na dodatek wspó"czesne techniki kom- dynczy bit informacji w pami�ci RAM nio wyposaŻona osoba dysponuje dziĘ
presji powodują, Że pojedynczy b"�dny moŻe by� uszkodzony raz na wiele mi- wi�kszą mocą obliczeniową niŻ ca"y sys-
bit przyczynia si� niekiedy do  zepsu- liardów godzin pracy (zwykle na sku- tem kontroli lotów Stanów Zjednoczo-
cia informacji ukrytej w milionach in- tek promieniowania kosmicznego). Jed- nych 15 lat temu. Gdy niezawodno�
nych bitów. nak coraz wi�ksze zapotrzebowanie na sprz�tu dorówna rosnącej mocy oblicze-
Łle odczytane bity z pliku z danymi RAM zainstalowaną w systemie oznacza niowej procesorów, to by� moŻe powsta-
mogą by� wzgl�dnie nieszkodliwe (do- wzrost ryzyka. Statystyki pochodzące ną równieŻ systemy operacyjne, które nie
póki b"�dne dane nie zostaną zapisane z Micron Technology dowodzą, Że kom- b�dą  pada� co kilka dni lub tygodni.
na dysku). B"�dy wewnątrz programu puter wyposaŻony w 16 MB pami�ci Paul Wallich
�WIAT NAUKI Grudzieł
1999 31