DRENAÅ» LIMFATYCZNY
*przeprowadzany w celu ułatwienia przepływu chłonki u chorych z obrzękami chłonnymi
Chłonka powstaje w wyniku przenikania płynu pozakomórkowego do włosowatych naczyń
chłonnych umiejscowionych w przestzreniach międzykomórkowych.
Przemieszczaie chłonki=> węzły chłonne, pnie i przewody chłonne-> uchodzą do układu żylnego.
Przepływ chłonki uzależniony jest od:
*ilości powstałych płynów w przestrzeniach międzykomórkowych
*drożności przepływu płynów tkankowych z przestrzeni międzykomórkowych do włosowatych
naczyń krwionośnych
*czynników oddziałyujących na ruch chłonki w naczyniach, węzłach i przewodach chłonnych
!!Przeplyw chłonki zapewniają ruchy tkanek,
***głównie mięśniowej (pompa mięśniowa)
***skurcze naczyń chłonnych (pompa chłonna)
***fala tętna
Fizjologicznie przepływ chlonki zależy od skurczu mięśni szkieletowych, ruchów oddechowych
klatki piersiowej i działania tłoczni brzusznej, wywołującej działanie ssące w układzie chłonnym,
czynność ssącą serca, tętnienie naczyń tętniczych.
Drogi odpływu chłonki:
Przewód chłonny prawy
p.podobojczykowy
p.szyjny
p.śródpiersiowe
Przewód chłonny lewy
p.lędz
wiowe
¾ części ciaÅ‚a
Naczynia włosowate
Naczynia zbiorcze chlonne
Główne pnie chłonne
-lęz
wiowe
-jelitowe
-śródpiersiowe
-podobojczykowe
-szyjne
Naczynia i węzły głowy i szyi
GÅ‚owa
-węzły potyliczne
-w.przyuszne
-w.policzkowe
Szyja
-w.szyjne przednie
-szyjne głębokie
-szyjne powierzchowne
-podżuchwowe
-podbródkowe
-zagardłowe
-podgnykowe
-tchawicze
-nadmostkowe
-nadobojczykowe
Węzly i naczynia kończyny górnej
*Węzły powierzchowne
-Å‚okciowy powierzchniowy
-ramienno-piersiowy
-barku
*węzły głębokie
-Å‚okciowy
-promieniowe
-międzykostne
-ramienne
*jamy pachowej
-pachowe
*nadłopatkowe
Węzły i naczynia klatki piersiowej i grzbietu
-w.pachowe piersiowe
-w.piersiowo-nadbrzuszne
-splot chłonny otoczki brodawki
-w.pachowe i podłopatkowe
-w.kręgowe
Węzły i nazynia kończyny dolnej
-podkolanowe i pachwinowe
Rola układu chłonnego
-Nie do końa poznana
-Odgrywa rolę w mechanizmie odporności miejscowej
-Jest filtrem biologicznym w utrzymaniu miejscowej homeostazy
-Utrzymanie środowiska chemicznego w przestrzeni międzykomórkowej i chemizmu substancji
podstawowej
-Usuwanie i przetwarzanie produktów metabolicznych
-Usuwanie obumarłych i zmutowanych komórek
-Usuwanie obcych antygenowo bakterii, wirusów, grzybów, cząsteczek nieorganicznych
-Odprowadzanie wody, białek, metabolitów komórkowych
-Odprowadzanie do regionalnych węzłów antygenów gdzie zachodzi reakcja odpornościowa
-Szybkość odpływu jak i również objętość chłonki to nie tylko mechanizm przeciwobrzękowy, ale
szybkość eliminacji obcych antygenów i rozpoczęcie reakcji obronnych
-Chłonka zawiera migrujące komórki Langerhansa- ospowiedzialne za reakcje odpornościowe
-Obecność limfokinin odpowiadających za zdolności autoregulacyjne
Obrzęk chłonny
Nagromadzenie płynu w przestrzeni międzykomórkowej na skutek utrudnionego odpływu przez
naczynia chłonne w następstwie ich uszkodzenia
Wyróżniamy:
Pierwotny obrzęk chłonny(nieznana przyczyna) i Wtórny (wywołany wycięciem naczyń i węzłów
chlonnych, urazem mechanicznym, promieniami jonizujÄ…cymi, procesem nowotworowym
Nowotwór sutka  obrzęk kkg
Nowotwór szyjki macicy, skóry, prostaty  obrzęk kkd
Stadia obrzęku:
0 stopień->> bez objawów klinicznych, widoczny w badaniu obrazowym DRENAŻ
1 stopień->> miękka konsystencja, odwracalny, pozycje drenażowe(wysokie ułożenie) DRENAŻ
2 stopień->> zmiany tkankowe, wysokie uniesienie nie zmieni stanu DRENAŻ
3 stopień->>słoniowacizna, twardy obrzęk ze zmianami skórnymi BRAK DRENAŻU
Powikłania nieleczonego obrzęku chłonnego:
*Brak odpływu białek z przestrzeni międzykomórkowych powoduje wzrost ich ciśnienia,
które powoduje wzrost ciśnienia koloido-osmotycznego i wciąganie wody do
przestrzeniatrzymanie nadmiaru wody rozciąga tkanki i powoduje utratę ich napięcia. Może
to doprowadzić do zwłóknienia i powstania nieodwracalnego obrzęku z zatrzymaniem
recyrkulacji limfocytów
*Bogaty w białka obrzęk jest idealnym podłożem dla rozwoju gronkowców i paciorkowców
*SÅ‚oniowacizna
*NawracajÄ…ce stan zapalne
*Zmiany zwyrodnieniowe
*Ograniczenie ruchomości
*Uszkodzenie splotów nerwowych
*Naczyniomięsak limfatyczny
Czynniki sprzyjające rozwojowi obrzęku chłonnego
1.wzrost ciśnienia tętniczego
2.pojemnościowa niewydolność przepływu chłonki
3.wzrost ciśnienia żylnego
4.hemodynamiczna niewydolność przepływu chłonki
5.zwiększona przepuszczalność naczyń krwionośnych włosowatych wskutek stanów zapalnych,
pourazowych, zmniejszonego dopływu tlenu do tkanek, wzmożoną czynność naczyń, nadmierny
wysiłek mięśniowy
Odpływ chłonki można wspomagać fizjoterapeutycznie:
1.Czynny drenaż chłonny
wykorzystuje zjawisko pompy mięśniowej, ujmnego ciśnienia w klatce piersiowej, drenażu
przeponowego
2.Grawitacyjny drenaż chłonny
wykorzystujący siły grawitacji do przepływu chłonki, odpowiednie ułożenie kończyn i tułowia
3.Bierny drenaż chłonny
wykorzystanie mechanicznej kompresji za pomocą masażu ręcznego, urządzeń pneumatycznych,
elastycznych rękawów i pończoch
Wykonując drenaż limfatyczny należy pamiętać o doborze metod przez eliminowanie tych
czynników, które zwiększają tworzenie się płynów tkankowych
SÄ… to:
*Bodz
ce cieplne
*Nadmierna praca mięśniowa
*zbyt intensywny masaż drenujący może być za mocnym bodz
cem mechanicznym dla wrażliwych
naczyń chłonnych
*bezpieczne ciśnienie ucisku nie powino przekraczać 100g/cm2 (75mmHg)
Ma to szczególne znaczenie u corych, u których konieczne jest ostworzenie lub utworzenie dróg
odpływu chłonki.
ZASADY STOSOWANIA DRENAŻU zgodnie ze wskazaniami i p/wskazaniami
-zbyt wczesne wprowadzenie może doprowadzić do wzmożonego obrzęku
-uwaga w onkologii- pod kontrola lekarza!!!
-w przypadkach otopedycznych większa swoboda i duże efekty
Drenaż limfatyczny
*od obwodu w kierunk ujść żylnych
*pacjent w pozycji drenażowej (ułatwiając odpływ chłonki)
*bardzo wolny prąd chłonki wymusza wolne tempo wykonywania drenaży limfatycznego
*techniki wykonywać płynnie, wolno i miękko
*techniki muszą mieć charakter przepychający
*techniki wykonywane z umiarkowaną siłą aby nie doprowadzić do zbytniego rozgrzania tkanek
*czas trwania zabiegu (częściowy max 20', całościowy max 60min i może zostać skrócony)
*w czasie trwania zabiegu raz lub dwa razy opracować większe węzły chłonne
*można wykonywać codziennie
*obaszr ciała objęty drenażem uzależniony jest od stanu chorobowego i jednostki chorobowej oraz
od reakcji pacjenta na zabieg
W niektórych schorzeniach prz dużej wrażliwości pacjenta, zaleca sie prze pierwsze 3-7 zabiegów
opracowanie tylko i wyłącznie proksymalnych węzłów chłonnych a dopiero potem obejmować
stopniowo dystalne części.
*Ilość zabiegów w serii jest nieograniczona, uzależniona od postępów leczenia i schorzenia. W
niektórych schorzeniach, npw sklerodermie ( twardzina i skamienienie skóry i narządów
wewnętrznych) leczenie może trwać od kilku do kilkunastu miesięcy, a nawet kilka lat.
*Nie zaleca się łączenia technik drenażu z inymi tecnikami rozgrzewająymi (inne metody masażu)
TECHNIKI DRENAŻU LIMFATYCZNEGO
1.GÅ‚askanie-
 ogólne- przygotowanie dużego obszaru,
 miejscowe- wchodzi w skład właściwego zabiegu
 (powolne ruchy z dopasowaniemdo kształtu masowanej powierzchni z naciskiem nieco
większym niż w przypadku masażu klasycznego)
2.Rozcieranie
 A) KOLISTE zbliżone do techniki segmentarnej (3 razy w miejscu połączone z wyciśnięciem i
przesunięciem w przód)
 B) SPIRALNE zwiększenie siły nacisku przy przepchnięciu chłonki (ślimaczek, wyjście i
dołąćżęnie dłoni)
 3. Ugniatanie
 tylko podłużne bardzo wolne( technika bardzo podobna do masażu klasycznego połączona
zprzepchnięciem chłonki)! Mające na calu roluz
nienie i przepchnięcie chłonki. Odmianą
ugnaitania wykonywanego na twarzy jest ugniatanie szczypcowe.
4.Uciski- ruch o charakterze wyciskajÄ…cym wykoywany jedno- lub oburÄ…cz.
DRENAÅ» LIMFATYCZNY GRZBIETU
1. Przygotowanie pacjenta
Pacjent leży na kozetce w ułożeniu na brzuchu. Ręce lekko zgięte w stawach łokciowych i
lekko odwiedzione w stawach ramiennych ułożone są wzdłuż ciała. Jeżeli jednak będzie tak
wygodniej, pacjent może mieć ręce odwiedzione w stawach ramiennyc z dłońmi ułożonymi
pod czołem. Wałek ułożony na wysokości stawów skokowych. Masażsyta stoi z boku
kozetki, w razie konieczności przechodzi za głowę pacjenta.
2. Faza wstępna
1. GA
ASKANIE DOA
ÓW NADOBOJCZYKOWYCH.
2.GA
ASKANIE OD TH12 WZDA
UÅ» KR
GOSA
UPA A) NA BARKI
B) DO DOA
ÓW PACHOWYCH
3.GA
ASKANIE OD WYSOKO ÅšCI TH12 W LINIACH PACHOWYCH DO DOA
ÓW
PACHOWYCH.
4.GIMNASTYKA BARKÓW POA

CZONA Z ODDECHEM.
wdech pacjenta- unosimy barki, wydech-opuszczamy i dociskamy do kozetki.
5.ROZCIERANIE A)SPIRALNE(POSUWISTE) dołów nadobojczykowych obuburącz
B)KOLISTE węzłów pachowych jednorącz
C)KOLISTE tylna część dołu pachowego
Przechodzimy na drugą sronę kozetki i wykonujemy rozcierania koliste węzłów pachowych.
6ROZCIERANIE KOLISTE W
ZA
ÓW MI
DZYŻEBROWYCH TYLNYCH
( opracowanie przykręgowe) po jednej stronie kręgosłupa w dół . Przetawiamy ręce
powtarzamy opracowanie po drugiej stronie.
2. FAZA ODPROWADZANIA
1. Przepychanie palcami w kierunku węzłów pachowych( po skosie)
2.Rozcieranie koliste dwoma rękami w linii pachowej
Wykonać techniki po drugiej stronie technikę 1 i 2.
3.Rozcieranie spiralne dołów nadobojczykowych
4.Rozcieranie koliste węzłów pachowych (1 ręką, 2 rękami)
5.Przyśrodkowy brzeg łopatki i dolny kąt łopatki
Wykonać technikę 5 po drugiej stronie.
6.Uciski przestrzeniach międzyżebrowych
Przejść na drugą stronę w ykonać tą samą technikę.
7.Rozcieranie koliste węzłów międzyżebrowych tylnych(przykręgowo)
Przejść na drugą stronę i wykonać tę samą technikę.
Zakończenie
1.Głaskanie od TH12 wzdłuż kręgołupa na barki.
2.Głaskanie od Th12 do dołów pachowych.
3.Głaskanie w liniach pachowych do dołów pachowych.