IDZ DO
IDZ DO
PRZYKŁADOWY ROZDZIAŁ
PRZYKŁADOWY ROZDZIAŁ
Słownik
informatyczny
KATALOG KSIĄŻEK
KATALOG KSIĄŻEK
Autor: Piotr Adamczewski
KATALOG ONLINE
KATALOG ONLINE ISBN: 83-7361-645-4
Format: A5, stron: 288
ZAMÓW DRUKOWANY KATALOG
ZAMÓW DRUKOWANY KATALOG
TWÓJ KOSZYK
TWÓJ KOSZYK
Terminologia informatyczna w pigułce
DODAJ DO KOSZYKA
DODAJ DO KOSZYKA
Komputer to chyba najczę ciej spotykany w przedsiębiorstwach sprzęt biurowy.
Urządzenie to stało się niezbędnym narzędziem pracy każdego menedżera  poczta
CENNIK I INFORMACJE elektroniczna, przygotowanie dokumentów tekstowych, analiz i raportów czy też
CENNIK I INFORMACJE
poszukiwanie informacji w sieci  to obecnie czynno ci wykonywane codziennie przez
kadrę menedżerską. Pojęcia z dziedziny informatyki są coraz czę ciej używane podczas
ZAMÓW INFORMACJE
ZAMÓW INFORMACJE
O NOWO CIACH
O NOWO CIACH
spotkań biznesowych i wymieniane w artykułach branżowych. Nadal jednak sporo tych
pojęć brzmi dla większo ci uczestników tych spotkań bardzo tajemniczo.
ZAMÓW CENNIK
ZAMÓW CENNIK
 Słownik informatyczny to zbiór definicji podstawowych terminów związanych
z technologiami informatycznymi i gałęziami przemysłu związanymi z informatyką.
Uwzględnia zarówno budowę komputerów, jak i ich zastosowania w różnych
CZYTELNIA
CZYTELNIA
dziedzinach. Dzięki szerokiemu zakresowi tematycznemu słownik będzie przydatny
zarówno uczniom i studentom, jak i przedstawicielom kadry menedżerskiej,
FRAGMENTY KSIĄŻEK ONLINE
FRAGMENTY KSIĄŻEK ONLINE
przed którymi dynamiczny rozwój informatyki postawił nowe wyzwania.
Słownik zawiera hasła z następujących dziedzin:
" Budowa komputerów
" Zasady funkcjonowania komputerów
" Systemy operacyjne
" Oprogramowanie
" Sieci komputerowe
" Zastosowania komputerów
" Gałęzie przemysłu najsilniej związane z informatyką
Wydawnictwo Helion
ul. Chopina 6
44-100 Gliwice
tel. [phone]
e-mail: [e-mail]
E
EAI  akronim Enterprise �pplication eCard  polska firma, która autoryzuje
Integration. Rozwiązanie informatyczne i finansowo obsługuje blisko połowę trans-
integrujące aplikacje i dane w jeden spój- akcji krajowego rynku elektronicznego.
ny zestaw procesów biznesowych. Umoż-
ECM  akronim Enterprise Content
liwia współdzielenie danych między
Management. Klasa zintegrowanych sys-
wiele systemów informatycznych oraz
temów zarządzania zasobami informacyj-
automatyzację rozproszonych w ramach
nymi w przedsiębiorstwie czy instytucji.
firmy procesów biznesowych. Patrz Inte-
Stanowi wynik integracji funkcjonalnej
gracja.
i technologicznej takich rozwiązań jak
systemy integracji aplikacji i wymiany
EAN  akronim European �rticle Num-
danych (w tym systemy �RP), systemy
bering. Jeden ze standardów kodowania
zarządzania procesami oraz obiegiem
informacji o towarach, stosowany z ko-
dokumentów (ang. workflow), systemy
dem kreskowym. Składa się z 13 cyfr,
zarządzania danymi elektronicznymi
z których (w zależności od wersji) trzy
i zawartościami stron internetowych. Patrz
pierwsze określają kraj pochodzenia,
ERP, Zarządzanie wiedzą, ZSI.
pięć następnych  producenta, kolejne
 numer towaru, a ostatnia jest cyfrą
E-commerce  patrz Handel elektro-
kontrolną.
niczny.
EARN  akronim European �cademic
ECP  akronim Enhanced Capabilities
and Research Network. �uropejska Sieć
Port. Ulepszony w stosunku do standar-
Akademicka łącząca europejskie ośrodki
du Centronics port komunikacyjny, któ-
akademickie i powiązana z innymi sieciami
ry zapewnia dwukierunkową transmisję
tego typu, np. BITN�T. Polska jest do
danych całymi bajtami z szybkością do
niej podłączona od roku 1990 w ramach
1 Mb/s. Patrz Centronics, EPP.
internetu.
ECR  akronim Efficient Consumer
eBay  amerykańska firma świadcząca
Response. Strategia efektywnej obsługi
usługi w zakresie aukcji internetowych.
w łańcuchach dostaw klientów wytwa-
Przeglądanie ofert i udział w licytacji
rzających i sprzedających produkty czę-
jest bezpłatny, natomiast wystawienie
stego zakupu. Jej realizacja polega na
towaru na sprzedaż wiąże się z uiszcze- synchronizowaniu strumieni popytu
niem stosownej opłaty.
i podaży przy wykorzystaniu techniki
E-biznes (ang. electronic business)  ogól- wspólnego prognozowania, planowania
ny termin określający wszelkie formy
i uzupełniania zapasów. Patrz CPFR.
prowadzenia działalności gospodarczej
EDGE  akronim Enhanced Data Rates
(biznesu) wspomagane wykorzystaniem
for Global Evolution. Rodzaj transmisji
technologii i zasobów internetu. Patrz
radiowej o prędkości 300  400 Kb/s.
Handel elektroniczny.
Stosowana jest również przez polskich
operatorów telefonii komórkowej.
EDI
EDI  akronim Electronic Data Inter- wywanie rysunków. 2. �dytor działają-
change. Patrz Elektroniczna wymiana cy w trybie graficznym, w którym zarów-
danych.
no teksty, jak i inne dane przybierają
formę graficzną.
EDIFACT  akronim Electronic Data In-
terchange for �dministration Commerce
Edytor HTML  program umożliwiający
and Transport. Standard elektronicznej
tworzenie dowolnych dokumentów in-
wymiany danych opracowany w 1986 r.
ternetowych w standardzie języka HTML,
przez ONZ dla administracji, handlu
np. stron WWW. Przykładem mogą być
i transportu. Patrz Elektroniczna wymia-
programy FrontPage, Dreamweaver czy
na danych.
polski Pajączek. �dytory HTML dzielą
się na edytory wizualne (w których two-
EDM  akronim Electronic Document
rzona strona od razu wyświetlana jest
Management. Patrz Zarządzanie wiedzą.
w końcowej postaci) oraz edytory kodu
EDP  akronim Electronic Data Proc-
HTML (wspomagające tworzenie stron
essing. Termin elektroniczne przetwarza-
WWW na poziomie kodu HTML,
nie danych (EPD) wyszedł już z użycia
z ewentualnym nieinteraktywnym pod-
na rzecz określenia przetwarzanie da-
glądem finalnej postaci strony).
nych. Patrz Przetwarzanie danych.
Edytor n t (ang. music editor, score
EDR Bl etooth  akronim Enhanced
editor)  specjalizowany edytor graficz-
Data Rate. Nowa wersja technologii
ny, umożliwiający komputerowe opra-
Bluetooth, która pozwala na transmisję
cowywanie zapisu nutowego. W połącze-
z prędkością do 2,1 Mb/s, a więc ponad
niu z syntezatorem tworzy wyposażenie
dwa razy szybciej niż oferowana do-
podstawowego warsztatu pracy wielu
tychczas. Patrz Bluetooth.
współczesnych twórców muzyki.
Ed kacja informatyczna (ang. computer
Edytor tekst (ang. word processor) 
science education)  kompleks działań
oprogramowanie użytkowe umożliwiają-
zmierzających do wyposażenia obecnych
ce przetwarzanie (tworzenie i edytowa-
i potencjalnych użytkowników rozwią-
nie) oraz drukowanie tekstu. Programy
zań informatycznych w konieczną wiedzę
te oferują m.in. funkcje formatowania
i umiejętności praktyczne. W Polsce roz-
dokumentów (np. zmiana czcionki, ukła-
poczyna się ona w klasach IV  VI szkoły
du strony), sprawdzanie pisowni, wy-
podstawowej i kontynuowana jest na
szukiwanie synonimów, wstawianie gra-
poziomie gimnazjum i szkoły średniej.
fiki utworzonej w innym programie,
Zawodową specjalizację informatyczną
edytowanie wzorów matematycznych,
można uzyskać na specjalistycznych kur-
drukowanie korespondencji seryjnej itp.
sach lub podczas studiów na kierunkach
Standardami światowymi w tym zakre-
informatycznych uniwersytetów, poli-
sie stały się edytory Word firmy Microsoft
technik, akademii ekonomicznych czy
oraz WordPerfect firmy Corel.
uczelni biznesowych.
Edytor ekranowy (ang. screen editor) Edytor wierszowy (ang. line editor)  ro-
 rodzaj edytora, który umożliwia pracę dzaj edytora, w którym w danej chwili
na całej zawartości ekranu monitora. można poprawiać tylko jeden wiersz, co
Określenie to dotyczy trybu pracy, a nie sprawia, że praca jest mniej wygodna
rodzaju zastosowań.
niż w edytorze ekranowym. Obecnie wy-
szedł prawie całkowicie z użytkowania.
Edytor graficzny (ang. graphic editor)
Przykładami są edytor języka BASIC
 1. �dytor umożliwiający opraco-
56
Eksploracja danych
w komputerze ZX Spectrum oraz edytor śniejszymi 16-bitowymi standardami
�DLIN, będący częścią składową sys- ISA. Opracowana przez firmy Hewlett-
temu MS-DOS. -Packard, Olivetti, Compaq i ALR jako
konkurencyjna wobec rozwiązania MCA,
eE rope  inicjatywa Komisji �uropej-
opracowanego przez firmę IBM. Osiągana
skiej i państw członkowskich mająca na
przepustowość dochodziła do 30 MB/s.
celu modernizację gospodarki w krajach
Patrz MCA.
Unii �uropejskiej w ramach wizji społe-
czeństwa informacyjnego. Patrz Społe- Ekran (ang. screen)  1. Powierzchnia
czeństwo informacyjne. ekranu komputerowego, na której wy-
świetlany jest obraz. 2. Wyświetlany przez
EGA  patrz Karta graficzna.
komputer obraz, obszar roboczy. Patrz
CRT, LCD.
Egeria  zintegrowany system infor-
matyczny klasy �RP autorstwa polskiej
Ekran ciekłokrystaliczny  patrz LCD.
firmy ComArch. Oferowany jest średnim
i dużym przedsiębiorstwom na większości Ekran dotykowy (ang. touch screen)
dostępnych platform sprzętowych z gra-  ekran, który reaguje na dotyk. Znaj-
ficznym interfejsem użytkownika w archi- duje zastosowanie np. w punktach in-
tekturze klient-serwer. Kilkanaście wdro- formacyjnych i biurach podróży. Sta-
żeń w różnym stadium zaawansowania nowi istotny element tzw. rozwiązania
(kilka wdrożeń na świecie). Patrz ZSI. przyjaznego użytkownikowi.
E-handel  patrz Handel elektroniczny. Ekran plazmowy (ang. plasma screen)
 płaski ekran, na którym dane wy-
EIP  akronim Enterprise Information
świetlane są w postaci matrycy komórek,
Portal. Patrz Portal korporacyjny.
z których każda tworzy świecący punkt
emisji gazu plazmowego (zwykle neonu).
EIR  akronim Excess Information Rate.
Parametr określający maksymalną prze-
E-książka (ang. e-book)  elektronicz-
pustowość łącza, gdy inni użytkownicy
ne urządzenie przenośne, które pozwala
nie są aktywni. Patrz CIR.
wyświetlać zawartość pamięci, np. tekst
książki. Jego zawartość można dołado-
EIS  akronim Executive Information
wywać poprzez wymianę odpowiednich
Systems. Informatyczne systemy wspo-
plików, pochodzących np. z internetu.
magające podejmowanie decyzji przez
naczelne kierownictwo przedsiębiorstw
Ekspediowanie (ang. upload)  ope-
i instytucji. Systemy te określa się niekie-
racja wysyłania pliku za pośrednictwem
dy jako: bieżące przetwarzanie anali-
sieci z własnego stanowiska użytkow-
tyczne (ang. OLAP  On-Line �nalitical
nika do odległego komputera.
Processing), narzędzia analizy wielo-
wymiarowej (ang. MDA  Multidimen- Eksploracja danych (ang. data mining)
sional �nalysis), eksploracja danych  mechanizmy agregacji i dezagregacji
(ang. DM  Data Mining) lub inteligentne danych stosowane w ramach hurtowni
agenty (ang. IA  Intelligent �gents). danych oraz w procesie odkrywania
Patrz ZSI. nowych znaczących korelacji między
danymi w ramach złożonych transakcji
EISA  akronim Extended Industry
biznesowych. Wykorzystywane jest
System �rchitecture. Rozszerzona, otwarta
w tym oprogramowanie klasy DSS, �IS
(z 32-bitową szyną danych) architektura
czy OLAP. Patrz Hurtownia danych.
komputera klasy IBM PC zgodna z wcze-
57
Eksplorator Windows
Eksplorator Windows  program na- łowego, informacyjnego i finansowego,
rzędziowy systemu operacyjnego MS składających się na podstawową wy-
Windows, który umożliwia zarządzanie kładnię logistyki, stanowią podstawową
plikami, folderami i napędami dysków płaszczyznę realizacji elektronicznej go-
komputera. Patrz Program narzędziowy. spodarki. �-gospodarka stała się kluczo-
wym elementem cywilizacji informa-
Ekstranet (ang. extranet)  rozszerze-
tycznej i warunkuje również globalizację
nie sieci wewnętrznej (LAN) bądz
intra-
gospodarki. Uważana jest za najbardziej
netu w danej firmie lub instytucji, bazują-
perspektywiczną koncepcję rozwoju
ce na technologii internetu. Umożliwia
gospodarczego, zwiększenia konkuren-
on np. zewnętrzny dostęp do zasobów
cyjności i innowacyjności gospodarki.
sieci przedsiębiorstwa wybranym partne-
Wpływa ona w zasadniczy sposób na wa-
rom handlowym lub klientom z zachowa-
runki życia, pracy i nauki. Prowadzi do
niem wysokiego stopnia bezpieczeństwa
powstawania nowych rynków zaopatrze-
danych. Dostęp do sieci może być dar-
nia, kooperacji i sprzedaży dóbr, zmie-
mowy lub odpłatny w części albo w całości.
niając w ten sposób strukturę i funkcjo-
Elastyczność (ang. flexibility)  pożąda- nowanie całej gospodarki. Przyczynia się
na cecha każdego systemu komputerowe- do tworzenia zupełnie nowych usług
informatycznych, a także powstawania
go, a w szczególności oprogramowania,
nowych metod pracy i handlu, a tym sa-
oznaczająca łatwość przystosowania
mym do tworzenia nowych miejsc pracy.
systemu do zmieniających się warunków
Patrz Społeczeństwo informacyjne.
pracy lub wymagań użytkowników.
Osiąga się ją m.in. przez parametryzację
Elektroniczna maszyna cyfrowa (ang.
programu (systemu). Patrz Rekonfigu-
computer)  pierwotne określenie kom-
rowalność.
putera w języku polskim. Obecnie termin
ten wyszedł z użycia. Patrz Komputer.
E-learning  proces nauczania wspoma-
gany technologią informatyczną (głów-
Elektroniczna tapeta (ang. dyna wall)
nie internetową i multimediami). Wystę-
 jedno z zastosowań grafiki kompute-
puje w paru odmianach: samokształcenie
rowej, polegające na generowaniu obra-
(bez kontaktowania się słuchacza z na-
zów na wielkich ekranach, stanowiące
uczycielem), szkolenie asynchroniczne
wystrój wnętrz pomieszczeń.
(tempo szkolenie jest określane przez
ucznia), szkolenie synchroniczne (wspól- Elektroniczna wymiana danych (ang.
ne tempo dla wszystkich słuchaczy  �DI  Electronic Data Interchange)
tzw. wirtualna klasa) lub szkolenie mie-  system wymiany danych w standardzie
szane (wspomagane tradycyjnymi for- UNI �DIFACT przy użyciu sieci kompu-
mami nauki  ang. blended learning). terowych. Rozwiązanie upowszechniane
Patrz LCMS. od końca lat 70., kiedy zaczęto wykorzy-
stywać sieci informatyczne do wymiany
Elektroniczna gospodarka (ang. digital
standardowych dokumentów w postaci
economy)  wykorzystywanie techno-
elektronicznej między kontrahentami,
logii informatycznych i elektronicznego
np. zamówień, awizów dostaw, rachun-
przepływu danych w procesach gospo-
ków itp.
darki rynkowej do realizacji dowolnej
transakcji dotyczącej gospodarki (stąd
Elektroniczne p blikowanie (ang. elec-
niekiedy określenie e-gospodarka). Sys- tronic publishing)  tworzenie doku-
temowe i zintegrowane rozwiązania prze- mentów z wykorzystaniem techniki
pływu strumieni gospodarczych: materia- multimedialnej oraz hipertekstu i upo-
58
Em lacja
wszechnianie ich za pomocą mediów  M zostały zaniechane na rzecz wytwa-
informatycznych (w tym w internecie). rzania maszyn tzw. Jednolitego Systemu
Patrz Strona WWW. (maszyna JS-1032), odpowiedników serii
IBM 360/370. W latach 80. odbywała się
Elektroniczne zak py (ang. electronic
głównie produkcja kalkulatorów oraz
shopping)  sposób zakupu towarów
montaż komputerów klasy IBM PC AT.
i usług za pośrednictwem internetu.
Patrz Handel elektroniczny. ELWRO 800 J nior  komputer szkol-
ny produkowany w latach 80. przez Z�
Elektroniczny pieniądz (ang. electronic
�lwro we Wrocławiu. Wyposażony był
money, electronic cash)  bezgotów-
w mikroprocesor Z80 i system operacyj-
kowa obsługa transakcji finansowych
ny CP/J. W jednym z trybów pracy
wykonywana za pomocą kart płatniczych
emulował popularny mikrokomputer ZX
i kredytowych. Rozwiązanie to stanowi
Spectrum. Patrz ZX Spectrum.
coraz powszechniejszy sposób realizo-
wania transakcji handlowych w internecie ELZAB  polska firma elektroniczna
i przyczynia się do dynamicznego roz- z Zabrza, która w latach 80. produkowała
monitory, mikrokomputery (m.in. Meri-
woju handlu elektronicznego. Patrz
tum) i stacje przygotowywania danych.
Handel elektroniczny.
E-mail  patrz Poczta elektroniczna.
Elektroniczny portfel (ang. cyber wallet)
 sposób płatności w ramach handlu
EMC  patrz Elektroniczna maszyna
elektronicznego polegający na regulowa-
cyfrowa.
niu należności z konta, którego zawar-
tość można na bieżąco uzupełniać. Jako Emotikony (ang. emoticons)  zestaw
zamiennik stosowany jest również termin symboli wyrażających emocje i wykorzy-
portmonetka elektroniczna. Patrz Han- stywanych w wiadomościach przesyłanych
del elektroniczny. pocztą elektroniczną, grupach dyskusyj-
nych i w SMS-ach. Np. ;-)  żartuję, M:-)
Elektronika (ang. electronics)  dzie-
 pozdrawiam, {};  bez komentarza.
dzina nauki, techniki i przemysłu zaj-
Patrz Poczta elektroniczna, SMS.
mująca się urządzeniami elektronicz-
nymi i dostarczająca układy scalone do EMS  akronim 1. Enhanced Memory
produkcji komputerów i sprzętu towa- Specification. Standard definiujący sposób
rzyszącego. Jej praktyczne osiągnięcia stronicowanego dostępu do obszaru pa-
warunkują rozwój informatyki. Patrz mięci znajdującego się w przestrzeni ad-
Informatyka. resowej komputera PC poza granicą 1
MB, wyznaczaną przez procesory IA-32
Eliksir  system realizacji transakcji
działające w trybie rzeczywistym. 2. En-
międzybankowych, w którym dane prze-
hanced Message Service. Rozszerzony
syłane są w postaci elektronicznej.
standard SMS, który pozwala przesyłać
animacje, sformatowany tekst oraz
ELWRO  Wrocławskie Zakłady �lek-
dzwonki telefonów GSM. Patrz SMS.
troniczne (Z� �lwro) działające w okre-
sie 1958  1990. W latach swojego roz-
Em lacja (ang. emulation)  progra-
kwitu czołowy producent komputerów
mowa symulacja zachowań określonego
w bloku państw �uropy Środkowej
sprzętu lub oprogramowania, odbywa-
i Wschodniej, np. modeli serii Odra 1200
jąca się na komputerze lub w systemie
i 1300. W końcu lat 70. zaawansowane
innego typu. Patrz Emulator.
plany produkcji własnego minikomputera
59
Em lator
Em lator  program lub urządzenie EOT  akronim End Of Thread. Stoso-
zastępujące działanie innego programu wany przez autorów listów interneto-
lub urządzenia. Patrz Emulacja. wych w celu oznajmienia chęci zakoń-
czenia dyskusji na dany temat.
Encyklopedia m ltimedialna  patrz
Wydawnictwa multimedialne. EPD  akronim Elektroniczne Przetwa-
rzanie Danych. Skrót praktycznie wyszedł
Energy Star  symbol nadawany
z użycia na rzecz terminu  przetwarzanie
urządzeniom i komponentom, wskazujący
danych . Patrz Przetwarzanie danych.
na ich projektowanie z uwzględnieniem
małego zużycia energii, np. w przypadku ePolska  polski program w zakresie
dłuższego braku aktywności przechodzą inicjowania i upowszechniania działań
one w stan  uśpienia . w zakresie budowy społeczeństwa in-
formacyjnego. Patrz eEurope, Społe-
ENIAC  akronim Electronic Numerical
czeństwo informacyjne.
Integrator �nd Calculator. Uznawany
do niedawna za pierwszy na świecie EPOS  akronim Electronic Point Of
cyfrowy komputer, zbudowany w USA Sale. Rozwiązanie informatyczne, które
w roku 1946. Wykorzystywał około 18 aktualizuje stan zapasów i gotówki za
000 lamp elektronowych i 6000 prze- pomocą zapisów elektronicznych, wyko-
kaz
ników. Osiągając wydajność około rzystując dane z operacji bieżących, np.
5000 dodawań liczb dziesiętnych na terminal kasowy zdolny do odczytywa-
sekundę, oddał duże usługi przy obli- nia kodu kreskowego.
czeniach balistycznych i jądrowych.
EPP  akronim Enhanced Parallel Port.
Zajmował ponad 150 m3, a pobór mocy
Szybszy następca portu równoległego
wynosił 130 kW.
typu Centronics stosowany w kompute-
ENIGMA  niemiecka mechaniczna rach osobistych. Zapewnia dwukierun-
maszyna szyfrująca z czasów II wojny kową szybkość przesyłania do 500 Kb/s
światowej, której szyfr złamali Polacy: (Centronics do 150 Kb/s). Patrz Centro-
M. Rejewski, J. Różycki i H. Zygalski. nics, ECP.
Ich osiągnięcia posłużyły A. Turingowi
E-proc rement  obszar e-biznesu do-
do dalszych prac nad automatyzacją
tyczący zaopatrzenia materiałowego nie-
procesów deszyfrowania niemieckich
zbędnego do procesów produkcji (su-
depesz kodowanych.
rowce, podzespoły, prefabrykaty) oraz
Enter  klawisz na klawiaturze kom- uzupełnianie zasobów biurowych (mate-
putera używany do zatwierdzania (ak- riały piśmiennicze, papier, akcesoria fak-
ceptacji) poleceń lub ich opcji. W edyto- sowe, komputerowe itp.). Patrz E-biznes.
rach tekstu wymusza najczęściej zmianę
EPROM  akronim Erasable Program-
wiersza (akapitu). Patrz Akceptacja.
mable Read Only Memory. Rodzaj elek-
trycznie kasowalnej i programowanej
EOF  akronim End Of File. Oznaczenie
pamięci ROM. Patrz ROM.
końca pliku dyskowego lub taśmowego.
EPSON  znana firma produkująca
EOL  akronim End Of Line. Ozna-
drukarki, dla których został ustanowio-
czenie końca wiersza pliku. Zazwyczaj
ny pewien standard kodów sterujących.
znacznik końca wiersza składa się z pary
znaków CR/LF (kody: 13, 10; standard
DOS) lub z pojedynczego znaku LF (kod:
10, standard UNIX).
60
ESP
Era GSM  polski operator telefonii ko- integracja danych i procedur, elastyczność
mórkowej świadczący usługi w ramach funkcjonalna i strukturalna, otwartość,
częstotliwości 900/1800 MHz. Patrz GSM. zaawansowanie merytoryczne i techno-
logiczne. Światową czołówkę dostaw-
Ergonomia (ang. ergonomics)  nauka
ców stanowią firmy: SAP, IFS i Oracle.
zajmująca się dostosowaniem środowi-
Patrz ERP II, ZSI.
ska pracy, maszyn i urządzeń do potrzeb
człowieka i analizą czynników warun- ERP II  rozwinięta klasa systemów �RP,
kujących możliwie wydajną i zdrową
w której podstawowym komponentem
pracę. W odniesieniu do pracy przy
jest powszechne wykorzystywanie tech-
komputerze ważne są m.in. następujące
nologii internetowych oraz standardu
elementy: wygodne krzesło, odpowiedni
języka XML. Pozwala to na pełną inte-
monitor (który nie migocze i nie odbija
rakcję systemu z otoczeniem nie poprzez
światła zewnętrznego), właściwe oświe- eksport i import danych, lecz prawdziwą
tlenie i ułożenie użytkowanych podczas
wymianę danych w trybie online, a w re-
pracy dokumentów, temperatura w gra- zultacie  na optymalizację procesów
nicach 22  24 st. C, dobra wentylacja,
biznesowych w relacjach przedsiębiorstwo
odpowiednio częste przerwy w pracy.
 partnerzy. Wśród tych procesów wy-
różnia się procesy operacyjne i finansowe
ERM  akronim E-business Relationship
w zakresie księgowości, zakupów, sprze-
Management. Klasa systemów informa-
daży, produkcji itp. Przykładem mogą być
tycznych wspomagających zarządzanie
systemy: mySAP �RP, MFG/PRO e2B,
relacjami w e-biznesie. Swoim zakresem
iBaan (Baan V), iScala. Patrz ERP.
funkcjonalnym obejmuje zintegrowany
łańcuch dostaw, hurtownie danych oraz
Esc (ang. escape)  klawisz na klawia-
system �RP. Przykładem może być
turze komputera pozwalający najczęściej
system mySAP CRM firmy SAP. Patrz
na wycofanie się z uprzednio wybranej
CRM, ERP.
operacji lub przerwanie jej działania.
ERP  akronim Enterprise Resource
ESDI  akronim Enhanced System
Planning. Klasa systemów informa-
Device Interface. Jeden z wydajnych
tycznych wspomagających zarządzanie
standardów obsługi dysków stałych,
w przedsiębiorstwach i instytucjach. Sta-
stanowiący swego czasu konkurencję wo-
nowi rozwinięcie standardu MRP II
bec SCSI. Obecnie całkowicie wycofa-
o funkcje ekonomiczno-planistyczne. Opty-
ny z użytku i zastąpiony przez standard
malizuje procesy zarówno wewnętrzne,
ID�. Patrz SCSI, IDE.
jak i zachodzące w otoczeniu firmy po-
ESM  akronim Enterprise Storage Ma-
przez oferowanie gotowych narzędzi
pozwalających na automatyzowanie wy- nagement. System zarządzania pamię-
ciami w firmie. Obejmuje analizę wy-
miany danych z kooperantami w całym
magań dotyczących pamięci masowych,
łańcuchu logistycznym. Swoim zakresem
obejmuje planowanie wszystkich zaso- a także wykonywanie okresowych kopii
plików i baz danych z uwagi na wymogi
bów przedsiębiorstwa, takich jak zasoby
bezpieczeństwa.
rzeczowe (materiały i produkty), ludzkie
oraz finansowe. Umożliwia m.in. utrzy-
ESP  akronim Enhanced Serial Port.
mywanie zapasów na odpowiednim po-
Ulepszony port szeregowy do komuniko-
ziomie i przejrzystość procesu produkcji.
wania się urządzeń peryferyjnych, np.
Centralną częścią systemów �RP jest
myszy lub modemu. Pozwala na przesy-
wspólna baza danych, integrująca wszyst-
łanie danych z prędkościami dochodzą-
kie moduły funkcjonalne. Zestaw cech
cymi do kilkuset kb/s. Patrz Port.
systemu: kompleksowość funkcjonalna,
61
ESS
ESS  akronim Enterprise Support EUROPEN  akronim EURopean forum
System. System informatyczny wspo- for OPEN Systems. �uropejskie Forum
magający bieżące zarządzanie przedsię- Systemów Otwartych. Patrz System otwarty.
biorstwami i instytucjami. Patrz ZSI.
Ewol cja SIZ  rozwój systemów infor-
E-tailer  określenie firmy trudniącej się
matycznych zarządzania w ujęciu chrono-
sprzedażą detaliczną poprzez internet
logicznym: a) ewidencyjno-transakcyjne
w ramach handlu elektronicznego. Patrz
(ang. TPS  Transaction Processing Sys-
Handel elektroniczny.
tems); b) informacyjno-decyzyjne (ang. MIS
Ethernet  standard sieci lokalnej o prze-  Management Information Systems);
pustowości 10 Mb/s, opracowany w roku c) wspomagania decyzji (ang. DSS 
1975 przez firmy Xerox, Digital i Intel. Decission Support Systems); d) eksper-
Rozwinięty do postaci Fast �thernet ckie (ang. �S  Expert Systems); e) in-
(przepustowość 100 Mb/s) oraz Gigabit formowania kierownictwa (ang. �IS 
i 10-Gigabit �thernet (1000 Mb/s, 10 Executive Information Systems); f) sztuc-
Gb/s). Struktura sieci może być gwiaz
dzi- znej inteligencji (ang. AIS  �rtificial
sta (z koncentratorami łączącymi) lub Intelligence Systems); g) zintegrowane
gwiaz
dzista punkt-punkt z komutacją systemy informatyczne (ang. IMIS  In-
(z koncentratorami przełączającymi). Me- tegrated Management Information Systems).
dium fizycznym może być przewód kon-
eXanto  automat telefoniczny Teleko-
centryczny (�thernet), skrętka miedziana
munikacji Polskiej SA, który umożliwia
(�thernet, Fast �thernet, Gigabit �ther-
za pomocą specjalnej karty chipowej wy-
net) albo światłowód wielo- lub jedno-
syłanie poczty elektronicznej (do 250
modowy (�thernet, Fast �thernet, Gigabit
znaków) i SMS-ów (do 160 znaków).
�thernet).
Excel  patrz Microsoft Excel.
E-trade  sprofilowanie marketingu
firmy w celu zawierania transakcji han-
Exchange  patrz Microsoft Exchange.
dlowych poprzez internet. Patrz Handel
Excite  popularna wyszukiwarka inter-
elektroniczny.
netowa autorstwa firmy o tej samej na-
Etykieta  1. Nazwa identyfikująca
zwie, która została w roku 1999 wykupio-
(volume label) dyskietkę lub dysk sta-
na przez amerykańską firmę At Home.
ły, którą nadaje się w trakcie procesu
EXE  skrót od EXEcutable. Nazwa
formatowania. W systemie operacyjnym
rozszerzenia pliku jako rodzaju pliku
MS-DOS ukazuje się po wydaniu pole-
wykonywalnego, tj. zawierającego pro-
cenia vol (o ile wcześniej została utwo-
gram, np. tytus.exe.
rzona w czasie formatowania nośni-
ka/partycji lub za pomocą polecenia
Expanded memory  patrz EMS.
label). 2. Miejsce w programie (label),
Explorer  patrz Internet Explorer.
do którego można się odwołać (wykonać
skok).
Extended memory  patrz Pamięć roz-
szerzona.
E dora  popularny program obsługi
poczty elektronicznej opracowany przez
Extranet  patrz Ekstranet.
firmę Qualcomm. Znajduje zastosowanie
na gruncie komputerów klasy IBM PC
E-zine  akronim Electronic Magazine.
oraz Macintosh. Mimo stosunkowo małego
Rodzaj elektronicznego czasopisma roz-
spopularyzowania wśród internautów pro- syłanego jedynie do subskrybentów pocztą
gram ten jest w dalszym ciągu rozwijany.
elektroniczną lub dostępnego w internecie.
62