PODZIAŁ PIONOWY KONTA WYNIK FINANSOWY

WYNIK FINANSOWY TO RÓśNICA POMIĘDZY

PRZYCHODAMI A KOSZTAMI.

PRZYCHODY TO WIARYGODNIE OKREŚLONE

KORZYŚCI OSIĄGNIĘTE W OKRESIE

SPRAWOZDAWCZYM W FORMIE ZWIĘKSZENIA

WARTOŚCI AKTYWÓW LUB ZMNIEJSZENIA

WARTOŚCI ZOBOWIĄZAŃ, KTÓRE PROWADZĄ DO

WZROSTU KAPITAŁU WŁASNEGO.

KOSZTY TO WIARYGODNIE OKREŚLONE

ZMNIEJSZENIA OSIĄGNIĘTYCH KORZYŚCI

W OKRESIE SPRAWOZDAWCZYM W FORMIE

ZMNIEJSZENIA WARTOŚCI AKTYWÓW (NP.ICH

ZUśYCIA) LUB ZWIĘKSZENIA WARTOŚCI

ZOBOWIAZAŃ, KTÓRE PROWADZĄ DO

ZMNIEJSZENIA KAPITAŁU WŁASNEGO.

PODZIAŁ PIONOWY KONTA WYNIK FINANSOWY

KOSZTY ZMNIEJSZAJĄ

PRZYCHODY ZWIĘKSZAJĄ

WYNIK FINANSOWY

WYNIK FINANSOWY

WYNIK FINANSOWY

-

+

PODATEK DOCHODOWY

ZMNIEJSZA

WYNIK FINANSOWY

PODZIAŁ PIONOWY KONTA WYNIK FINANSOWY

WYNIK FINANSOWY

KOSZT WYTWORZENIA

PRZYCHODY ZE SPRZEDAśY

SPRZEDANYCH PRODUKTÓW

PRODUKTÓW

WARTOŚĆ ZAKUPU

PRZYCHODY ZE SPRZEDAśY

SPRZEDANYCH TOWARÓW

TOWARÓW

WARTOŚĆ ZAKUPU

PRZYCHODY ZE SPRZEDAśY

SPRZEDANYCH MATERIAŁÓW

MATERIAŁÓW

POZOSTAŁE KOSZTY

POZOSTAŁE PRZYCHODY

OPERACYJNE

OPERACYJNE

KOSZTY FINANSOWE

PRZYCHODY FINANSOWE

STRATY NADZWYCZAJNE

ZYSKI NADZWYCZAJNE

DZIAŁALNOŚĆ GOSPODARCZA

DZIAŁALNOŚĆ OPERACYJNA

DZIAŁALNOŚĆ FINANSOWA

PODSTAWOWA

POZOSTAŁA

HANDLOWA

PRODUKCYJNA

USŁUGOWA

Zdarzenia

nadzwyczajne

DZIAŁALNOŚĆ FINANSOWA

Jest to działalność związaną

z przeprowadzaniem przez jednostkę

operacji finansowych, które polegają

w szczególności na:

•

udzielaniu i zaciąganiu pożyczek,

•

obrocie papierami wartościowymi,

•

inwestowaniu środków pieniężnych,

•

naliczaniu odsetek od należności

i zobowiązań.

DZIAŁALNOŚĆ OPERACYJNA

Obejmuje podstawową działalność

przedsiębiorstwa, zgodną ze statutem

lub umową, związaną z produkcją

dóbr, handlem czy świadczeniem

usług oraz pozostałą działalność

operacyjną, związaną pośrednio

z podstawową działalnością jednostki.

Z każdym rodzajem działalności związane

są odpowiednie przychody i koszty.

W szczególności na wynik finansowy

jednostki wpływać będą:

•

przychody i koszty podstawowej

działalności operacyjnej,

•

przychody i koszty pozostałej

działalności operacyjnej,

•

przychody i koszty działalności

finansowej.

Przychody z podstawowej

działalności operacyjnej

• Przychody ze sprzedaży produktów

(usług)

Kwoty należne za sprzedane produkty (usługi),

udokumentowane kopią faktury wystawionej

dla odbiorcy, bez względu na to czy zostały

one faktycznie zapłacone, stanowiące iloczyn

ilości sprzedanych wyrobów i jednostkowej

ceny sprzedaży netto (bez VAT)

• Przychody ze sprzedaży towarów

(materiałów)

Pozostałe przychody operacyjne

Do tej grupy zaliczamy przychody z tytułu:

-

prowadzonej przez jednostkę działalności

socjalnej,

-

zbycia środków trwałych, środków trwałych

w budowie i wartości niematerialnych

i prawnych,

-

odpisania przedawnionych, umorzonych

i nieściągalnych zobowiązań,

-

otrzymania odszkodowań, kar i darowizn.

Przychody finansowe

Zaliczamy do nich:

•

naliczone i otrzymane odsetki z tytułu

udzielonych pożyczek, odsetki od środków

na rachunkach bankowych, od lokat

terminowych, odsetki od należności (w tym

z tytułu zwłoki w zapłacie),

•

otrzymane dywidendy od posiadanych akcji

lub udziałów w innych podmiotach,

•

prowizje od udzielonych pożyczek,

•

dodatnie różnice kursowe,

•

zyski ze zbycia inwestycji finansowych.

Zdarzenia nadzwyczajne

Zyski nadzwyczajne - powstają poza zwykłą działalnością jednostki, w wyniku zdarzeń i transakcji incydentalnych (losowych), trudnych do przewidzenia, występujących poza zwykłym ryzykiem prowadzenia

działalności.

Przykłady:

- otrzymane przez przedsiębiorstwo odszkodowania

za straty spowodowane pożarem, powodzią czy

kradzieżą składników majątku;

- odzyskane po zdarzeniach losowych odpady

użytkowe.

Jakie to przychody?

Lp.

Wyszczególnienie przychodów

1.

Odsetki od środków zgromadzonych na rachunku bankowym.

2.

Przychody ze sprzedaży towarów.

3.

Odsetki od udzielonej pożyczki.

4.

Przychody ze sprzedaży maszyny produkcyjnej zaliczanej przez jednostkę do środków trwałych.

5.

Otrzymana dywidenda z tytułu posiadania akcji Spółki „X”.

6.

Otrzymane odszkodowanie z tytułu nieterminowej realizacji dostawy zakupionych towarów.

7.

Przychody ze sprzedaży usług.

8.

Dyskonto weksla obcego.

9.

Odsetki od lokaty terminowej.

10

Otrzymane odszkodowanie z tytułu strat spowodowanych kradzieżą.

Pojęcie kosztu, wydatku, straty

Koszt reprezentuje wartość utraconą dla

osiągnięcia innej wartości.

Wyraża w pieniądzu celowe gospodarczo

lub społecznie uzasadnione zużycie

składników majątku, usług obcych,

wynagrodzenia za czas pracy związane

z prowadzeniem normalnej działalności

gospodarczej w określonym czasie.

Pojęcie kosztu, wydatku, straty

Do kosztów nie zalicza się strat nadzwyczajnych , które uwidaczniają efekty zdarzeń losowych,

niecodziennych, mających miejsce sporadycznie,

przekraczających granice ryzyka ogólnego.

Strata nadzwyczajna to bezekwiwalentne zmniejszenie majątku lub wzrost zobowiązań, takie jak np.:

• utrata aktywów wskutek pożaru, powodzi, kradzieży

• wynagrodzenia osób pracujących przy usuwaniu

skutków szkód

• usługi obce związane z usuwaniem skutków szkód

• likwidacja majątku trwałego z przyczyn losowych.

Pojęcie kosztu, wydatku, straty

Wydatkiem jest każdy rozchód środków

pieniężnych niezależnie od celu tego

rozchodu. Większość kosztów było, jest lub

będzie wydatkiem, ale nie każdy wydatek jest

związany z kosztem.

Na przykład:

1. Amortyzacja to koszt, który był wcześ niej wydatkiem 2. Opłata bankowa za przelew to koszt, który jest wydatkiem 3. Faktura za energię płatna w cią gu 14 dni od wystawienia to koszt, który bę dzie wydatkiem

4. Spłata kredytu, wypłata dywidendy udziałowcom lub akcjonariuszom, zapłata podatku VAT to wydatek, który nie jest kosztem.

Wyjątki:

Np. amortyzacja środka trwałego przyjętego nieodpłatnie – nigdy nie będzie wydatkiem.

Układy ewidencyjne kosztów

działalności podstawowej operacyjnej

Koszty działalności podstawowej operacyjnej Układ podmiotowy kosztów

Układ rodzajowy kosztów

(według miejsc powstawania i nośników)

/Zespół „4” kont/

/Zespół „5”/

1. Amortyzacja

1. Produkcja podstawowa

2. Zużycie materiałów i energii

2. Koszty wydziałowe

3. Usługi obce

3. Produkcja pomocnicza

4. Podatki i opłaty

4. Koszty zakupu

5. Wynagrodzenia

5. Koszty zarządu

6. Świadczenia na rzecz pracowników

6. Koszty sprzedaży/koszty handlowe

7. Pozostałe koszty proste

Układy ewidencyjne kosztów

działalności podstawowej operacyjnej

• Albo tylko w Zespole ‘4’ kont

• Albo tylko w Zespole ‘5’ kont

• Albo i w ‘4’ i w ‘5’

Koszty rodzajowe

Koszty z tytułu zużycia środków trwałych i wartości niematerialnych i prawnych, AMORTYZACJA

obliczone według przyjętych przez jednostkę metod i stawek amortyzacji.

Koszty z tytułu zużycia materiałów podstawowych, materiałów pomocniczych, ZUśYCIE MATERIAŁÓW

półfabrykatów obcej produkcji, paliwa, opakowań, części zamiennych I ENERGII

do maszyn i urządzeń, materiałów biurowych, odpadków i energii elektrycznej zakupionej z zewnątrz.

Koszty zakupionej obróbki obcej, usług transportowych, usług bankowych, usług remontowych, usług biurowych, usług projektowych, usług USŁUGI OBCE

naprawczych, usług informatycznych i innych usług a także koszty opłat za wynajem nieruchomości i sprzętu.

Podatki i opłaty obciążające koszty działalności, takie jak: podatek od nieruchomości, opłaty lokalne, podatek od środków transportu, opłaty PODATKI I OPŁATY

sądowe, skarbowe i notarialne, opłaty za użytkowanie gruntów, opłaty za ochronę środowiska, podatek akcyzowy od sprzedaży.

Koszty wynagrodzeń (pieniężnych i w naturze) przysługujących pracownikom WYNAGRODZENIA

z tytułu stosunku pracy, umowy zlecenia, umowy o dzieło.

Koszty świadczeń ustawowych i dobrowolnych dokonywanych na rzecz zatrudnionych pracowników, w szczególności: składki z tytułu ubezpieczeń ŚWIADCZENIA NA RZECZ

społecznych, odpisy na zakładowy fundusz świadczeń socjalnych, koszty PRACOWNIKÓW

posiłków regeneracyjno-wzmacniających, wydatki w zakresie ochrony zdrowia, wydatki na bhp, koszty szkoleń pracowników.

Obejmują pozostałe koszty proste ponoszone przez jednostkę, takie jak: koszty POZOSTAŁE KOSZTY

podróży służbowych, koszty reprezentacji i reklamy, koszty ubezpieczeń PROSTE

majątkowych i inne.

Źródło: K. Gościniak, ABC Rachunkowości, WSFIR, Sopot 2005

Ogólny schemat rozliczania kosztów 1

Konta bilansowe

Zp.4. Koszty wg rodzaju

490 Rozlicz. kosztów.

Zp.5. Koszty wg nośników mpk:

Produkcja podst.

1

1

2

2

Zp.6. Rozl. m/o kosztów

Produkcja pomoc.

3

2

Koszty wydziałowe

5/6 Koszty zakupu

2

Koszty sprzedaży

4

2

Koszty ogólnozakł.

2

PKO, KF, SN

5

5

Ogólny schemat rozliczania kosztów 2

Zp.5. Koszty wg nośników mpk:

Zp.6. Rozl. m/o kosztów

Produkcja podst.

6

6a

Koszty wydziałowe

Produkcja pomoc.

6b

9

8

8

5/6 Koszty zakupu

7a

7a

7b

7b

Koszty sprzedaży

10a

Zp. 7 KWS.

Koszty ogólnozakł.

10b

10

Ogólny schemat rozliczania kosztów 3

Zp.5.

Zp. 7 KWS.

Produkcja podst.

Zp 5. Rozliczenie produkcji

Zp 6. Wyroby gotowe

11

11

13

13a

14

14

Zp 6. Odch. od cen ew. WG

13b

15

15

Zp 6 Produkcja w toku

12

12

Koszty sprzedaży

10a

10

Koszty ogólnozakł.

10b

Na wynik finansowy wpływają jedynie te

koszty podstawowej działalności

operacyjnej, które można bezpośrednio

przeciwstawić osiągniętym w roku obrotowym

przychodom. Są to koszty osią gnię cia

przychodów.

Zaliczamy do nich:

• koszt wytworzenia sprzedanych wyrobów

gotowych (ta część kosztów działalności

podstawowej i pomocniczej, która odpowiada

wytworzeniu produktów sprzedanych),

• wartość sprzedanych towarów

i materiałów według cen ich zakupu lub

nabycia,

• ogół kosztów sprzedaży i kosztów zarządu poniesionych w okresie.

Pozostałe koszty operacyjne

Wyodrębnić można w tej grupie koszty

związane z:

•

prowadzoną przez jednostkę działalnością

socjalną,

•

zbyciem środków trwałych, środków

trwałych w budowie i wartości

niematerialnych i prawnych,

•

odpisaniem przedawnionych, umorzonych

i nieściągalnych należności,

•

zapłaceniem odszkodowań, kar i darowizn.

Koszty finansowe

Zaliczymy do nich koszty z tytułu:

•

naliczonych i/lub zapłaconych odsetek

z tytułu zaciągniętych kredytów i

pożyczek, odsetek od zobowiązań (w

tym z tytułu zwłoki w zapłacie),

•

prowizji od zaciągniętych pożyczek,

•

ujemnych różnic kursowych,

•

strat ze zbycia inwestycji finansowych.

KOSZTY DZIAŁALNOŚCI GOSPODARCZEJ

PRZEDSIĘBIORSTW

KOSZTY DZIAŁALNOŚCI

KOSZTY DZIAŁALNOŚCI

OPERACYJNEJ

FINANSOWEJ

Koszty podstawowej

Pozostałe koszty

działalności operacyjnej

operacyjne

Koszty aktywowane w postaci

Koszt sprzedanych wyrobów

zapasu wyrobów gotowych,

gotowych, wartość sprzedanych

półproduktów i produkcji w toku

towarów i materiałów, koszty

sprzedaży i zarządu

BILANS

WYNIK FINANSOWY ROKU OBROTOWEGO

Jakie to koszty?

Lp.

Wyszczególnienie

1.

Odsetki od zaciągniętej pożyczki.

2.

Zakupiona usługa transportowa.

3.

Wartość skradzionego zapasu materiałów.

4.

Umorzone zobowiązanie.

5.

Wynagrodzenia pracowników administracji.

6.

Materiały zużyte do produkcji wyrobów gotowych.

7.

Wartość sprzedanych towarów według cen zakupu.

8.

Kara zapłacona z tytułu nieterminowej dostawy towarów.

9.

Koszty rozbiórki sprzedawanej maszyny produkcyjnej.

10

Zapłacony podatek od nieruchomości.

Rachunek zysków i strat

Jest to dynamiczne sprawozdanie finansowe za

dany okres sprawozdawczy, prezentujące

cząstkowe wyniki dotyczące poszczególnych

obszarów działalności jednostki:

- Wynik na sprzedaży,

- Wynik na działalności operacyjnej,

- Wynik na działalności gospodarczej,

- Wynik brutto na całokształcie działalności

(uwzględniający wynik na zdarzeniach

nadzwyczajnych),

- Wynik netto (po uwzględnieniu

obowiązkowego obciążenia podatkiem

dochodowym)

Przychody ze sprzedaży

- Koszty podstawowej działalności operacyjnej

= Wynik na sprzedaży

+ Pozostałe przychody operacyjne

- Pozostałe koszty operacyjne

= Wynik na działalności operacyjnej

+ Przychody z działalności finansowej

- Koszty działalności finansowej

= Wynik na działalności gospodarczej

+ Zyski nadzwyczajne

- Straty nadzwyczajne

= Wynik brutto

- Podatek dochodowy

= Wynik netto

Wynik finansowy w działalności

PRODUKCYJNEJ

HANDLOWEJ

USŁUGOWEJ

Przychody ze sprzedaży wyrobów

Przychody ze sprzedaży towarów

Przychody ze sprzedaży usług

gotowych

-

Koszt wytworzenia sprzedanych

-

Wartość sprzedanych towarów

- Koszt wytworzenia sprzedanych

wyrobów gotowych

usług

= Zysk/strata brutto na sprzedaży

-

Koszty sprzedaży

- Koszty handlowe

-

Koszty zarządu

- Koszty zarządu

- Koszty zarządu

= Zysk/strata na sprzedaży

+ Pozostałe przychody operacyjne

- Pozostałe koszty operacyjne

= Zysk/strata na działalności operacyjnej

+ Przychody z działalności finansowej

- Koszty działalności finansowej

= Zysk/strata z działalności gospodarczej

+ Zyski nadzwyczajne

- Straty nadzwyczajne

= Zysk/strata brutto

-

Podatek dochodowy

= Zysk/strata netto

Warianty RZiS

W zależności od sposobu rozliczania

kosztów zwykłej działalności

operacyjnej oraz od decyzji kierownika

jednostki i specyfiki (rozmiarów)

prowadzonej działalności, wyróżniamy

dwa warianty RZiS:

1) Wariant kalkulacyjny

2) Wariant porównawczy

Wariant kalkulacyjny RZiS

Wartość w

PLN

A. Przychody netto ze sprzeda ży produktów, towaró w i materia łów B. Koszty sprzedanych produktów, towarów i materiałów C. Zysk (strata) brutto ze s prze daży (A-B)

D. Koszty sprzedaży

E. Koszty ogólnego zarządu

F. Zysk (strata) ze s prze daży (C-D-E)

G. Pozostałe przychody operacyjne

H. Pozostałe koszty operacyjne

I. Zysk (strata) z działalności oper acyjnej (F+G-H)

J. Przychody finansowe

K. Koszty finansowe

L. Zysk (strata) z dzi ałalności gospodarczej (I+J-K)

M. Wynik zdarzeń nadz wycz ajnych (M.I-M.II) N. Zysk (strata) brutto (L+/-M)

O. Podatek dochodowy

P. Pozostałe obowią zko we zmn iejszen ia zysku (zwię kszenia straty) R. Zysk (strata) netto (N-O-P)

Wariant porównawczy RZiS

Wartość w PLN

A. Przychody netto i zrównane z n imi

B. Koszty dzia łalności operacyjnej

C. Zysk (strata) ze sprzedaż y (A-B )

D. Pozostałe przychody operacyjne

E. Po zostałe koszty operacyjne

F. Zysk (strata) z dzi ałalności operacyjnej (C+D-E)

G. Przychody finansowe

H. Koszty finansowe

I. Zysk (strata) z działalności gospodarczej (F+G-H)

J. Wynik zdarzeń nadzwycz ajnych (J.I-J.II) K. Zysk (strata) brutto (I+/-J)

L. Podatek dochodowy

M. Po zostałe obowiązkowe zmn ie jszenia zysku (zwiększen ia straty) N. Zysk (strata) netto (K-L-M)

Wariant porównawczy RZiS

Wynik na sprzedaży

A.

Przychody ze s prze daży i zrównane z ni mi I. Przychody netto ze sprzedaży produktów

II. Zmiana stanu produktów (zwięks zenie – wartość dodatnia, zmn iejszen ie – wartość ujemna)

III. Koszt wytworzenia produktów na własne potrzeby IV. Przychody netto ze sprzedaży towaró w i materia łów B.

Koszty dział alności operac yjnej

I. A morty zacja

II. Zużyc ie materia łów i energ ii

III. Usługi obce

IV. Podatki i opłaty

V. Wynagrodzenia

VI. Ube zpiec zenia społeczne i inne świadc zenia VII. Pozostałe koszty rod zajowe

VIII. Wartość sprzedanych towarów i materiałów

C.

Zysk (strata) na s prze daż y

Jak wygląda ewidencja specyficznych

operacji gospodarczej kształtujących

wynik na sprzedaży w poszczególnych

typach podstawowej działalności

operacyjnej pod kątem kalkulacyjnego

rachunku zysków i strat?

Przykłady ewidencji ☺