krótkowzroczność i dalekowzroczność zależna od wielkości soczewki i gałki ocznej
soczewka:
1. kora soczewki,
2. jądro soczewki,
3. nabłonek soczewki,
4. torebka soczewki,
5. biegun przedni i tylny,
6. powierzchnia przednia i tylna,
7. obwódka rzęskowa – włókna obwódkowe, przestrzenie obwódkowe.
zmiany patologiczne w obrębie gałki ocznej:
1. presboypia – wraz z wiekiem soczewka staje się mniej elastyczna, przez co wolniej reaguje (pomimo, ze mięsień rzęskowy zadziała, nadal widzimy przedmioty leżące daleko, a nie widzimy tych leżących blisko),
2. katarakta – soczewka traci swoją przeźroczystość (następuje to stopniowo w ciągu kilku, kilkunastu lat) – może to doprowadzić do ślepoty; w dzisiejszych czasach można wprowadzić soczewkę sztuczką (plastikową), która jest tak skonstruowana, że od pewnej odległości wszystko widać ostro (bez użycia mięśni oka); sztuczna soczewka umieszczana jest w przedniej komorze lub w tylnej torebce soczewki.
unaczynienie tętnicze oka:
pochodzi od tętnicy ocznej, są to tętnice rzęskowe:
1. tętnice rzęskowe tylne krótkie,
2. tętnice rzęskowe tylne długie,
3. tętnice rzęskowe przednie,
4. tętnica środkowa siatkówki (najbardziej z tyłu, dochodzi przed nerw wzrokowy).
unaczynienie żylne oka:
1. 4 żyły wirowate (łącząc się po dwie tworzą żyłę oczną dolną i górną) 2. żyła oczna górna i dolna
3. zatoka jamista
4. zespolenie z żyłą nadbloczkową i twarzową
1
1. nerwy odchodzące od nerwu nosowo-rzęskowego jako nerwy rzęskowe długie (zawierają włókna czuciowe),
2. nerwy odchodzące od zwoju rzęskowego jako nerwy rzęskowe krótkie (zawierają włókna przywspółczulne pozazwojowe).
Oświetlając źrenicę możemy zobaczyć siatkówkę wraz z tętnicami; można tym badaniem stwierdzić, czy występuje wzrost ciśnienia płynu rdzeniowo-mózgowego (objawia się on obrzękiem tarczy nerwu wzrokowego).
Rogówka nie posiada unaczynienia. Musi ona być nawilżona – gdy wyschnie nieodwracalnie traci ona przeźroczystość.
narząd łzowy:
1. gruczoł łzowy,
2. 10-12 przewodzików odprowadzających, otwierają się na powierzchni tylnej powieki,
3. jeziorko łzowe (gromadzą się tam łzy), punkty łzowe (objęte są światłem kanalików łzowych, które prowadzą do woreczka łzowego),
4. kanaliki łzowe,
5. woreczek łzowy,
6. przewód nosowo-łzowy.
Łzy oprócz oczu, nawilżają również jamę nosową.
unerwienie gruczołu łzowego:
Nerw oczny ( ) oddaje nerw łzowy unerwiający gruczoł łzowy czuciowo.
Unerwienie wydzielnicze (autonomiczne współczulne i przywspółczulne) pochodzi od nerwu twarzowego (VII) drogą nerwu skalistego większego oraz nerwu kanału skrzydłowego (do zwoju skrzydłowo-podniebiennego).
gruczoły w obrębie oczodołu:
1. gruczoły Meiboma produkują substancje lipidowe (ułożone powyżej spojówki),
2. gruczoły gobleta produkują wydzielinę śluzową.
Wydzieliny produkowane przez powyższe gruczoły wraz z łzami nawilżają oko i jamę nosową.
2
zespół krokodylich łez (Bogorad’s syndrome):
Jest spowodowany uszkodzeniem nerwu twarzowego proksymalnie do zwoju kolanka. Występuje porażenie mięśni twarzy oraz reorientacja regenerujących się włókien przywspółczulnych, które poprzednio unerwiały śliniankę podjęzykową i podżuchwową w kierunku gruczołu łzowego, co powoduje spontaniczne łzawienie podczas jedzenia.
stany patologiczne oka:
1. krwiaki podspojówkowe – pourazowe lub z powodu zapalenia,
2. oddzielenie (odklejenie) się siatkówki – zwykle między warstwą barwnikową, a nerwową (może występować m.in. przy cukrzycy, przy zmianach nowotworowych).
W okolicy przyśrodkowego kąta oka występuje zespolenie między tętnicą kątową (od tętnicy twarzowej) i tętnicą grzbietową nosa (od tętnicy ocznej). Zespolenie to jest ważne, gdyż istnieje tu połączenie między układem krwionośnym wewnętrznym oraz zewnętrznym czaszki – występuje możliwość przenoszenia zapaleń (np. ropne zapalenie opon mózgowych). W związku z tym przy występowaniu ropnych wykwitów na twarzy nie powinno się ich wyciskać –
likwidując takie ognisko ropne na zewnątrz wciskamy jednocześnie część ropy do naczyń krwionośnych (może stać się to przyczyną ww. choroby).
mięśnie zewnętrzne gałki ocznej:
1. unerwione współczulnie:
mięsień oczodołowy – powoduje wytrzeszcz gałki ocznej przy
nadczynności układu współczulnego,
2. unerwienie somatyczne (zależne od woli):
mięsień dźwigacz powieki górnej,
mięsień skośny górny – odwodzi, obniża i obraca przyśrodkowo gałkę oczną,
mięsień skośny dolny – odwodzi, unosi i obraca bocznie,
mięsień prosty górny – unosi, przywodzi i obraca przyśrodkowo,
mięsień prosty dolny – obniża, przywodzi i obraca bocznie,
mięsień prosty przyśrodkowy – przywodzi,
mięsień prosty boczny – odwodzi.
3
ear – vestibulocochlear organ
ucho zewnętrzne:
1. małżowina uszna,
2. przewód słuchowy zewnętrzny.
akupunktura dobry prąd: 174 punkty do nakłucia na małżowinie usznej małżowina uszna:
1. płatek małżowiny usznej,
2. chrząstka małżowiny usznej,
3. obrąbek – helix,
4. grobelka – anthelix,
5. czółenko – scapha,
6. muszla małżowiny usznej – concha auriculae,
7. łódka muszli – cymba conchae,
8. skrawek – tragus,
9. przeciwskrawek – antgitragus,
10. wcięcie międzyskrawkowe – intertragic incisure.
unerwienie małżowiny usznej:
1. gałąź uszno-skroniowa od nerwu żuchwowego ( ),
2. nerw błędny (w części środkowej),
3. nerw twarzowy (w części obwodowej),
4. gałęzie skórne pochodzące ze splotu szyjnego,
5. nerw potyliczny mniejszy,
6. nerw językowo-gardłowy.
Przewód słuchowy zewnętrzny składa się z części chrzęstnej i kostnej; za błoną bębenkową znajduje się ucho środkowe.
unaczynienie małżowiny usznej:
1. gałęzie tętnicy usznej tylnej (od tętnicy szyjnej zewnętrznej), 2. od strony przedniej gałęzie uszne przednie (odchodzą od skroniowej powierzchownej),
powyższe tętnice tworzą liczne zespolenia.
Odpływ chłonki z małżowiny usznej do węzłów sutkowych (z części tylnej) oraz do węzłów przyuszniczych (z przodu), następnie do węzłów szyjnych głębokich.
4
Pociągnięcie małżowiny usznej do góry i do tyłu powoduje wyprostowanie przewodu usznego, co umożliwia zbadanie błony bębenkowej.
Do błony bębenkowej przyczepia się młoteczek (w części środkowej błony bębenkowej występuje pępek, który określa miejsce jego przyczepu).
W normalnych warunkach błona bębenkowa ma zabarwienie szare matowe, ponadto w jej dolnej części występuje stożek świetlny (jego obecność świadczy, że zarówno błona bębenkowa, jak i ucho środkowe są zdrowe); w przypadku gdy jest różowawa, jest to sygnał występowania zapalenia jamy bębenkowej.
ucho środkowe:
1. jama bębenkowa,
2. jama sutkowa i komórki sutkowe,
3. trąbka słuchowa (Eustachiusza).
boundaries of the tympanic cavity:
1. roof – tegmen tympani (blaszka górna stanowiąca powierzchnię przednią piramidy kości skroniowej),
2. floor – jugular fossa (w środku kanał tętnicy szyjnej),
3. anterior – carotid canal,
4. posterior – mastoid air cells and mastoid antrum,
5. lateral – tympanic membrane,
6. medial – lateral wall of the inner ear: the promontory, the fenestra vestibuli (oval window) and fenestra cochlea (round window); ściana przyśrodkowa jamy bębenkowej stanowi część boczną ucha wewnętrznego.
części jamy bębenkowej:
1. górna z zachyłkiem nadbębenkowym i kosteczkami słuchowymi, 2. środkowa,
3. dolna z trąbką słuchową.
Nerw bębenkowy uczestniczy w tworzeniu splotu bębenkowego (bierze w nim początek nerw skalisty mniejszy, który wychodzi z czaszki przez rozwór kanału nerwu skalistego mniejszego).
Struna bębenkowa (zawierająca włókna przywspółczulne) przebiega bezpośrednio przez jamę bębenkową (pomiędzy kosteczkami słuchowymi), wychodzi przez szczelinę skalisko-bębenkową wraz z więzadłem przednim młoteczka i tętnicą bębenkową przednią.
5
kosteczki słuchowe – auditory ossicles:
1. malleus handle of malleus, head, neck, lateral process, anterior process, 2. incus – body of incus, long limb, lenticular process, short limb, 3. stapes – head of stapes, anterior limb, posterior limb, base of stapes –
footplate.
Młoteczek jest przyrośnięty do błony bębenkowej wytwarzając
charakterystyczny pępek. Pomiędzy błoną bębenkową, a otworem owalnym drgania przenoszone są przez kosteczki słuchowe.
mięśnie kosteczek słuchowych:
1. mięsień napinacz błony bębenkowej (tensor tympani) – unerwiony przez włókna nerwu żuchwowego za pośrednictwem n. skrzydłowego
przyśrodkowego (zapobiega pęknięciu błony bębenkowej na skutek
nadmiernych drgań powietrza),
2. mięsień strzemiączkowy (stapedius) – unerwiony przez nerw twarzowy (umożliwia słyszenie dźwięków cichych), przyczepia się do strzemiączka.
Porażenie nerwu twarzowego blokuje działanie mięśnia strzemiączkowego, który przeciwdziała nadmiernym drganiom błony pokrywającej otwór owalny – głośne dźwięki stają się wtedy bolesne.
unaczynienie jamy bębenkowej:
1. tętnica bębenkowa przednia (od tętnicy szczękowej),
2. tętnica bębenkowa tylna (od tętnicy usznej tylnej),
3. tętnica bębenkowa górna (od tętnicy oponowej środkowej),
4. tętnica bębenkowa dolna (od tętnicy gardłowej wstępującej).
6