MINISTERSTWO EDUKACJI
NARODOWEJ
Gabriela Poloczek
Wykonywanie rysunków części maszyn 311[15].O1.03
Poradnik dla nauczyciela
Wydawca
Instytut Technologii Eksploatacji  Państwowy Instytut Badawczy
Radom 2007
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
Recenzenci:
mgr Stanisław Cyrulski
dr in\
. Sylwester Rajwa
Opracowanie redakcyjne:
mgr in\
. Gabriela Poloczek
Konsultacja:
mgr in\
. Danuta Pawełczyk
Poradnik stanowi obudowę dydaktyczną programu jednostki modułowej 311[15].O1.03
 Wykonywanie rysunków części maszyn , zawartego w modułowym programie nauczania
dla zawodu technik górnictwa podziemnego.
Wydawca
Instytut Technologii Eksploatacji  Państwowy Instytut Badawczy, Radom 2007
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
1
SPIS TREÅšCI
1. Wprowadzenie 3
2. Wymagania wstępne 6
3. Cele kształcenia 7
4. Przykładowe scenariusze zajęć 8
5. Ćwiczenia 13
5.1. Normalizacja w rysunku technicznym 13
5.1.1. Ćwiczenia 13
5.2. Odwzorowywanie zewnętrznych i wewnętrznych zarysów przedmiotu 15
5.2.1. Ćwiczenia 15
5.3. Wymiarowanie przedmiotów na rysunkach 18
5.3.1. Ćwiczenia 18
5.4. Uproszczenia rysunkowe 20
5.4.1. Ćwiczenia 20
5.5. Oznaczania wymiarów tolerowanych, pasowań oraz geometrycznej
struktury powierzchni przedmiotu 22
5.5.1. Ćwiczenia 22
5.6. Rysunki produkcyjne 23
5.6.1. Ćwiczenia 23
6. Ewaluacja osiągnięć ucznia 27
7. Literatura 45
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
2
1. WPROWADZENIE
Przekazuję Państwu Poradnik dla nauczyciela, który będzie pomocny w prowadzeniu
zajęć dydaktycznych w szkole kształcącej w zawodzie technik górnictwa podziemnego.
W poradniku zamieszczono:
- wymagania wstępne, wykaz umiejętności, jakie uczeń powinien mieć ju\
ukształtowane,
aby bez problemów mógł korzystać z poradnika,
- cele kształcenia, wykaz umiejętności, jakie uczeń ukształtuje podczas pracy
z poradnikiem,
- przykładowe scenariusze zajęć,
- przykładowe ćwiczenia ze wskazówkami do realizacji, zalecanymi metodami
nauczania-uczenia oraz środkami dydaktycznymi,
- ewaluację osiągnięć ucznia, przykładowe narzędzie pomiaru dydaktycznego,
- literaturę uzupełniającą.
Wskazane jest, aby zajęcia dydaktyczne były prowadzone ró\
nymi metodami ze
szczególnym uwzględnieniem aktywizujących metod nauczania.
Formy organizacyjne pracy uczniów mogą być zró\
nicowane, poczÄ…wszy od
samodzielnej pracy uczniów do pracy zespołowej.
Jako pomoc w realizacji jednostki modułowej dla uczniów przeznaczony jest Poradnik
dla ucznia. Nauczyciel powinien ukierunkować uczniów na właściwe korzystanie z poradnika
do nich adresowanego.
Materiał nauczania (w Poradniku dla ucznia) podzielony jest na rozdziały, które
zawierają podrozdziały. Podczas realizacji poszczególnych rozdziałów wskazanym jest
zwrócenie uwagi na następujące elementy:
- materiał nauczania  w miarę mo\
liwości uczniowie powinni przeanalizować samodzielnie.
Obserwuje siÄ™ niedocenianie przez nauczycieli niezwykle wa\
nej umiejętności, jaką
uczniowie powinni bezwzględnie posiadać  czytanie tekstu technicznego ze zrozumieniem,
- pytania sprawdzające mają wykazać, na ile uczeń opanował materiał teoretyczny i czy
jest przygotowany do wykonania ćwiczeń. W zale\
ności od tematu mo\
na zalecić
uczniom samodzielne odpowiedzenie na pytania lub wspólne z całą grupą uczniów,
w formie dyskusji opracowanie odpowiedzi na pytania. Druga forma jest korzystniejsza,
poniewa\
nauczyciel sterujÄ…c dyskusjÄ… mo\
e uaktywniać wszystkich uczniów oraz
w trakcie dyskusji usuwać wszelkie wątpliwości,
- dominującą rolę w kształtowaniu umiejętności oraz opanowaniu materiału spełniają
ćwiczenia. W trakcie wykonywania ćwiczeń uczeń powinien zweryfikować wiedzę
teoretyczną oraz opanować nowe umiejętności. Przedstawiono dosyć obszerną
propozycję ćwiczeń wraz ze wskazówkami o sposobie ich przeprowadzenia,
uwzględniając ró\
ne mo\
liwości ich realizacji w szkole. Nauczyciel decyduje, które
z zaproponowanych ćwiczeń jest w stanie zrealizować przy określonym zapleczu
technodydaktycznym szkoły. Prowadzący mo\
e równie\
zrealizować ćwiczenia, które
sam opracował,
- sprawdzian postępów stanowi podsumowanie rozdziału, zadaniem uczniów jest
udzielenie odpowiedzi na pytania w nim zawarte. Uczeń powinien samodzielnie czytając
zamieszczone w nim stwierdzenia potwierdzić lub zaprzeczyć opanowanie określonego
zakresu materiału. Je\
eli wystąpią zaprzeczenia, nauczyciel powinien do tych zagadnień
wrócić, sprawdzając czy braki w opanowaniu materiału są wynikiem niezrozumienia
przez ucznia tego zagadnienia, czy niewłaściwej postawy ucznia w trakcie nauczania.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
3
- w tym miejscu jest szczególnie wa\
na rola nauczyciela, gdy\
od postawy nauczyciela,
sposobu prowadzenia zajęć zale\
y między innymi zainteresowanie ucznia. Uczeń
niezainteresowany materiałem nauczania, wykonywaniem ćwiczeń nie nabędzie w pełni
umiejętności zało\
onych w jednostce modułowej. Nale\
y rozbudzić wśród uczniów tak
zwaną  ciekawość wiedzy . Potwierdzenie przez ucznia opanowania materiału nauczania
rozdziału mo\
e stanowić podstawę dla nauczyciela do sprawdzenia wiedzy i umiejętności
ucznia z tego zakresu. Nauczyciel realizując jednostkę modułową powinien zwracać
uwagę na predyspozycje ucznia, ocenić, czy uczeń ma większe uzdolnienia manualne,
czy mo\
e lepiej radzi sobie z rozwiązywaniem problemów teoretycznych,
- testy zamieszczone w rozdziale Ewaluacja osiągnięć ucznia zawierają zadania z zakresu
całej jednostki modułowej i nale\
y je wykorzystać do oceny uczniów, a wyniki osiągnięte
przez uczniów powinny stanowić podstawę do oceny pracy własnej nauczyciela
realizującego tę jednostkę modułową. Ka\
demu zadaniu testu przypisano określoną
liczbÄ™ mo\
liwych do uzyskania punktów (0 lub 1 punkt). Ocena końcowa uzale\
niona
jest od ilości uzyskanych punktów. Nauczyciel mo\
e zastosować test według własnego
projektu oraz zaproponować własną skalę ocen. Nale\
y pamiętać, \
eby tak
przeprowadzić proces oceniania ucznia, aby umo\
liwić mu jak najpełniejsze wykazanie
swoich umiejętności.
Metody polecane do stosowania podczas kształcenia modułowego to:
- pokaz,
- ćwiczenie,
- projektów,
- przewodniego tekstu.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
4
311[15].O1
Podstawy konstrukcji mechanicznych
311[15].O1.01
Stosowanie przepisów Kodeksu pracy,
Prawa geologicznego i górniczego
311[15].O1.02 311[15].O1.03
Określanie właściwości Wykonywanie rysunków
materiałów konstrukcyjnych części maszyn
311[15].O1.04
Wykonywanie obliczeń w układach
statycznych, dynamicznych i kinetycznych
311[15].O1.05
Projektowanie części maszyn
i połączeń
Schemat układu jednostek modułowych
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
5
2. WYMAGANIA WST
PNE
Przystępując do realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć:
- przestrzegać zasady bezpiecznej pracy,
- stosować jednostki układu SI,
- korzystać z ró\
nych z
ródeł informacji,
- selekcjonować, porządkować i przechowywać informacje,
- interpretować związki wyra\
one za pomocą wzorów, wykresów, schematów, diagramów,
tabel,
- u\
ytkować komputer,
- pracować w grupie,
- organizować stanowisko pracy zgodnie z wymogami ergonomii.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
6
3. CELE KSZTAA
CENIA
W wyniku realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć:
- wyjaśnić znaczenie normalizacji w technice,
- wykonać szkic i rysunek techniczny części maszyny,
- wykonać szkic przedmiotu w rzucie aksonometrycznym i prostokątnym,
- wykonać rysunek z zastosowaniem przekroju i kładu,
- zwymiarować szkic i rysunek techniczny,
- wpisać oznaczenia na szkicu zgodnie z normami rysunku technicznego,
- wykonać rysunek z zastosowaniem uproszczeń rysunkowych,
- wykonać rysunki wykonawcze prostych elementów maszyn,
- rozró\
nić rysunki maszynowe,
- odczytać dokumentację konstrukcyjną, technologiczną i warsztatową,
- odczytać informacje z dokumentacji techniczno-ruchowej,
- zinterpretować informacje zamieszczone w dokumentacji,
- wyjaśnić zasadę działania urządzenia na podstawie dokumentacji,
- odczytać schemat kinematyczny maszyny,
- posłu\
yć się tablicami, normami, katalogami technicznymi, czasopismami i inną
literaturÄ… technicznÄ….
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
7
4. PRZYKA
ADOWE SCENARIUSZE ZAJ
Ć
Scenariusz zajęć 1
Osoba prowadzÄ…ca & & & & & & & & & & & & & & .& & & & .
Modułowy program nauczania: Technik górnictwa podziemnego 311[15]
Moduł: Podstawy konstrukcji mechanicznych 311[15].O1
Jednostka modułowa: Wykonywanie rysunków części maszyn 311[15].O1.03
Temat: Wymiarowanie rysunku.
Cel ogólny: Kształtowanie umiejętności wymiarowania przedmiotów na rysunkach
Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń powinien umieć:
- narysować pomocnicze linie wymiarowe i linie wymiarowe na rysunku,
- narysować znaki ograniczające linie wymiarowe,
- zapisać liczby wymiarowe w odpowiednich miejscach,
- zastosować znaki wymiarowe,
- zwymiarować rysunek.
W czasie zajęć będą kształtowane następujące umiejętności ponadzawodowe:
 organizowania i planowania pracy,
 pracy w zespole,
 oceny pracy zespołu.
Metody nauczania uczenia siÄ™:
 miniwykład,
 metoda przewodniego tekstu.
Czas: 1 godzina dydaktyczna.
Åšrodki dydaktyczne:
- zestawy ćwiczeń opracowane przez nauczyciela dla ka\
dego zespołu uczniowskiego,
- instrukcja pracy metodÄ… tekstu przewodniego,
- pytania prowadzÄ…ce,
- foliogramy,
- rzutnik pisma,
- rysunki części maszyn,
-
-
-
- poradnik dla ucznia,
- literatura zgodnie z punktem 7 poradnika.
Formy organizacyjne pracy uczniów:
- indywidualna,
- uczniowie pracujÄ… w grupach 2-4 osobowych.
Uczestnicy: uczniowie kształcący się w zawodzie technik górnictwa podziemnego.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
8
Zadanie dla ucznia
Zwymiaruj rysunek.
Rysunek do ćwiczenia 1
Przebieg zajęć:
Faza wstępna
1. Określenie tematu zajęć.
2. Wyjaśnienie uczniom tematu, szczegółowych celów kształcenia.
3. Wyjaśnienie uczniom zasad pracy metodą tekstu przewodniego.
4. Podział grupy uczniów na zespoły.
Faza właściwa
Praca metodÄ… tekstu przewodniego.
Faza I: Informacje
Pytania prowadzÄ…ce:
1. Jakie sÄ… elementy wymiaru rysunkowego?
2. Jakie są zasady rozmieszczania wymiarów?
3. Jakie znaki ograniczajÄ… linie wymiarowe?
4. Jak nale\
y rysować pomocnicze linie wymiarowe?
5. W jaki sposób nale\
y pisać liczby wymiarowe?
6. Jakie sÄ… zasady wymiarowania?
Faza II. Planowanie
1. Jak rozmieścić linie wymiarowe i pomocnicze linie wymiarowe?
2. Jakie zastosować znaki ograniczające linie wymiarowe?
3. Jak zapisać liczby wymiarowe?
4. Jakie znaki wymiarowe nale\
y zastosować?
5. Jakie zasady wymiarowania nale\
y zastosować?
Faza III. Ustalenie
1. Uczniowie pracując w zespołach planują rozmieszczenie linii wymiarowych
i pomocniczych linii wymiarowych.
2. Uczniowie zastanawiajÄ… siÄ™ nad znakami ograniczajÄ…cymi linie wymiarowe.
3. Uczniowie zastanawiają się nad sposobem zapisu liczb wymiarowych i znaków
wymiarowych.
4. Uczniowie konsultują z nauczycielem poprawność sposobu wymiarowania.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
9
Faza IV. Wykonanie
1. Uczniowie rysujÄ… pomocnicze linie wymiarowe i linie wymiarowe na rysunku.
2. Uczniowie rysujÄ… znaki ograniczajÄ…ce linie wymiarowe.
3. Uczniowie zapisujÄ… liczby wymiarowe w odpowiednich miejscach.
4. Uczniowie zapisują znak Ć przy wymiarowaniu średnicy otworu.
5. Uczniowie zapisują znak x przy wymiarowaniu grubości przedmiotu przedstawionego
w jednym rzucie.
Faza V. Sprawdzanie
1. Uczniowie przygotowują się do zaprezentowania swojej pracy. Zespoły uczniów
wyznaczają lidera grupy, który dokonuje prezentacji ćwiczenia.
2. Uczniowie sprawdzają w grupach poprawność wykonanych ćwiczeń. Nauczyciel
sprawdza poprawność.
Faza VI. Analiza końcowa
Uczniowie wraz z nauczycielem wskazują, które etapy rozwiązania zadania sprawiły im
trudności. Nauczyciel powinien podsumować całe ćwiczenie, wskazać, jakie umiejętności
były ćwiczone, jakie wystąpiły nieprawidłowości i jak ich unikać na przyszłość.
Faza końcowa
Zakończenie zajęć i ocena poprawności wykonania ćwiczenia oraz aktywności uczniów.
Praca domowa
Odszukaj w literaturze wiadomości na temat: Wymiarowania powierzchni pochylonych
i sto\
ków. Na podstawie zgromadzonych informacji sporządz
notatkÄ™.
Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakończonych zajęciach:
- anonimowe ankiety ewaluacyjne dotyczące sposobu prowadzenia zajęć, trudności
podczas realizowania zadania i zdobytych umiejętności.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
10
Scenariusz zajęć 2
Osoba prowadzÄ…ca & & & & & & & & & & & & & & .& & & & .
Modułowy program nauczania: Technik górnictwa podziemnego 311[15]
Moduł: Podstawy konstrukcji mechanicznych 311[15].O1
Jednostka modułowa: Wykonywanie rysunków części maszyn 311[15].O1.03
Temat: Rysunki produkcyjne.
Cel ogólny: Kształtowanie umiejętności czytania rysunków.
Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń powinien umieć:
- zorganizować stanowisko pracy,
- rozró\
nić rodzaje rysunków,
- zanalizować rysunek,
- przeczytać rysunek.
W czasie zajęć będą kształtowane następujące umiejętności ponadzawodowe:
- organizowania i planowania pracy.
Metody nauczania uczenia siÄ™:
- pogadanka,
- pokaz,
- ćwiczenia.
Czas : 1 godzina dydaktyczna.
Åšrodki dydaktyczne:
- przykładowe rysunki,
- poradnik dla ucznia,
- literatura zgodnie z punktem 7 poradnika.
Formy organizacji pracy uczniów:
- praca indywidualna.
Uczestnicy: uczniowie kształcący się w zawodzie technik górnictwa podziemnego.
Przebieg zajęć:
Zadanie dla ucznia
Na podstawie otrzymanej dokumentacji odczytaj rysunek.
Instrukcja do wykonania zadania:
1) odszukaj w materiałach dydaktycznych informacje na temat odczytywania rysunków,
2) zorganizuj stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
3) odczytaj informacje zamieszczone w tabliczce podstawowej,
4) ustal zasadniczy kształt przedmiotu,
5) ustal, czy zasadniczy kształt przedmiotu ma osie lub płaszczyzny symetrii,
6) odczytaj główne wymiary przedmiotu,
7) odczytaj oznaczenie chropowatości przedmiotu,
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
11
8) odczytaj odchyłki wymiarów oraz tolerancje kształtu i poło\
enia,
9) ustal sposób obróbki przedmiotu,
10) ustal w jaki sposób dana część współpracuje z innymi,
11) zaprezentuj wyniki ćwiczenia.
Zakończenie zajęć: prezentacja wyników przeprowadzonego ćwiczenia.
Praca domowa:
Wyszukaj w literaturze technicznej lub w zasobach sieci internetowej informacje na
temat schematów.
Sposób uzyskiwania informacji zwrotnej po zakończonych zajęciach:
- anonimowe ankiety dotyczące oceny zajęć i trudności podczas realizowania zadania.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
12
5. ĆWICZENIA
5.1. Normalizacja w rysunku technicznym
5.1.1. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Dokonaj klasyfikacji Polskich Norm i Norm ISO.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać
odpowiedni fragment rozdziału Materiał nauczania. Nale\
y zwrócić uwagę na umiejętność
posługiwania się normami. Uczniowie pracują w grupach. Po wykonaniu ćwiczenia liderzy
grup prezentujÄ… prace.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) odszukać w materiałach dydaktycznych informacje na temat normalizacji,
2) odczytać oznaczenia Polskich Norm i norm ISO,
3) zapisać spostrze\
enia w zeszycie,
4) opisać przeznaczenie wybranych norm,
5) dokonać klasyfikacji norm,
6) zwróć uwagę na estetykę i dokładność twojej pracy,
7) zaprezentować wyniki ćwiczenia.
Zalecane metody nauczania uczenia siÄ™:
- metoda przewodniego tekstu.
Åšrodki dydaktyczne:
- zestawy ćwiczeń opracowane przez nauczyciela dla ka\
dego zespołu uczniowskiego,
- instrukcja pracy metodÄ… tekstu przewodniego,
 pytania prowadzÄ…ce,
 przykładowe Polskie Normy oraz ISO,
 przykładowe normy bran\
owe,
 foliogramy,
 rzutnik pisma,
 poradnik dla ucznia,
 literatura zgodna z punktem 7 poradnika.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
13
Ćwiczenie 2
Naszkicuj na arkuszu rysunkowym formatu A4 przedstawiony na rysunku detal
z uwzględnieniem poprawności kształtu i wymiarów.
Rysunek do ćwiczenia 2 [8]
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres
i techniki wykonania. Uczniowie pracujÄ… samodzielnie. Nale\
y zwrócić uwagę na estetykę
i poprawność wykonanego szkicu.
Sposób wykonania ćwiczenia:
Uczeń powinien:
1) odszukać w materiałach dydaktycznych informacje na temat linii rysunkowych,
podziałek rysunkowych, formatów arkuszy rysunkowych i etapów szkicowania,
2) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
3) dokonać analizy szkicowanego przedmiotu,
4) zaplanować etapy szkicowania,
5) dobrać odpowiednie rodzaje linii rysunkowych,
6) dobrać wymiary arkusza rysunkowego,
7) dobrać odpowiedni ołówek,
8) wykonać szkic,
9) zaprezentować wyniki ćwiczenia.
Zalecane metody nauczania uczenia siÄ™:
- pokaz z objaśnieniem,
-
-
-
- ćwiczenie.
-
-
-
Åšrodki dydaktyczne:
- materiały i przybory rysunkowe,
-
-
-
- detale rysunkowe.
-
-
-
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
14
5.2. Odwzorowywanie zewnętrznych i wewnętrznych zarysów
przedmiotu
5.2.1. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Naszkicuj bryłę w rzucie prostokątnym. Ćwiczenie wykonaj na arkuszu A4.
Rysunek do ćwiczenia 1 [9]
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać
odpowiedni fragment rozdziału Materiału nauczania. Nale\
y zwrócić uwagę na estetykę
i poprawność wykonania rzutów. Uczniowie pracują samodzielnie.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
2) dokonać analizy szkicowanego przedmiotu,
3) zaplanować rozmieszczenie rzutów,
4) wykonać szkic,
5) zaprezentować wyniki ćwiczenia.
Zalecane metody nauczania uczenia siÄ™:
- pokaz z objaśnieniem,
-
-
-
- ćwiczenie.
-
-
-
Åšrodki dydaktyczne:
- materiały do szkicowania,
-
-
-
- rysunki aksonometryczne i modele do rzutowania,
-
-
-
- literatura zgodna z punktem 7 poradnika.
-
-
-
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
15
Ćwiczenie 2
Naszkicuj detal w aksonometrii ukośnej w oparciu o poni\
szy rysunek. Ćwiczenie
wykonaj na arkuszu A4.
Rysunek do ćwiczenia 2 [8]
Wskazówki do realizacji
Nale\
y zwrócić uwagę na estetykę i poprawność wykonania rzutów. Uczniowie pracują
samodzielnie.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
2) dokonać analizy szkicowanego przedmiotu,
3) zaplanować rozmieszczenie detalu na arkuszu,
4) wykonać szkic,
5) zaprezentować wyniki ćwiczenia.
Zalecane metody nauczania uczenia siÄ™:
- pokaz z objaśnieniem,
-
-
-
- ćwiczenie.
-
-
-
Åšrodki dydaktyczne:
- materiały do szkicowania,
- rysunki z rzutami prostokÄ…tnymi i modele do rzutowania,
- literatura zgodna z punktem 7 poradnika.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
16
Ćwiczenie 3
Na podstawie danych rzutów, w których zarysy wewnętrzne narysowano linią kreskową,
naszkicuj przedmiot w odpowiednim widoku i przekroju kompletnym.
Rysunek do ćwiczenia 3 [3, s. 41]
Wskazówki do realizacji
Uczniowie pracują samodzielnie. Po wykonaniu ćwiczenia wskazany przez nauczyciela
uczeń prezentuje swoją pracę.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
2) dokonać analizy rysunków,
3) naszkicować rysunki w zeszycie przedmiotowym,
4) zaprezentować wyniki ćwiczenia.
Zalecane metody nauczania uczenia siÄ™:
- pokaz z objaśnieniem,
-
-
-
- ćwiczenie.
-
-
-
Åšrodki dydaktyczne:
- materiały do szkicowania,
-
-
-
- rysunki części maszyn,
-
-
-
- modele części maszyn,
-
-
-
- literatura zgodna z punktem 7 poradnika.
-
-
-
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
17
5.3. Wymiarowanie przedmiotów na rysunkach
5.3.1. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Zwymiaruj rysunek.
Rysunek do ćwiczenia 1
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać
odpowiedni fragment rozdziału Materiału nauczania. Uczniowie pracują samodzielnie. Po
wykonaniu ćwiczenia wskazany przez nauczyciela uczeń prezentuje swoją pracę. Nale\
y
zwrócić uwagę na poprawność wymiarowania.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) odszukać w materiałach dydaktycznych informacje na temat wymiarowania,
2) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
3) dokonać analizy rysunku,
4) zaplanować rozmieszczenie wymiarów rysunkowych,
5) zwymiarować rysunek,
6) zaprezentować wyniki ćwiczenia.
Zalecane metody nauczania uczenia siÄ™:
 miniwykład,
- metoda przewodniego tekstu.
-
-
-
Åšrodki dydaktyczne:
- rysunki części maszyn,
-
-
-
- poradnik dla ucznia,
-
-
-
- literatura zgodna z punktem 7 poradnika.
-
-
-
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
18
Ćwiczenie 2
Zwymiaruj rysunek.
Rysunek do ćwiczenia 2
Wskazówki do realizacji
Uczniowie pracują samodzielnie. Po wykonaniu ćwiczenia wskazany przez nauczyciela
uczeń prezentuje swoją pracę. Nale\
y zwrócić uwagę na poprawność wymiarowania.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) odszukać w materiałach dydaktycznych informacje na temat wymiarowania,
2) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
3) dokonać analizy rysunku,
4) zwymiarować rysunek,
5) zaprezentować wyniki ćwiczenia.
Zalecane metody nauczania uczenia siÄ™:
- ćwiczenie.
-
-
-
Åšrodki dydaktyczne:
- rysunki części maszyn,
-
-
-
- poradnik dla ucznia,
-
-
-
- literatura zgodna z punktem 7 poradnika.
-
-
-
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
19
5.4. Uproszczenia rysunkowe
5.4.1. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Narysuj, zgodnie z PN, części złączne w uproszczeniu i umownie.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać
odpowiedni fragment rozdziału Materiału nauczania. Uczniowie pracują samodzielnie.
Nale\
y zwrócić uwagę na prawidłowy dobór rodzajów linii rysunkowych oraz na
zastosowane uproszczenia rysunkowe.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) odszukać w materiałach dydaktycznych informacje na temat rysowania połączeń
rozłącznych,
2) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
3) wykonać rysunki,
4) zaprezentować wyniki ćwiczenia.
Zalecane metody nauczania uczenia siÄ™:
- ćwiczenie.
-
-
-
Åšrodki dydaktyczne:
- materiały rysunkowe,
-
-
-
- modele połączeń rozłącznych,
-
-
-
- poradnik dla ucznia,
-
-
-
- literatura zgodna z punktem 7 poradnika.
-
-
-
Ćwiczenie 2
Narysuj, zgodnie z PN, połączenie zgrzewane i klejone oraz odpowiednio je zwymiaruj.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać
odpowiedni fragment rozdziału Materiału nauczania. Uczniowie pracują samodzielnie. Po
wykonaniu ćwiczenia wskazany przez nauczyciela uczeń prezentuje swoją pracę. Nale\
y
zwrócić uwagę na poprawność rysowania i oznaczania połączeń nierozłącznych.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) odszukać w materiałach dydaktycznych informacje na temat rysowania i oznaczania
połączeń nierozłącznych,
2) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
3) wykonać rysunki,
4) zwymiarować połączenie,
5) zaprezentować wyniki ćwiczenia.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
20
Zalecane metody nauczania uczenia siÄ™:
- ćwiczenie.
Åšrodki dydaktyczne:
- materiały rysunkowe,
-
-
-
- modele połączeń nierozłącznych,
-
-
-
- poradnik dla ucznia,
-
-
-
- literatura zgodna z punktem 7 poradnika.
-
-
-
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
21
5.5. Oznaczania wymiarów tolerowanych, pasowań oraz
geometrycznej struktury powierzchni przedmiotu
5.5.1. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Odczytaj oznaczenia chropowatości powierzchni i tolerancji przedmiotu.
Rysunek do ćwiczenia 2 [2, s. 224]
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać
odpowiedni fragment rozdziału Materiał nauczania Uczniowie pracują samodzielnie. Po
wykonaniu ćwiczenia wskazany przez nauczyciela uczeń prezentuje swoją pracę.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) odszukać w materiałach dydaktycznych informacje na temat tolerancji kształtu,
poło\
enia, tolerancji zło\
onych oraz chropowatości powierzchni,
2) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
3) odczytać chropowatość powierzchni,
4) odczytać tolerancje powierzchni,
5) zaprezentować wyniki ćwiczenia.
Zalecane metody nauczania uczenia siÄ™:
 pokaz z objaśnieniem,
 ćwiczenie.
Åšrodki dydaktyczne:
- PN  chropowatość powierzchni,
-
-
-
- PN  tolerancje kształtu i poło\
enia,
-
-
-
- poradnik dla ucznia,
- literatura zgodna z punktem 7 poradnika.
-
-
-
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
22
5.6. Rysunki produkcyjne
5.6.1. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Na podstawie otrzymanej Dokumentacji Techniczno-Ruchowej dobierz potrzebne
materiały eksploatacyjne.
Wskazówki do realizacji
Uczniowie pracują samodzielnie. Po wykonaniu ćwiczenia wskazany przez nauczyciela
uczeń prezentuje swoją pracę. Nale\
y zwrócić uwagę na umiejętność wyszukiwania
informacji w Dokumentacji Techniczno-Ruchowej.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) dokonać dokładnej analizy otrzymanej dokumentacji,
2) wypisać potrzebne materiały eksploatacyjne,
3) dokonać oznaczenia tych materiałów,
4) zaprezentować wyniki ćwiczenia.
Zalecane metody nauczania uczenia siÄ™:
- ćwiczenie.
Åšrodki dydaktyczne:
 komplet dokumentacji DTR,
 papier formatu A4, flamastry,
- poradnik dla ucznia,
 literatura zgodna z punktem 7 poradnika.
Ćwiczenie 2
Na podstawie otrzymanej dokumentacji odczytaj rysunek.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać
odpowiedni fragment rozdziału Materiał nauczania. Uczniowie pracują samodzielnie. Po
wykonaniu ćwiczenia wskazany przez nauczyciela uczeń prezentuje swoją pracę.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) odszukać w materiałach dydaktycznych informacje na temat odczytywania rysunków,
2) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
3) odczytać informacje zamieszczone w tabliczce podstawowej,
4) ustalić zasadniczy kształt przedmiotu,
5) ustalić, czy zasadniczy kształt przedmiotu ma osie lub płaszczyzny symetrii,
6) odczytać główne wymiary przedmiotu,
7) odczytać oznaczenie chropowatości przedmiotu,
8) odczytać odchyłki wymiarów oraz tolerancje kształtu i poło\
enia,
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
23
9) ustalić sposób obróbki przedmiotu,
10) ustalić w jaki sposób dana część współpracuje z innymi,
11) zaprezentować wyniki ćwiczenia.
Zalecane metody nauczania uczenia siÄ™:
- ćwiczenie.
Åšrodki dydaktyczne:
- przykładowe rysunki,
- poradnik dla ucznia,
- literatura zgodna z punktem 7 poradnika.
-
-
-
Ćwiczenie 3
Na podstawie otrzymanej dokumentacji zanalizuj budowÄ™ urzÄ…dzenia przedstawionego na
rysunku zło\
eniowym.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać
odpowiedni fragment rozdziału Materiał nauczania. Uczniowie pracują samodzielnie. Po
wykonaniu ćwiczenia wskazany przez nauczyciela uczeń prezentuje swoją pracę.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) odszukać w materiałach dydaktycznych informacje na temat odczytywania rysunków,
2) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
3) odczytać informacje zamieszczone w tabliczce podstawowej,
4) odnalez
ć części na rysunku i zestawić ich obrazy z informacjami zawartymi w wykazie
części,
5) przeanalizować zasadę działania,
6) wyjaśnić które części są ruchome, w których miejscach części są pasowane ze sobą,
7) zwrócić uwagę na szczegóły konstrukcyjne,
8) odszukać w poradniku lub PN oznaczenia przedstawione na rysunku,
9) zaprezentować wyniki ćwiczenia.
Zalecane metody nauczania uczenia siÄ™:
- ćwiczenie.
Åšrodki dydaktyczne:
- przykładowe rysunki zło\
eniowe, zestawieniowe, monta\
owe,
- poradnik dla ucznia,
- literatura zgodna z punktem 7 poradnika.
-
-
-
Ćwiczenie 4
Na podstawie otrzymanej dokumentacji odczytaj rysunek.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać
odpowiedni fragment rozdziału Materiał nauczania. Uczniowie pracują samodzielnie. Po
wykonaniu ćwiczenia wskazany przez nauczyciela uczeń prezentuje swoją pracę.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
24
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) odszukać w materiałach dydaktycznych informacje na temat odczytywania rysunków,
2) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
3) ustalić liczbę operacji lub zabiegów,
4) odczytać zastosowane maszyny i narzędzia,
5) odczytać przyrządy pomiarowe,
6) zaprezentować wyniki ćwiczenia.
Zalecane metody nauczania uczenia siÄ™:
- ćwiczenie.
Åšrodki dydaktyczne:
- przykładowe rysunki operacyjne i zabiegowe,
- poradnik dla ucznia,
- literatura zgodna z punktem 7 poradnika.
-
-
-
Ćwiczenie 5
Na podstawie otrzymanej dokumentacji odczytaj rysunek schematyczny urzÄ…dzenia
wiertniczego.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać
odpowiedni fragment rozdziału Materiał nauczania. Uczniowie pracują samodzielnie. Po
wykonaniu ćwiczenia wskazany przez nauczyciela uczeń prezentuje swoją pracę.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) odszukać w materiałach dydaktycznych informacje na temat odczytywania rysunków,
2) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
3) odczytać schemat,
4) zanalizować zasadę działania,
5) wypisać elementy składowe,
6) zaprezentować wyniki ćwiczenia.
Zalecane metody nauczania uczenia siÄ™:
- ćwiczenie.
Åšrodki dydaktyczne:
- przykładowe rysunki schematyczne maszyn i urządzeń górniczych,
- poradnik dla ucznia,
- literatura zgodna z punktem 7 poradnika.
-
-
-
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
25
Ćwiczenie 6
SporzÄ…dz
rysunek wykonawczy dla elementu wskazanego przez nauczyciela.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać
odpowiedni fragment rozdziału Materiał nauczania. Uczniowie pracują samodzielnie. Po
wykonaniu ćwiczenia wskazany przez nauczyciela uczeń prezentuje swoją pracę.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) odszukać w materiałach dydaktycznych informacje na temat rysunków wykonawczych,
2) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
3) przygotować arkusz rysunkowy z tabliczką rysunkową,
4) ustalić zasadniczy kształt przedmiotu,
5) ustalić, czy zasadniczy kształt przedmiotu ma osie lub płaszczyzny symetrii,
6) rozplanować rozmieszczenie rzutów na arkuszu,
7) narysować element,
8) zwymiarować rysunek,
9) oznaczyć chropowatość powierzchni,
10) oznaczyć odchyłki wymiarów oraz tolerancje kształtu i poło\
enia,
11) wypełnić tabliczkę rysunkową,
12) zaprezentować wyniki ćwiczenia.
Zalecane metody nauczania uczenia siÄ™:
- ćwiczenie.
Åšrodki dydaktyczne:
- proste elementy maszyn,
-
-
-
- poradnik dla ucznia,
-
-
-
- literatura zgodna z punktem 7 poradnika.
-
-
-
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
26
6. EWALUACJA OSI
GNI
Ć UCZNIA
Przykłady narzędzi pomiaru dydaktycznego
Test 1
Test dwustopniowy do jednostki modułowej  Wykonywanie rysunków
części maszyn
Test składa się z zadań wielokrotnego wyboru, z których:
- zadania 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 10, 11, 13, 14, 15, 16, 17, 19, 20 sÄ… z poziomu podstawowego,
- zadania 8, 9, 12, 18 sÄ… z poziomu ponadpodstawowego.
Punktacja zadań: 0 lub 1 punkt
Za ka\
dą prawidłową odpowiedz
uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedz
lub jej brak
uczeń otrzymuje 0 punktów.
Proponuje się następujące normy wymagań  uczeń otrzyma następujące
oceny szkolne:
- dopuszczający  za rozwiązanie co najmniej 8 zadań z poziomu podstawowego,
- dostateczny  za rozwiązanie co najmniej 12 zadań z poziomu podstawowego,
- dobry  za rozwiązanie 15 zadań, w tym co najmniej 3 z poziomu ponadpodstawowego,
- bardzo dobry  za rozwiązanie 18 zadań, w tym 4 z poziomu ponadpodstawowego
Klucz odpowiedzi: 1. a, 2. c, 3. b, 4. b, 5. b 6. a, 7. a, 8. d, 9. c, 10. a, 11. b,
12. b, 13. c, 14. a, 15. c, 16. d, 17. c, 18. b, 19. a, 20. b.
Plan testu
Nr Cel operacyjny Kategoria Poziom Poprawna
zad. (mierzone osiągnięcia ucznia) celu wymagań odpowiedz

1 Rozró\
nić zastosowanie rysunków C P a
Określić wymiary formatu arkusza
2 B P c
rysunkowego
Rozró\
nić rodzaj ołówka do określonego
3 C P b
zadania
4 Określić zastosowanie linii rysunkowych B P b
5 Rozpoznać połączenie gwintowe C P b
6 Rozpoznać oznaczanie obróbki cieplnej B P a
7 Rozpoznać rysowanie kół zębatych B P a
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
27
8 Dobrać rzut prostokątny C PP d
9 Przeanalizować wymiarowanie rysunku C PP c
10 Rozpoznać oznaczanie połączeń klejonych B P a
11 Odczytać rysunek zespołu B P b
12 Przeanalizować widok i przekrój C PP b
13 Odczytać uproszczone oznaczanie połączeń B P c
14 Rozpoznać oznaczenie wymiarów tolerowanych B P a
15 Rozpoznać oznaczenie norm B P c
16 Rozpoznać oznaczenie gwintu B P d
Rozpoznać oznaczenie chropowatości
17 B P c
powierzchni
18 Dobrać rzut aksonometryczny C PP b
18 Rozpoznać pasowanie normalne B P a
20 Czytać schematy C P b
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
28
Przebieg testowania
Instrukcja dla nauczyciela
1. Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu z wyprzedzeniem co najmniej
jednotygodniowym.
2. Omów z uczniami cel stosowania pomiaru dydaktycznego.
3. Zapoznaj uczniów z rodzajem zadań zawartych w zestawie oraz z zasadami punktowania.
4. Przygotuj odpowiednią liczbę testów.
5. Zapewnij samodzielność podczas rozwiązywania zadań.
6. Przed rozpoczęciem testu przeczytaj uczniom instrukcję dla ucznia.
7. Zapytaj, czy uczniowie wszystko zrozumieli. Wszelkie wątpliwości wyjaśnij.
8. Nie przekraczaj czasu przeznaczonego na test.
9. Kilka minut przed zakończeniem testu przypomnij uczniom o zbli\
ajÄ…cym siÄ™ czasie
zakończenia udzielania odpowiedzi.
Instrukcja dla ucznia
1. Przeczytaj uwa\
nie instrukcjÄ™.
2. Podpisz imieniem i nazwiskiem kartÄ™ odpowiedzi.
3. Zapoznaj się z zestawem zadań testowych.
4. Test zawiera 20 zadań. Do ka\
dego zadania dołączone są 4 mo\
liwości odpowiedzi.
Tylko jedna jest prawidłowa.
5. Udzielaj odpowiedzi na załączonej karcie odpowiedzi, stawiając w odpowiedniej rubryce
znak X. W przypadku pomyłki nale\
y błędną odpowiedz
zaznaczyć kółkiem, a następnie
ponownie zakreślić odpowiedz
prawidłową.
6. Zadania wymagają prostych obliczeń, które powinieneś wykonać przed wskazaniem
poprawnego wyniku.
7. Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania.
8. Jeśli udzielenie odpowiedzi będzie Ci sprawiało trudność, wtedy odłó\
jego rozwiÄ…zanie
na póz
niej i wróć do niego, gdy zostanie Ci wolny czas.
9. Na rozwiÄ…zanie testu masz 30 min.
Powodzenia!
Materiały dla ucznia:
- instrukcja,
-
-
-
- zestaw zadań testowych,
-
-
-
- karta odpowiedzi.
-
-
-
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
29
ZESTAW ZADAC
TESTOWYCH
1. Rysunek, w którym zastosowano symbole graficzne w celu pokazania funkcji części
składowych zespołu i jego działania to
a) schemat.
b) szkic.
c) rysunek zło\
eniowy.
d) ilustracyjnym.
2. Arkusz rysunkowy o wymiarach 420 x 297 mm to format
a) A5.
b) A4.
c) A3.
d) A2
3. Ołówki o średniej twardości oznaczamy
a) 2B.
b) F.
c) U.
d) 3H.
4. LiniÄ… punktowÄ… cienkÄ… rysuje siÄ™
a) wierzchołki gwintu.
b) osie symetrii.
c) linie wymiarowe.
d) linie rzutowania.
5. Połączenie gwintowe przedstawiono na rysunku
a) b) c) d)
6. PowierzchniÄ™ oznaczonÄ… 601
2HRC uzyskamy stosujÄ…c
a) obróbkę cieplną.
b) obróbkę plastyczną.
c) powłoki ochronne.
d) powłoki ozdobne.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
30
7. Zamieszczony obok rysunek przedstawia
a) koło zębate.
b) piastÄ™ z dwoma otworami.
c) koło z naciętym gwintem.
d) tuleję z kołnierzem.
8. Wska\
prawidłowy rzut poziomy bryły przedstawionej na rysunku.
a) b)
c) d)
9. Czy poni\
szy rysunek jest poprawnie zwymiarowany? Wska\
ile błędów zawiera
zwymiarowany rysunek.
a) Jeden
b) Dwa
c) Trzy
d) Nie ma błędów
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
31
10. Rysunek przedstawia dwa elementy połączone za pomocą
a) klejenia.
b) lutowania.
c) spawania.
d) zgrzewania.
11. Oznaczony na rysunku element to
a) wałek.
b) Å‚o\
ysko.
c) koło zębate.
d) pierścień uszczelniający.
12. Ile linii brakuje na rysunku?
a) Jednej.
b) Dwóch.
c) Trzech.
d) Czterech.
13. Części 1 i 2 skojarzono ze sobą za pomocą połączenia
a) klejonego.
b) klinowego.
c) gwintowego.
d) wpustowego.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
32
14. Dla otworu Ć 60H7 tolerancja normalna wynosi IT7 = 30 µm. Zapis wymiaru
tolerowanego z odchyłkami ma postać
a) b) c) d)
030
Ć6000,03 Ć600,03 Ć60ą0,15 Ć600,0,030
- 0 -
15. NormÄ™ bran\
owÄ… oznaczamy
a) PN.
b) PN-EN.
c) BN.
d) PN-ISO.
16. Na rysunku przedstawiono oznaczenie gwintu
a) rurowego.
b) modułowego.
c) trapezowego.
d) metrycznego.
17. Który z przedstawionych znaków chropowatości informuje o niedopuszczalnym
usunięciu warstwy materiału?
a) b) c) d)
18. WykorzystujÄ…c rzuty prostokÄ…tne wska\
prawidłowo narysowaną bryłę w aksonometrii
ukośnej.
a) b)
c) d)
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
33
19. Które z wymienionych pasowań jest pasowaniem podstawowym?
a) H8/h7.
b) F8/h6.
c) H7/k6.
d) H7/s6.
20. Na schemacie przedstawiono
a) mechanizm maltański.
b) przekładnię zębatą.
c) sprzęgło.
d) hamulec.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
34
KARTA ODPOWIEDZI
ImiÄ™ i nazwisko................................................................................................
Wykonywanie rysunków części maszyn
Zakreśl poprawną odpowiedz

Nr
Odpowiedz
Punkty
zadania
1. a b c d
2. a b c d
3. a b c d
4. a b c d
5. a b c d
6. a b c d
7. a b c d
8. a b c d
9. a b c d
10. a b c d
11. a b c d
12. a b c d
13. a b c d
14. a b c d
15. a b c d
16. a b c d
17. a b c d
18. a b c d
19. a b c d
20. a b c d
Razem:
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
35
Test 2
Test dwustopniowy do jednostki modułowej  Wykonywanie rysunków
części maszyn
Test składa się z zadań wielokrotnego wyboru, z których:
- zadania 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 10, 12, 13, 14, 15, 16, 17, 19, 20 sÄ… z poziomu podstawowego,
- zadania 8, 9, 11, 18 sÄ… z poziomu ponadpodstawowego.
Punktacja zadań: 0 lub 1 punkt
Za ka\
dą prawidłową odpowiedz
uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedz
lub jej brak
uczeń otrzymuje 0 punktów.
Proponuje się następujące normy wymagań  uczeń otrzyma następujące
oceny szkolne:
- dopuszczający  za rozwiązanie co najmniej 8 zadań z poziomu podstawowego,
- dostateczny  za rozwiązanie co najmniej 12 zadań z poziomu podstawowego,
- dobry  za rozwiązanie 15 zadań, w tym co najmniej 3 z poziomu ponadpodstawowego,
- bardzo dobry  za rozwiązanie 18 zadań, w tym 4 z poziomu ponadpodstawowego
Klucz odpowiedzi: 1. a, 2. a, 3. d, 4. c, 5. d, 6. a, 7. c, 8. b, 9. c, 10. d, 11. b,
12. c, 13. c, 14. a, 15. c, 16. b, 17. b, 18. d, 19. a, 20. d.
Plan testu
Nr Cel operacyjny Kategoria Poziom Poprawna
zad. (mierzone osiągnięcia ucznia) celu wymagań odpowiedz

1 Rozpoznać oznaczenie tolerancji kształtu B P a
2 Rozpoznać połączenie nitowe B P a
3 Odczytać oznaczenie gwintu B P d
4 Rozpoznać zabezpieczenie połączenia B P c
5 Odczytać oznaczenie powłoki B P d
6 Rozpoznać oznaczanie połączeń klejonych B P a
7 Odczytać rysunek zło\
eniowy B P c
8 Dobrać rzut aksonometryczny C PP b
9 Przeanalizować wymiarowanie rysunku C PP c
10 Rozpoznać oznaczanie połączeń spawanych B P d
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
36
11 Przeanalizować widok i przekrój C PP b
12 Odczytać tolerancje kształtu B P c
13 Odczytać rysunek elementu spawanego B P c
Rozpoznać oznaczenie wymiarów
14 B P a
tolerowanych
15 Rozpoznać oznaczenie norm B P c
16 Rozpoznać przekrój stopniowy B P b
Rozpoznać oznaczenie chropowatości
17 B P b
powierzchni
18 Dobrać rzut prostokątny C PP d
19 Odczytać oznaczenie chropowatości B P a
20 Czytać schematy C P d
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
37
Przebieg testowania
Instrukcja dla nauczyciela
1. Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu z wyprzedzeniem co najmniej
jednotygodniowym.
2. Omów z uczniami cel stosowania pomiaru dydaktycznego.
3. Zapoznaj uczniów z rodzajem zadań zawartych w zestawie oraz z zasadami punktowania.
4. Przygotuj odpowiednią liczbę testów.
5. Zapewnij samodzielność podczas rozwiązywania zadań.
6. Przed rozpoczęciem testu przeczytaj uczniom instrukcję dla ucznia.
7. Zapytaj, czy uczniowie wszystko zrozumieli. Wszelkie wątpliwości wyjaśnij.
8. Nie przekraczaj czasu przeznaczonego na test.
9. Kilka minut przed zakończeniem testu przypomnij uczniom o zbli\
ajÄ…cym siÄ™ czasie
zakończenia udzielania odpowiedzi.
Instrukcja dla ucznia
1. Przeczytaj uwa\
nie instrukcjÄ™.
2. Podpisz imieniem i nazwiskiem kartÄ™ odpowiedzi.
3. Zapoznaj się z zestawem zadań testowych.
4. Test zawiera 20 zadań. Do ka\
dego zadania dołączone są 4 mo\
liwości odpowiedzi.
Tylko jedna jest prawidłowa.
5. Udzielaj odpowiedzi na załączonej karcie odpowiedzi, stawiając w odpowiedniej rubryce
znak X. W przypadku pomyłki nale\
y błędną odpowiedz
zaznaczyć kółkiem, a następnie
ponownie zakreślić odpowiedz
prawidłową.
6. Zadania wymagają prostych obliczeń, które powinieneś wykonać przed wskazaniem
poprawnego wyniku.
7. Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania.
8. Jeśli udzielenie odpowiedzi będzie Ci sprawiało trudność, wtedy odłó\
jego rozwiÄ…zanie
na póz
niej i wróć do niego, gdy zostanie Ci wolny czas.
9. Na rozwiÄ…zanie testu masz 30 min.
Powodzenia!
Materiały dla ucznia:
- instrukcja,
-
-
-
- zestaw zadań testowych,
-
-
-
- karta odpowiedzi.
-
-
-
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
38
ZESTAW ZADAC
TESTOWYCH
1. Oznaczenie powierzchni płyty przedstawione na rysunku dotyczy tolerancji
a) płaskości.
b) nachylenia.
c) prostoliniowości.
d) zarysu przekroju wzdłu\
nego.
2. Rysunek przedstawia połączenie
a) nitowe.
b) spawane.
c) gwintowe.
d) zgrzewane.
3. Oznaczenie M30×0,75 charakteryzuje gwint
a) metryczny zwykły.
b) metryczny drobnozwojowy.
c) trapezowy niesymetryczny.
d) metryczny grubozwojowy.
4. Które połączenie gwintowe jest zabezpieczone przed samoczynnym odkręcaniem?
a) b) c) d)
5. Informacja na linii odniesienia dotyczy
a) twardości warstwy.
b) rodzajów obróbki cieplnej.
c) metody spawania.
d) rodzaju powłoki antykorozyjnej.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
39
6. Rysunek przedstawia dwa elementy połączone za pomocą
a) klejenia.
b) lutowania.
c) spawania.
d) zgrzewania.
7. Koło zębate oznaczone na rysunku nr 4, jest osadzone na wałku za pomocą elementu
oznaczonego nr 1, tworząc połączenie
a) kołkowe.
b) wielowypustowe.
c) wpustowe.
d) klinowe.
8. WykorzystujÄ…c rzuty prostokÄ…tne wska\
prawidłowo narysowaną bryłę w aksonometrii
ukośnej.
a) b)
c) d)
9. Czy poni\
szy rysunek jest poprawnie zwymiarowany? Wska\
ile błędów zawiera
zwymiarowany rysunek.
a) Jeden
b) Dwa
c) Trzy
d) Nie ma błędów
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
40
10. Spoinę otworową podłu\
nÄ… oznacza siÄ™ symbolem
a) b) c) d)
11. Ile linii brakuje na rysunku?
a) Jednej.
b) Dwóch.
c) Trzech.
d) Czterech.
12. Zapis tolerancji kształtu, poło\
enia na rysunku dotyczy
a) prostoliniowości.
b) walcowości.
c) prostopadłości.
d) współosiowości.
13. Zapis spoiny na rysunku oznacza, \
e jest to spoina pachwinowa
a) wykonana na miejscu monta\
u.
b) o długości szwu 311.
c) z licem wypukłym.
d) o wysokości a = 5.
14. Dla wymiaru Ć10H7 odchyłka
a) przyjmuje dowolne wartości.
b) dolna i górna jest równa zero.
c) dolna jest równa zero.
d) górna jest równa zero.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
41
15. Polską Normę wprowadzająca normę europejską będącą wprowadzeniem normy
Międzynarodowej Organizacji Normalizacyjnej ISO oznaczamy
a) PN.
b) PN-EN.
c) PN-EN ISO.
d) PN-ISO.
16. Na rysunku przedstawiono przekrój
a) Å‚amany.
b) stopniowy.
c) prosty.
d) częściowy.
17. Który z przedstawionych znaków chropowatości informuje o wymaganym usunięciu
warstwy materiału?
a) b) c) d)
18. Wska\
prawidłowy rzut poziomy bryły przedstawionej na rysunku.
a) b)
c) d)
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
42
19. Chropowatość powierzchni łba śruby wynosi
a) 10 µm.
b) 6 µm.
c) 1,5 µm.
d) 1 µm.
20. Na schemacie przedstawiono
a) hamulec.
b) mechanizm maltański.
c) sprzęgło.
d) przekładnię zębatą.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
43
KARTA ODPOWIEDZI
ImiÄ™ i nazwisko................................................................................................
Wykonywanie rysunków części maszyn
Zakreśl poprawną odpowiedz

Nr
Odpowiedz
Punkty
zadania
1. a b c d
2. a b c d
3. a b c d
4. a b c d
5. a b c d
6. a b c d
7. a b c d
8. a b c d
9. a b c d
10. a b c d
11. a b c d
12. a b c d
13. a b c d
14. a b c d
15. a b c d
16. a b c d
17. a b c d
18. a b c d
19. a b c d
20. a b c d
Razem:
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
44
7. LITERATURA
1. Dobrzański T.: Rysunek techniczny maszynowy. WNT, Warszawa 2005
2. Lewandowski T.: Rysunek techniczny dla mechaników. WSiP, Warszawa 2007
3. Lewandowski T.: Zbiór zadań z rysunku technicznego dla mechaników. WSiP, Warszawa
2002
4. Maksymowicz A.: Rysunek zawodowy dla szkół zasadniczych. WSiP, Warszawa 1999
5. Malinowski J., Jakubiec W.: Tolerancje i pasowania w budowie maszyn. WSiP,
Warszawa 1998
6. Waszkiewiczowie E. i S.: Rysunek zawodowy. WSiP, Warszawa 1999
7. http://www.cad.pl
8. http://www.home.agh.edu.pl
9. http://www.it.pw.edu.pl/ztkut
10. http://www.newtechsolutions.pl
Literatura metodyczna
1. Dretkiewicz-Więch J.: ABC nauczyciela przedmiotów zawodowych. Operacyjne cele
kształcenia. Zeszyt 32. CODN, Warszawa 1994
Czasopisma
- Edukator Zawodowy  www.koweziu.edu.pl/edukator/index.php
- Nowa Edukacja Zawodowa
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
45