Prokuratura RP
Opracowanie pytań na egzamin z wykładu monograficznego
 Prokuratura RP na egzamin u dr Zagrodnika
Maj 2010
by Maikler
Pytania egzaminacyjne (2010r.)
1. Powołanie Prokuratora Generalnego.
2. Wygaśnięcie kadencji i odwołanie Prokuratora Generalnego.
3. Odwołanie Prokuratora Generalnego przez Prezydenta RP.
4. Odwołanie Prokuratora Generalnego przez Sejm RP.
5. Zadania prokuratury  charakterystyka ogólna.
6. Działalnośd prokuratury w sferze ścigania przestępstw (zwalczania przestępstw).
7. Zasady organizacyjne prokuratury.
8. Zasady działania prokuratury  charakterystyka ogólna.
9. Zasada legalizmu w działalności prokuratury.
10. Zasada działania z urzędu w działalności prokuratury.
11. Zasada substytucji, dewolucji i indyferencji w prokuraturze.
12. Powołanie prokuratorów powszechnych jednostek organizacyjnych prokuratury.
13. Powołanie Prokuratora Apelacyjnego, jego zastępcy oraz ich kadencja.
14. Powołanie Prokuratora Okręgowego, jego zastępcy oraz ich kadencja.
15. Powołanie Prokuratora Rejonowego, jego zastępcy oraz ich kadencja.
16. Odwołanie Prokuratora Apelacyjnego, Okręgowego i Rejonowego i ich zastępców.
17. Skład i struktura Prokuratury Generalnej.
18. Krajowa Rada Prokuratorów  jej skład, kadencja i wybrane uprawnienia.
19. Zgromadzenie Prokuratorów Prokuratury Apelacyjnej i jego podstawowe
uprawnienia.
20. Kolegium Prokuratury Apelacyjnej i jego podstawowe uprawnienia.
21. Kolegium Prokuratury Okręgowej i jego podstawowe uprawnienia.
22. Modele prokuratury.
23. Immunitet prokuratorski.
24. Odpowiedzialnośd dyscyplinarna (podstawy odpowiedzialności dyscyplinarnej
prokuratorów).
25. Kary w postępowaniu dyscyplinarnym.
26. Przebieg postępowania dyscyplinarnego.
27. Rzecznik dyscyplinarny.
28. Problem przedawnienia postępowania dyscyplinarnego.
1. Powołanie Prokuratora Generalnego.
Kto może zostad powołany na stanowisko Prokuratora Generalnego?
- prokurator powszechnych lub wojskowych jednostek organizacyjnych prokuratury,
prokuratury IPN-u, który legitymuje się minimum 10-letnim stażem na stanowisku
prokuratora
- sędzia Izby Karnej lub Wojskowej Sądu Najwyższego (UWAGA)
- sędziowie sądów powszechnych i wojskowych legitymujący się 10-letnim stażem na
stanowisku sędziego
UWAGA: Można przyjąd, że wymóg owego 10-letniego stażu nie odnosi się do sędziów
Izb Karnej i Wojskowej Sądu Najwyższego  ustawa tego nie precyzuje  na pewno ten
staż wymagany jest od sędziów sądów powszechnych i wojskowych.
Procedura powoływania Prokuratora Generalnego
- powoływany przez Prezydenta RP w ciągu 3 miesięcy od wygaśnięcia powołania lub
na 3 miesiące przed upływem kadencji dotychczasowego Prokuratora Generalnego
- kandydatów zgłaszają: Krajowa Rada Prokuratury i Krajowa Rada Sądownictwa nie
póz
niej niż na 2 miesiące od wygaśnięcia dotychczasowego powołania albo na
4 miesiące przed upływem kadencji
- rady wybierają po jednym kandydacie każda
2. Wygaśnięcie kadencji i odwołanie Prokuratora
Generalnego.
Wygaśnięcie kadencji Prokuratora Generalnego
- wygaśnięcie kadencji Prokuratora Generalnego następuje wraz z jej zakooczeniem,
odwołaniem Prokuratora Generalnego, albo jego śmiercią
- kadencja Prokuratora Generalnego wynosi 6 lat i jest niepowtarzalna
Odwołanie Prokuratora Generalnego
- na odwołanie Prokuratora Generalnego mają wpływ trzy ośrodki władzy:
Prezydent RP
Sejm RP
 Prezes Rady Ministrów
- odwołania Prokuratora Generalnego dokonuje Prezydent RP w sytuacji gdy:
Prokurator Generalny zrzeknie siÄ™ swojego stanowiska
stanie się stale niezdolny na skutek choroby lub utraty sił, stwierdzonych
orzeczeniem lekarskim; w takim wypadku z inicjatywą odwołania może wystąpid
Prezes Rady Ministrów, który zasięga opinii Krajowej Rady Prokuratury
Niewyrażenie opinii przez Krajową Radę Prokuratury uznaje się za rezygnację
z jej wyrażenia (brak opinii w określonym czasie)  termin nie oznaczony
w sposób stały
jeżeli zostaje skazany prawomocnym wyrokiem sądu za przestępstwo,
przestępstwo skarbowe, albo złożył nieprawdziwe oświadczenie lustracyjne,
co zostaje stwierdzone prawomocnym wyrokiem sÄ…du
jeżeli został skazany w postępowaniu dyscyplinarnym na karę nagany,
usunięcia z zajmowanej funkcji, przeniesienia na inne stanowisko służbowe lub
wydalenia ze służby prokuratorskiej
3. Odwołanie Prokuratora Generalnego przez Prezydenta RP.
- Prezydent RP odwołuje Prokuratora Generalnego w sytuacjach przedstawionych
w zagadnieniu 2.
- w przypadku choroby lub trwałej utraty sił Prezydent RP odwołuje Prokuratora
Generalnego na wniosek Prezesa Rady Ministrów lub Krajowej Rady Prokuratury
4. Odwołanie Prokuratora Generalnego przez Sejm RP.
- Prokurator Generalny jest zobowiązany do kooca I kwartału każdego roku złożyd
Prezesowi Rady Ministrów sprawozdanie z rocznej działalności prokuratury
- jeśli Prezes Rady Ministrów otrzyma sprawozdanie roczne to może je przyjąd lub
odrzucid, konsekwencją odrzucenia sprawozdania rocznego może byd wystąpienie
do Sejmu z wnioskiem o odwołanie Prokuratora Generalnego
- Sejm po zasięgnięciu opinii Krajowej Rady Prokuratury przez Prezesa Rady
Ministrów odwołuje Prokuratora Generalnego większością 2/3 głosów przy kworum
wynoszącym połowę posłów
- Prezes Rady Ministrów może także wystąpid do Sejmu o odwołanie Prokuratora
Generalnego, gdy ten sprzeniewierzył się złożonemu ślubowaniu
5. Zadania prokuratury  charakterystyka ogólna.
Zasadniczym zadaniem prokuratury jest strzeżenie praworządności i czuwanie nad
ściganiem przestępstw.
Sposobem realizacji tych zadao jest prowadzenie lub nadzorowanie postępowania
karnego oraz występowanie w charakterze oskarżyciela publicznego w postępowaniu
karnym przed sądem. Prokurator nadzoruje postępowanie przygotowawcze jeśli
prowadzi je inny organ np. policja, Straż Graniczna, Agencja Bezpieczeostwa
Wewnętrznego, w tych wypadkach określone czynności a także decyzje mogą byd
zastrzeżone do dokonania wyłącznie przez prokuratora.
6. Działalnośd prokuratury w sferze ścigania przestępstw
(zwalczania przestępstw).
strzeżenie praworządności i czuwanie nad ściganiem przestępstw
prokurator występuje z roszczeniem cywilnym w postępowaniu karnym lub
w postępowaniu cywilnym a także występuje z wnioskami oraz bierze udział
w postępowaniu sądowym w sprawach cywilnych z zakresu prawa pracy
i ubezpieczeo społecznych, jeżeli wymaga tego ochrona praworządności,
interesu społecznego, własności lub praw obywateli. Wystąpienie
z powództwem cywilnym w procesie karnym łączy się z uruchomieniem drugiego
nurtu badania odpowiedzialności oskarżonego w związku z zarzucanym
przestępstwem, który to nurt nazywamy procesem adhezyjnym
podejmowanie przewidzianych prawem środków zmierzających do zachowania
prawidłowości i jednolitości stosowania prawa w postępowaniu sądowym,
administracyjnym, w postępowaniu w sprawach o wykroczenia oraz innych
postępowaniach
prokuratura stanowi nadzór nad wykonaniem o tymczasowym aresztowaniu
a także nad innymi decyzjami o pozbawieniu wolności
współdziałanie z jednostkami naukowymi w zakresie przeprowadzania analiz
dotyczących zjawiska przestępczości i jego zwalczania
gromadzenie i opracowywanie danych podlegajÄ…cych gromadzeniu
w prowadzonych sprawach
prokuratura jest upoważniona do wnoszenia skarg na decyzje administracyjne
niezgodne z prawem oraz do uczestniczenia w postępowaniu, w którym ta
zgodnośd jest badana
prokuratura ma prawo zwracad się do organów samorządów terytorialnych oraz
organów wojewódzkich o uchylenie lub zmianę niezgodnych z prawem decyzji.
W przypadku decyzji organów samorządu terytorialnego może ponadto
występowad do sądu o stwierdzenie ich nieważności
prokuratura koordynuje działalnośd polegającą na ściganiu przestępstw,
prowadzonÄ… przez inne  nieprokuratorskie organy
współpraca z organami publicznymi, samorządowymi, organizacjami
społecznymi i spółdzielczymi w zakresie zwalczania przestępczości
współpraca z organizacjami międzynarodowymi, ponadnarodowymi, organami
organizacji międzynarodowych, mająca na celu zapobieganie i zwalczanie
przestępstw
opiniowanie aktów prawnych związanych z działalnością prokuratury
inne zadania przewidziane w obowiÄ…zujÄ…cych przepisach prawa
7. Zasady organizacyjne prokuratury.
1. Zasada centralizmu  wszystkie jednostki prokuratury tworzÄ… jednÄ…
organizacyjną całośd.
2. Zasada hierarchicznego podporządkowania  wiąże się z zasadą centralizmu
poprzez przyjęcie, że podporządkowanie, które ma miejsce w ramach
prokuratury, a jest podporzÄ…dkowaniem Prokuratorowi Generalnemu,
nie następuje bezpośrednio, lecz za pośrednictwem prokuratorów jednostek
organizacyjnych kolejnych szczebli.
3. Zasada jednolitości  akcentuje jednośd prokuratury a także fakt,
iż zarówno cała prokuratura jak i poszczególne jej jednostki, na zewnątrz
występują w imieniu całej prokuratury.
4. Zasada jednoosobowego kierownictwa  poszczególnymi jednostkami
organizacyjnymi i całą prokuraturą kieruje jedna osoba.
5. Zasada niezależności  o niezależności prokuratorskiej należałoby mówid w
kontekście regulacji prawnych przewidujących możliwośd wpływania na
funkcjonowanie prokuratora. Wynika to z faktu, że w swej działalności organ
prokuratorski rozstrzyga samodzielnie wszelkie zagadnienia faktyczne i prawne.
Wyjątki od niezależności:
-zarządzenia i polecenia prokuratorów przełożonych, ale nie dotyczące treści
czynności prawnych
- możliwośd wytknięcia oczywistej obrazy prawnej przez prokuratora
przełożonego
- prokurator bezpośrednio przełożony może zmieniad lub uchylad decyzje
wydane przez podległych mu prokuratorów
8. Zasady działania prokuratury  charakterystyka ogólna.
1. Zasada bezstronności  zakłada obiektywne, wolne od stronniczości, czyli od
faworyzowania jednej ze stron prowadzenie czynności prokuratorskich.
2. Zasada działania z urzędu  kluczowe znaczenie posiada znamionująca proces
karny zasada ścigania z urzędu, stanowi ona dyrektywę, w myśl której organy
paostwa w razie powzięcia podejrzenia popełnienia przestępstwa są
zobowiązane wszcząd postępowanie z własnej inicjatywy, niezależnie od woli
pokrzywdzonego lub jakiegokolwiek innego podmiotu.
3. Zasada legalizmu  obowiązek ścigania przestępstw ściganych z urzędu.
4. Zasada współpracy - współpraca prokuratury z organami paostwowymi,
samorządowymi, organizacjami społecznymi, spółdzielczymi lub zawodowymi.
5. Zasada substytucji  wyraża się tym, że każdy prokurator może zlecid
prokuratorowi niższego szczebla dokonanie określonej czynności procesowej.
6. Zasada indyferencji  założenie, że dla skuteczności czynności procesowej nie
ma w istocie znaczenia, który z prokuratorów jej dokonuje.
7. Zasada dewolucji  możliwośd przejęcia każdej sprawy i każdej czynności do
własnego przeprowadzenia przez prokuratora wyższego rzędu.
8. Zasada jednoosobowego dokonywania czynności  istotę zasady najlepiej
wyrazid poprzez skonfrontowanie jej z zasadą przeciwną, którą jest kolegialnośd,
a która dotyczy in genere (najogólniej rzecz biorąc) sądów.
9. Zasada legalizmu w działalności prokuratury.
Zasada legalizmu  obowiązek ścigania przestępstw ściganych z urzędu przez
prokuraturę. Ściganie z urzędu zaś stanowi dyrektywę, w myśl której organy paostwa
w razie powzięcia podejrzenia popełnienia przestępstwa są zobowiązane wszcząd
postępowanie z własnej inicjatywy, niezależnie od woli pokrzywdzonego lub
jakiegokolwiek innego podmiotu. Samo pojęcie legalizmu oznacza postępowanie
zgodnie z obowiÄ…zujÄ…cym prawem. Przeciwieostwem legalizmu jest oportunizm.
10. Zasada działania z urzędu w działalności prokuratury.
Zasada działania z urzędu  kluczowe znaczenie posiada znamionująca proces karny
zasada ścigania z urzędu, stanowi ona dyrektywę, w myśl której organy paostwa
w razie powzięcia podejrzenia popełnienia przestępstwa są zobowiązane wszcząd
postępowanie z własnej inicjatywy, niezależnie od woli pokrzywdzonego lub
jakiegokolwiek innego podmiotu.
Wyłom od zasady ścigania z urzędu stanowią:
ściganie na wniosek (najczęściej pokrzywdzonego)
ściganie z oskarżenia prywatnego
To, co najbardziej charakterystyczne dla przestępstw ściganych z urzędu to to,
że złożenie wniosku powoduje, iż od tego momentu przestępstwo ścigane jest
z oskarżenia publicznego.
11. Zasada substytucji, dewolucji i indyferencji
w prokuraturze.
Zasada substytucji  wyraża się tym, że każdy prokurator może zlecid prokuratorowi
niższego szczebla dokonanie określonej czynności procesowej.
Zasada indyferencji  założenie, że dla skuteczności czynności procesowej nie ma w
istocie znaczenia, który z prokuratorów jej dokonuje.
Zasada dewolucji  możliwośd przejęcia każdej sprawy i każdej czynności do własnego
przeprowadzenia przez prokuratora wyższego rzędu.
12. Powołanie prokuratorów powszechnych jednostek
organizacyjnych prokuratury.
Kto może zostad powołany?
Osoba która:
jest obywatelem polskim i korzysta z pełni praw cywilnych i obywatelskich
jest nieskazitelnego charakteru
jest zdolna ze względu na stan zdrowia do wypełniania obowiązków prokuratora
ukooczyła studia prawnicze w Polsce lub za granicą uznane w Polsce
złożyła egzamin sędziowski lub prokuratorski
ukooczyła 26 lat
była zatrudniona na stanowisku asesora przez okres 1 roku w powszechnej
jednostce organizacyjnej prokuratury lub przez czas wymagany na podstawie
odrębnych przepisów w wojskowej jednostce organizacyjnej prokuratury
Te wymagania nie muszą byd spełnione przez:
profesorów i doktorów habilitowanych zatrudnionych na paostwowych
uczelniach lub instytucjach badawczych
przez osoby wykonujące zawód radcy prawnego lub adwokata od co najmniej
3 lat, dotyczy to także osób zatrudnionych przez wskazany czas jako radcy
prawni Prokuratorii Generalnej Skarbu Paostwa. Jeśli chodzi o wymaganie
związane z asesurą to nie musi go spełniad notariusz. Egzaminy są jednak
wymagane.
Tryb powoływania:
Prokurator Generalny jest zobowiÄ…zany do obwieszczenia o zwolnieniu siÄ™ stanowiska
prokuratora w dzienniku urzędowym Monitor Polski. W terminie miesiąca od tego
obwieszczenia osoba zainteresowana może zgłosid swoją kandydaturę dołączając
zaświadczenie lekarskie potwierdzające jej zdolnośd do pełnienia obowiązków
prokuratora. W takiej sytuacji Prokurator Generalny zwraca siÄ™ do odpowiedniego
miejscowo Komendanta Wojewódzkiego Policji w celu uzyskania informacji o osobie
kandydata. Następnie Prokurator Generalny przed przekazaniem informacji Krajowej
Radzie Prokuratury informuje o jej treści samego zainteresowanego.
Wnioski:
Prokuratorzy Prokuratury Generalnej
Wniosek do Prokuratury Generalnej.
Prokuratorzy Prokuratury Apelacyjnej i Okręgowej
Wniosek do Prokuratora Apelacyjnego.
Prokuratorzy Prokuratury Rejonowej
Wniosek do Prokuratury Okręgowego.
Dalszy tryb postępowania:
Prokurator Generalny wyznacza spośród prokuratorów Prokuratury Generalnej
prokuratora, którego zadaniem jest sporządzenie oceny kandydata, przedstawianej
następnie przez Prokuratora Generalnego Krajowej Radzie Prokuratury.
Jeśli chodzi o prokuratorów prokuratury apelacyjnej i okręgowej to ich kandydatury
przedstawia się do zaopiniowania Kolegium Prokuratury Apelacyjnej i następnie wraz
z własną oceną przedstawia je Krajowej Radzie Prokuratury. Odpowiednio do
poprzedniego trybu w przypadku prokuratorów prokuratury rejonowej kandydatura
trafia do zaopiniowania przez Kolegium Prokuratury Okręgowej. Powołanie następuje
na wniosek Krajowej Rady Prokuratury a dokonuje go Prokurator Generalny.
13. Powołanie Prokuratora Apelacyjnego, jego zastępcy oraz
ich kadencja.
Prokuratora Apelacyjnego powołuje Prokurator Generalny po uzyskaniu opinii
Zgromadzenia Prokuratorów. Zgromadzenie może wydad opinię pozytywną lub
negatywną. W drugim przypadku Zgromadzenie Prokuratorów może zaproponowad
własnego kandydata na Prokuratora Apelacyjnego. Prokurator Generalny może
dokonad wyboru Prokuratora Apelacyjnego powołując tego prokuratora, którego sam
zaproponował lub tego, którego zaproponowało Zgromadzenie. Może także nie
dokonad w tym trybie wyboru, co w istocie prowadzi do ponowienia całej procedury
wyboru.
Zastępcę Prokuratora Apelacyjnego powołuje Prokurator Generalny na wniosek
Prokuratora Apelacyjnego po zasięgnięciu opinii Kolegium Prokuratury Apelacyjnej.
Kadencje wynoszą 6 lat i nie mogą byd powtórzone bezpośrednio po sobie.
14. Powołanie Prokuratora Okręgowego, jego zastępcy oraz
ich kadencja.
Prokuratora Okręgowego powołuje Prokurator Generalny na wniosek właściwego
Prokuratora Apelacyjnego spośród prokuratorów po zasięgnięciu opinii Zgromadzenia
Prokuratorów w Prokuraturze Apelacyjnej. Tryb powoływania jest analogiczny do trybu
powoływania Prokuratora Apelacyjnego. Sprawa kadencyjności również tak samo.
Zastępcę Prokuratora Okręgowego powołuje spośród prokuratorów Prokurator
Generalny na wniosek Prokuratora Okręgowego po zasięgnięciu opinii Prokuratora
Apelacyjnego oraz Kolegium Prokuratury Apelacyjnej.
15. Powołanie Prokuratora Rejonowego, jego zastępcy oraz
ich kadencja.
Prokuratora Rejonowego powołuje Prokurator Generalny na wniosek właściwego
Prokuratora Apelacyjnego po zasięgnięciu opinii Zgromadzenia Prokuratorów
w Prokuraturze Apelacyjnej. Tryb powoływania przedstawia się ponownie jak
w poprzednich przypadkach.
Zastępcę Prokuratora Rejonowego zaś powołuje Prokurator Generalny spośród
prokuratorów na wniosek Prokuratora Rejonowego po zasięgnięciu opinii Prokuratora
Okręgowego i Kolegium Prokuratury Okręgowej.
Kadencje wynoszą 4 lata i mogą byd odnowione bezpośrednio po poprzedniej
kadencji.
16. Odwołanie Prokuratora Apelacyjnego, Okręgowego,
Rejonowego i ich zastępców.
Prokurator Generalny odwołuje Prokuratora Apelacyjnego w następujących
przypadkach:
Øð gdy zrzekÅ‚ siÄ™ zajmowanego stanowiska
Øð gdy staÅ‚ siÄ™ on trwale niezdolny do peÅ‚nienia obowiÄ…zków prokuratorskich,
co zostało stwierdzone zaświadczeniem lekarskim
Øð gdy zostaÅ‚ skazany za przestÄ™pstwo lub przestÄ™pstwo skarbowe prawomocnym
wyrokiem sądu albo złożył nieprawdziwe oświadczenie lustracyjne, co zostało
stwierdzone prawomocnym orzeczeniem sÄ…du
Øðjeżeli niedbale, w sposób nienależyty wypeÅ‚nia swoje obowiÄ…zki sÅ‚użbowe
Prokuratora Okręgowego, Rejonowego i zastępców ze wskazanych przy Prokuratorze
Apelacyjnym powodów Prokurator Generalny odwołuje ich z własnej inicjatywy lub na
wniosek Prokuratora Apelacyjnego.
Ważne staje się podkreślenie, że odwołanie ze względu na nienależyte wykonywanie
obowiązków służbowych może nastąpid tylko za zgodą Krajowej Rady Prokuratury. To
rozwiązanie stanowi niewątpliwie czynnik umacniający niezależnośd prokuratorską,
tym bardziej, że sama przyczyna odwołania należy do kategorii ocennych.
17. Skład i struktura Prokuratury Generalnej.
Skład:
Prokurator Generalny
Pierwszy zastępca Prokuratora Generalnego
Pozostali zastępcy Prokuratora Generalnego (w zależności od potrzeb)
Prokuratorzy Prokuratury Generalnej
Struktura:
Prokuraturą Generalną kieruje Prokurator Generalny, który jest prokuratorem
przełożonym prokuratorów powszechnych i wojskowych jednostek
organizacyjnych prokuratury oraz prokuratorów Instytutu Pamięci Narodowej -
Komisji Åšcigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu.
w Prokuraturze Generalnej tworzy się, w zależności od potrzeb, departamenty i
biura. W ramach departamentów i biur mogą byd tworzone wydziały lub inne
komórki organizacyjne.
departamentami i biurami Prokuratury Generalnej kierujÄ… dyrektorzy
wydziałami departamentów i biur Prokuratury Generalnej kierują naczelnicy.
18. Krajowa Rada Prokuratury  jej skład, kadencja i wybrane
uprawnienia.
Skład Krajowej Rady Prokuratury:
żð 25 czÅ‚onków
żð Minister SprawiedliwoÅ›ci
żð Prokurator Generalny
żð przedstawiciel Prezydenta RP
żð 4posłów
żð 2 senatorów
żð prokurator wybrany przez zebranie prokuratorów Naczelnej Prokuratury
Wojskowej
żð prokurator wybrany przez zebranie prokuratorów Instytutu PamiÄ™ci Narodowej -
Komisji Åšcigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu
żð 3 prokuratorów wybranych przez zebranie prokuratorów Prokuratury Generalnej
żð 11 prokuratorów, wybranych przez zgromadzenia prokuratorów
w prokuraturach apelacyjnych
Krajowa Rada Prokuratury powołuje i odwołuje ze swego grona przewodniczącego,
dwóch wiceprzewodniczących i sekretarza. Przewodniczący i wiceprzewodniczący
Krajowej Rady Prokuratury nie mogą pełnid swoich funkcji dłużej niż przez 2 kadencje.
Kadencja:
o Kadencja Krajowej Rady Prokuratury trwa 4 lata
o Osoba powołana przez Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej pełni swoją
funkcję w Krajowej Radzie Prokuratury bez oznaczania okresu kadencji i może
byd odwołana w każdym czasie.
o Sejm Rzeczypospolitej Polskiej wybiera spośród posłów czterech członków
Krajowej Rady Prokuratury na okres swojej kadencji. Senat Rzeczypospolitej
Polskiej wybiera spośród senatorów dwóch członków Krajowej Rady Prokuratury
na okres swojej kadencji
o Prokurator może pełnid funkcję wybieranego członka Krajowej Rady Prokuratury
tylko dwie kadencje.
Uprawnienia Krajowej Rady Prokuratury:
üð stoi na straży niezależnoÅ›ci prokuratorów
üð opiniuje projekty aktów normatywnych dotyczÄ…cych prokuratury
üð wysÅ‚uchuje informacji Prokuratora Generalnego o dziaÅ‚alnoÅ›ci prokuratury
i wyraża opinie w tym zakresie
üð wybiera kandydata na stanowisko Prokuratora Generalnego
üð wystÄ™puje z wnioskiem do Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej o odwoÅ‚anie ze
stanowiska Prokuratora Generalnego w określonym wypadku
üð wyraża opiniÄ™ w przedmiocie wniosku Prezesa Rady Ministrów o odwoÅ‚anie
Prokuratora Generalnego przed upływem kadencji w określonym wypadku
19. Zgromadzenie Prokuratorów Prokuratury Apelacyjnej
i jego podstawowe uprawnienia.
Skład:
vð prokuratorzy prokuratury apelacyjnej
vð delegaci prokuratorów prokuratur okrÄ™gowych i rejonowych dziaÅ‚ajÄ…cych na
obszarze właściwości prokuratury apelacyjnej
Przewodniczącym Zgromadzenia Prokuratorów jest Prokurator Apelacyjny.
Uprawnienia:
ustala liczbę i wybiera 2/3 liczby członków Kolegium Prokuratury Apelacyjnej
wybiera przedstawiciela do Krajowej Rady Prokuratury
wybiera członków sądów dyscyplinarnych
wyraża opinie o kandydatach na prokuratora apelacyjnego, prokuratorów
okręgowych i rejonowych
20. Kolegium Prokuratury Apelacyjnej i jego podstawowe
uprawnienia.
Skład Kolegium Prokuratury Apelacyjnej:
4-10 członków
Posiedzenia kolegium prokuratury apelacyjnej zwołuje Prokurator Apelacyjny z własnej
inicjatywy lub na wniosek 1/3 liczby członków Kolegium.
Podstawowe uprawnienia:
Øð rozpatruje wnioski wynikajÄ…ce z wizytacji i lustracji prokuratur
Øð wyraża opiniÄ™ o kandydatach na stanowiska prokuratora prokuratury apelacyjnej
i prokuratora prokuratury okręgowej, kandydatów do pełnienia funkcji zastępcy
prokuratora apelacyjnego i zastępcy prokuratora okręgowego, jak również
o kandydatach do pełnienia funkcji rzecznika dyscyplinarnego Prokuratora
Apelacyjnego
Øð wyraża opiniÄ™ w przedmiocie odwoÅ‚ania ze stanowiska prokuratora prokuratury
apelacyjnej i prokuratora prokuratury okręgowej
21. Kolegium Prokuratury Okręgowej i jego podstawowe
uprawnienia.
Skład Kolegium Prokuratury Okręgowej:
6 członków
Przewodniczącym kolegium prokuratury okręgowej jest Prokurator Okręgowy
Podstawowe uprawnienia:
vð rozpatruje wnioski wynikajÄ…ce z wizytacji i lustracji prokuratur
vð wyraża opiniÄ™ o kandydatach na stanowiska prokuratorów prokuratur
rejonowych, kandydacie do pełnienia funkcji zastępcy Prokuratora Rejonowego
vð wyraża opiniÄ™ w przedmiocie odwoÅ‚ania ze stanowiska prokuratora prokuratury
rejonowej
22. Modele prokuratury.
Model klasyczny (inaczej francuski)  wiąże się z podporządkowaniem
hierarchicznym prokuratorów Ministrowi Sprawiedliwości. Najczęściej
poszczególne szczeble jednostek organizacyjnych prokuratury w tym modelu
odpowiadają określonym szczeblom sądów.
Øð taki model wystÄ™puje we Francji i w Niemczech
Øð głównÄ… jego wadÄ… jest uzależnienie dziaÅ‚alnoÅ›ci prokuratora i prokuratury
od rządu i jego członków, co sprawia że nie sposób uchylid się od zarzutu
politycznego skażenia decyzji prokuratorskich
Model związany z władzą ustawodawczą  model wiążący się z
podporzÄ…dkowaniem prokuratury parlamentowi, w ramach tego modelu
Prokurator Generalny ponosi odpowiedzialnośd przed parlamentem. W modelu
tym pewną trudnośd sprawia rzeczywisty nadzór nad działalnością prokuratury,
wobec tego że parlament stanowi złożone gremium, skuteczna kontrola nad
działalnością prokuratury jest utrudniona, z drugiej strony w modelu tym
zmniejszone jest oddziaływanie polityczne na działalnośd prokuratury.
Model związany z władzą wykonawczą  w myśl trzeciego modelu Prokurator
Generalny powoływany jest przez głowę paostwa, w ten sposób działalnośd
prokuratury nie jest ściśle powiązana z czynnikiem politycznym, jakim jest
niewątpliwie rząd, parlament, ale jednocześnie należy sobie zdawad sprawę
z tego, że zwykle do powołania Prokuratora Generalnego przez głowę paostwa
dochodzi w sposób ograniczony, to znaczy na wniosek i spośród kandydatów
przedstawionych przez określony organ.
w konsekwencji ostatnich zmian w ustawie o prokuraturze rozwiÄ…zanie
obowiązujące w Polsce w zakresie dotyczącym powołania Prokuratora
Generalnego zbliża się do omawianego modelu
 innym przykładem paostwa, w którym obowiązuje ten model jest
Hiszpania
według nowych przepisów Prokuratora Generalnego powołuje prezydent
spośród kandydatów wskazanych tylko przez Krajową Radę Sądownictwa
Model włoski  kolejny wariant ustrojowo-organizacyjny, jedyny w swoim
rodzaju, obowiązuje we Włoszech  w myśl tego modelu prokuratura, a przede
wszystkim prokuratorzy są zrównani w swoim statusie z sędziami. Korzystają
zatem z daleko posuniętej niezależności i jednocześnie ochrony, która w obecnie
obowiÄ…zujÄ…cych systemach prawnych przypisywana jest zazwyczaj sÄ…dom
i sędziom.
Model przyjęty w Anglii i Walii  ten system zakłada, że prokuratorzy tworzą
Królewską Służbę Oskarżycielską, na ich czele stoi Director of Public
Prosecutions, albo Dyrektor ds. Oskarżenia Publicznego, który podlega Attorney
General, będącemu członkiem rządu.
Żaden z powyższych modeli nie jest doskonały. Nasz system zbliżony jest do systemu
prezydenckiego (władzy wykonawczej) lub też królewskiego  Hiszpania, który zakłada
powołanie Prokuratora Generalnego przez głowę paostwa.
23. Immunitet prokuratorski.
o Prokurator nie może byd pociągnięty do odpowiedzialności karnej ani
tymczasowo aresztowany bez zezwolenia sÄ…du dyscyplinarnego, a zatrzymany
bez zgody przełożonego dyscyplinarnego. Nie dotyczy to zatrzymania na
gorącym uczynku popełnienia przestępstwa. Do wydania zezwolenia na
pociągnięcie prokuratora do odpowiedzialności karnej wolno przedsięwziąd tylko
czynności niecierpiące zwłoki, zawiadamiając o tym niezwłocznie prokuratora
przełożonego
o Do czasu rozstrzygnięcia wniosku o zezwolenie na pociągnięcie prokuratora do
odpowiedzialności karnej lub łącznego wniosku o zezwolenie na pociągnięcie
prokuratora do odpowiedzialności karnej i tymczasowe aresztowanie
prokuratora, sąd dyscyplinarny może polecid niezwłoczne zwolnienie
prokuratora zatrzymanego na gorÄ…cym uczynku
24. Odpowiedzialnośd dyscyplinarna, podstawy
odpowiedzialności dyscyplinarnej.
Prokurator odpowiada dyscyplinarnie za:
przewinienia służbowe (w tym za oczywistą i rażącą obrazę przepisów prawa
i uchybienia godności urzędu prokuratora)
prokurator odpowiada także dyscyplinarnie za postępowanie przed objęciem
stanowiska jeżeli uchybił godności piastowanego wcześniej urzędu
paostwowego lub okazał się niegodny urzędu prokuratorskiego
wykroczenia
za nadużycie wolności słowa przy wykonywania obowiązków służbowych,
stanowiącą ściganą z oskarżenia prywatnego (przestępstwo!) zniewagę strony,
jej obroocy, pełnomocnika, kuratora, świadka, biegłego lub tłumacza prokurator
ponosi odpowiedzialnośd wyłącznie dyscyplinarną
25. Kary w postępowaniu dyscyplinarnym.
Kary dyscyplinarne:
upomnienie
nagana
usunięcie z zajmowanej funkcji
stwierdzenie nieprzydatności do zajmowania danego stanowiska (prok. woj.)
przeniesienie na inne stanowisko służbowe
26. Przebieg postępowania dyscyplinarnego.
Postępowanie dyscyplinarne toczy się z wyłączeniem jawności. Na rozprawie mogą byd
obecni prokuratorzy i asesorzy pełniący czynności prokuratorskie.
Orzeczenie dyscyplinarne można podad do wiadomości publicznej po jego
uprawomocnieniu się, na podstawie uchwały sądu dyscyplinarnego.
Protokolantem może byd prokurator lub asesor wyznaczony przez przewodniczącego
sÄ…du dyscyplinarnego.
Po otrzymaniu wniosku o wszczęcie postępowania dyscyplinarnego przewodniczący
sÄ…du dyscyplinarnego wyznacza termin rozprawy i zawiadamia o nim rzecznika
dyscyplinarnego, obwinionego oraz obroocę, a w razie potrzeby wzywa świadków
i biegłych.
Postępowanie dyscyplinarne w pierwszej instancji powinno byd zakooczone w
terminie 1 miesiąca od daty wpływu wniosku.
Nieusprawiedliwione niestawiennictwo rzecznika dyscyplinarnego, obwinionego lub
jego obroocy nie wstrzymuje rozpoznania sprawy.
Jeżeli w toku rozprawy ujawni się inne przewinienie oprócz objętego wnioskiem
o wszczęcie postępowania, sąd dyscyplinarny może wydad co do tego przewinienia
orzeczenie tylko za zgodÄ… rzecznika dyscyplinarnego i obwinionego lub jego obroocy;
w razie braku zgody przełożony dyscyplinarny może żądad złożenia odrębnego
wniosku o wszczęcie postępowania dyscyplinarnego.
W razie rozwiązania stosunku służbowego prokuratora w toku postępowania
dyscyplinarnego, postępowanie toczy się nadal.
Uzasadnienie orzeczenia sądu dyscyplinarnego sporządza się na piśmie w terminie
7 dni od ogłoszenia orzeczenia.
Orzeczenie wraz z uzasadnieniem doręcza się rzecznikowi dyscyplinarnemu
i obwinionemu
Od orzeczenia sądu dyscyplinarnego wydanego w pierwszej instancji przysługuje
odwołanie obwinionemu i rzecznikowi dyscyplinarnemu. Odwołanie powinno byd
rozpoznane w terminie 7 dni od dnia jego wpływu do Odwoławczego Sądu
Dyscyplinarnego
Od orzeczenia wydanego przez sÄ…d dyscyplinarny w drugiej instancji stronom
i Prokuratorowi Generalnemu przysługuje kasacja do Sądu Najwyższego
Kasacja może byd wniesiona z powodu rażącego naruszenia prawa lub rażącej
niewspółmierności kary dyscyplinarnej
Termin do wniesienia kasacji wynosi:
1)dla strony - 30 dni,
2)dla Prokuratora Generalnego - 3 miesiÄ…ce
- od daty doręczenia orzeczenia z uzasadnieniem, odpowiednio, stronie lub
Prokuratorowi Generalnemu.
Strona wnosi kasację za pośrednictwem sądu dyscyplinarnego, który wydał zaskarżone
orzeczenie.
Prokurator Generalny wnosi kasację bezpośrednio do Sądu Najwyższego.
Odpis prawomocnego orzeczenia skazującego na karę dyscyplinarną dołącza się do akt
osobowych obwinionego.
Prokurator Generalny może wglądad w czynności sądów dyscyplinarnych, zwracad
uwagę na stwierdzone uchybienia, żądad wyjaśnieo oraz usunięcia skutków uchybienia;
czynności te nie mogą wkraczad w dziedzinę, w której członkowie sądów
dyscyplinarnych są niezawiśli.
27. Rzecznik dyscyplinarny.
Rzecznika dyscyplinarnego wyznacza spośród prokuratorów Prokurator Generalny.
Jest on związany wskazaniami organu, który go wyznaczył.
Wszczęcie postępowania dyscyplinarnego:
Rzecznik dyscyplinarny składa wniosek o wszczęcie postępowania dyscyplinarnego na
żądanie przełożonych dyscyplinarnych, po wstępnym wyjaśnieniu okoliczności
koniecznych do ustalenia znamion przewinienia oraz złożeniu wyjaśnieo przez
obwinionego, chyba że złożenie tych wyjaśnieo nie jest możliwe. Rzecznik
dyscyplinarny, w trakcie wstępnego wyjaśniania okoliczności może polecid biegłemu
zastosowanie wobec prokuratora mającego dostęp do tych informacji, za jego zgodą,
środków technicznych mających na celu kontrolę nieświadomych reakcji organizmu tej
osoby.
Zadania rzecznika dyscyplinarnego
wszczynanie postępowania dyscyplinarnego
wyjaśnianie okoliczności przewinienia
w toku postępowania przed sądem dyscyplinarnym rzecznik dyscyplinarny pełni
funkcję oskarżyciela oraz wnosi i popiera środki odwoławcze
28. Problem przedawnienia postępowania dyscyplinarnego.
Przedawnienie dyscyplinarne wynosi 3 lata (termin przedawnienia postępowania
dyscyplinarnego). Jeśli przed upływem tego terminu nie wszczęto postępowania to
ustaje karalnośd przewinienia. Jednocześnie ustawodawca przewiduje,
że postępowanie w sprawie o przewinienie dyscyplinarne podlega umorzeniu jeśli
zostało wszczęte z naruszeniem wskazanego terminu. Dodatkowo należy podkreślid
przy tym, że termin przedawnienia dyscyplinarnego nie może byd krótszy niż termin
przedawnienia w przypadku przestępstwa.
Przerwa przedawnienia dyscyplinarnego  istota tej regulacji dotyczÄ…cej przerwy
wyraża się w tym, że karalnośd przewinienia dyscyplinarnego ustaje wraz z upływem
wydłużonego terminu 5 lat, w przypadku przestępstw dodajemy 5 lub 10 lat.