Konkurs
Na rysunku przedstawiony jest prosty układ oba przekaz
niki połączone są równolegle. Gdy Układ może być sterowany za pomocą tranzystora,
z dwoma tranzystorami. kondensatory naładują się do napięcia bliskiego styków przełącznika czy innego przekaz
nika, jak
połowie napięcia zasilania, przestaną się łado- pokazuje rysunek poniżej. W każdym razie napię-
wać, a prąd popłynie przez przekaz
nik REL2, cie między punktami A, B musi pojawiać się gwał-
diodÄ™ D2 i przekaz
nik REL1  przekaz
niki są townie, żeby kondensatory C1, C2 mogły spełnić
wtedy połączone szeregowo. Na każdym z prze- swoje zadanie.
kaz
ników wystąpi napięcie nieco niższe od poło-
wy napięcia zasilania (ze względu na spadek na-
pięcia na diodzie D2).
Napięcie zasilania podawane na punkty A,
Jak zwykle zadanie konkursowe polega na roz- B powinno być równe napięciu nominalnemu każ-
szyfrowaniu dego z przekaz
ników. Ilustruje to rysunek poni-
żej. Napięcie zasilające 12V wystarczy do zadzia-
Jak działa i do czego służy taki układ?
Å‚ania przekaz
ników w pierwszej chwili po włącze-
Tym razem najtrudniejsze będzie zapewne niu. Potem napięcie na każdym z przekaz
ników
wpadnięcie na pomysł, do jakiego praktycznego wyniesie około 5,7V, co z kolei całkowicie wystar- Po wyłączeniu zasilania przekaz
niki nie pu-
celu ma służyć ten prosty układ. Odpowiedzi, ko- czy do podtrzymania działania obu tych przekaz
ni- szczÄ… natychmiast, tylko po znacznym czasie
niecznie oznaczone dopiskiem Jak11, należy nad- ków, a co ważne, prąd sterowania będzie cztero- opóz
nienia, zależnym od pojemności kondensato-
syłać w terminie 45 dni od ukazania się tego nume- krotnie mniejszy niż przy klasycznym równole- rów. Układ można wykorzystać w praktyce, pa-
ru EdW. Nagrodami w konkursie będą kity AVT głym połączeniu obu przekaz
ników. Do prawidło- miętając o jego specyficznych cechach.
lub książki. wego i niezawodnego działania kondensatory C1, Większość uczestników poprawnie rozszyfro-
C2 muszą mieć odpowiednio dużą pojemność, że- wała działanie układu. Niektórzy ucieszyli się po
RozwiÄ…zanie zadania
by zapewnić niezawodne włączenie. Praktycznie rozszyfrowaniu działania, rozpoznawszy sposób
z EdW 7/2003 wszystkie przekaz
niki powinny pracować w tym ekonomicznego sterowania przekaz
ników. Kilka
Przedstawiony układ z trzema diodami to propo- oszczędnościowym układzie, ponieważ napięcie osób chce poprawić niemiecki oryginał, stwierdza-
podtrzymywania zawsze jest dużo niższe niż na- jąc, iż dwie skrajne diody są zbędne, ponieważ
pięcie nominalne. w takim układzie nie pojawią się groz
ne przepiÄ™-
cia, bo po wyłączeniu prąd z powodzeniem zam-
knie się przez współpracujące kondensatory, które
też opóz
nią ich wyłączenie.
Jak zwykle pojawiły się też odpowiedzi niepo-
prawne. Oto przykłady:
- Sądzę, iż jest to prostownik. W miejsce pustych
prostokątów należy wstawić diody.
- Myślę, że jest to układ opóz
nionego załączania.
zycja zmniejszenia strat mocy i prądu przy stero- - (...) Kondensatory opóz
niają moment załączania
waniu dwóch jednakowych przekaz
ników. Taki przekaz
ników, (...) napięcie zasilania powinno być ok.
chwyt układowy został zaproponowany wiele lat Gdyby ktoś chciał wykorzystać taki układ, mo- 2 razy większe niż nominalne napięcie przekaz
ników.
temu w jednym z czasopism niemieckich. Tuż po że sprawdzić dziaÅ‚anie przy pojemnoÅ›ci 1000µF. - UkÅ‚ad przeznaczony jest do opóz
nionego włącza-
dołączeniu do punktów A, B napięcia zasilania na Lepiej byłoby określić, przy jakiej minimalnej po- nia kolumn.
przekaz
nikach występuje pełne napięcie zasila- jemności układ jeszcze działa, a potem zwiększyć Nagrody za prawidłowe odpowiedzi otrzymują:
nia, a prąd płynie przez puste kondensatory C1, tę pojemność 2...5-krotnie. Wymagana pojemność Michał Kobuszewski - Dwikozy, Rafal Kuchta -
C2, ładując je. Oznacza to, że tuż po włączeniu zależy m.in. od oporności cewki przekaz
nika. Skrzyszów, Witold Domański - Janki.
Elektronika dla Wszystkich
12