Rynek wewnętrzny UE
Wprowadzenie
dr Stanisław Umiński
Ośrodek Badań Integracji Europejskiej, Uniwersytet Gdański
Wykład przygotowany w ramach grantu Komisji Europejskiej:
Jean Monnet  The European Economic Integration  Electronic Platform
 Przed rynkiem wewnętrznym
" Unia celna i wspólny rynek znaczne korzyści
dla Wspólnoty Europejskiej
" Ale lata 70. i 80. to okres  eurosklerozy
(inflacja, bezrobocie, spadek konkurencyjności
na arenie międzynarodowej oraz zahamowanie
działań integracyjnych)
" Euroskleroza jako uwstecznienie procesu
integracji
" Pogorszenie pozycji konkurencyjnej wobec USA
w przemyśle elektronicznym, informatycznym,
chemicznym i farmaceutycznym
Wspólnota a USA
Wskaz
nik Wspólnota USA
Średnie tempo wzrostu PKB
1,7 3,0
(%, 1980-1990)
Wzrost liczby stanowisk pracy
0,1 1,6
w ciągu roku (%, 1980-1990)
Dynamika importu
64 60
(%, 1980-1990)
Dynamika eksportu
65 72
(%, 1980-1990)
Nakłady inwestycyjne
4,0 30,0
(%, 1980-1987)
Nakłady na B+R
2,0 3,0
(%, PKB, 1980-1987)
 Klaryfikacja pojęć
" W literaturze występują trzy pojęcia:
 rynek jednolity (single European market)
 rynek wspólny (common market)
 rynek wewnętrzny (internal market)
" Są to pojęcia bardzo zbliżone
" Pierwotna wersja Traktatu Rzymskiego (art. 8 ust. 1 TEWG)
nawiązywała do pojęcia wspólnego rynku, który miał zostać
ustanowiony w okresie 12 letniego okresu przejściowego
" Jednak TEWG nie definiował pojęcia r. wewnętrznego
" W orzecznictwie ETS postanowiono, że mają zostać usunięte
wszelkie przeszkody w handlu wewnątrzwspóln. aby rynki
zespolić w jeden rzeczywisty rynek wewnętrzny
" Pojęcie wspólnego rynku jest aktualnie używane dla
określenia: czterech swobód, wspólnej zewnętrznej taryfy
celnej oraz wspólnych polityk: handlowej, rolnej,
transportowej, reguł konkurencji, koordynację polityk
gospodarczych (wg. Jana Barcza, 2007)
Wspólny rynek - interpretacje
" D. Wyatt, A. Dashwood (1980):
 r. wspólny = podstawowe swobody + zbliżanie i harmonizacja
przepisów prawnych + wspólne polityki
" M. Schweitzer, W. Humer (1985):
 r. wspólny nie ma określonej/zdefiniowanej treści, jego zakres jest
konkretyzowany przez orzeczenia ETS
" A orzeczenia ETS:
  jednolity region ekonomiczny, wolny od wewnętrznych restrykcji
(ograniczeń) w ramach którego może następować stopniowe
urzeczywistnienie unii celnej oraz gospodarczej (Hauptzollamt Kehl),
  stworzenie rynku jednolitego, który odzwierciedlałby, na ile to tylko
możliwe, warunki panujące na rynku krajowym (Polydor vs.
Harlequin),
  podstawą wspólnego rynku jest swobodny przepływ towarów
(Komisja vs. Włochy)
  fundamentalna zasada ujednoliconego rynku i jej następstwo, czyli
swobodny przepływ towarów
  ekonomiczna interpenetracja lub  interpenetracja krajowych rynków
Wspólny rynek - interpretacje
" ETS, spr. Schul:  wspólny r. polega na zniesieniu
wszelkich przeszkód w handlu
wewnątrzwspólnotowym, tak aby mogło dojść do
połączenia się wszystkich rynków krajowych w jeden
jednolity rynek. Na rynku takim powinny panować
warunki w możliwie daleko idącym stopniu zbliżone
do rynku krajowego
" Zatem ETS posługiwał się zamiennie pojęciami r.
wspólnego, jednolitego oraz wewnętrznego
" Stąd, póz
niej art. 14 jako definicja
 Klaryfikacja pojęć, cd.
"  Biała Księga w spr. ustanowienia rynku wewnętrznego
(1985) po okresie  eurosklerozy wprowadza pojęcie rynku
wewnętrznego
" Jednolity Akt Europejski (1986) stanowi, że rynek
wewnętrzny ma powstać do 31 grudnia 1992
" Art. 14 ust. 2 TWE (art. 26 Trakt. Lizb.) r. wewn:  obszar bez
granic wewnętrznych, w którym zapewniony jest swobodny
przepływ towarów, osób, usług i kapitału
" Dodatkowo: swoboda prowadzenia działalności gospodarczej
" R. wspólny a r. wewnętrzny: jednak istotne rozróżnienie ze
względu na procedury prawne:
 r. wspólny: Rada na wniosek Komisji działa jednomyślnie i przyjmuje
tylko dyrektywy
 r. wewnętrzny: Rada działa w ramach procedury współdecydowania
(większ. kwalifikowana) i stosuje dyrektywy, rozporządz. i decyzje
 Klaryfikacja pojęć, cd.
" Różne interpretacje:
1. Wspólny rynek jako pojęcie szersze od r. wewnętrznego: r.
wspólny = wewnętrzny (swoboda przepływów) + wspólne
polityki
2. Rzadziej uważa się, że
wspólny r. < r. wewnętrznego:
3. R. wewnętrzny i r. wspólny to synonimy. Pozornie tak nie
może być skoro sam traktat określa jeden i drugi  rynek .
Merytorycznie jednak chodzi o to samo
" Ciekawostka: w języku holenderskim oraz
niemieckim właściwie występuje tylko pojęcie rynku
wewnętrznego
 Klaryfikacja pojęć, cd.
" TWE, rozdz. 3,  zbliżanie ustawodawstw
 art. 94: uchwalanie dyrektyw mających na celu zbliżenie
przepisów państw czł. mających bezpośredni wpływ na
ustanowienie lub funkcjonowanie wspólnego rynku
 art.95: & & ustanowienie lub funkcjonowanie rynku
wewnętrznego
(skorygowane przez Trakt. Lizb.  art. 94 = 115, 95 = 114)
" Wspólny rynek jako etap integracji (Bella Balassa)
" Jednolity rynek:
 IP/07/214  Wizja jednolitego rynku XXI wieku
 j. rynek to główny cel działań Unii Europejskiej
" korzyści dla obywateli
" korzyści dla firm &
Ekonomiczna  logika rynku wewnętrznego
" Cztery swobody:
 przepływ dóbr
 likwidacja barier fizycznych i technicznych dla przepływu osób
 swoboda przepływu usług
 swobodny przepływ kapitału
" Wolności uzupełniające:
 swoboda przedsiębiorczości
  otwieranie rynku zamówień publicznych
" Polityki wspierające:
 handlowa
 przemysłowa i konkurencyjności przemysłu
 naukowo-technologiczna (wsparcie innowacji)
 przedsiębiorczości (MSP)
 nowe podejście do normalizacji i certyfikacji
 transportowa
 podatkowa
" Polityki osłonowe
 ochrony konkurencji i konsumenta
 strukturalna, spójności, regionalna
 społeczna
 ochrony środowiska
Lista cyt. za prof. A. Zielińską-Głębocką, 2004
Zasady rynku wewnętrznego
Zakaz dyskryminacji
" tzw. level playing field, traktowanie narodowe, podmiot z innego
kraju czł. nie może być traktowany gorzej niż podmioty własne
" dyskryminacja pośrednia (ukryta), np. brak nawiązania do
przynależności państwowej, ale faktycznie pogarsza się status
podmiotów z innych krajów członkowskich
" dyskryminacja bezpośrednia, gdy nawiązuje się do
przynależności państwowej
" art. 10 (TL) Przy określaniu i realizacji swoich polityk i działań
Unia dąży do zwalczania wszelkiej dyskryminacji ze względu na
płeć, rasę lub pochodzenie etniczne, religię lub światopogląd,
niepełnosprawność, wiek lub orientację seksualną
" art. 12 TWE (18 TL): & zakazana jest wszelka dyskryminacja
ze względu na przynależność państwową
" art. 13 TWE (19 TL): & zwalczanie wszelkiej dyskryminacji ze
względu na płeć, rasę lub pochodzenie etniczne, religię lub
światopogląd, niepełnosprawność, wiek lub orientację seksualną
" Orzeczenie C-249-81 Buy Irish
Zasady rynku wewnętrznego, cd.
Zakaz stosowania ograniczeń
" zakaz wprowadzania środków krajowych ograniczających
korzystanie z praw gwarantowanych przez TWE
" np. zakazy stosowania ograniczeń w przepływie dóbr, kapitału i
usług
" Sprawa C-55/94 Gebhard:
 ułatwienie skutecznego korzystania przez prawników ze
swobody świadczenia usług
 przepisy krajowe mogące utrudniać lub zniechęcać do
korzystania z podstawowych swobód chronionych na mocy
traktatu muszą spełniać cztery warunki:
" muszą być stosowane w sposób niedyskryminacyjny
" muszą być uzasadnione nadrzędnymi względami interesu ogólnego
" muszą prowadzić do realizacji celu, jakiemu służą
" nie mogą wykraczać poza zakres konieczny do jego osiągnięcia
Zasady rynku wewnętrznego, cd.
Zasada solidarności
" (art. 10 TWE = 4 TL), Państwa Członkowskie:
 podejmują wszelkie właściwe środki ogólne lub
szczególne w celu zapewnienia wykonania
zobowiązań wynikających z TWE lub z działań
instytucji Wspólnoty
 ułatwiają wspólnocie wypełnianie jej zadań
 powstrzymują się od podejmowania wszelkich
środków, które mogłyby zagrozić
urzeczywistnieniu celów TWE
" (art. 2 TWE = 3 TL):  & wspiera spójność
gospodarczą, społeczną i terytorialną oraz
solidarność między Państwami Członkowskimi
Zasady rynku wewnętrznego, cd.
Zasada subsydiarności/pomocniczości (oraz proporcjonalności)
"  Tyle wolności ile można, tyle władzy ile konieczne
"  Unikanie przemocy w zarządzaniu
"  Kierowanie sprawami publicznymi jak najbliżej obywatela
"  Kierowanie sprawami publicznymi jak najbliżej obywatela
" Odpowiedz
na zbyt silną harmonizację i deficyt demokracji
" Subsydiarność w opinii eurosceptyków i euroentuzjastów  jako
wyraz kompromisu
" De facto  stary pomysł na kształtowanie stosunków
społecznych:
 Arystoteles, św. Tomasz z Akwinu, Hegel, papieże Leon XIII
oraz Pius XI
" TUE (preambuła): proces tworzenia coraz ściślejszego związku
między narodami Europy, w którym decyzje są podejmowane
jak najbliżej obywateli wbudowana sprzeczność ????
Zasady rynku wewnętrznego, cd.
Zasada pomocniczości, art. 5 TUE (TL)
1. Granice kompetencji Unii wyznacza zasada przyznania.
Wykonywanie tych kompetencji podlega zasadom pomocniczości i
proporcjonalności.
2. Zgodnie z zasadą przyznania Unia działa wyłącznie w granicach
kompetencji przyznanych jej przez Państwa Członkowskie w
Traktatach do osiągnięcia określonych w nich celów. Wszelkie
kompetencje nieprzyznane Unii w Traktatach należą do Państw
Członkowskich.
3. Zgodnie z zasadą pomocniczości, w dziedzinach, które nie należą
do jej wyłącznej kompetencji, Unia podejmuje działania tylko
wówczas i tylko w takim zakresie, w jakim cele zamierzonego
działania nie mogą zostać osiągnięte w sposób wystarczający przez
Państwa Członkowskie, zarówno na poziomie centralnym, jak i
regionalnym oraz lokalnym, i jeśli ze względu na rozmiary lub
skutki proponowanego działania możliwe jest lepsze ich
osiągnięcie na poziomie Unii.
4. Zgodnie z zasadą proporcjonalności zakres i forma działania Unii
nie wykraczają poza to, co jest konieczne do osiągnięcia celów
Traktatów.
Zasady rynku wewnętrznego, subsydiarność, cd.
Istota problemu
" Zasada proporcjonalności
" Blok kompetencji wyłącznych UE
" Dziedziny zastosowania zasady
subsydiarności
Zasady rynku wewnętrznego, subsydiarność, cd.
Zasada proporcjonalności, C-181/84
" królowa, ex parte E.D. & F. Man (Sugar) Ltd. v.
Intervention Board for Agricultural Produce (IBAP)
" firma Man wygrała przetarg na eksport cukru do krajów
pozaczłonkowskich
" warunkiem uzyskania licencji eksportowych była wpłata
kaucji równej 1,67 mln GBP (trzyletnie zyski firmy)
" wniosek o licencję trafił do IBAP 4 godziny po upływie
terminu i IBAP stwierdziła przepadek kaucji
" tak surowa kara została określona jako sprzeczna z zasadą
proporcjonalności
Zasady rynku wewnętrznego, subsydiarność, cd.
Kompetencje wyłączne UE:
a) unia celna
b) ustanawianie reguł konkurencji niezbędnych do
funkcjonowania rynku wewnętrznego
c) polityka pieniężna w odniesieniu do Państw
Członkowskich, których walutą jest euro
d) zachowanie morskich zasobów biologicznych w
ramach wspólnej polityki rybołówstwa
e) wspólna polityka handlowa
Zasady rynku wewnętrznego, subsydiarność, cd.
Kompetencje dzielone między UE oraz Państwa
Członkowskie:
a) rynek wewnętrzny
b) polityka społeczna w odniesieniu do aspektów określonych
w Traktacie
c) spójność gospodarcza, społeczna i terytorialna
d) rolnictwo i rybołówstwo, z wyłączeniem zachowania
morskich zasobów biologicznych
e) środowisko naturalne
f) ochrona konsumentów
g) transport
h) sieci transeuropejskie
i) energia
j) przestrzeń wolności, bezpieczeństwa i sprawiedliwości
k) wspólne problemy bezpieczeństwa w zakresie zdrowia
publicznego w odniesieniu do aspektów określonych w
Traktacie.
Zasady rynku wewnętrznego, subsydiarność, cd.
Unia ma kompetencje do prowadzenia działań
mających na celu wspieranie,
koordynowanie lub uzupełnianie działań
Państw Członkowskich
a) ochrona i poprawa zdrowia ludzkiego
b) przemysł
c) kultura
d) turystyka
e) edukacja, kształcenie zawodowe, młodzież i
sport
f) ochrona ludności
g) współpraca administracyjna
Subsydiarność, inne przykłady
" Pomysły - zakwestionowane - na wprowadzenie wspólnotowych
przepisów dotyczących:
 prędkości maks. dla niektórych kategorii pojazdów
 nabywania nieruchomości przez cudzoziemców
 maks. zawartości alkoholu we krwi kierowców
" Cassis de Dijon:
 makaron z pszenicy durum we Włoszech
 ocet z moszczu winnego  Włochy
 margaryna w 6-kątnych pudełkach  Belgia
 restrykcyjne przepisy wzg. piwa  Niemcy
" C-97/05:
 land Tyrol wprowadził ograniczenia w ruchu ciężarówek
przewożących określone towary na odcinkach autostrad w
dolinie rzeki Inn
 ETS: oczywiście wymogi ochrony środowiska są nadrzędne,
jednak wprowadzenie ZAKAZU było nieproporcjonalne
 władze Austrii nie zbadały sensowności podjęcia mniej
restrykcyjnych środków
Zasady rynku wewnętrznego, cd.
Zasada zbliżania prawa krajowego krajów czł.
(harmonizacja)
" początkowo, tzw. harmonizacja wyczerpująca, czyli  stare
podejście , bardzo szczegółowe!!!
" zasada wzajemnego uznania: Cassis de Dijon
" podejście typu  harmonizacja minimalna dyrektywy
nowego podejścia
Lata 80te  przyspieszenie integracji
" Dlaczego tak mocno postawiono problem budowy
rynku wewnętrznego
 pogłębiona integracja jako remedium na  eurosklerozę
 zmiany polityczne ( na prawo od lewicy i  dalej od
protekcjonizmu )
" Rola tzw. międzyrządowego instytucjonalizmu:
 nieformalne negocjacje na forum Rady Europejskiej
(szczególna rola Francji, Niemiec i UK)
 kompromis na zasadzie równania do najniższego
wspólnego mianownika (lowest-common-denominator-
bargaining) nawet w drobnych sprawach nie narzuca się
woli innym, szukanie kompromisu
 zasada jednomyślności jako podstawa podejmowania
ustrojowych, strategicznych decyzji dotyczących
suwerenności
Rynek wewnętrzny, etapy
" Początek lat 80-tych  proces budowy wspólnego
rynku znalazł się w impasie (brak woli politycznej do
eliminacji pozostałych przeszkód)
" Traktat Rzymski przewidywał utworzenie
unii celnej i wspólnego rynku
" Tworzenie unii celnej zakończono w 1968r.
" Dalszym etapem miał być wspólny rynek
" Rada Europejska na szczycie w Mediolanie w 1985r.
wezwała Komisję do przygotowania programu
działań zmierzających do budowy single market do
końca 1992 roku  Biała Księga
Rynek wewnętrzny, etapy, cd.
"  Biała Księga :
 podsumowanie dotychczasowego dorobku
 wniosek  brak jasnej wizji co do kształtu wspólnego
rynku i sposobów realizacji
" Trzy rodzaje barier:
 fizyczne (kontrola graniczna towarów, usług i osób)
 techniczne (różnice w standardach bezpieczeństwa
produktów przemysłowych, zamówienia publiczne)
 fiskalne (podatek VAT i akcyza)
" Propozycja 282 aktów prawnych
" Nowe podejście (New Approach):
 rezygnacja ze szczegółowego regulowania standardów
technicznych
 harmonizacja tylko  podstawowych wymogów zdrowia i
bezpieczeństwa
Rynek wewnętrzny, etapy, cd.
" Jednolity Akt Europejski (1986):
 zmiana wcześniej obowiązujących traktatów
 art. 8 zdefiniował rynek wewnętrzny jako obszar
bez granic wewnętrznych, z gwarancją swobody
przepływu towarów, osób, usług i kapitału do
31.12.1992r.
 konieczność reform wspólnych polityk
oddziałujących na realizację programu, m.in.
wspólnej polityki handlowej w zakresie
stosowania przepisów art. 115 (póz
niej 134,
następnie uchylony przez Tr. Lizb) oraz
zastąpienie narodowych kontyngentów (VER-ów)
kwotami wspólnotowymi
Rynek wewnętrzny, etapy, cd.
 nowe, powiązane z rynkiem wewnętrznym
działania: spójność społeczno-ekonomiczna,
polityka społeczna, polityka ochrony konsumenta,
polityka ochrony środowiska, naukowo-badawcza
i technologiczna
 plany utworzenia unii gospodarczo-walutowej
 szersze stosowanie zasady głosowania
większościowego na forum Rady Ministrów
Rynek wewnętrzny, etapy, cd.
" Traktat z Maastricht
 art. 14 ust. 2 TWE, r. wewn:  obszar bez granic
wewnętrznych, w którym zapewniony jest
swobodny przepływ towarów, osób, usług i
kapitału
 umocnienie spójności gospodarczej i społecznej
(kohezji)
 utworzenie unii gospodarczej i walutowej
" Traktat Amsterdamski:
 umieszczenie w pierwszym filarze UE (Wspólnoty
Europejskie) spraw wizowych, azylowych i
imigracyjnych swoboda przepływu osób
Rynek wewnętrzny, kolejne działania
" 1996  Action Plan for the Single Market
" 1999  przyjęcie New Strategy for the Internal
Market na lata 2000-2004 w której zdefiniowano
nowe wymiary rynku wewnętrznego:
 poprawa jakości życia obywateli
 poprawa efektywności rynków dóbr i kapitału
 poprawa otoczenia biznesu
 wykorzystanie osiągnięć rynku wewnętrznego do poprawy
pozycji UE w świecie
" Financial Services Action Plan na lata 2000-2005
" Włączenie programu rynku wewnętrznego do
Strategii Lizbońskiej (lata 2000  2010)
Program  Europa 2020
"  Strategia na rzecz inteligentnego i
zrównoważonego rozwoju sprzyjającego
włączeniu społecznemu
" Rok 2010  jako nowy  początek ,  aby Europa
wyszła z kryzysu gospodarczego i finansowego
silniejsza
" Warunki gospodarcze zmieniają się szybciej niż
sytuacja polityczna
" Zwiększona współzależność gospodarcza wymaga
bardziej zdecydowanych i spójnych działań również
na poziomie politycznym
Program  Europa 2020 , cd.
" Kryzys finansowy i gospodarczy:
 utrata miejsc pracy, wzrost zadłużenia, które będzie
spłacane przez lata, spójność społeczno-gospodarcza
wystawiona na próbę
 ujawnienie problemów gospodarczych UE, kryzys jako
dzwonek alarmowy, który pokazał, że pozostanie UE bez
zmian oznacza spadek do drugiej ligi
" Perspektywa krótkoterminowa  pomyślne wyjście z
kryzysu
" Perspektywa długoterminowa  powrót na ścieżkę
rozwoju = więcej miejsc pracy i wyższy standard
życia
" Problemy  globalizacja i starzenie się społeczeństwa
Program  Europa 2020 , cd.
" Silne strony UE: zdolni pracownicy, solidna
baza technologiczna i przemysłowa, rynek
wewnętrzny i wspólna waluta, które pomogły
przetrwać załamanie, oraz wypróbowana
społeczna gospodarka rynkowa
" Pięć wymiernych celów UE na rok 2020, które
nadadzą kierunek całemu procesowi i zostaną
przełożone na cele krajowe: zatrudnienie,
badania i innowacje, zmiany klimatu i
energia, edukacja oraz walka z ubóstwem
Program  Europa 2020 , cd.
Strategia Europa 2020 obejmuje trzy wzajemnie ze sobą
powiązane priorytety tematyczne:
I: rozwój inteligentny: rozwój gospodarki opartej na
wiedzy i innowacji
II: rozwój zrównoważony: wspieranie gospodarki
efektywniej korzystającej z zasobów, bardziej
przyjaznej środowisku i bardziej konkurencyjnej
III: rozwój sprzyjający włączeniu społecznemu:
wspieranie gospodarki o wysokim poziomie
zatrudnienia, zapewniającej spójność społeczną i
terytorialną
Program  Europa 2020 , cd.
Gdzie UE chce się znalez
ć w roku 2020? Nadrzędne, wymierne
cele:
 wskaz
nik zatrudnienia osób w wieku 20-64 lat powinien
wynosić 75%
 na inwestycje w badania i rozwój należy przeznaczać 3% PKB
Unii
 należy osiągnąć cele  20/20/20 w zakresie klimatu i energii (w
tym ograniczenie emisji  dwutlenku węgla nawet o 30%, jeśli
pozwolą na to warunki)
 liczbę osób przedwcześnie kończących naukę szkolną należy
ograniczyć do 10%, a co najmniej 40% osób z młodego
pokolenia powinno zdobywać wyższe wykształcenie
 liczbę osób zagrożonych ubóstwem należy zmniejszyć o 20 mln
Program  Europa 2020 , cd.
Siedem projektów przewodnich, które umożliwią postępy w
ramach każdego z priorytetów tematycznych:
1.  Unia innowacji  projekt na rzecz poprawy warunków
ramowych i dostępu do finansowania badań i innowacji, tak by
innowacyjne pomysły przeradzały się w nowe produkty i usługi,
które z kolei przyczynią się do wzrostu gospodarczego i
tworzenia nowych miejsc pracy
2.  Młodzież w drodze  projekt na rzecz poprawy wyników
systemów kształcenia oraz ułatwiania młodzieży wejścia na
rynek pracy
3.  Europejska agenda cyfrowa  projekt na rzecz
upowszechnienia szybkiego internetu i umożliwienia
gospodarstwom domowym i przedsiębiorstwom czerpania
korzyści z jednolitego rynku cyfrowego
4.  Europa efektywnie korzystająca z zasobów  projekt na rzecz
uniezależnienia wzrostu gospodarczego od wykorzystania
zasobów, przejścia na gospodarkę niskoemisyjną, większego
wykorzystania odnawialnych z
ródeł energii, modernizacji
transportu oraz propagowania efektywności energetycznej
Program  Europa 2020 , cd.
5.  Polityka przemysłowa w erze globalizacji  projekt na rzecz
poprawy otoczenia biznesu, szczególnie w odniesieniu do
MŚP, oraz wspierania rozwoju silnej i zrównoważonej bazy
przemysłowej, przygotowanej do konkurowania na rynkach
światowych;
6.  Program na rzecz nowych umiejętności i zatrudnienia 
projekt na rzecz modernizacji rynków pracy i wzmocnienia
pozycji obywateli poprzez rozwój kwalifikacji przez całe życie
w celu zwiększenia współczynnika aktywności zawodowej i
lepszego dopasowania popytu do podaży na rynku pracy,
między innymi dzięki mobilności siły roboczej;
7.  Europejski program walki z ubóstwem  projekt na rzecz
zapewnienia spójności społecznej i terytorialnej, tak aby
korzyści płynące ze wzrostu gospodarczego i zatrudnienia były
szeroko dostępne, a osoby ubogie i wykluczone społecznie
mogły żyć godnie i aktywnie uczestniczyć w życiu
społeczeństwa.
Spodziewane efekty rynku wewnętrznego
" powstanie nowych strumieni handlu dobrami i
usługami oraz strumieni inwestycji
zagranicznych i migracji pracowników
" realokacja zasobów prowadząca do wzrostu
efektywności i konkurencyjności przemysłu
europejskiego
" poprawa dobrobytu konsumentów w formie
konwergencji cen na niskim poziomie, lepszej
jakości dóbr i usług i lepszej ochrony interesów
konsumentów
Rynek wewnętrzny a strategia biznesu
Rynek wewnętrzny Fragmentaryczne
UE rynki narodowe
SILNA SA
ABA
KONKURENCJA
NISKIE WYSOKIE
RÓŻNICOWANIE CEN
ZNACZNE NIEZNACZNE
KORZYŚCI SKALI
SKONCENTROWANA ROZPROSZONA
KONFIGURACJA FIRMY
WYSOKA NISKA
EFEKTYWNOŚĆ B+R
WYSOKA NISKA
EFEKTYWNOŚĆ LOGISTYKI
WYSOKA NISKA
KOORDYNACJA MARKETINGU I DYSTRYBUCJI
WYSOKA NISKA
RÓŻNORODNOŚĆ PRODUKTOWA