Jednolity Rynek Europejski
Jednolity Rynek Europejski
- wprowadzenie
- wprowadzenie
dr Aleksandra Maciaszczyk
dr Aleksandra Maciaszczyk
Katedra Integracji Europejskiej
Katedra Integracji Europejskiej
i Marketingu Międzynarodowego PA

i Marketingu Międzynarodowego PA

Wykład:
Wykład:
Funkcjonowanie przedsiębiorstwa na Jednolitym Rynku Europejskim
Funkcjonowanie przedsiębiorstwa na Jednolitym Rynku Europejskim
Celem wykładu jest
Celem wykładu jest
przedstawienie idei Jednolitego Rynku
Europejskiego jako etapu integracji
gospodarczej
2
Plan wykładu
Plan wykładu
Jednolity Rynek Europejski jako etap integracji
gospodarczej
Jednolity Rynek Europejski
ewolucja
podstawowe zasady funkcjonowania
 cztery swobody
3
Jednolity Rynek Europejski
Jednolity Rynek Europejski
jako etap integracji
jako etap integracji
gospodarczej
gospodarczej
Definicje  integracji europejskiej
Definicje  integracji europejskiej
 łączenie się ze sobą krajów wchodzących
do europejskiego związku integracyjnego,
które doprowadzi do tego, że związek ten
w relacji do otoczenia krajów
nieczłonkowskich stanie się pewną całością,
a kraje członkowskie jego częściami
[A. Marszałek]
5
Definicje  integracji europejskiej
Definicje  integracji europejskiej
Integracja europejska jako forma
międzynarodowej integracji gospodarczej
(regionalnej):
 proces powstawania wzajemnych powiązań
gospodarczych między państwami, których
gospodarka stanowi jednolity i wewnętrznie
spoisty organizm na wysokim szczeblu rozwoju
gospodarczego, prowadzący do wyodrębnienia
się w widoczny sposób w odrębny organizm z
całokształtu gospodarki światowej
[Z. Doliwa-Klepacki]
6
Definicje  integracji europejskiej
Definicje  integracji europejskiej
Pojęcie międzynarodowej integracji gospodarczej:
jest to proces obiektywny (żywiołowy) lub subiektywny (sterowany,
narzucany) zacieśniania więzów gospodarczych między grupą państw
zacieśniania więzów gospodarczych
zwykle występuje aktywna rola państwa w postaci prowadzenia polityki
aktywna rola państwa
gospodarczej sprzyjającej jego rozwojowi, wyrażana w postaci
powiązań instytucjonalnych
zacieśnianie więzów gospodarczych prowadzi do powstania powiązań
powiązań
ekonomicznych pomiędzy państwami, w wyniku których zachodzą
ekonomicznych pomiędzy państwami
zmiany strukturalne w gospodarkach państw, gospodarki uzależniają się
od siebie, wyodrębniają się jako całość z gospodarki światowej
gwałtowne zerwanie powiązań gospodarczych jest trudne i prowadzi do
perturbacji ekonomicznych
czynniki sprzyjające rozwojowi procesów integracyjnych: jeśli państwa
są na wysokim poziomie rozwoju gospodarczego, prowadzą ze sobą
znaczną wymianę handlową, ich gospodarki są komplementarne
7
Definicje  integracji europejskiej
Definicje  integracji europejskiej
Integracja europejska polega na
 stopniowym i dobrowolnym usuwaniu granic
między krajami partnerskimi, co pozwala na
pokojowe i następujące z własnej woli
zbliżanie się lub łączenie społeczeństw,
państw i gospodarek narodowych ponad
istniejącymi dotychczas granicami
[K. Gawlikowska-Hueckel, A. Zielińska-Głębocka ]
8
Rodzaje działań integracyjnych
Rodzaje działań integracyjnych
Integracja dzieli się na:
negatywną  to działania służące usuwaniu barier
negatywną
i ograniczeń w swobodnym przepływie dóbr, usług
i czynników produkcji, usuwanie dyskryminacyjnych
i ograniczających podmioty praktyk, utrudniających swobodę
działania na zintegrowanym rynku,
pozytywną  działania zmierzające do integracji polityk
pozytywną
gospodarczych, wywierających interwencyjny wpływ na
funkcjonowanie rynków; integracja pozytywna wymaga
pewnego zakresu koordynacji lub ujednolicenia polityk
oraz tworzenia nowych form instytucjonalnych
warunkujących efektywność interwencji i przekazania
kompetencji rządów krajowych tym instytucjom
ponadnarodowym
9
Etapy (formy) integracji gospodarczej
Etapy (formy) integracji gospodarczej
1. Strefa wolnego handlu
2. Unia celna
3. Wspólny rynek
4. Unia gospodarcza i monetarna
5. Integracja całkowita (unia polityczna)
10
Strefa wolnego handlu
Ugrupowanie gospodarcze co najmniej dwóch
państw, które znoszą we wzajemnych
obrotach handlowych cła i opłaty o
podobnych skutkach oraz ograniczenia
ilościowe (i środki wywołujące podobne
skutki) w eksporcie i imporcie, pozostawiając
sobie swobodę w ich wykorzystaniu wobec
państw trzecich
11
Unia celna
Ugrupowanie co najmniej dwóch państw,
które znoszą wobec siebie cła i inne
ograniczenia w handlu oraz wprowadzają
wspólną taryfę celną i politykę handlową
w wobec państw trzecich
12
Wspólny rynek
Wyższy, kolejny, od strefy wolnego handlu
i unii celnej etap integracji, w ramach
którego wprowadza się
cztery swobody przepływu:
osób/pracowników
kapitału
towarów
usług
13
Unia gospodarcza i monetarna
Unia walutowa i monetarna:
zakłada koordynację i unifikację polityki
walutowej (wspólna waluta)
Unia gospodarcza:
zakłada koordynację lub unifikację
poszczególnych dziedzin polityki
gospodarczej
14
Jednolity Rynek Europejski
- ewolucja i podstawowe
zasady funkcjonowania
Od Unii Celnej do Jednolitego
Od Unii Celnej do Jednolitego
Rynku Wewnętrznego
Rynku Wewnętrznego
Traktat o Europejskiej Wspólnocie
Gospodarczej z 1957 ustanowił unię celną
unię celną
(plan do końca 1969):
zniesienie ceł i innych opłat o podobnym skutku
w handlu pomiędzy krajami członkowskimi
(zrealizowano półtora roku przed terminem)
wprowadzenie wspólnej taryfy celnej wobec
krajów trzecich spoza Wspólnoty
wprowadzenie wspólnej polityki handlowej
wobec krajów trzecich
16
Wspólny rynek w Traktacie o EWG
Wspólny rynek w Traktacie o EWG
 Artykuł 1
Niniejszym Traktatem WYSOKIE UMAWIAJ
CE SI
STRONY ustanawiają między
sobą EUROPEJSK
WSPÓLNOT
GOSPODARCZ
.
Artykuł 2
Zadaniem Wspólnoty jest, przez ustanowienie wspólnego rynku i stopniowe
zbliżanie polityk gospodarczych Państw Członkowskich, popieranie w całej
Wspólnocie harmonijnego rozwoju działalności gospodarczej, stałego i
zrównoważonego wzrostu, zwiększonej stabilności, przyspieszonego podwyższania
poziomu życia oraz ściślejszych związków między Państwami Członkowskimi.
Artykuł 3
W celu realizacji zadań określonych w poprzednim artykule działalność Wspólnoty
obejmuje, na warunkach i zgodnie z harmonogramem przewidzianym w niniejszym
Traktacie:
&
c) zniesienie między Państwami Członkowskimi przeszkód w swobodnym
przepływie osób, usług i kapitału;
f) ustanowienie systemu zapewniającego niezakłóconą konkurencję we wspólnym
rynku; & 
17
Program utworzenia Jednolitego Rynku
Wewnętrznego do końca 1992 roku
BiałaKsięga Komisji Europejskiej (czerwiec 1985):
szczegółowy harmonogram działań, jakie miały być
podjęte w latach 1988-1992 w celu zapewnienia
całkowitej swobody przepływu ludności, towarów,
kapitałów i usług na obszarze WE
zawierała omówienie istniejących barier w
urzeczywistnieniu idei wolnego rynku oraz wykaz 285
projektów ustaw niezbędnych do ich pokonania.
18
Jednolity Akt Europejski
Jednolity Akt Europejski podpisany w 1986 roku
(wszedł w życie 1 lipca 1987)
Artykuł 13
Do Traktatu EWG dodaje się następujące postanowienia:
 Artykuł 8a
Wspólnota podejmuje odpowiednie środki w celu stopniowego
ustanowienia rynku wewnętrznego do 31 grudnia 1992 roku,
zgodnie z postanowieniami niniejszego artykułu, artykułów 8b, 8c,
28 i artykułu 57 ustęp 2, artykułu 59, 70 ustęp 1 i artykułów 84, 99,
100a i 100b oraz bez uszczerbku dla innych postanowień
niniejszego Traktatu.
Rynek wewnętrzny obejmuje obszar bez granic wewnętrznych,
w którym jest zapewniony swobodny przepływ towarów,
osób, usług i kapitału, zgodnie z postanowieniami niniejszego
Traktatu.
19
Jednolity Rynek Wewnętrzny to:
cztery swobody przepływu:
osób/pracowników, dóbr, kapitału i usług
zakaz stosowania dyskryminowania ze
względu na pochodzenie z innego państwa
członkowskiego w stosunku do osób,
towarów, kapitału i usług
zasada wolnej konkurencji
zakaz zachowań antykonkurencyjnych
szczegółowe zdefiniowanie i uregulowanie
udzielania przez państwo pomocy
podmiotom gospodarczym
20
Swobodny przepływ towarów
Swobodny przepływ towarów
Swobodny przepływ towarów to ich
nieskrępowany obrót między państwami
członkowskimi na skutek wyeliminowania
różnych barier
21
Bariery w swobodnym przepływie
Bariery w swobodnym przepływie
towarów:
towarów:
Swobodny przepływ towarów wymagał
eliminacji różnych barier:
taryfowych (poprzez utworzenie unii celnej) 
eliminacja ceł pomiędzy państwami nastąpiła w
trzech etapach do 1 lipca 1968
parataryfowych (fiskalnych - różnice w
podatkach)  program JRW przewidywał
harmonizację stawek podatku obrotowego, ale
nadal znaczące różnice między państwami
pozataryfowych (np. ilościowych, jakościowych,
czy fizycznych i technicznych)
22
Bariery w swobodnym przepływie
Bariery w swobodnym przepływie
towarów:
towarów:
Plan Jednolitego Rynku Wewnętrznego przewidywał
eliminację barier:
administracyjnych/fizycznych - m.in. różna dokumentacja
celna, wielokrotne badania weterynaryjne i fitosanitarne na
granicach; kontrola graniczna jako taka; kontyngenty
transportowe i różnice w krajowych normach bezpieczeństwa
pojazdów
techniczne  wynikały z różnic w rozwiązaniach prawnych dot.
wymogów jakości, bezpieczeństwa, składu, znakowania wyrobów
(w krajowych standardach i normach technicznych) oraz w
uregulowaniach dotyczących zamówień rządowych
obowiązujących w poszczególnych krajach członkowskich
fiskalne  zróżnicowanie w poszczególnych krajach WE poziomu
stawek podatku od wartości dodanej i podatków akcyzowych
23
Bariery techniczne w swobodnym
Bariery techniczne w swobodnym
przepływie towarów
przepływie towarów
większość barier utrudniających
funkcjonowanie jednolitego rynku towarów
wynikała z odmiennych w poszczególnych
krajach norm i przepisów technicznych
różnice te były często używane w celach
ochrony własnego rynku (bariera w handlu)
24
Swoboda przepływu osób
Swoboda przepływu osób
zniesienie przeszkód w swobodnym
podróżowaniu, osiedlaniu się
oraz podejmowaniu nauki i pracy
jest wyrazem obywatelstwa Unii
Europejskiej
25
Swoboda przepływu osób - bariery
Swoboda przepływu osób - bariery
różnice w prawie pracy
różne zasady uznawania wykształcenia
oraz kwalifikacji zawodowych
różne systemy zabezpieczeń społecznych
(rent, emerytur, zasiłków i innych świadczeń
socjalnych)
26
Swoboda przepływu usług
swoboda dostarczania usług
obywatelom państw członkowskich na
obszarze całej Unii
27
Swoboda przepływu kapitału
Wolny przepływ kapitału oznacza
swobodę eksportu i importu kapitału
w różnych formach
inwestycje bezpośrednie
obrót papierami wartościowymi
zakup nieruchomości
prowadzenie rachunków bankowych itd.
28
Piąta swoboda  przedsiębiorczości
Piąta swoboda  przedsiębiorczości
Swoboda zakładania i prowadzenia
działalności gospodarczej:
poprzez samozatrudnienie
poprzez założenie i prowadzenie firmy na
własny rachunek (w formie odrębnej spółki
lub oddziału, agencji, filii) w innym kraju
członkowskim
29
Pytania kontrolne
1. Zdefiniuj pojęcie integracji gospodarczej.
2. Wymień i scharakteryzuj etapy integracji
gospodarczej.
3. Na czy polega wspólny rynek jako etap procesu
integracji gospodarczej?
4. Jakie były bariery w swobodnym przepływie osób,
kapitału, dóbr i usług (podaj przykłady)?
5. Jaka była ewolucja budowy wspólnego rynku?
6. Na czym polegają cztery swobody przepływu
towarów, usług, kapitału i osób?
30