Struktura kosztów (1)
Na etapie inwestowania określa się przyszłą
strukturę kosztów, dlatego należy przy ocenie
projektów inwestycyjnych, zwrócić uwagę na
proporcje pomiędzy kosztami stałymi a zmiennymi.
Kosztami stałymi firma jest obciążana niezależnie
od wielkości produkcji i sprzedaży.
Struktura kosztów determinuje wrażliwość wyników
finansowych firmy na zmiany sprzedaży.
1
Struktura kosztów (2)
Dokonując wyboru struktury aktywów, a w dalszej
kolejności ustalając proporcje pomiędzy kosztami
stałymi i zmiennymi należy rozważyć, jaka będzie
wrażliwość wyników operacyjnych firmy na zmiany
sprzedaży.
Tak określona elastyczność jest powiązana ze
zjawiskiem dzwigni operacyjnej.
2
Dzwignia operacyjna (1)
Znajomość kosztów stałych i zmiennych służy do
wyznaczenia dzwigni operacyjnej (DOL- Degree of
Operating Leverage).
Przez wykorzystanie dzwigni operacyjnej rozumie
się takie ukształtowanie kosztów stałych, które
zastępują koszty zmienne w celu szybszego wzrostu
zysków przy wzroście sprzedaży.
3
Dzwignia operacyjna (2)
Poziom dzwigni operacyjnej oznacza relację między
względna zmianą zysku operacyjnego a względna zmianą
sprzedaży, która wywołuje ten przyrost zysku. W ujęciu
dynamicznym wyraża to wzór:
gdzie:
EBIT- zysk operacyjny (earnings before interest and taxes),
"EBIT- przyrost zysku operacyjnego,
S przychody ze sprzedaży, "S - przyrost przychodów ze sprzedaży.
Poziom dzwigni operacyjnej mierzy wpływ, jaki względna zmiana
sprzedaży wywiera na względną zmianę zysków operacyjnych.
4
Dzwignia operacyjna (3)
Poziom dzwigni mierzy się dla określonej wielkości
sprzedaży (Q). W przypadku zmiany tej wielkości uzyskuje
się inną wartość dzwigni. Oznacza to, że dla różnych
wielkości sprzedaży różna jest wrażliwość zysków na zmiany
tych wielkości.
W ujęciu statycznym poziom dzwigni operacyjnej (DOL)
można wyznaczyć na podstawie wzoru:
gdzie:
Q- wielkość sprzedaży ujęciu ilościowym,
p- cena jednostkowa,
v- jednostkowy koszt zmienny,
F- suma kosztów stałych w okresie.
5
Dzwignia operacyjna - wykres
Zależność pomiędzy wielkością dzwigni operacyjnej i wielkością
sprzedaży jest przedstawiona na poniższym rysunku, gdzie S0 oznacza
progową wielkość sprzedaży, dla której przychody pokrywają koszty
operacyjne stałe i zmienne. Osiągany jest tzw. operacyjny próg
rentowności.
6
Dzwignia operacyjna - właściwości
Dzwignia operacyjna:
" osiąga wartości dodatnie dla sprzedaży większej od
operacyjnego progu rentowności,
" wzrasta wraz ze wzrostem kosztów stałych (F). Oznacza to, że
duży udział kosztów stałych powoduje wzrost wrażliwości
wyników operacyjnych na zmiany wielkości sprzedaży,
" osiąga największe wartości dla sprzedaży nieznacznie większej
od operacyjnego progu rentowności. Małe przyrosty
sprzedaży powodują duże przyrosty zysków operacyjnych,
" maleje wraz ze wzrostem wielkości sprzedaży (powyżej progu
rentowności),
" osiąga bliskie zera wartości dla bliskich zera wielkości
sprzedaży.
7
Dzwignia operacyjna przykład 1
Przykład nr 1.
Koszty stałe w Firmie wynoszą F=400 000 PLN
rocznie, cena sprzedaży produktu p=50 PLN,
jednostkowe koszty zmienne v=30 PLN/sztukÄ™.
Należy obliczyć poziom dzwigni operacyjnej
(DOL) dla poziomu sprzedaży Q=100 000 sztuk
oraz zbadać skutki wzrostu sprzedaży do
poziomu Q=120 000 sztuk dla wielkości EBIT.
8
Dzwignia operacyjna przykład 1- rozwiązanie (1)
Próg rentowności wynosi
400000
Q = = 20000sztuk
50 - 30
Firma osiąga zysk, gdyż założone w planie poziomy wielkości
sprzedaży równe 100 000 sztuk, oraz 120 000 sztuk są większe
od wielkości progowej wynoszącej 20 000 sztuk,
Zysk operacyjny wynosi dla warunków podanych w
przykładzie:
EBIT=100 000·(50-30)-400 000=1 600 000 PLN
EBIT=120 000·(50-30)-400 000=2 000 000 PLN
9
Dzwignia operacyjna przykład 1- rozwiązanie (2)
Na skutek wzrostu sprzedaży o 20%, zysk operacyjny EBIT
wzrasta z 1,6 mln PLN do 2 mln PLN tj. o 25% w
porównaniu z poziomem bazowym.
Poziom dzwigni operacyjnej wyraża się wzorem:
Dla wielkości sprzedaży Q=100 000, DOL przyjmuje wartość:
10
Dzwignia operacyjna przykład 1- rozwiązanie (3)
Interpretacja: jeżeli wielkość sprzedaży wzrośnie/spadnie o
1%, to zysk operacyjny wzrośnie/spadnie o 1,25%.
Zmianę zysków operacyjnych możemy wyznaczyć także
korzystajÄ…c z poziomu dzwigni operacyjnej:
20%·DOL= 20%·1,25=25%
(Wzrost sprzedaży o 20% powoduje wzrost zysku operacyjnego
o 25%).
11
EPS zysk netto na akcjÄ™
Po uwzględnieniu podatku dochodowego oraz liczby akcji
zysk netto na akcję (EPS) można zapisać jako:
gdzie:
EBIT- wartość zysku operacyjnego
I-koszty odsetek,
T-stopa podatku dochodowego,
N- liczba akcji zwykłych.
12
Struktura finansowania (1)
Zakładając pożądany poziom aktywów,
rozważa się sposób ich finansowania.
Analizowana jest proporcja finansowania
aktywów kapitałami własnymi a kapitałami
obcymi.
13
Struktura finansowania (2)
Większy udział kapitałów obcych oznacza mniejsze
zaangażowanie kapitałów własnych i w związku z
tym możliwość większej efektywności ich
wykorzystania gdyż zyski netto są odnoszone do
mniejszych zaangażowanych kapitałów własnych.
Rozważając wybór struktury finansowania należy
wyjaśnić, jak zmiana zysków operacyjnych i
wyników operacyjnych wpłynie na zmianę zysków
netto. Tak określona elastyczność jest powiązana ze
zjawiskiem dzwigni finansowej
14
Dzwignia finansowa (1)
We wskazniku dzwigni finansowej uwzględnia się znaczenie
zródeł finansowania i wrażliwość wyników finansowych
firmy. Do rachunku zostają włączone koszty finansowania
długiem, tj. koszty odsetek. Traktuje się je jako koszty stałe
niezależne od rozmiarów działalności firmy.
W ujęciu dynamicznym (dla dwóch porównywalnych
okresów) poziom dzwigni finansowej (DFL- Degree Of
Financial Leverage) wyraża się wzorem:
gdzie:
EPS- zysk netto na akcjÄ™ (earnings per share),
"EPS- przyrost zysków netto na akcję,
EBIT- zysk operacyjny,
"EBIT- przyrost zysków operacyjnych.
15
Dzwignia finansowa (2)
Dzwignia finansowa mierzy wpływ, jaki
wywierają względne zmiany zysków
operacyjnych na względne zmiany zysków
netto na akcjÄ™.
Większa wartość dzwigni oznacza większą
wrażliwość zysków netto przypadających na jedną
akcję na zmiany zysków operacyjnych. W takiej
sytuacji małe zmiany zysków operacyjnych
powodują duże zmiany zysków netto.
16
Dzwignia finansowa (3)
W ujęciu statycznym formułę na dzwignię finansową
można zapisać jako:
gdzie:
Q- wielkość sprzedaży ujęciu ilościowym,
Q × ( p - v) - F p- cena jednostkowa,
DFL
v- jednostkowy koszt zmienny,
Q × ( p - v) - F - I
F- suma kosztów stałych w okresie
I koszty finansowe (odsetki)
PrzyjmujÄ…c, ze sprzedaż S=Q·p oraz suma kosztów
zmiennych V=Q·v otrzymujemy:
17
Dzwignia finansowa (4)
gdzie S-V-F=EBIT, otrzymujemy:
18
Dzwignia finansowa - wykres
Rysunek przedstawia zależność między dzwignią finansową, a zyskiem
operacyjnym, gdzie EBIT0 oznacza progową wielkość zysku
operacyjnego, który pokrywa koszty finansowe. Osiągany jest finansowy
próg rentowności.
19
Dzwignia finansowa właściwości
Dzwignia finansowa:
" wzrasta wraz ze wzrostem kosztów finansowania (I),
" osiąga dodatnie wartości dla zysku operacyjnego
większego od kosztów odsetek,
" osiąga największe wartości dla zysków operacyjnych
nieznacznie większych od kosztów odsetek,
" maleje do 0 wraz ze spadkiem zysków operacyjnych
poniżej kosztów odsetek,
" wskaznik dzwigni finansowej bliski jedności świadczy
o tym, ze firma osiąga duże zyski operacyjne.
20
Dzwignia finansowa przykład 2 - (1)
Przykład nr 2.
Firma ponosi koszty odsetek I=200 000 PLN.
Stopa podatku dochodowego jest równa
T=38%. Liczba akcji zwykłych N=20 000
sztuk. Obliczyć wielkość dzwigni finansowej
w sytuacji, gdy zysk operacyjny wzrośnie z 1
600 000 PLN do 2 000 000 PLN dla
sprzedaży w wysokości 120 000 sztuk.
21
Dzwignia finansowa przykład 2 - (2)
Zysk na akcję (EPS) wyraża się wzorem:
Podstawiając dane do wzoru dla zysków operacyjnych
1 600 000 PLN i 2 000 000 PLN otrzymujemy:
22
Dzwignia finansowa przykład 2 - (3)
Wzrost zysku operacyjnego z 1 600 000 PLN do 2 000 000 PLN powoduje
wzrost zysków na akcję z 43,4 do 55,8 PLN, tj. o 55,8/43,4= 28,5%
Wielkość dzwigni finansowej na poziomie DFL=1,14 interpretuje się
następująco:
" wzrost/spadek zysku operacyjnego o 1% powoduje wzrost/spadek zysków
netto na akcjÄ™ o 1,14%,
Zmianę zysków netto na akcję możemy wyznaczyć także
korzystajÄ…c z poziomu dzwigni finansowej:
25%·DFL= 25%·1,14=28.5% (Wzrost zysku operacyjnego o
25% powoduje wzrost zysku netto na akcjÄ™ o 28.5%).
23
Dzwignia całkowita
Dzwignia całkowita DTL (Degree Of Total Leverage)
stanowi kombinacjÄ™ dzwigni operacyjnej i finansowej. Mierzy
ona relację między względną zmianą zysków netto na akcję
(EPS) a względną zmianą wielkości sprzedaży (S).
Dzwignia całkowita DTL mierzy wpływ, jaki względne
zmiany przychodów ze sprzedaży wywierają na względne
zmiany zysku netto na akcję (EPS). Wartość dzwigni
całkowitej wyznacza się dla określonej wielkości sprzedaży
(S).
gdzie:
Q- wielkość sprzedaży ujęciu ilościowym,
DTL=DOL·DFL=>
p- cena jednostkowa,
v- jednostkowy koszt zmienny,
F- suma kosztów stałych w okresie
I koszty finansowe (odsetki)
24
Dzwignia całkowita - wykres
S
F + I
F + I
S01 =
x01 =
v
p - v
1-
p
S01 finansowy próg rentowności - oznacza taką progową wielkość
sprzedaży, dla której przychody ze sprzedaży pokrywają koszty operacyjne
stałe i zmienne oraz koszty finansowe. x01 ilościowy, finansowy próg
rentowności
25
Dzwignia całkowita właściwości
Dzwignia całkowita:
" Wzrasta wraz ze wzrostem kosztów finansowych (I) i wzrostem
kosztów stałych (F)
" Osiąga dodatnie wartości dla wielkości sprzedaży, która
zapewnia zysk netto, dla sprzedaży większej od finansowego
progu rentowności,
" Osiąga ujemne wartości dla wielkości sprzedaży poniżej
finansowego progu rentowności,
" Osiąga największe wartości dla sprzedaży nieznacznie większej
od progowej wielkości zapewniającej zysk netto,
" Maleje wraz ze wzrostem sprzedaży powyżej finansowego
progu rentowności,
26
Dzwignia całkowita przykład 3 - (1)
Spółka ponosi koszty stałe w wysokości F=400 000 PLN,
Jednostkowa cena sprzedaży wynosi 50 PLN, jednostkowe
koszty zmienne 30 PLN. Dla sprzedaży Q=100 000 sztuk
firma osiÄ…ga zyski operacyjne EBIT=1 600 000 PLN, koszty
odsetek wynoszÄ… I=200 000 PLN, liczba akcji N=20 000
sztuk. Obliczyć poziom DTL dla sprzedaży 100 000, zbadać
konsekwencje wzrostu sprzedaży do poziomu 120 000 sztuk
dla wielkości zysków na akcję (EPS).
Po podstawieniu danych z przykładu:
27
Dzwignia całkowita przykład 3 - (2)
Otrzymany wynik interpretuje się następująco:
Wzrost/ spadek przychodów ze sprzedaży o 1% powoduje wzrost/spadek
zysków netto na akcję o 1,425%.
Zmianę zysku netto możemy wyznaczyć korzystając z wielkości dzwigni
całkowitej:
20%·DTL=20%·1,425=28,5% => wzrost sprzedaży o 20% powoduje wzrost
zysku netto na akcjÄ™ o 28,5%.
Wzrost sprzedaży o 20% prowadzi do wzrostu zysku na akcję o 28,5%. Zysk
netto na akcjÄ™ dla sprzedaży Q=120 000 sztuk wyniesie: EPS=43,4·1,285=55,8
PLN/akcjÄ™,
Poziom dzwigni całkowitej możemy także wyznaczyć jako iloczyn dzwigni
finansowej i operacyjnej:
DTL=DOL·DFL=1,25·1,14= 1,425.
Podsumowując - dzwignia całkowita pomaga określić miarę ogólnego
ryzyka działania firmy (operacyjnego i finansowego).
28
Wyszukiwarka
Podobne podstrony:
Mat pom Prog rentownosciMat pom 2Mat pommat pom Rachunek zbiorowMB2 mat pom 2Mat 6 Grawitacja dolnyMAT BUD 6arm mat mult ?st q15?Mat Bud wykarm mat mult q15? sourceMAT BUD 2odpwięcej podobnych podstron