Praca i Zdrowie
Ocena warunków pracy w mikroklimacie gorącym
16.07.2007
Ewa Krasuska
specjalista ds. chemicznych zagrożeń zawodowychMikroklimat gorący jest czynnikiem szkodliwym w
środowisku pracy. Dochodzi do przegrzania i zachwiania równowagi cieplnej organizmu, pojawia się
znużenie, osłabienie fizyczne, może wystąpić udar cieplny...
Okres letni jest szczególnie trudny dla osób wykonujących prace przy z
ródłach ciepła, m. in. w
piekarniach, ciastkarniach, odlewniach, hutach szkła, w zakładach produkujących wyroby tekstylne.
Niekorzystne warunki mikroklimatyczne, związane ze specyfiką produkcji, potęgowane są wysoką
temperaturą otoczenia. Dochodzi do przegrzania i zachwiania równowagi cieplnej organizmu,
objawiającej się zaburzeniami procesów termoregulacyjnych, np. wzrost temperatury skóry, rozszerzenie
naczyń krwionośnych, zagęszczenie i zwiększenie przepływu krwi, zwiększenie skurczów serca,
przyspieszenie oddechu, zaburzenie gospodarki wodnej i elektrolitycznej organizmu. Pojawia się
znużenie, osłabienie fizyczne, zawroty głowy, nudności. Zdarzają się wypadki nagłego zasłabnięcia i
utraty przytomności. Może wystąpić udar cieplny albo wyczerpanie cieplne, które wymienione są w poz.
24 pkt. I2 wykazu chorób zawodowych (Dz.U. z 2002 r. Nr 132, poz. 1115).
W latach 2000-2005, według danych GUS, w zakładach zatrudniających 10 i więcej osób w warunkach
zagrożenia (wartości ponadnormatywne) mikroklimatem gorącym zatrudnionych było rocznie średnio
prawie 20 tysięcy osób.Mikroklimat gorący jest czynnikiem szkodliwym w środowisku pracy. Według
definicji GUS sformułowanej na potrzeby zbierania danych o warunkach pracy (publikacja GUS
„Warunki pracy – 2005r.”), mikroklimatem gorącym są warunki środowiska pracy
określone temperaturą powietrza w pomieszczeniu powyżej 30 oC i względną wilgotnością powietrza
powyżej 65 proc. lub bezpośrednim oddziaływaniem otwartego z
ródła promieniowania cieplnego w
pomieszczeniach (np. piece hutnicze, odlewnicze).wet bulb globe temperature
Dla mikroklimatu gorącego ustalona została dopuszczalna wartość wskaz
nika obciążenia termicznego
WBGT (wet bulb globe temperature) w stopniach Celsjusza dla pięciu poziomów tempa metabolizmu
organizmu, związanego z wielkością wysiłku fizycznego pracownika (spoczynek, praca lekka,
umiarkowana, ciężka, bardzo ciężka).
Wartości dopuszczalne WBGT, według rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z 29 listopada
2002 r. w sprawie najwyższych dopuszczalnych stężeń i natężeń czynników szkodliwych dla zdrowia w
środowisku pracy (Dz.U. Nr 217, poz. 1833 ze zmianami w 2005 r.), przedstawiono w tabeli 1. Takie
same dopuszczalne wartości WBGT znalez
ć można w załączniku A do Polskiej Normy PN-EN-27243:2005
„Środowiska gorące. Wyznaczenie obciążenia termicznego działającego na człowieka podczas
pracy, oparte na wskaz
niku WBGT (wet bulb globe temperature)”. W normie nazwane one zostały
„wartościami odniesienia wskaz
nika WBGT obciążenia termicznego”.
Ustalone dopuszczalne wartości wskaz
nika WBGT odpowiadają takim poziomom ekspozycji, na które
mogą być narażone osoby bez szkodliwych skutków, o ile są zdrowe i ubrane w odzież o izolacji
termicznej = 0,6 Clo*.Wskaz
nik WBGT wiąże trzy wielkości środowiska gorącego: temperaturę powietrza,
średnią temperaturę promieniowania, wilgotność bezwzględną. Jest wartością służącą ocenie
przeciętnego oddziaływania ciepła na człowieka w okresie reprezentatywnym dla jego pracy, czyli
odpowiadającym maksymalnym obciążeniom (lato, południe, miejsce najbardziej niekorzystne). Nie ma
zastosowania do oceny obciążeń termicznych występujących w ciągu bardzo krótkich okresów
(kilkuminutowych).
Wartość wyznaczonego wskaz
nika WBGT zależy także – poza ciężkością wykonywanej pracy,
której miarą jest poziom metabolizmu – od stopnia aklimatyzacji pracownika oraz od
odczuwalnego ruchu powietrza.trzy podstawowe wielkości
Sposób wykonania pomiaru, mający na celu wyznaczenie obciążenia termicznego działającego na
człowieka podczas pracy, opartego na wskaz
niku WBGT, jest określony w Polskiej Normie PN-EN-
27243:2005 „Środowiska gorące. Wyznaczenie obciążenia termicznego działającego na człowieka
podczas pracy, oparte na wskaz
niku WBGT (wet bulb globe temperature)”. Metoda polega
– jak już wspomniano – na pomiarze trzech podstawowych wielkości: temperatury
powietrza, średniej temperatury promieniowania, wilgotności bezwzględnej. Obliczony wskaz
nik WBGT na
podstawie danych z pomiarów w środowisku pracy należy następnie powiązać z ustalonym wcześniej
poziomem metabolizmu pracownika, informacją o jego zaaklimatyzowaniu bądz
niezaaklimatyzowaniu do
środowiska gorącego oraz w przypadku pracy ciężkiej lub bardzo ciężkiej z informacją o odczuwalnym lub
nieodczuwalnym ruchu powietrza.
więcej w numerze 7-8/2007
http://www.pracaizdrowie.com.pl Kreator PDF Utworzono 26 October, 2010, 18:37