Tytuł: BIBLIA - księga na dzisiaj
Autor: John R.W. Stott


Treść tej krótkiej książki została przedstawiona jako seria pięciu kazań w All Souls Church przy Langham Place w Londynie w lutym i marcu 1980 r. Dziękuję Michaelowi Baughen, wtedy rektorowi All Souls za zaproszenie mnie do wygłoszenia kazań, Inter-Varsity Press za sugestię, że powinny one zostać spisane i opublikowane, Markowi Labbertonowi, mojemu byłemu asystentowi za przejrzenie pierwszego szkicu i poczynienie wielu pomocnych uwag oraz Vivienne Curry za przepisanie na maszynie wersji ostatecznej.

Chociaż starałem się usunąć najbardziej oczywiste cechy kazania i rozszerzyłem niektóre zagadnienia, które z powodu ograniczeń narzucanych przez kazalnicę były potraktowane skrótowo, materiał pozostał zasadniczo taki sam, jak pierwotnie wygłoszony. Powstanie książki jako serii kazań tłumaczy pewne jej cechy. Każdy rozdział to objaśnienie tekstu biblijnego. Nie ma przypisów. Styl jest raczej kolokwialny niż literacki. A czytelnicy, których miałem na myśli to ludzie podobni do tych, którzy tworzą rodzinę kościoła All Souls, to znaczy studenci i inni myślący laicy, którzy pragną poważnie zastanawiać się nad autorytetem i znaczeniem Biblii.

Książka zatem nie jest niczym więcej niż wstępem. Ważne kwestie, które dyskutuje się dzisiaj w kręgach naukowych, na przykład zagadnienia znaczenia języka, wpływu kultury, socjologii wiedzy i postrzegania prawdy, nie są tu prawie w ogóle podnoszone. Jest to bowiem podstawowa książka na temat historycznego chrześcijańskiego podejścia do Pisma Świętego i na temat rozumienia Biblii przez nią samą, które muszą być ciągle przedstawiane w każdym pokoleniu, i które pozostają zasadniczą perspektywą, z której można zmagać się z innymi naglącymi problemami.


John Stott
wrzesień 1981


Copyright for Polish Edition (c) 1996 by Instytut im. T.B.Barrata
Wersja WWW powstała za zezwoleniem wydawcy:
Instytutu Wydawniczego AGAPE
ul. Sienna 68/70, 00-825 Warszawa
[ mailto:[e-mail] ] [e-mail]


Wstęp


Pozwólcie, że poczynię kilka uwag przygotowawczych.

Po pierwsze wyobrażam sobie, że wszyscy wiemy, iż Biblia pozostaje światowym bestsellerem. Słyszałem, że Koran został przetłumaczony na 128 języków. A jednak cała Biblia została przetłumaczona na 275 języków, Nowy Testament na dalsze 495, a przynajmniej jedna księga Biblii na dalsze 940. Daje to w sumie 1710 języków i dialektów, na jakie zostały przetłumaczone znaczne fragmenty Biblii. W 1979 r. Zjednoczone Towarzystwa Biblijne rozprowadziły 501 milionów egzemplarzy Biblii, a całkowita sprzedaż na świecie musi wynosić tysiące milionów. Dlaczego? Dlaczego ta stara księga pozostaje na szczycie list bestsellerów?

Po drugie, co brzmi paradoksalnie, ta często nabywana księga jest księgą zaniedbaną. Prawdopodobnie dziesiątki tysięcy ludzi, którzy kupują Biblię nigdy jej nie czytają. Nawet w kościołach poznanie Biblii jest tragicznie małe. Trzydzieści lat temu Cyril Garbett, wówczas arcybiskup Yorku napisał, że "większość mężczyzn i kobiet (w Anglii) nie modli się, chyba że w chwili przerażenia, nie czyta Biblii, chyba, że szuka słowa do krzyżówki ani nie wchodzi do kościoła jak rok długi, chyba że przychodzi na chrzest, ślub lub pogrzeb". Jeśli było to prawdą trzydzieści lat temu, to jest to jeszcze bardziej prawdziwe dzisiaj. Niewielu rodziców czyta Biblię swoim dzieciom, nie mówiąc już o nauczaniu z niej. Niewielu członków kościoła praktykuje codzienne rozmyślania nad Biblią. Niewielu kaznodziejów sumiennie zmaga się z biblijnym tekstem do tego stopnia, by wychwycić zarówno jego pierwotne znaczenie jak i współczesne zastosowanie. A niektórzy przywódcy kościelni mają czelność publicznie głosić, iż nie zgadzają się z jej jasno wyrażoną doktryną lub nauczaniem etyki. Jest to sytuacja tragiczna. Jak można temu zaradzić?

Moja trzecia uwaga wstępna dotyczy przekonania, że Biblia jest prawdziwie księgą na dzisiaj. Uznanie jej wyjątkowej inspiracji i wynikającego z niej autorytetu było do niedawna częścią historycznej wiary wszystkich kościołów chrześcijańskich. Na pewno poddanie się autorytetowi Pisma Świętego albo, jak powinniśmy to lepiej określać, poddanie się autorytetowi Boga przekazanemu nam przez Pismo, zawsze stanowiło i nadal stanowi główny znak ewangelicznych chrześcijan. Wierzymy w jej pouczenie. Przyjmujemy jej obietnice. Staramy się wykonywać przykazania. Dlaczego? Głównie dlatego, że wierzymy, iż Biblia jest Słowem Boga, ale także ponieważ on przemawia do nas przez nią żywym głosem. Biblia była księgą na wczoraj. Niewątpliwie będzie księgą jutra, ale dla nas jest to księga na dzisiaj. Jest to Słowo Boże dla współczesnego świata.

Stąd jej ciągła popularność, jej pożałowania godne zaniedbanie i jej znaczenie dla współczesności stanowią trzy wystarczające powody, dla których powinniśmy poświęcić nasze umysły Biblii, księdze na dzisiaj.
Bóg i Biblia


Nasz pierwszy temat "Bóg i Biblia" wprowadza nas w zagadnienie objawienia. Zwróćmy się zatem do tekstu z Izajasza 55,8-11. Przemawia sam Bóg:

"Bo myśli moje, to nie myśli wasze, a drogi wasze, to nie drogi moje - mówi Pan. Lecz jak niebiosa są wyższe niż ziemia, tak moje drogi są wyższe niż drogi wasze i myśli moje niż myśli wasze. Gdyż jak deszcz i śnieg spada z nieba i już tam nie wraca, a raczej zrasza ziemię i czyni ją urodzajną, tak iż porasta roślinnością i daje siewcy ziarno, jedzącym chleb, tak jest z moim słowem, które wychodzi z moich ust: Nie wraca do mnie puste, lecz wykonuje moją wolę i spełnia pomyślnie to, z czym je wysłałem."

Z tego wspaniałego tekstu możemy nauczyć się przynajmniej trzech ważnych lekcji.


Racjonalność objawienia

Niektórzy ludzie już samo pojęcie objawienia znajdują trudnym. Myśl, że Bóg miałby się odsłonić przed rodzajem ludzkim przekracza możliwości ich wiary. "Dlaczego miałby to zrobić?" - pytają. "I jak mógłby to uczynić?" Moja odpowiedź brzmi, że ewidentna konieczność boskiego objawienia czyni to pojęcie całkowicie racjonalnym. Większość ludzi w każdym wieku czuło się skonfundowanymi wobec tajemnic ludzkiego życia i ludzkich doświadczeń. Tym samym większość ludzi przyznała, że jeśliby mieli zgłębić sens własnego istnienia, a tym bardziej sens istoty Boga, jeśli tylko Bóg istnieje, potrzebują mądrości z zewnątrz. Pozwólcie, że zwrócimy się na chwilę do Platona. W "Fedonie" mówi on o tym, iż musimy podróżować po morzu ciemności i wątpliwości na małej "tratwie" naszego własnego zrozumienia, "nie bez ryzyka - dodaje - jak muszę przyznać, jeśli człowiek nie potrafi znaleźć jakiegoś słowa Boga, które poprowadzi go pewniej i bezpieczniej".

Bez objawienia, bez boskiego pouczenia i wskazania kierunku, my, istoty ludzkie czujemy się jak łódź bez steru dryfująca po bezkresnych morzach, jak liść bezradnie miotany wiatrem, jak ślepiec idący w ciemnościach po omacku. Jak odnaleźć swoją drogę? A co ważniejsze jak odnaleźć Bożą drogę bez jego wskazówek? Niemożność odkrycia Boga przez istoty ludzkie za pomocą ich nie wspomaganego intelektu bardzo wyraźnie wynika z mojego tekstu - wiersz 8 i 9. "Bo myśli moje, to nie myśli wasze, a drogi wasze, to nie drogi moje - mówi Pan. Lecz jak niebiosa są wyższe niż ziemia, tak moje drogi są wyższe niż drogi wasze i myśli moje niż myśli wasze." Innymi słowy istnieje wielka przepaść między umysłem Bożym a umysłem ludzkim. Tekst ten wyraża kontrast między drogami i myślami Boga z jednej strony, a drogami i myślami istoty ludzkiej z drugiej. To znaczy, że pomiędzy tym, co myślimy i robimy my, a tym, co myśli i robi Bóg, istnieje wielka przepaść. Myśli i drogi Boże są tak wyższe niż myśli i drogi człowieka, jak niebiosa są wyższe niż ziemia, a to oznacza nieskończoność.

Rozważmy myśli Boże. Jak możemy odkryć jego myśli albo odczytać jego umysł? Przecież nie potrafimy odczytywać nawet myśli innego człowieka. Próbujemy. Patrzymy w twarz osoby, żeby zobaczyć, czy się uśmiecha, czy marszczy brwi. Zaglądamy w swoje oczy, by dostrzec, czy rzucają błyskawice, czy błyszczą, czy są mroczne, czy jasne. Ale jest to ryzykowny interes. Gdybym stał teraz za kazalnicą milcząc i zachował twarz pokerzysty, nie mielibyście najmniejszego pojęcia, o czym myślę. Spróbujmy. Pozwólcie, że na chwilę przestanę mówić. Dobrze, co działo się w moim umyśle? Kto zgadnie? Nikt? Dobrze, powiem wam. Wspinałem się na wieżę All Saints, starając się dotrzeć do szczytu! Ale wy o tym nie wiedzieliście. Nie mieliście najmniejszego pojęcia, o czym myślałem. Oczywiście, że nie. Nie potraficie czytać w moich myślach. Nie potrafimy odczytać myśli drugiego człowieka, jeśli milczy.

O ileż mniejsza jest możliwość, jeśli w ogóle istnieją stopnie niemożliwości, spenetrowania myśli Wszechmocnego Boga. Jego umysł jest nieskończony. Jego myśli wznoszą się ponad nasze myśli, jak niebo wznosi się nad ziemią. Śmieszne jest przypuszczenie, że moglibyśmy zgłębić Boży umysł. Nie ma takiej drabiny, po której nasz mały umysł mógłby wspiąć się do jego nieskończonego umysłu. Nie ma takiego mostu, który moglibyśmy przerzucić nad przepaścią nieskończoności. Nie ma sposobu dotarcia do Boga lub zgłębienia go.

Dlatego rozsądnym jest powiedzieć, że jeśli Bóg nie przejmie inicjatywy, aby odkryć swój umysł, nigdy nie będziemy w stanie go odkryć. Jeśli Bóg nie da się nam poznać, nigdy go nie poznamy i wszystkie ołtarze świata - jak ten, który Paweł widział w Atenach - nosić będą tragiczny napis: "Nieznanemu Bogu" (Dz 17,23).

W tym miejscu możemy zacząć nasze studium. Jest to miejsce pokory przed nieskończonym Bogiem. Jest to także miejsce mądrości - dostrzegamy racjonalność idei objawienia.


Sposób objawienia

Po przyjęciu założenia, że racjonalnym jest, iż Bóg się objawia, powstaje pytanie, jak Bóg to uczynił? W zasadzie w taki sam sposób, jak my objawiamy czy odsłaniamy się sobie nawzajem, to znaczy zarówno przez uczynki i słowa, przez rzeczy, które robimy i mówimy.

Sztuka zawsze była jednym z głównych środków ekspresji człowieka. Mamy świadomość, że istnieje w nas coś, co powinno wyjść na jaw i zmagamy się, aby to zrodzić. Dla niektórych ludzi odpowiednim środkiem jest muzyka lub poezja, dla innych jedna ze sztuk wizualnych - rysunek, malarstwo lub fotografia, garncarstwo, rzeźba lub architektura, taniec lub dramat. Interesujące, że spośród tych środków wyrazu artystycznego garncarstwo jest w Piśmie Świętym najczęściej używanym przez Boga - pewnie dlatego, że garncarz był dobrze znaną postacią w wioskach palestyńskich. Tak więc mówi się o Bogu, że "ukształtował" lub "uczynił" ziemię dla człowieka, aby na niej mieszkał (1Moj 2,7; Ps 8,4; Jr 32,17). Co więcej on sam widoczny jest w swoich dziełach. "Niebiosa opowiadają chwałę Boga" i "pełna jest wszystka ziemia chwały jego" (Ps 19,2; Iz 6,3). Albo, jak pisze Paweł na początku Listu do Rzymian: "to, co o Bogu wiedzieć można, jest dla nich (tzn. dla świata pogańskiego) jawne, gdyż Bóg im to objawił. Bo niewidzialna jego istota, to jest wiekuista jego moc i bóstwo, mogą być od stworzenia świata oglądane w dziełach i poznane umysłem" (Rz 19-20). Innymi słowy tak jak artysta człowiek objawia się w swoim malarstwie, rzeźbie lub muzyce, tak boski artysta objawił się w pięknie, harmonii, złożoności i porządku swojego stworzenia. Z niego dowiadujemy się nieco o jego mądrości, mocy i wierności. Zwykle nazywa się to objawieniem "naturalnym", ponieważ zostało nam przekazane przez "naturę".

Jednak nie do tego odnosi się mój tekst, ale raczej do drugiego i bardziej bezpośredniego sposobu, w jaki dajemy się poznać sobie nawzajem, a w jaki Bóg dał się nam poznać, to znaczy przez słowa. Mowa jest najpełniejszym i najbardziej giętkim środkiem porozumiewania się między dwiema istotami ludzkimi. Wspomniałem wcześniej, że jeśli za kazalnicą milczałbym i zachowywał twarz pokerzysty, byłbym dla was nieodgadniony i nie potrafilibyście odkryć, co dzieje się w moim umyśle. Ale teraz sytuacja się zmieniła. Teraz wiecie, co dzieje się w moim umyśle, ponieważ już nie milczę. Mówię. Ubieram moje myśli w słowa. Moje usta przekazują wam moje myśli.

Mowa zatem jest najlepszym środkiem porozumiewania się i mowa jest głównym modelem używanym w Biblii do zilustrowania objawienia się Boga. Spójrzmy ponownie do tekstu, wiersze 10 i 11: "Gdyż jak deszcz i śnieg spada z nieba i (...) zrasza ziemię i czyni ją urodzajną, tak iż porasta roślinnością i daje siewcy ziarno, a jedzącym chleb, tak jest z moim słowem (...)" Zwróćcie uwagę na drugi odnośnik do nieba i ziemi - ponieważ niebiosa są wyższe niż ziemia, deszcz spada z nieba, aby zrosić ziemię. Zauważcie również, że autor przechodzi bezpośrednio od myśli Boga do słów pochodzących z ust Boga: "Tak jest z moim słowem, które wychodzi z moich ust (...) wykonuje moją wolę i spełnia pomyślnie to, z czym je posłałem". Paralela jest wyraźna. Tak jak niebiosa są wyższe niż ziemia, jednak deszcz spada z nieba, by zrosić ziemię, tak Boże myśli są wyższe niż nasze myśli, a jednak przychodzą one do nas, ponieważ jego słowo wychodzi z jego ust i w ten sposób przekazuje nam jego myśli. Jak wcześniej powiedział prorok: "gdyż usta Pana to powiedziały" (Iz 40,5). Prorok mówi o jednej ze swoich przepowiedni, ale opisuje ją jako poselstwo pochodzące z ust Boga. Albo jak napisał Paweł: "całe Pismo przez Boga jest natchnione" (2Tm 3,16; dosłowne tłumaczenie theopneustos). Tak więc Pismo jest Słowem Bożym, pochodzącym z ust Boga.

Przeprowadziwszy twierdzenie, które wyraża mój tekst, muszę dodać kilka warunków, aby rozjaśnić nasze rozumienie, w jaki sposób Bóg wypowiedział swoje Słowo.

Po pierwsze, Słowo Boga (zapisane obecnie w Piśmie Świętym) było ściśle związane z jego działaniem. Mówiąc inaczej, Bóg przemawiał do swojego ludu zarówno przez czyny, jak i słowa. Bóg dał się poznać Izraelowi w ich historii i tak kierował ich rozwojem, aby przynieść im raz zbawienie, raz swój sąd. Dlatego wybawił swój lud z niewoli w Egipcie. Przeprowadził ich bezpiecznie przez pustynię i osiedlił ich w ziemi obiecanej. Zachował ich narodową tożsamość w okresie sędziów. Dał im królów, by nimi władali, pomimo że ich żądanie króla było częściowo wyparciem się jego własnego królowania. Jego sąd za uparte nieposłuszeństwo spadł na nich, gdy zostali uprowadzeni do niewoli babilońskiej. A potem przyprowadził z powrotem do ich ziemi i pozwolił im odbudować swoją narodowość i świątynię. A ponad wszystko, dla nas grzeszników i dla naszego zbawienia posłał swojego odwiecznego Syna, Jezusa Chrystusa, aby urodził się, żył i pracował, cierpiał i umarł, zmartwychwstał i wylał Ducha Świętego. Przez te czyny, najpierw w historii Starego Testamentu, ale głównie w Jezusie Chrystusie, Bóg aktywnie i osobiście objawiał siebie.

Z tego powodu wśród niektórych teologów stało się modne ostre rozróżnienie między objawieniem "osobowym" (przez Boże czyny), a objawieniem "propozycyjnym" (przez jego słowa), a potem odrzucanie tego ostatniego na korzyść pierwszego. Taka polaryzacja jest jednak równie niefortunna, co niepotrzebna. Nie musimy wybierać między tymi dwoma środkami objawienia. Bóg posłużył się oboma. Co więcej, były one blisko ze sobą powiązane, gdyż Boże słowa interpretowały jego czyny. Bóg powołał proroków, aby wyjaśnić to, co czynił z Izraelem, a także powołał apostołów, aby wyjaśnić, co czynił przez Chrystusa. Prawdą jest, że proces boskiego objawienia znalazł swój punkt kulminacyjny w osobie Jezusa. Był on Bożym Słowem, które stało się ciałem. Ukazywał chwałę Bożą. Patrząc na niego, widziało się Ojca (por. J 1,14.18; 14,19). Niemniej jednak to historyczne i osobowe objawienie nie przyniosłoby nam korzyści, gdyby razem z nim Bóg nie odkrył nam znaczenia osoby i dzieła swojego Syna.

Musimy zatem unikać pułapki przeciwstawiania sobie objawienia "osobowego" i "propozycyjnego" jako alternatywy. Bardziej poprawnym będzie stwierdzenie, że Bóg objawił się w Chrystusie i w biblijnym świadectwie o Chrystusie. Żadne nie jest pełne bez drugiego.

Po drugie, Boże Słowo dotarło do nas przez ludzkie słowa. Gdy Bóg przemówił, nie krzyczał do ludzi słyszalnie z jasnego nieba. Nie, przemówił przez proroków (w Starym Testamencie) i przez apostołów (w Nowym Testamencie). Ponadto owi ludzcy pośrednicy Bożego objawienia byli prawdziwymi ludźmi. Boskie natchnienie nie było procesem mechanicznym, który zredukowałby ludzkich autorów do roli maszyn, czy to dyktafonów, czy magnetofonów. Boskie natchnienie było procesem osobowym, w którym ludzcy autorzy Biblii byli zwykle w pełni władz umysłowych. Wystarczy tylko przeczytać Biblię, by przekonać się, że tak było. Autorzy opowieści (a w Starym i Nowym Testamencie wiele jest narracji historycznej) korzystali z zapisów historycznych. Niektóre są cytowane w Starym Testamencie. Łukasz mówi nam na początku swojej ewangelii o swoich starannych badaniach historycznych. Następnie wszyscy autorzy biblijni rozwijali własny, odmienny styl literacki i teologiczne akcenty. Stąd bogata różnorodność Pisma. Niemniej jednak to sam Bóg przemawiał przez ich zróżnicowane podejście.

Prawda o podwójnym autorstwie Biblii, to znaczy, że jest to Słowo Boże i słowo człowieka albo ściślej Słowo Boże wyrażone przez słowa ludzi, znajduje się w samej Biblii. Zakon starotestamentowy jest, na przykład, nazywany niekiedy "zakonem mojżeszowym" a czasami "zakonem Bożym" albo "zakonem Pana". W Liście do Hebrajczyków 1,1 czytamy, że Bóg przemawiał do ojców przez proroków. Jednak w Drugim Liście Piotra 1,21 czytamy, że ludzie wypowiadali słowa od Boga natchnieni przez Ducha Świętego. Mówili "od" niego, a on przemawiał "przez" nich. Oba te twierdzenia są prawdziwe.

Idąc dalej, musimy złożyć te dwa twierdzenia razem. Tak jak we wcielonym Słowie, Jezusie Chrystusie, tak i pisanym Słowie, Biblii, boskie i ludzkie elementy łączą się ze sobą i sobie nie zaprzeczają. Ta analogia, która została rozwinięta dosyć wcześnie w historii Kościoła, dzisiaj jest często krytykowana. I oczywiście nie jest ona dokładna, skoro Jezus był osobą, a Biblia jest księgą. Niemniej jednak analogia pozostaje pomocna, pod warunkiem, że pamiętamy o jej ograniczeniach. Na przykład, nigdy nie możemy dowodzić boskości Chrystusa w taki sposób, by zaprzeczyć jego człowieczeństwu, ani też dowodzić jego człowieczeństwa w sposób zaprzeczający jego boskości. Podobnie rzecz ma się z Biblią. Z jednej strony Biblia jest Słowem Bożym. Bóg przemówił, sam zdecydował, co ma zamiar powiedzieć, jednak nie w taki sposób, by wypaczyć osobowość ludzkiego autora. Z drugiej strony Biblia jest słowem ludzi. Ludzie przemówili, posługując się w wolności swoimi zdolnościami, jednak nie w taki sposób, by wypaczyć prawdę boskiego przesłania.

Podwójne autorstwo Biblii będzie wywierać wpływ na sposób, w jaki ją czytamy. Ponieważ jest słowem ludzi, będziemy ją studiować, jak każdą inną książkę, posługując się umysłem, badając jej słowa i składnię, jej pochodzenie historyczne i jej kompozycję literacką. Ale ponieważ jest także Słowem Bożym, będziemy ją studiować jak żadną inną książkę, na kolanach, w pokorze, wołając do Boga o oświecenie i o usługiwanie Ducha Świętego, bez którego nigdy nie będziemy w stanie zrozumieć jego Słowa.


Cel objawienia

Rozważyliśmy, jak Bóg przemówił, a teraz dlaczego przemówił? Odpowiedź brzmi: nie tylko po to, by nas nauczyć, ale aby nas zbawić; nie tylko by nas poinstruować, ale by konkretnie pouczyć nas "ku zbawieniu" (2Tm 3,15). Biblia posiada bardzo praktyczny cel.

Wracając do Izajasza 55, znajdujemy odpowiedź w wierszach 10 i 11. Śnieg i deszcz padają dla nas z nieba i już tam nie wracają. Wykonują na ziemi swoje zadanie. Zraszają ją. Powodują, że staje się urodzajna i rodzi. Czyni ją żyzną. W taki sam sposób Słowo Boże wychodzące z jego ust i ukazujące jego myśl, nie wraca do niego puste. Wykonuje zadanie. Ponadto Boży cel zesłania deszczu na ziemię i jego cel wypowiadania Słowa do ludzi są podobne. W obu przypadkach jest nim żyzność. Jego deszcz sprawia, że ziemia jest żyzna, jego Słowo sprawia, że życie ludzkie wydaje owoc. Słowo zbawia ich, zmienia ich na podobieństwo Jezusa Chrystusa. Oczywistym kontekstem staje się tu zbawienie. Ponieważ w wierszach 6 i 7 prorok mówił o Bożym miłosierdziu i przebaczeniu, a w wierszu 12 mówi dalej o radości i pokoju odkupionego ludu Bożego. Właściwie tutaj widzimy zasadniczą różnicę między Bożym objawieniem przez stworzenie ("naturalnym", ponieważ objawionym w naturze i "ogólnym", ponieważ adresowanym do całej ludzkości), a jego objawieniem w Biblii ("nadnaturalnym", ponieważ przekazanym przez inspirację i "szczególnym", ponieważ skierowanym do konkretnych ludzi). Przez stworzony wszechświat Bóg objawia swoją chwałę, moc i wierność, ale nie drogę zbawienia. Jeśli chcemy poznać jego łaskawy plan zbawienia grzeszników, musimy zwrócić się do Biblii. W niej bowiem mówi do nas o Chrystusie.


Wniosek

Na podstawie naszego tekstu Izajasza 55 poznaliśmy trzy prawdy:


* Po pierwsze, Boże objawienie jest nie tylko racjonalne, ale i niezbędne. Bez niego nigdy nie poznalibyśmy Boga.

* Po drugie, Boże objawienie odbyło się za pomocą słów. Bóg przemówił słowami ludzkimi, a czyniąc to wyjaśniał swoje czyny.

* Po trzecie, Boże objawienie miało na celu zbawienie. Wskazuje ono na Chrystusa jako Zbawiciela.

Mój wniosek jest bardzo prosty. Jest nim wezwanie do pokory. Nie ma niczego bardziej wrogiego duchowemu wzrostowi niż wyniosłość, a nic bardziej nie sprzyja duchowemu wzrostowi niż pokora. Musimy ukorzyć się przed nieskończonym Bogiem, uznając ograniczenia naszego ludzkiego umysłu (że nigdy nie bylibyśmy w stanie znaleźć go sami) i uznając naszą grzeszność (że nigdy nie bylibyśmy w stanie dotrzeć do niego sami).

Jezus nazwał to pokorą małego dziecka. Bóg ukrywa się przed mądrym i przebiegłym, lecz objawia się "niemowlątkom" (Mt 11,25 BG). Bóg nie poniżał w ten sposób naszego umysłu, bowiem sam nas nim obdarzył. Wskazywał raczej na to, jak mamy się nim posługiwać. Prawdziwą funkcją umysłu nie jest osądzanie Słowa Bożego, ale pokorne poddanie się jego wpływowi, chętne słuchanie, rozumienie, zastosowanie i posłuszeństwo w praktycznych kwestiach codziennego życia.

"Pokora" dzieci widoczna jest nie tylko w sposobie ich uczenia się, ale także w sposobie, w jaki przyjmują. Dzieci są uzależnione. Na nic z tego, co posiadają, nie zapracowały. Wszystko, co mają, zostało im dane za darmo. Zatem podobnie jak dzieci, mamy "przyjąć Królestwo Boże" (Mk 10,15). Grzesznicy bowiem nie zasługują na życie wieczne (które jest życiem Bożego Królestwa) ani nie mogą na nie zarobić. Musimy się ukorzyć, aby otrzymać je jako darmowy dar od Boga.
Chrystus i Biblia


Nasz pierwszy temat brzmiał: "Bóg i Biblia". Rozważaliśmy pochodzenie Pisma, skąd się wzięło - wielki temat objawienia. Nasz drugi temat brzmi: "Chrystus i Biblia". Będziemy zastanawiać się teraz nie nad jej pochodzeniem, ale nad jej celem. Nie skąd się wzięła, lecz po co została dana?

Nasz tekst znajduje się w Ew. Jana 5,39-40. Jezus mówi do współczesnych mu Żydów:

"Badacie Pisma, bo sądzicie, że macie w nich żywot wieczny; a one składają świadectwo o mnie; ale mimo to do mnie przyjść nie chcecie, aby mieć żywot."

W tych słowach Jezusa poznajemy dwie głębokie i uzupełniające się prawdy o Chrystusie i Biblii.


Pismo składa świadectwo o Chrystusie

Jezus sam mówi o tym bardzo wyraźnie: "one składają świadectwo o mnie" (w. 39). Główną funkcją Pisma jest świadczenie o Chrystusie.

Kontekst, w którym umieszczony jest ten tekst, dotyczy świadectwa o Chrystusie. Jakie świadectwo może potwierdzić słowa Jezusa z Nazaretu? On sam nam odpowiada. Przede wszystkim nie polega on na własnym świadectwie o sobie, jak to wynika z wiersza 31: "Jeżelibym ja wydawał o sobie świadectwo, świadectwo moje nie byłoby wiarygodne". Oczywiście Jezus nie sugeruje, że mówi o sobie kłamstwa. Przecież później odpiera zarzuty faryzeuszy podkreślając, że jego świadectwo o sobie jest prawdziwe (8,14). Chodzi mu tutaj o to, że świadectwo o samym sobie jest niewystarczające. Byłoby to podejrzane, gdyby jego jedyne świadectwo pochodziło od niego samego. Nie, "jest inny, który wydaje świadectwo o mnie", powiada (w. 32). Tak więc świadectwo, na którym opiera się Jezus, nie jest jego własnym. Nie jest to też ludzkie świadectwo, nawet świadectwo tak znakomitego świadka jakim jest Jan Chrzciciel. "Wy posłaliście posłańców do Jana, a on dał świadectwo prawdzie. Ja zaś nie polegam na świadectwie ludzkim..." (w. 33-34). A więc nie ode mnie ani nie od ludzi, powiada Jezus. Oczywiście Jan był "światłem gorejącym i świecącym" (w. 35), a oni chętnie "do czasu radowali się jego światłem". Ale świadectwo, które posiadał Jezus było większe. Było większe niż jego własne świadectwo i większe niż świadectwo jakiejkolwiek istoty ludzkiej, nawet Jana. Było to świadectwo jego Ojca. "Ojciec, który mnie posłał, wydał o mnie świadectwo" (w. 37). Ponadto świadectwo Ojca o Synu przybrało dwie formy. Pierwsza, to potężne dzieła, cuda, do których uzdolnił go Ojciec (w. 36). Ale po drugie, a jest to bardziej bezpośrednie świadectwo, zostało ono złożone przez Pisma, które są świadectwem Ojca o Synu. Wyjaśniają to wiersze 36-39:

"Ja zaś mam świadectwo, które przewyższa świadectwo Jana; dzieła bowiem, które mi powierzył Ojciec, abym je wykonywał, te właśnie dzieła, które czynię, świadczą o mnie, że Ojciec mnie posłał. A sam Ojciec, który mnie posłał, wydał o mnie świadectwo. Ani głosu jego nigdy nie słyszeliście, ani postaci jego nie widzieliście, ani słowa jego nie zachowaliście w sobie, ponieważ nie wierzycie temu, którego On posłał. Badacie Pisma, bo sądzicie, że macie w nich żywot wieczny; a one składają świadectwo o mnie."

Jezus konsekwentnie nauczał, że Pisma Starego Testamentu to Boże Słowo świadczące o nim. Powiedział na przykład: "Abraham (...) cieszył się, że miał oglądać dzień mój" (J 8,56). A tutaj w Ew. Jana 5,46 powiada, że Mojżesz "o mnie (...) napisał". I tutaj ponownie: "Pisma (...) składają świadectwo o mnie" (w. 39). Na początku swojej służby, gdy udał się do synagogi w Nazarecie, jak pamiętacie, przeczytał z Izajasza 61 na temat misji Mesjasza oraz jego przesłania wyzwolenia i dodał: "Dziś wypełniło się to Pismo w uszach waszych" (Łk 4,21). Innymi słowy: "Czy chcecie wiedzieć, o kim napisał prorok? O mnie." Jezus powtarzał tego rodzaju słowa przez całą swoją służbę. Nawet po zmartwychwstaniu nie zmienił zdania, gdyż "wykładał im, co o nim było napisane we wszystkich Pismach" (Łk 24,27). A zatem od początku do końca swojej służby Jezus ogłaszał, że prorocze świadectwo Starego Testamentu, w całym bogactwie różnorodności, skupiło się na nim. "Pisma (...) składają świadectwo o mnie."

Ale współcześni Jezusowi Żydzi nie zrozumieli świadectwa. Byli bardzo pilnymi badaczami Starego Testamentu i nie mamy im nic do zarzucenia, jeśli chodzi o ich badania. "Badacie Pisma", powiedział Jezus. I tak było. Spędzali godziny za godzinami na najbardziej skrupulatnym badaniu szczegółów Pism Starego Testamentu. Mieli zwyczaj liczenia ilości słów, a nawet ilości liter w każdej księdze Biblii. Wiedzieli, że powierzono im wyrocznie Boże (Rz 3,2). Wydawało im się, że gromadzenie szczegółowej wiedzy biblijnej doprowadzi ich do właściwej relacji z Bogiem. "Badacie Pisma, bo sądzicie, że macie w nich żywot wieczny." Cóż za niepoprawna myśl, sądzić, że same Pisma mogą dać życie wieczne! Pisma wskazują na Chrystusa jako Dawcę Życia i nakłaniają czytelników, aby do niego udawali się po życie. Ale zamiast iść do Chrystusa, by znaleźć życie, wyobrażali sobie, że mogą znaleźć życie w samym Piśmie. Jest to jakby ktoś brał receptę od lekarza i potem połykał receptę zamiast wykupić i brać lekarstwo!

Niektórzy z nas popełniają ten sam błąd. Mamy prawie zabobonne podejście do czytania Biblii, jakby posiadała ona jakąś magiczną skuteczność. Ale ani w samej Biblii, ani w jej mechanicznym czytaniu nie ma magii. Nie, Słowo pisane wskazuje na Żywe Słowo i powiada nam: "Idź do Jezusa". Jeśli nie idziemy do Jezusa, na którego ono wskazuje, mijamy się z celem czytania Biblii.

Chrześcijanie ewangeliczni nie są albo nie powinni być, jak niektórzy ich o to oskarżają, "bibliochwalcami", oddającymi cześć Biblii. Nie, nie oddajemy czci Biblii; oddajemy cześć Chrystusowi Biblii. Wyobraźmy sobie młodego zakochanego człowieka. Ma dziewczynę, która zdobyła jego serce. Albo może to być jego narzeczona lub żona, którą głęboko kocha. W portfelu nosi fotografię ukochanej, ponieważ przypomina mu ona o niej, gdy ta jest daleko. Czasem, gdy nikt nie patrzy, może nawet wyjąć fotografię i ukradkiem ją pocałować. Ale całowanie fotografii jest marnym substytutem prawdziwego pocałunku. I tak rzecz ma się z Biblią. Kochamy ją tylko dlatego, że kochamy tego, o którym ona mówi.

Jest to główny klucz do rozumienia Pisma. Biblia jest Bożym obrazem Jezusa. Składa o nim świadectwo. Dlatego, gdy czytamy Biblię, musimy szukać Chrystusa. Na przykład zakon starotestamentowy jest naszym "pedagogiem" prowadzącym nas do Chrystusa (Ga 3,24 BG). Ponieważ potępia nas ona z powodu naszego nieposłuszeństwa, sprawia, że Chrystus jest nam niezbędny. Popycha nas ona do tego, przez którego jedynie możemy znaleźć przebaczenie.

Także, ofiary starotestamentowe są cieniem tej doskonałej ofiary za grzech, złożonej raz za wszystkich na krzyżu - ofiary Chrystusa dla naszego odkupienia. Następnym przykładem jest nauczanie starotestamentowych proroków, którzy zapowiadają przyjście Mesjasza. Mówią o nim jako o królu z rodu Dawida, podczas panowania którego nastanie pokój, sprawiedliwość i stabilizacja. Piszą o nim jako o "potomku Abrahama", przez którego wszystkie narody na świecie będą błogosławione. Opisują go jako "cierpiącego sługę Pana", który umrze za grzechy swojego ludu i jako "Syna Człowieczego przychodzącego na obłokach nieba", któremu służyć będą wszystkie narody. Cała ta bogata metaforyka proroctw Starego Testamentu składa świadectwo o Chrystusie.

Gdy zwracamy się do Nowego Testamentu, jeszcze wyraźniej skupia się on na Jezusie Chrystusie. Pełne jego osoby są ewangelie. Mówią o jego narodzeniu i jego publicznej służbie, o jego słowach i dziełach, o jego śmierci i zmartwychwstaniu, o jego wniebowstąpieniu i darze Ducha Świętego. Księga Dziejów Apostolskich mówi nam o tym, co nadal czynił Jezus i jak nauczał przez apostołów, których wybrał i posłał. Listy apostolskie przedstawiają chwałę Jezusa w jego bosko-człowieczej osobie i jego zbawcze dzieło.

Gdy dochodzimy do ostatniej księgi Biblii, Objawienia, i ona jest pełna Chrystusa. Widzimy bowiem w niej, jak sprawdza kościoły na ziemi, dzieli tron z Bogiem w niebie, jedzie zwyciężając na białym koniu i powraca w mocy i chwale.

Starzy autorzy zwykli mówić, że tak jak w Anglii każda ścieżka i każda droga polna, łącząc się z innymi, doprowadzi cię ostatecznie do Londynu, tak każdy wiersz i każdy fragment Biblii, łącząc się z innymi doprowadzi cię ostatecznie do Chrystusa. Pisma składają świadectwo o nim. Oto pierwsza prawda wynikająca bardzo wyraźnie z mojego tekstu.


Chrystus składa świadectwo o Piśmie

Głosząc, że Pisma składają świadectwo o nim, Jezus jednocześnie składał świadectwo o Pismach. Gdy mówił o świadectwie Jana Chrzciciela, odnosił się do niego jako do świadectwa ludzkiego (J 5,33-34) i dodał, że świadectwo, które go uwierzytelni nie jest świadectwem ludzkim. Świadectwo, które posiadał było wyższe. Było to świadectwo jego Ojca poprzez jego dzieła (w. 36) i jego słowa (w. 38). Znajdujemy tutaj zatem wyraźnie stwierdzenie Jezusa, że Pisma Starego Testamentu są "słowem" jego Ojca i że to świadectwo biblijne nie jest pochodzenia ludzkiego, lecz boskiego.

Tak wyglądało też konsekwentne nauczanie Jezusa. Właściwie głównym powodem, dla którego pragniemy poddać się autorytetowi Biblii jest fakt, że Jezus Chrystus poświadczył ją jako posiadającą autorytet Boży. Jeśli mamy zrozumieć ten punkt, a zrozumieć go musimy, to należy najpierw rozróżnić między Starym a Nowym Testamentem. Biblia oczywiście składa się z obydwu, ale Jezus urodził się, żył i umarł pośrodku, pomiędzy nimi. W konsekwencji, sposób w jaki poświadczał jeden, różni się od sposobu w jaki poświadczał drugi. Jezus patrzył wstecz na Stary Testament, patrzył w przód na Nowy Testament, ale poświadczył obydwa.


a. Jezus potwierdził Stary Testament

Nie tylko określał go jako "słowo" Ojca i "świadectwo", jak to widzieliśmy, powiedział także, że "Pismo nie może być naruszone" (J 10,35). Na początku Kazania na Górze ogłosił: "Nie mniemajcie, że przyszedłem rozwiązać zakon albo proroków; nie przyszedłem rozwiązać, lecz wypełnić. Bo zaprawdę powiadam wam: Dopóki nie przeminie niebo i ziemia, ani jedna jota, ani jedna kreska nie przeminie z zakonu, aż wszystko to się stanie" (Mt 5,17-18). Jego osobiste nastawienie do Pism Starego Testamentu było pełne szacunku i poddania się, gdyż wierzył, że poddając się pisanemu Słowu, poddawał się Słowu swojego Ojca. Ponieważ wierzył w jego boskie pochodzenie, interpretował swoją własną mesjańską misję w świetle proroczego świadectwa i twierdził, że pewne rzeczy muszą się wykonać, ponieważ Pismo musi się wypełnić.

Co więcej, Jezus okazywał posłuszeństwo moralnym zaleceniom Starego Testamentu, jak na przykład, gdy w chwili kuszenia na pustyni judejskiej rozkazał diabłu odejść w oparciu o to, co było napisane w Piśmie. Chociaż aluzje Szatana były subtelne, Jezus nie chciał ani słuchać, ani negocjować. Zdecydowany był okazywać posłuszeństwo Bogu, nie diabłu, i to co było napisane w Piśmie rozstrzygało dla niego wszystkie kwestie (Łk 4,4.8.12).

Jezus odwoływał się także do Pisma we wszystkich swoich dyskusjach z religijnymi przywódcami. Często angażował się w polemikę i za każdym razem odwoływał się właśnie do Pisma. Krytykował faryzeuszy za dodawanie własnych tradycji do Pisma, a saduceuszy za ujmowanie elementu nadprzyrodzonego (tzn. zmartwychwstania) z Pisma. W ten sposób Jezus wywyższył Pismo jako Słowo swojego Ojca, którego należy słuchać i okazywać mu posłuszeństwo. Nie zgadzał się na żadne odstępstwa od niego, czy to przez dodawanie, czy przez ujmowanie.

Głosił też oczywiście, że z nim nadszedł czas "wypełnienia" (Mk 1,14-15) i dlatego skończyła się era oczekiwania. Oznaczało to, jak wkrótce zorientowali się jego naśladowcy, że poganie mieli być wpuszczeni do Królestwa Bożego na równych prawach z Żydami i że żydowski system ceremonialny wraz z jego nakazami dietetycznymi (Mk 7,19), a przede wszystkim z jego krwawymi ofiarami, został zdezaktualizowany.

Jednak w Ewangeliach nie znajdujemy przykładu, by Jezus nie zgadzał się z doktrynalnym lub etycznym nauczaniem Starego Testamentu. Sprzeciwiał się niewłaściwej interpretacji uczonych w Piśmie i wypaczeniom Starego Testamentu. Taki był cel jego Kazania na Górze, w którym rzeczywiście sześć razy powtórzył: "Słyszeliście jedno, ale ja powiadam wam coś innego". To, co słyszeli, to tak zwana "tradycja starszych". To ją krytykował, a nie nauczanie Mojżesza w Zakonie. Gdyż to, co było zapisane w Piśmie, przyjmował jako Słowo swojego Ojca.

Jeśli tak było, a dowody na to są przytłaczające, musimy dodać, że uczeń nie jest nad mistrza. Niepojętym jest, by chrześcijanin, który spogląda na Jezusa jako swojego Nauczyciela i Pana, miał gorsze poglądy na Stary Testament niż on. Jaki sens miałoby nazywanie Jezusa "Nauczycielem" i "Panem", a potem nie zgadzanie się z nim? Nie możemy się z nim nie zgadzać. Jego pogląd na Pismo musi stać się naszym. Skoro on wierzył Pismu i my musimy. Skoro on okazywał posłuszeństwo Pismu i my musimy. Jezus stanowczo potwierdzał jego autorytet.

b. Jezus przygotował napisanie Nowego Testamentu

Tak jak Bóg powołał proroków w Starym Testamencie, żeby opisali i zinterpretowali to, co czynił, a potem "posłał" ich, aby nauczali synów izraelskich, tak Jezus powołał apostołów, aby zanotowali i zinterpretowali to, co czynił i mówił, a potem "posłał" ich, aby nauczali Kościół a nawet cały świat. Takie jest znaczenie słowa apostolos, człowiek "posłany" na misję z wieścią. Ta paralela między starotestamentowymi prorokami a nowotestamentowymi apostołami była zamierzona. Jezus wybrał dwunastu, aby mogli być z nim - słyszeć jego słowa, widzieć jego czyny, a potem składać świadectwo o tym, co widzieli i słyszeli (por. Mk 3,14; J 15,27). Ponadto obiecał im Ducha Świętego, który miał im przypomnieć jego nauczanie oraz je uzupełnić, wprowadzając ich we wszelką prawdę (J 14,25-26; 16,12-13). Wyjaśnia to, dlaczego Jezus mógł powiedzieć do apostołów: "Kto was słucha, mnie słucha, a kto was przyjmuje, przyjmuje mnie; kto was odrzuca, odrzuca mnie" (patrz Mt 10,40; Łk 10,16; J 13,20). Innymi słowy włożył na nich swój autorytet, aby nastawienie ludzi do ich nauczania odzwierciedlało ich nastawienie do jego nauczania. Później Jezus dodał Pawła i może jeszcze jednego lub dwóch do grupy apostołów, obdarowując ich tym samym autorytetem apostolskim.

Sami apostołowie rozpoznawali wyjątkowy autorytet, który został im nadany jako nauczycielom Kościoła. Przy pewnych okazjach nie wahali się stawać na równi z prorokami Starego Testamentu, ponieważ i oni nieśli "Słowo Boże" (np. 1Tes 2,13). Przemawiali i pisali w imieniu i z autorytetem Jezusa Chrystusa. Wydawali nakazy i oczekiwali posłuszeństwa (np. 2Tes 3). Podawali nawet instrukcje, że ich listy powinny być czytane na publicznych zgromadzeniach, gdy chrześcijanie schodzili się na nabożeństwa, stawiając je w ten sposób na równi z Pismem Starego Testamentu (np. Kol 4,16; 1Tes 5,27). Jest to początek praktyki czytania lekcji ze Starego i Nowego Testamentu, która trwa do dnia dzisiejszego.

Uderzający przykład świadomego autorytetu apostolskiego Pawła występuje w Liście do Galacjan. Paweł wspiął się przez góry Taurus na Równinę Galacką, aby odwiedzić Galacjan i dotarł do nich chory. Wspomina o pewnej chorobie, która prawdopodobnie dotyczyła oczu (4,13-16) i powiada dalej: "To jednak nie wzgardziliście mną ani nie plunęliście na mnie, ale mnie przyjęliście jak anioła Bożego, jak Jezusa Chrystusa" (w. 14). Nie tylko przywitali go jak Bożego "anioła" albo posłańca, ale właściwie słuchali go, jakby był samym Jezusem Chrystusem. Zauważcie, że Paweł ich za to nie zganił. Nie mówi: "Co wy sobie myślicie? Dlaczego potraktowaliście mnie z respektem, jaki winien jest Chrystusowi?" Nie, Paweł pochwala ich za sposób, w jaki go przyjęli. To nie tylko chrześcijańska uprzejmość natchnęła ich do przyjęcia obcego. Było to coś więcej. Rozpoznali w nim Bożego posłańca, apostoła, który przyszedł do nich w imieniu i z autorytetem Chrystusa. Dlatego przyjęli go tak, jakby był Chrystusem.

Apostołowie nie tylko rozumieli nauczanie o autorytecie, który został im dany, ale rozumiał to także pierwotny Kościół. Gdy umarli wszyscy apostołowie, przywódcy kościelni wiedzieli, że wkroczyli w nową, post-apostolską erę. Nie było już nikogo w Kościele, kto posiadałby autorytet Pawła albo Piotra, albo Jana. Biskup Ignacy z Antiochii jest prawdopodobnie najwcześniejszym wyraźnym tego przykładem. Około roku 110 po Chr., wkrótce po śmierci Jana, ostatniego żyjącego apostoła, w drodze do Rzymu, gdzie miał być stracony, Ignacy napisał kilka listów do Efezjan, Rzymian, Trallian i innych. Kilkakrotnie zaznaczył w nich: "Nie wydaję wam nakazów, tak jak Piotr lub Paweł. Nie jestem bowiem apostołem, lecz człowiekiem potępionym". A przecież Ignacy był biskupem w Kościele. Jest on właściwie jednym z najwcześniejszych świadków powstawania episkopatu. Ale chociaż był biskupem, wiedział, że nie jest apostołem i dlatego nie posiada apostolskiego autorytetu. Pierwotny Kościół wyraźnie pojmował tę różnicę. A więc kiedy nadszedł czas ustalenia kanonu Nowego Testamentu w trzecim wieku po Chrystusie, testem kanoniczności było apostolstwo. Zasadnicze pytania dotyczące rozważanych ksiąg brzmiały: Czy została napisana przez apostoła? Jeśli nie, to czy pochodziła z kręgów apostolskich? Czy zawierała naukę apostolską? Czy posiadała apostolskie imprimatur? Jeśli w jeden z powyższych sposobów, można było wykazać jej "apostolskość", wtedy jej miejsce w kanonie Pism Nowego Testamentu było zapewnione.

Niezwykle ważne jest dzisiaj przywrócenie tego rozumienia wyjątkowego autorytetu apostołów Chrystusa, ponieważ we współczesnym Kościele nie ma apostołów. Oczywiście, są misjonarze i przywódcy kościelni różnego rodzaju, o których można powiedzieć, że mają służbę "apostolską", ale nie ma apostołów takich jak Dwunastu i Paweł, którzy byli naocznymi świadkami zmartwychwstałego Pana (Dz 1,21-26; 1Kor 9,1; 15,8-10), i którzy otrzymali specjalne posłannictwo i natchnienie od niego. Nie mamy zatem prawa odrzucać ich nauczania, jak gdyby były to jedynie ich własne opinie. Nie mówili i nie pisali we własnym imieniu, lecz w imieniu Chrystusa.


Wniosek

Podsumujmy. Wierzymy w Pismo Święte z powodu Chrystusa. Potwierdził on pisma Starego Testamentu i przygotował napisanie Nowego Testamentu powierzając swój autorytet apostołom. Dlatego przyjmujemy Biblię z rąk Jezusa Chrystusa. To on nadał jej swój autorytet. A skoro postanowiliśmy poddać się jemu, postanawiamy poddać się i Biblii. Nasza doktryna Pisma Świętego związana jest z naszą lojalnością wobec Jezusa Chrystusa. Jeżeli on jest naszym Nauczycielem i naszym Panem, to nie mamy możliwości się z nim nie zgadzać. Nasz pogląd na Pismo Święte musi być jego poglądem.

W tym momencie niektórzy ludzie wysuwają zrozumiałe zastrzeżenie: "Pismo składa świadectwo o Chrystusie, a Chrystus składa świadectwo o Piśmie" - powiadają, dobrze podsumowując, to o czym mówiliśmy. "Ale przecież - mówią dalej - takie składanie świadectwa o sobie nawzajem, jest argumentem błędnego koła! Czyż nie zakłada prawdziwości tego, co chcecie udowodnić? To znaczy, w celu przedstawienia inspiracji Pisma odwołujecie się do nauczania Jezusa, tylko z powodu natchnionego Pisma. Czyż nie jest to argument błędnego koła i dlatego jest nieważny?" No cóż, jest to istotna obiekcja. Jednak nasza argumentacja została przedstawiona błędnie, gdyż nasze rozumowanie ma przebieg linearny, a nie kołowy.

Pozwólcie, że ujmę to w następujący sposób: Gdy po raz pierwszy słuchamy biblijnego świadectwa o Chrystusie, czytamy Nowy Testament, nie posiadamy uprzednio doktryny o inspiracji. Po prostu przyjmujemy Nowy Testament jako zbiór historycznych dokumentów z pierwszego wieku, jakim rzeczywiście jest. Jednak przez to historyczne świadectwo, niezależnie od jakiejkolwiek teorii o inspiracji Biblii, Duch Święty prowadzi nas do wiary w Jezusa. I wówczas ten Jezus, w którego uwierzyliśmy, odsyła nas z powrotem do Biblii i podaje nam w swoim nauczaniu doktrynę Pisma Świętego, której nie posiadaliśmy, gdy rozpoczynaliśmy czytanie. Ponieważ teraz mówi nam, że owo świadectwo historyczne jest także świadectwem boskim, i że za pośrednictwem proroków i apostołów jego Ojciec składa świadectwo o nim.

Kiedykolwiek czytacie Biblię, błagam was, pamiętajcie o jej głównym celu. Pismo jest świadectwem Ojca o Synu. Wskazuje na niego. Mówi do nas: "Idź do niego, by znaleźć życie - życie obfite - w nim". Dlatego każde rozważanie tekstu biblijnego, które nie prowadzi do pełniejszego oddania Jezusowi Chrystusowi w wierze, miłości, uwielbieniu i posłuszeństwie jest poważnie wypaczone. Sprowadza na nas naganę Jezusa: "Badacie Pisma, bo sądzicie, że macie w nich żywot wieczny; a one składają świadectwo o mnie; ale mimo to do mnie przyjść nie chcecie, aby mieć żywot".

Pismo, jak zwykł mówić Luter, jest stajenką albo "kołyską", w której leży dziecię Jezus. Nie badajmy kołyski, zapominając oddać cześć Dziecięciu. Pismo, możemy powiedzieć, jest gwiazdą, która prowadzi mędrców do Jezusa. Nie pozwólmy, aby nasza astronomiczna ciekawość tak nas zajęła, że nie zauważymy domu, do którego prowadzi i samego dziecięcia-Chrystusa w nim. I znów możemy powiedzieć, że Pismo jest pudełkiem, w którym zaprezentowany jest klejnot Jezusa Chrystusa. Nie podziwiajmy pudełka, przeoczając klejnot.

Dr Christopher Chavasse, były biskup Rochesteru, pewnego razu wspaniale ujął sprawę, mówiąc: "Biblia jest portretem naszego Pana, Jezusa Chrystusa. Ewangelie są główną Postacią obrazu. Stary Testament jest tłem prowadzącym nas do boskiej Postaci, wskazującym na niego i absolutnie koniecznym do kompozycji całości. Listy służą jako odzienie i ekwipunek Postaci, wyjaśniając i opisując ją. I wtedy, gdy przez czytanie Biblii studiujemy portret jako wielką całość, dzieje się cud, Postać ożywa i schodząc z płótna pisanego słowa, wieczny Chrystus z historii o Emaus, sam staje się naszym nauczycielem biblijnym, wyjaśniając nam w całym Piśmie to, co o nim napisane".

Widzicie, nie wystarczy posiadać Biblię, czytać Biblię, kochać Biblię, studiować Biblię, znać Biblię. Musimy zadać sobie pytanie: Czy Chrystus Biblii stoi w centrum naszego życia? Jeśli nie, to całe nasze czytanie Biblii było daremne, gdyż taki jest cel, do którego ma prowadzić Biblia.
Duch Święty i Biblia


Wszyscy chrześcijanie wiedzą, że Święta Biblia i Duch Święty powinny mieć ze sobą coś wspólnego. W rzeczy samej, wszyscy chrześcijanie wierzą, że w pewnym sensie Święta Biblia jest twórczym produktem Ducha Świętego. Ponieważ, gdy wypowiadamy wyznanie nicejskie, potwierdzamy jako jedno z naszych przekonań dotyczących Ducha Świętego, że "przemówił przez proroków". Wyrażenie to jest echem wielu podobnych zwrotów, które występują w Nowym Testamencie. Na przykład nasz Pan Jezus sam przedstawił cytat z Psalmu 110 ze słowami: "Wszak sam Dawid powiedział w Duchu Świętym..." (Mk 12,36). Podobnie apostoł Piotr w swoim Drugim Liście napisał, że "wypowiadali je [proroctwo] ludzie Boży, natchnieni Duchem Świętym" (2P 1,21) albo, co oznacza grecki czasownik, "niesieni" przez Ducha Świętego tak jakby przez potężny wiatr. Istnieje zatem między Biblią a Duchem ważny związek, który musimy zbadać.

Jak dotąd stwierdziliśmy, że Bóg jest autorem objawienia, które przekazał nam i że Jezus Chrystus jest jego głównym przedmiotem. Teraz musimy dodać, że Duch Święty jest jego pośrednikiem. Stąd chrześcijańskie zrozumienie Biblii jest zasadniczo rozumieniem trynitarnym. Biblia pochodzi od Boga, koncentruje się na Chrystusie, i jest natchniona przez Ducha Świętego. Dlatego najlepsza definicja Biblii jest również trynitarna: "Biblia jest świadectwem Ojca o Synu poprzez Ducha Świętego."

Jaka, zatem, jest dokładnie rola Ducha Świętego w procesie objawienia? Aby odpowiedzieć na to pytanie, zwracamy się do samej Biblii a w szczególności do 1Kor 2,6-16:

"My tedy głosimy mądrość wśród doskonałych, lecz nie mądrość tego świata ani władców tego świata, którzy giną; ale głosimy mądrość Bożą tajemną, zakrytą, którą Bóg przed wiekami przeznaczył ku chwale naszej, której żaden z władców tego świata nie poznał, bo gdyby poznali, nie byliby Pana chwały ukrzyżowali. Głosimy tedy, jak napisano: Czego oko nie widziało i ucho nie słyszało, i co do serca ludzkiego nie wstąpiło, to przygotował Bóg tym, którzy go miłują. Albowiem nam objawił to Bóg przez Ducha; gdyż Duch bada wszystko, nawet głębokości Boże. Bo któż z ludzi wie, kim jest człowiek, prócz ducha ludzkiego, który w nim jest? Tak samo kim jest Bóg nikt nie poznał, tylko Duch Boży. A myśmy otrzymali nie ducha świata, lecz Ducha, który jest z Boga, abyśmy wiedzieli, czym nas Bóg łaskawie obdarzył. Głosimy to nie w uczonych słowach ludzkiej mądrości, lecz w słowach, których naucza Duch, przykładając do duchowych rzeczy duchową miarę. Ale człowiek zmysłowy nie przyjmuje tych rzeczy, które są z Ducha Bożego, bo są dlań głupstwem, i nie może ich poznać, gdyż należy je duchowo rozsądzać. Człowiek zaś duchowy rozsądza wszystko, sam zaś nie podlega niczyjemu osądowi, bo któż poznał myśl Pana? Któż może go pouczać? Ale my jesteśmy myśli Chrystusowej."

Musimy ten tekst rozpatrzyć w szerszym kontekście. Do tego momentu w Pierwszym Liście do Koryntian Paweł podkreślał "głupotę" ewangelii. Na przykład "mowa o krzyżu jest głupstwem dla tych, którzy giną" (1,18) i "my zwiastujemy Chrystusa ukrzyżowanego, dla Żydów wprawdzie zgorszenie, a dla pogan głupstwo" (1,23). Albo jak byśmy mogli to dzisiaj ująć, dla świeckich intelektualistów przesłanie krzyża brzmi głupio, a nawet bez sensu. A więc Paweł wprowadza teraz korektę, aby czytelnicy nie wyobrażali sobie, że całkowicie odrzuca mądrość, a zamiast tego chlubi się głupotą. Czy apostoł jest zatem antyintelektualistą? Czy szydzi z poznania i posługiwania się umysłem? Nie, w rzeczy samej, nie.

Wiersze 6-7: "My tedy głosimy mądrość wśród doskonałych (...) mądrość Bożą tajemną, zakrytą, którą Bóg (...) przeznaczył ku chwale naszej". Nie można nie dostrzegać kontrastów, które wprowadza Paweł. Głosimy mądrość, pisze, ale (a) tylko doskonałym, nie niewierzącym, czy nawet młodym chrześcijanom; (b) jest to mądrość Boża, a nie mądrość świecka i (c) jest ona ku chwale naszej, to znaczy ku ostatecznemu udoskonaleniu przez udział w chwale Bożej, a nie tylko ku przyprowadzeniu nas do usprawiedliwienia w Chrystusie. My sami musimy podążać za przykładem apostoła. Ewangelizując niewierzących musimy koncentrować się na "głupstwie" ewangelii Chrystusa ukrzyżowanego dla grzeszników. Jednak budując chrześcijan ku pełnej dojrzałości, powinniśmy pragnąć wprowadzać ich w poznanie pełni Bożych celów. Paweł nazywa to w wierszu 7. "mądrością Bożą tajemną, zakrytą", a w wierszu 9. tym, co "przygotował Bóg tym, którzy go miłują". Można to poznać, podkreśla, tylko przez objawienie. "Której żaden z władców tego świata nie poznał, bo gdyby poznali, nie byliby Pana chwały ukrzyżowali" (w. 8). Nie byli jednak wyjątkiem, wszystkie istoty ludzkie pozostawione same sobie nie potrafią poznać Bożej mądrości i jego celów.

Gdyż Bożym celem, pisze Paweł tutaj (w. 9), jest coś, "czego oko nie widziało" (jest to niewidzialne) "i ucho nie słyszało" (jest to niesłyszalne), "i co do serca ludzkiego nie wstąpiło" (jest to niepojęte). Pozostaje poza zasięgiem ludzkich oczu, uszu i umysłu. Nie podlega badaniu naukowemu ani nawet poetyckiej wyobraźni. Pozostaje poza zasięgiem naszych małych, ograniczonych umysłów, chyba że objawi nam to Bóg. I właśnie dokładnie to uczynił Bóg! Posłuchajcie jeszcze raz: "Czego oko nie widziało i ucho nie słyszało, i co do serca ludzkiego nie wstąpiło, to przygotował Bóg tym, którzy go miłują" - ten niewyobrażalny splendor swoich celów - "nam objawił to Bóg przez Ducha". Słowo "nam" użyte jest emfatycznie i w tym kontekście nie odnosi się bez różnicy do nas wszystkich, lecz do apostoła Pawła, który pisze i jego współapostołów. Bóg udzielił specjalnego objawienia tych prawd specjalnym organom objawienia (prorokom w Starym Testamencie i apostołom w Nowym), a uczynił to Bóg "przez Ducha". Duch Święty był pośrednikiem tego objawienia.

Całe to dosyć długie, obawiam się, rozważanie jest wstępem, który ma nam pomóc zobaczyć kontekst w jakim Paweł przedstawia temat Ducha Świętego jako pośrednika objawienia. To, co ma zamiar napisać jest cudownie wszechstronnym stwierdzeniem. Paweł prezentuje cztery etapy pracy Ducha Świętego jako pośrednika boskiego objawienia.


Duch badający

Po pierwsze, Duch Święty jest Duchem badającym (w. 10-11). Warto na marginesie zauważyć, że wskazuje to na fakt, iż Duch Święty jest osobą. Tylko osoba może zaangażować się w "badanie". Z pewnością nowoczesne komputery mogą zająć się złożonymi badaniami typu mechanicznego, analitycznego. Ale prawdziwe badanie, jak dobrze wiedzą wszyscy studenci podyplomowych studiów badawczych, wymaga więcej niż tylko zgromadzenia i analizy danych statystycznych. Wymaga oryginalności myśli, zarówno w poszukiwaniu, jak i w refleksji. Taka zatem jest praca, którą wykonuje Duch Święty, ponieważ posiada umysł, którym myśli. Ponieważ jest on Osobą Boską, a nie komputerem lub niejasnym wpływem, czy mocą, musimy przyzwyczaić się do odnoszenia się do Ducha jako do osoby, a nie rzeczy.

Aby wskazać na wyjątkowe kwalifikacje Ducha Świętego w dziele objawienia, Paweł posługuje się dwoma fascynującymi obrazami.

Pierwszy ukazuje, że "Duch bada wszystko, nawet głębokości Boże" (w. 10). Użyty tutaj został ten sam czasownik, którym posłużył się Jezus mówiąc o Żydach, że "badają Pisma", a Moulton i Milligan (w Vocabulary of the Greek New Testament) cytują z papirusu pochodzącego z trzeciego wieku, w którym "badający" zdają się być urzędnikami celnymi. W każdym bądź razie Duch Święty przedstawiony jest jak niestrudzenie dociekliwy badacz albo nawet, chociaż "głębokości" były ulubionym słowem heretyków gnostyckich i Paweł od nich mógł zapożyczyć słownictwo, jak nurek głębinowy, który stara się zanurzyć na największe głębokości niezgłębionej Istoty Wszechmocnego Boga. Gdyż Istota Boga jest nieskończona w swojej głębi, a Paweł odważnie twierdzi, że Duch Boży bada głębokości Boże. Innymi słowy, sam Bóg bada bogactwa swojej Istoty.

Drugi model albo obraz, jaki podaje Paweł, pochodzi z ludzkiego rozumienia siebie. Wiersz 11: "Bo któż z ludzi wie, kim jest człowiek, prócz ducha ludzkiego, który w nim jest?" "Wie" albo zna "rzeczy dotyczące istoty ludzkiej", co moglibyśmy chyba nazwać naszym "człowieczeństwem". Mrówka nie może wcale pojąć, co to znaczy być istotą ludzką. Ani żaba, ani królik, ani nawet najbardziej inteligentna małpa. Nawet jedna istota ludzka nie może w pełni zrozumieć innej istoty ludzkiej. Jak często mówimy, szczególnie w młodości, gdy dorastamy: "Ty nie rozumiesz. Nikt mnie nie rozumie". I to jest prawda! Rzeczywiście nikt nie rozumie mnie poza mną samym, a nawet moje rozumienie samego siebie jest ograniczone. W ten sam sposób nikt nie rozumie ciebie poza tobą samym. I taką miarę zrozumienia siebie lub świadomości siebie Paweł odnosi do Ducha Świętego: "Tak samo kim jest Bóg nikt nie poznał, tylko Duch Boży" (w. 11). Święty Duch Boży został tu prawie porównany do boskiego samozrozumienia lub boskiej samoświadomości. Tak jak nikt nie może zrozumieć istoty ludzkiej poza tą samą istotą ludzką, tak nikt nie może zrozumieć Boga poza samym Bogiem. Śpiewamy czasem hymn "Tylko Bóg zna miłość Bożą". Moglibyśmy równie dobrze stwierdzić, że tylko Bóg zna mądrość Bożą, prawdziwie tylko Bóg zna Istotę Boga.

Tak więc Duch bada głębokości Boże i Duch wie, kim jest Bóg. Dokonał on wyjątkowego poznania Boga. Pojawia się teraz pytanie: Co zrobił z tym, co odkrył i poznał? Czy zachował tę wyjątkową wiedzę dla siebie? Nie. Zrobił to, do czego tylko on posiada kompetencje, objawił ją. Duch badający stał się Duchem objawiającym.


Duch objawiający

To, co jedynie Duch Święty poznał, jedynie on objawił. Zostało to już stwierdzone w wierszu 10 - "nam objawił to Bóg przez Ducha". Teraz Paweł rozszerza to w wierszu 12: "A myśmy", jest to to samo apostolskie "my", liczba mnoga autorytetu apostolskiego, "otrzymali nie ducha świata, lecz Ducha, który jest z Boga", to znaczy Ducha badającego i znającego, "abyśmy wiedzieli, czym nas Bóg łaskawie obdarzył". Apostołowie rzeczywiście otrzymali dwa łaskawe dary od Boga, po pierwsze - jego łaskę zbawienia ("czym nas Bóg łaskawie obdarzył"), a po drugie - jego Ducha, który uzdolnił ich do rozumienia jego łaski zbawienia.

Sam Paweł jest najlepszym przykładem tego podwójnego procesu. Jak czytamy w jego listach, podaje nam doskonałą prezentację ewangelii łaski Bożej. Mówi nam, co Bóg uczynił dla winnych grzeszników, takich jak my, którzy jesteśmy bez usprawiedliwienia i nie zasługujemy na nic innego z jego ręki, jak tylko na sąd. Dalej powiada, że Bóg posłał swojego Syna, by ten umarł za nasze grzechy na krzyżu i zmartwychwstał, i jeżeli jednoczymy się z Jezusem Chrystusem, wewnętrznie przez wiarę, a zewnętrznie przez chrzest, wtedy umieramy z nim i powstajemy z nim, i w nim doświadczamy nowego życia. Tak brzmi wspaniała ewangelia, którą Paweł odkrywa w swoich listach. Ale skąd on to wszystko wie? Jak może przedstawiać takie wszechstronne twierdzenia dotyczące zbawienia? Odpowiedź brzmi, po pierwsze dlatego, że sam je otrzymał. Zna łaskę Bożą z doświadczenia. A potem, po drugie, został mu udzielony Duch Święty, aby zinterpretował mu jego własne doświadczenie. W ten sposób Duch Święty objawił mu Boży plan zbawienia, to co w innych listach Paweł nazywa "tajemnicą". Duch badający stał się Duchem objawiającym.


Duch inspirujący

Gotowi jesteśmy do trzeciego etapu: Duch objawiający stał się Duchem inspirującym. Wiersz 13: "Głosimy to nie w uczonych słowach ludzkiej mądrości, lecz w słowach, których naucza Duch". Zauważmy, że w wierszu 12. Paweł pisze o tym, co "myśmy otrzymali", a w wierszu 13. o tym, co "głosimy". Można by chyba rozwinąć ten tok myślowy następująco: "Otrzymaliśmy ten łaskawy dar od Boga; przyjęliśmy Ducha, aby zinterpretował nam to, co Bóg dla nas uczynił i co nam dał; teraz my udzielamy innym tego, co otrzymaliśmy". Duch badający, który objawił Boży plan zbawienia apostołom, poszedł dalej i przekazał tę ewangelię przez apostołów innym. Tak jak Duch nie zatrzymał swoich badań dla siebie, tak i apostołowie nie zatrzymali tego objawienia dla siebie. Nie. Rozumieli, że są jego powiernikami. Musieli przekazać innym to, co sami otrzymali.

Ponadto to, co przekazali ubrane było w słowa, a słowa ich zostały konkretnie opisane jako "nie w uczonych słowach ludzkiej mądrości, lecz w słowach, których naucza Duch" (w. 13). Zauważmy, jak Duch Święty jest znowu wspominany, tym razem jako Duch inspirujący. Właśnie tutaj w wierszu 13 znajdujemy niejasne twierdzenie Pawła dotyczące "inspiracji werbalnej". To znaczy, że same słowa, w które apostołowie ubrali poselstwo objawione im przez Ducha, były słowami podanymi im przez tego samego Ducha.

Podejrzewam, że powodem, dla którego pojęcie "inspiracji werbalnej" jest dzisiaj tak niepopularne, jest fakt, że ludzie niewłaściwie ją rozumieją. W rezultacie odrzucają nie to, co jest prawdziwym sensem pojęcia, lecz jego karykaturą. Pozwólcie zatem, że oczyszczę to pojęcie od kilku głównych nieporozumień. Po pierwsze, "inspiracja werbalna" nie oznacza, że "każde słowo w Biblii jest dosłownie prawdziwe". Nie, w pełni rozpoznajemy, że autorzy biblijni posługiwali się różnymi gatunkami literackimi, z których każdy powinien być interpretowany zgodnie z jego zasadami - historia jako historia, poezja jako poezja, przypowieść jako przypowieść, itd. To co jest inspirowane, to naturalny sens słów zgodny z intencją autora, czy będzie on dosłowny, czy metaforyczny.

Po drugie, "inspiracja werbalna" nie oznacza werbalnego dyktowania. Muzułmanie wierzą, że Allah podyktował Koran Mahometowi, słowo po słowie w języku arabskim. Chrześcijanie nie twierdzą tak o Biblii, ponieważ, jak to już zauważyliśmy i jak podkreślimy to jeszcze później, Duch Święty traktował autorów biblijnych jak osoby, a nie jak maszyny. Z kilkoma mniejszymi wyjątkami wydawali się oni w pełni władz umysłowych, gdy Duch Święty przekazywał swoje Słowo przez ich słowa.

Po trzecie, "inspiracja werbalna" nie oznacza, że każde zdanie w Biblii jest Słowem Bożym, nawet w oderwaniu od kontekstu. Bowiem nie wszystko zawarte w Biblii jest przez Biblię potwierdzane. Dobrym przykładem są tu długie przemowy tak zwanych "pocieszycieli" Hioba. Ich główna teza powtarzana ad nauseam, to znaczy, że Bóg karze Hioba za jego osobisty grzech, była błędna. W ostatnim rozdziale Bóg mówi do nich dwukrotnie: "nie mówiliście o mnie prawdy" (42,7-8). Tak więc ich słów nie można brać za słowa Boże. Zostały przedstawione po to, by zostały zaprzeczone, a nie potwierdzone. Natchnione Słowo Boga to to, co zostało potwierdzone, czy jako pouczenie, przykazanie, czy obietnica.

"Inspiracja werbalna" oznacza, że to, co powiedział i nadal mówi Duch Święty przez ludzkich autorów, rozumiane zgodnie z jasnym, naturalnym sensem użytych słów, jest prawdziwe i bez błędu. Nie ma potrzeby wstydzić się tego chrześcijańskiego przekonania ani się go bać. Wręcz przeciwnie, jest ono wyjątkowo racjonalne, ponieważ słowa są częścią składową zdań. Słowa są cegłami mowy. Dlatego nie jest możliwe ukształtowanie precyzyjnego przesłania bez skonstruowania precyzyjnych zdań składających się z precyzyjnych słów.

Zastanówmy się nad trudem, jaki zadajemy sobie przy pisaniu telegramów. Powiedzmy, że mamy tylko dwanaście słów. Mimo wszystko postanawiamy wysłać wiadomość, która nie tylko będzie zrozumiała, ale która także nie będzie źle zrozumiana. A więc piszemy na brudno, jeszcze raz i jeszcze raz. Wydrapujemy słowo tu i dodajemy słowo tam, aż w końcu ku naszemu zadowoleniu właściwie wycyzelujemy naszą wiadomość. Słowa się liczą. Każdy mówca, który chce przekazać przesłanie, które będzie rozumiane należycie, a nie rozumiane niewłaściwie, zna wagę słów. Każdy kaznodzieja, który zadaje sobie trud przygotowywania kazań, z ostrożnością dobiera słowa. Każdy pisarz, czy to piszący listy, artykuły, czy książki, wie, że słowa się liczą. Posłuchajmy, co Charles Kingsley powiedział w połowie ubiegłego stulecia: "Te wspaniałe rzeczy - słowa - są jedynym prawem człowieka ... Bez słów nie wiedzielibyśmy więcej o swoich sercach i myślach niż pies wie o drugim psie ... ponieważ, jeżeli się nad tym zastanowić, zawsze myślisz do siebie w słowach, choć nie wypowiadasz ich na głos; a bez nich wszystkie nasze myśli byłyby zaledwie ślepymi tęsknotami, uczuciami, których sami nie rozumielibyśmy". A zatem musimy przyodziać nasze myśli w słowa.

I tak brzmi właśnie twierdzenie apostoła, że ten sam Święty Duch Boży, który bada głębokości Boże i objawił swoje badania apostołom, następnie przekazał je przez apostołów w słowach, których sam im dostarczył. Przemówił swoimi słowami przez ich słowa, tak że były to jednocześnie słowa Boga i słowa ludzi. Jest to podwójne autorstwo Pisma, o czym już wspomniałem. Takie ma również znaczenie "inspiracja". Inspiracja Pisma nie była procesem mechanicznym. Był on w wielkiej mierze osobowy, bowiem obejmował Osobę (Ducha Świętego) przemawiającego przez osoby (proroków i apostołów) w taki sposób, że jednocześnie jego słowa były ich słowami, a ich słowa były jego słowami.


Duch oświecający

Dochodzimy teraz do czwartego etapu pracy Ducha Świętego jako pośrednika objawienia i tym razem określę go mianem Ducha "oświecającego". Pozwólcie, że naszkicuję tło.

Jak mamy myśleć o ludziach, którzy słyszeli zwiastowanie apostołów, a później czytali ich listy? Czy byli pozostawieni sami sobie? Czy ich zadaniem było włożenie takiego wysiłku, na jaki ich stać w zrozumienie apostolskiego przesłania? Nie. Ten sam Duch, który działał w tych, którzy pisali listy apostolskie, działał także w tych, którzy je czytali. W ten sposób Duch Święty pracował na obu końcach, że tak powiem, inspirując apostołów i oświecając ich słuchaczy. Zostało to już zawarte w wierszu 13, skomplikowanej frazie, która była różnorodnie interpretowana. Ja uważam za poprawne tłumaczenie Revised Standard Version, mianowicie, że Duch Święty "interpretuje duchowe prawdy tym, którzy posiadają Ducha". Posiadanie Ducha nie ograniczało się do autorów biblijnych. Oczywiście jego dzieło inspiracji było w nich wyjątkowe, ale Duch Święty dodał do niego także dzieło interpretacji.

Wiersze 14. i 15. rozszerzają tę prawdę, a jednocześnie stanowią dla siebie mocny kontrast. Wiersz 14. rozpoczyna się od odwołania do "człowieka nieduchowego" (albo "człowieka zmysłowego", lub "naturalnego"), to znaczy osoby nieodrodzonej, która nie jest chrześcijaninem. Wiersz 15. natomiast zaczyna się od odwołania do "człowieka duchowego", posiadającego Ducha Świętego. W ten sposób Paweł dzieli rodzaj ludzki na dwie wyraźnie rozgraniczone kategorie, "zmysłowych" i "duchowych", to znaczy tych, którzy posiadają naturalne, zwierzęce lub fizyczne życie z jednej strony i tych, którzy otrzymali życie duchowe albo wieczne. Pierwszej kategorii ludzi brak Ducha Świętego, ponieważ nigdy nie narodzili się na nowo, a Duch Święty mieszka w tych, którym dał nowe narodzenie. Zamieszkiwanie Ducha Świętego jest właściwie cechą wyróżniającą prawdziwych chrześcijan (Rz 8,9).

A jaka to różnica, czy posiadamy Ducha Świętego, czy nie? Największa różnica w świecie! - szczególnie (chociaż istnieją inne wyróżniki) dla naszego rozumienia prawd duchowych. Człowiek nieduchowy albo nieodrodzony, który nie przyjął Ducha Świętego, nie przyjmuje także rzeczy Ducha, ponieważ są dla niego głupstwem (w. 14). Nie tylko, że ich nie rozumie, ale nie jest nawet w stanie ich zrozumieć, ponieważ "należy je duchowo rozsądzać". Człowiek duchowy z drugiej strony, narodzony na nowo chrześcijanin, w którym mieszka Duch Święty, "rozsądza" (jest to ten sam grecki czasownik, co w w. 14) "wszystko". Oczywiście, nie staje się wszechwiedzący jak Bóg, ale wszystkie rzeczy, na które uprzednio był ślepy, a które Bóg objawił w Piśmie Świętym, zaczynają dla niego nabierać sensu. Rozumie to, czego przedtem nie rozumiał, chociaż sam nie jest rozumiany. Dosłownie nie jest "rozsądzany przez nikogo". Pozostaje enigmą, ponieważ posiada wewnętrzną tajemnicę duchowego życia i prawdy, która nie ma sensu dla niewierzących. Nie jest to jednak zaskakujące, zważywszy że nikt nie zna myśli Pana ani nie może go pouczać. A skoro nie potrafią zrozumieć myśli Chrystusowej, nie potrafią zrozumieć i naszej, chociaż my, których Duch Święty oświeca, możemy odważyć się powiedzieć, że "jesteśmy myśli Chrystusowej" (w. 16) - prawdziwie zadziwiające stwierdzenie.

Czy takie jest twoje doświadczenie? Czy Biblia stała się dla ciebie nową księgą? William Grimshaw, jeden z wielkich liderów ewangelicznych osiemnastego wieku, powiedział przyjacielowi po jego nawróceniu, że "gdyby Bóg zabrał tę Biblię do nieba i zesłał mu inną, to nie byłaby dla niego nowsza". To była inna księga. To samo i ja mogę powiedzieć. Przed nawróceniem codziennie czytałem Biblię, ponieważ moja matka tak mnie wychowała, ale było to dla mnie "tureckie kazanie". Nie miałem najmniejszego pojęcia, o co w niej chodzi. Ale kiedy narodziłem się na nowo i Duch Święty zamieszkał we mnie, Biblia natychmiast stała się dla mnie nową księgą. Oczywiście nie twierdzę, że wszystko rozumiałem. Daleki jestem od rozumienia wszystkiego nawet dzisiaj. Ale zacząłem rozumieć sprawy, których przedtem nie rozumiałem. Jakie to wspaniałe doświadczenie! Nie myśl o Biblii jako o zbiorze starych, zapleśniałych dokumentów, dla których właściwym miejscem jest biblioteka. Nie myśl o kartach Pisma jakby były skamielinami, dla których właściwe miejsce jest za szybą w muzeum. Nie. Bóg przemawia przez to, co powiedział. Przez starożytne teksty Pisma Duch Święty może dzisiaj porozumiewać się z nami w sposób świeży, osobisty i potężny. "Kto ma uszy, niechaj słucha, co Duch mówi" (mówi w tym momencie - jest to czas teraźniejszy - przez Pismo Święte) "do zborów" (Obj 2,7, itd.).

Jeżeli Duch Święty mówi do nas dzisiaj przez Pismo, możesz zapytać, dlaczego wszyscy nie zgadzamy się we wszystkim? Jeżeli Duch Święty jest zarówno interpretatorem, jak i pośrednikiem Bożego objawienia, to dlaczego nie prowadzi nas do jednomyślności? Moja odpowiedź na to pytanie może was zaskoczyć. Tak naprawdę to on właśnie uzdalnia nas do tego, byśmy bardziej się zgadzali niż nie zgadzali, a zgadzalibyśmy się ze sobą jeszcze bardziej, gdybyśmy spełniali następujące cztery warunki.

Po pierwsze, musimy przyjąć najwyższy autorytet Pisma i szczerze pragnąć mu się podporządkować. Ci, którzy to robią, osiągnęli już zasadniczy consensus. Wielkie i bolesne różnice, które pozostają, na przykład między Kościołem rzymskokatolickim a Kościołami protestanckimi, przypisuje się stałej niechęci tego pierwszego do ogłoszenia Pisma Świętego jako najwyższego autorytetu, nawet ponad tradycją kościelną. Oficjalne stanowisko Rzymu, zmodyfikowane, lecz w zasadzie nie zmienione po II Synodzie Watykańskim, brzmi nadal, że "zarówno Święta Tradycja, jak i Pismo Święte powinny być przyjmowane i czczone z takim samym oddaniem i szacunkiem". Właściwie protestanci nie zaprzeczają znaczeniu tradycji i niektórzy z nas powinni mieć dla niej więcej szacunku, skoro Duch Święty nauczał poprzednie pokolenia chrześcijan i nie zaczął swojego instruowania dopiero od nas! Niemniej jednak, gdy Pismo Święte i tradycja znajdują się w sprzeczności, musimy pozwolić Pismu zreformować tradycję, tak jak Jezus podkreślał to w przypadku "tradycji starszych" (por. Mk 7,1-13). Gdyby Kościół rzymskokatolicki miał odwagę wyrzec się niebiblijnych tradycji (np. dogmatu o niepokalanym poczęciu i wniebowzięciu Dziewicy Marii), nastąpiłby natychmiastowy postęp w kierunku porozumienia pod auspicjami Słowa Bożego.

Po drugie, musimy pamiętać, że tak jak widzieliśmy, pierwszorzędnym celem Pisma jest składanie świadectwa o Chrystusie jako wystarczającym Zbawcy wszystkich grzeszników. Gdy szesnastowieczni reformatorzy z naciskiem podkreślali "zrozumiałość" (lub jasność) Pisma i przetłumaczyli Biblię na języki narodowe, aby mogli ją czytać zwykli ludzie, to mieli na uwadze drogę zbawienia. Nie zaprzeczali, że Pismo zawiera "pewne rzeczy niezrozumiałe" (jak to Piotr powiedział o listach Pawła 2P 3,16). Starali się przez to wyrazić fakt, że podstawowe prawdy zbawienia są jasne i zrozumiałe dla wszystkich.

Po trzecie, musimy zastosować zdrowe zasady interpretacji. Oczywiście, że można przekręcić Biblię w sposób, jaki nam się żywnie podoba. Ale naszym zadaniem jest interpretacja Pisma, a nie jego przekręcanie. Ponad wszystko musimy szukać oryginalnego sensu zgodnie z intencją autora biblijnego i sensu naturalnego, który może być albo dosłowny, albo metaforyczny, znów zgodnie z intencją autora. Są to odpowiednio: zasada historyczności i prostoty. Kiedy stosuje się je właściwie i rygorystycznie, wtedy Biblia kontroluje nas, a nie my ją. W rezultacie obszar chrześcijańskiego porozumienia powiększa się.

Po czwarte, musimy podchodzić do tekstu biblijnego ze świadomością naszych kulturowych uprzedzeń i gotowością rozpoznania oraz zmienienia ich. Jeśli przychodzimy do Pisma z dumnym założeniem, że wszystkie nasze odziedziczone wierzenia i praktyki są poprawne, wtedy oczywiście znajdziemy w Biblii tylko to, co chcemy znaleźć, to znaczy wygodne potwierdzenie status quo. W efekcie będziemy ostro sprzeciwiać się ludziom, którzy podchodzą do Biblii z innymi założeniami i posiadają inne przekonania oraz znajdują w Biblii ich potwierdzenie. Prawdopodobnie nie ma częstszego źródła niezgody niż to. Tylko wtedy, gdy jesteśmy wystarczająco odważni i pokorni, aby pozwolić Duchowi Bożemu radykalnie zbadać przez Słowo Boże nasze najbardziej ulubione opinie, istnieje prawdopodobieństwo odnalezienia nowej jedności przez nowe zrozumienie.

Duchowe rozeznanie jakie obiecuje Duch Święty nie jest udzielane wbrew tym czterem powszechnym warunkom; zakłada, że zostały one przyjęte i spełnione.


Wniosek

Rozważyliśmy cztery role Ducha Świętego, jako Ducha badającego, Ducha objawiającego, Ducha inspirującego i Ducha oświecającego. Są to cztery etapy jego służby nauczania. Po pierwsze, bada on głębokości Boże i zna Boże myśli. Po drugie, objawił wyniki swoich badań apostołom. Po trzecie, przekazał przez apostołów to, co im objawił, a uczynił to za pomocą słów, które sam dostarczył. Po czwarte, oświecił umysły słuchaczy, aby potrafili zrozumieć to, co objawił apostołom i poprzez nich oraz nadal kontynuuje tę służbę oświecania dla tych, którzy gotowi są ją przyjąć.

Na zakończenie dwie proste i krótkie lekcje. Pierwsza dotyczy naszego poglądu na Ducha Świętego. Dużo się dzisiaj dyskutuje na temat osoby i dzieła Ducha, a jest to zaledwie jeden z wielu fragmentów Biblii na jego temat. Ale pozwólcie, że zadam wam pytanie: Czy w waszej doktrynie na temat Ducha znajduje się miejsce na ten fragment? Jezus nazwał go "Duchem prawdy". Tak więc prawda jest dla Ducha Świętego bardzo ważna. O tak, wiem, jest on także Duchem świętości, Duchem miłości i Duchem mocy, ale czy jest dla ciebie Duchem prawdy? Zgodnie z wierszem, który badaliśmy, Duchowi Świętemu bardzo zależy na prawdzie. On ją bada, objawił ją i przekazał, a także oświeca nasze umysły, byśmy ją pojęli. Drogi przyjacielu, nigdy nie oczerniaj prawdy! Nigdy nie lekceważ teologii! Nigdy nie pogardzaj swoim umysłem! Jeśli będziesz tak postępować, zasmucisz Świętego Ducha prawdy. Fragment ten powinien wpłynąć na nasz pogląd na Ducha Świętego.

Po drugie, nasza potrzeba Ducha Świętego. Czy chcesz wzrastać w poznaniu Boga? Oczywiście, że chcesz. Czy chcesz wzrastać w zrozumieniu Bożej mądrości i całości jego planów uczynienia nas pewnego dnia podobnymi do Chrystusa w chwale? Oczywiście, że chcesz. Ja też. W takim razie potrzebujemy Ducha Świętego, Ducha prawdy, aby oświecił nasze umysły. A do tego musimy się narodzić na nowo. Zastanawiam się czasami, czy powodem, dla którego niektórzy współcześni świeccy teolodzy mówią i piszą, że się tak wyrażę, takie głupstwa (odnoszę się tutaj, na przykład, do zaprzeczenia osobowości Boga i boskości Jezusa), nie jest fakt, że nie narodzili się na nowo? Można być teologiem i zarazem człowiekiem nieodrodzonym. Czy dlatego właśnie nie rozpoznają tych cudownych prawd Pisma? Pismo Święte należy rozsądzać duchowo. Dlatego do Pisma musimy podchodzić w pokorze, z szacunkiem i oczekiwaniem. Musimy uznać, że prawdy objawione w Biblii są nadal zamknięte i zapieczętowane, aż do chwili, gdy Duch Święty nam ich nie otworzy i nie otworzy naszych umysłów na nie. Bóg ukrywa je przed mądrymi i sprytnymi, a objawia je tylko "niemowlątkom", tym którzy są pokorni i przychodzą do niego z czcią. Tak więc zanim my, kaznodzieje przygotujemy się, zanim kongregacja wysłucha, zanim jednostka lub grupa zacznie czytać Biblię - w takich sytuacjach musimy modlić się o oświecenie Ducha Świętego: "Otwórz oczy moje, abym oglądał cudowność zakonu twojego" (Ps 119,18). I on to uczyni.
Kościół i Biblia


Dotąd zajmowaliśmy się studiami trynitarnymi. Stwierdziliśmy, że Bóg jest autorem, Chrystus zarówno głównym tematem, jak i potwierdzającym świadkiem, a Duch Święty pośrednikiem wspaniałego procesu objawienia. Dochodzimy teraz do Kościoła.

Co myślisz o Kościele? Odpowiedź twoja będzie prawdopodobnie zależała od tego, czy myślisz o ideale czy o rzeczywistości. W ideale Kościół jest najwspanialszym nowym stworzeniem Boga. Jest to nowa społeczność Jezusa, ciesząca się wielorasową, wielonarodową i wielokulturową harmonią, która jest wyjątkowa w historii społeczeństwa i współczesności. Kościół jest nawet "nowym człowieczeństwem", awangardą odkupionego i odnowionego rodzaju ludzkiego. Są to ludzie, którzy spędzają swoje ziemskie życie (tak jak będą spędzać wieczność) na pełnej miłości służbie dla Boga i bliźnich. Cóż za szlachetny i piękny ideał! W rzeczywistości jednak Kościół to my - niesforna hałastra grzesznych, omylnych, skłóconych, wadzących się, głupich, płytkich chrześcijan, którzy cały czas nie dorastają do Bożego ideału, a często nawet się do niego nie zbliżają.

Właściwie, jaka jest przyczyna tej przepaści między ideałem a rzeczywistością? Dlaczego dzisiaj Kościół na całym świecie znajduje się w takiej mizernej kondycji - słaby, podzielony i mający tak niewielki wpływ na świat? Istnieje z pewnością wiele przyczyn, ale ja uważam, że główną przyczyną jest to, o czym pisze Amos: "głód (...) słuchania słów Pana" (Am 8,11) albo w zrozumiałym języku współczesnym: zaniedbanie Biblii. Niewierność Kościoła w różnych sferach wynika z jego podstawowej niewierności objawieniu się Boga w Piśmie Świętym. Śp. dr Martyn Lloyd-Jones miał rację, gdy pisał w swojej książce pt. "Preaching and Preachers" (Kazanie i kaznodzieje): "W historii Kościoła erami i okresami dekadenckim były zawsze te, w których następował schyłek kaznodziejstwa". Innymi słowy, Kościół staje się chory i słaby, gdy odrzuca uzdrawiające lekarstwo i pełnowartościowe pożywienie Słowa Bożego.

Rozważymy teraz dwa teksty, które posługują się metaforą budowania.

W Efezjan 2,20 Kościół, który został dopiero co zdefiniowany jako "dom" Boży albo rodzina (w. 19), opisany zostaje jako zbudowany "na fundamencie apostołów i proroków, którego kamieniem węgielnym jest sam Chrystus". To znaczy, że nauczanie autorów biblijnych jest fundamentem, na którym zbudowany jest Kościół, natomiast Jezus jest kamieniem węgielnym, który trzyma wszystko razem.

W 1Tm 3,15 metafora zostaje odwrócona. Nazwawszy znów Kościół "domem Bożym", Paweł nazywa go teraz "filarem i podwaliną prawdy".

Zauważmy, że w pierwszym tekście prawda jest fundamentem a Kościół budowlą, która się na niej wspiera, natomiast w drugim tekście Kościół jest podwaliną, a prawda budowlą, która się na nim wspiera.

"O, proszę bardzo - słyszę już, jak ktoś mówi. - A nie mówiłem? Biblia jest pełna sprzeczności". Naprawdę? Chwileczkę. Oba te wiersze wyszły spod pióra tego samego człowieka, apostoła Pawła. Przyznajmy jednak Pawłowi prawo do pewnej logicznej spójności. Posługiwanie się metaforami i porównaniami zawsze było niebezpieczne. Aby zrozumieć, co autor ma zamiar przekazać poprzez środek wyrazu, którym się posługuje, musimy zadać sobie pytanie, jaki jest punkt odniesienia analogii. Gdy zastosujemy tę zasadę do naszych dwóch tekstów, odkrywamy, jak można się było spodziewać, że w piękny sposób się uzupełniają.

Zapytasz, jak prawda może być zarazem fundamentem Kościoła a Kościół fundamentem prawdy? Pozwólcie, że zaproponuję odpowiedź. W Efezjan 2,20 Paweł potwierdza, że istnienie Kościoła opiera się na prawdzie, na nauczaniu apostołów i proroków. Bez ich nauczania, zapisanego teraz w Piśmie, Kościół ani by nie istniał, ani nie przetrwał, nie mówiąc już o rozkwicie. Ale według 1Tm 3,15 prawda zależy od Kościoła w sensie jej obrony i propagowania. Kościół został powołany do utrzymania prawdy w obliczu ataku i przezentowania jej przed oczyma świata. Kościół potrzebuje Biblii, ponieważ jest na niej zbudowany. A Kościół służy Biblii trzymając się jej i rozpowszechniając ją. Są to dwie wzajemnie uzupełniające się prawdy, które rozważymy bardziej szczegółowo.


Kościół potrzebuje Biblii

Zależność Kościoła od Biblii jest różnoraka. Pozwólcie, że podam kilka przykładów.


a. Biblia stworzyła Kościół

Stwierdzenie to ujęte w tak odważny sposób, może być mylące. Można je nawet odrzucić jako nieprawdziwe. Prawdą jest bowiem, że Kościół Starego Testamentu - lud Boży - istniał przez wieki zanim Biblia została dokończona. Co więcej, Kościół nowotestamentowy istniał także przez długi czas zanim ustalony został kanon Nowego Testamentu, a jeszcze dłużej zanim została wydrukowana pierwsza Biblia. Ponadto, możesz słusznie zauważyć, Kościół pierwszego wieku "ukształtował" Nowy Testament w tym sensie, że społeczność chrześcijańska miała swój udział w decyzji, w jakiej formie słowa i dzieła Jezusa zostaną zapisane i zachowane dla potomności. W ten sposób Kościół był środowiskiem, w którym Biblia została napisana i przechowana. Zgadzam się z tymi wszystkimi zastrzeżeniami. Niemniej jednak, powtarzam, można powiedzieć, że Biblia stworzyła Kościół. Albo, bardziej dokładnie, Słowo Boże, które jest teraz zapisane w Biblii, stworzyło Kościół. Jak bowiem powstał Kościół chrześcijański? Odpowiedź: przez zwiastowanie apostołów, którzy nie przemawiali w imieniu Kościoła, lecz w imieniu Chrystusa.

W dniu Pięćdziesiątnicy Piotr dodał swoje apostolskie świadectwo do proroczego świadectwa Starego Testamentu - ogłosił Jezusa jako Mesjasza i Pana, Duch Święty potwierdził jego słowa mocą, a wierzący lud Boży stał się Ciałem Chrystusa wypełnionym Duchem Świętym. Sam Bóg dokonał tego dzieła stworzenia przez Ducha za pośrednictwem swojego Słowa. Ponadto nadal honorował zwiastowanie apostołów w ten sam sposób. W czasie swoich słynnych podróży misyjnych Paweł także składał świadectwo o Chrystusie dowodząc, że świadectwo apostołów, naocznych świadków pozostawało w pełnej zgodności z Pismami Starego Testamentu. Wielu słuchało, pokutowało, uwierzyło, zostało ochrzczonych i tak w całym imperium rzymskim powstały zbory. Jak? Przez Słowo Boże. Słowo Boże, połączone ze świadectwem proroków i apostołów, głoszone w mocy Ducha, stworzyło Kościół. I nadal to czyni. Kościół zbudowany jest na tym fundamencie. A gdy określony został kanon Nowego Testamentu, Kościół nie nadał tym dokumentom autorytetu, lecz po prostu uznał autorytet, który już posiadały. Dlaczego? Ponieważ były one "apostolskie" i zawierały nauczanie apostołów Pana.

Z tych powodów możemy prawdziwie powiedzieć, że Biblia, to jest Słowo Boże zapisane teraz w Biblii, stworzyło i tworzy Kościół.

b. Biblia podtrzymuje Kościół

Stwórca zawsze podtrzymuje to, co stworzył, a ponieważ to on powołał Kościół do istnienia, utrzymuje jego istnienie. Ponadto stworzywszy go przez swoje Słowo, podtrzymuje go i żywi swoim Słowem. Jeśli prawdą jest, jak powiedział Jezus cytując 5 Mojżeszową (Mt 4,4; por. 5Moj 8,3), że istota ludzka żyje "nie samym chlebem, (...) ale każdym słowem, które pochodzi z ust Bożych", jest to prawda odnosząca się także do zborów. Nie mogą bez niego rozwijać się. Kościół musi ustawicznie słuchać Słowa Bożego. Stąd centralne miejsce zwiastowania w publicznym nabożeństwie. Kazanie nie jest w nim intruzem, ale raczej jego nieodzowną częścią. Ponieważ oddawanie czci Bogu jest zawsze odpowiedzią na Słowo Boże. Dlatego właśnie, na przykład, we wszystkich nabożeństwach uwielbiających w Kościele anglikańskim istnieje oscylacja między Słowem a uwielbieniem. Najpierw Bóg wypowiada swoje Słowo (w sentencji, czytaniach i ekspozycji), a potem ludzie odpowiadają przez wyznanie grzechów, wyznanie wiary, uwielbienie i modlitwę. Zgromadzenie chrześcijańskie dojrzewa w Jezusie Chrystusie tylko wtedy, gdy słucha, przyjmuje, wierzy, absorbuje i okazuje posłuszeństwo Słowu Bożemu.

c. Biblia kieruje Kościołem

Społeczność chrześcijańska to lud pielgrzymujący w drodze do wiecznego domu. Podróżuje on przez jałowe, bezdrożne, wrogie i ciemne terytorium. Potrzebuje wskazania drogi i Bóg o to zadbał. "Słowo twoje jest pochodnią nogom moim i światłością ścieżkom moim" (Ps 119,105). Zgadzam się oczywiście, że to, co nazywamy zadaniem "hermeneutycznym" (tzn. interpretacji Pisma Świętego), jest trudne. Pismo nie podaje nam gotowych odpowiedzi na złożone problemy dwudziestego wieku. Musimy zmagać się z tekstem, z jego znaczeniem i zastosowaniem, a czynimy to w modlitwie, studiowaniu i społeczności ze sobą. Niemniej jednak zasady jakimi mamy się kierować znajdują się w Biblii - zasady teologiczne i etyczne - i wspólnie możemy je odkryć, jak zastosować je w naszym życiu we współczesnym świecie, dzięki oświeceniu Ducha Świętego.

d. Biblia reformuje Kościół

W każdym stuleciu, a z przykrością muszę stwierdzić, że należy włączyć w to i nasze, Kościół do pewnego stopnia zbaczał z Bożej prawdy i z jej norm etycznych. Jak napisał Max Warren, były misjonarski mąż stanu, w swojej książce "I Believe in the Great Commission" (Wierzę w Wielki Nakaz Misyjny), historia Kościoła jest "gorzko-słodką historią", w której najbardziej rzuca się w oczy nieskończona cierpliwość Boga wobec jego ludu. Jeśli zatem Kościół ciągle zbacza, to jak można go zreformować? Odpowiedź: tylko przez Słowo Boże. Największa w historii odnowa Kościoła to Reformacja szesnastego wieku, a spowodowana ona była bardziej niż czymkolwiek innym - odzyskaniem Biblii.

e. Biblia jednoczy Kościół

Sumienie każdego chrześcijanina powinno niepokoić się z powodu braku jedności w Kościele. Mam nadzieję, że nie przyzwyczailiśmy się do tego ani nie zaczęliśmy się z tym zgadzać. Widoczna jedność Kościoła, chociaż możemy nie zgadzać się dokładnie w tym, jaką formę powinna ona przybrać, jest z pewnością właściwym celem dążenia chrześcijan. Jaka jest zatem podstawowa przyczyna naszego stałego braku jedności? Jest nią brak uznanego autorytetu. Tak długo jak kościoły będą szły za własnymi tradycjami i spekulacjami, tak długo Kościół powszechny będzie się dzielił. Na przykład Kościół anglikański, do którego należę, ponosi winę w tej sprawie. W swoich negocjacjach w sprawie jedności i ponownego połączenia, upiera się przy czymś, co nazywa "historycznym episkopatem" jako punktem nie podlegającym dyskusji, i nie tylko to, ale często i przy szczególnie "katolickiej" interpretacji episkopatu, znanej jako "sukcesja apostolska". Oczywiście wszyscy z nas wierzą w episkope (nowotestamentowe słowo na określenie pastoralnego nadzoru nad kościołem). Można też z historycznego, pastoralnego i praktycznego punktu widzenia skutecznie dowodzić, że episkopalna forma zarządzania sprzyjała dobru Kościoła. Ale oczywiście nie można tego uznać za rzecz niezbędną z tej prostej przyczyny, że nie jest ona wymagana przez Pismo. Można jej bronić jako zgodnej z nauczaniem biblijnym i opieką duszpasterską, ale to już inne zagadnienie. Jak dotąd Kościół anglikański upiera się przy tym jako punktem nie podlegającym dyskusji, a to utrudnia uzyskanie jedności Kościoła. Jednak gdy kościoły wyznają najwyższy autorytet Pisma i jego całkowitą wystarczalność do zbawienia oraz postanowią osądzać swoje tradycje według jego nauczania, wtedy natychmiast otwiera się droga do jedności w prawdzie. Biblia jednoczy Kościół, gdy Kościół poddaje się jej.

f. Biblia ożywia Kościół

Tęsknimy za przebudzeniem, za tym szczególnym, niezwykłym i nadnaturalnym Bożym nawiedzeniem, w efekcie którego cała społeczność uświadamia sobie jego żywą i świętą obecność. Grzesznicy zostają przekonani, skruszeni nawracają się, odstępcy powracają, wrogowie jednają się, wierzący zostają przemienieni, a martwe kościoły ożywione. Ale w jaki sposób przychodzi przebudzenie? Prawdą jest, że tylko przez suwerenne działanie Świętego Ducha Bożego. A jakimi środkami posługuje się Duch Święty? Posługuje się swoim Słowem. Słowo Boże jest "mieczem Ducha" (Ef 6,17; por. Hbr 4,12), który dzierży on w swojej pracy w świecie. Nie oddzielajmy nigdy Ducha Bożego od Słowa Bożego, bowiem gdy Duch Święty posługuje się tym orężem w swojej suwerennej mocy, powoduje wyrzuty sumienia, odcina rakowe narośla z Ciała Chrystusa i zmusza diabła do ucieczki. To Biblia ożywia Kościół. Czy zostaliście przekonani? Mam nadzieję, że tak. Kościół potrzebuje Biblii. Kościół jest uzależniony od Biblii. Kościół budowany jest na fundamencie apostołów i proroków. Biblia jest niezbędna dla życia, wzrostu, karmienia, kierowania, reformowania, jedności i odnowy Kościoła. Kościół bez Biblii nie może istnieć.

Prowadzi nas to do drugiej, uzupełniającej prawdy: jeśli Kościół potrzebuje Biblii, to także Biblia potrzebuje Kościoła. Jeśli Kościół jest uzależniony od Biblii, to także Biblia jest uzależniona od Kościoła. Kościół bowiem został powołany do służenia Biblii przez strzeżenie i propagowanie jej przesłania.


Kościół służy Biblii

Chociaż Bóg wypowiedział swoje Słowo przez proroków i apostołów, musiało ono zostać przyjęte i zapisane. Także i dzisiaj potrzebuje tłumaczenia, drukowania, publikowania, dystrybucji, głoszenia, obrony, przekazu radiowego i telewizyjnego oraz prezentacji. Takimi właśnie i innymi sposobami Kościół służy Biblii, strzegąc jej i rozpowszechniając ją. Wyjaśnia nam to, dlaczego Paweł napisał w 1Tm 3,15, że Kościół jest "filarem i podwaliną prawdy". Dwa greckie słowa użyte tutaj wiele nam mówią. Pierwsze to stylos, które bez wątpienia oznacza filar albo kolumnę. Znaczenie drugiego słowa, hedraioma, nie jest tak pewne i zostało różnie przetłumaczone na angielski jako "grunt" (AV), "bastion" (RSV), "przypora" (NEB) i "fundament" (NIV) (w jęz. polskim "utwierdzenie" (BG), "podwalina" (BW) - przyp. tłum.). Pochodzi ono od przymiotnika hedraios, który oznacza coś "mocnego, stałego, stabilnego", nawet "niewzruszonego" (używano go na określenie gór). Stąd rzeczownika heraioma można było użyć na określenie wszelkiego rodzaju umocnień lub wsporników. Dlatego w odniesieniu do budynku może dotyczyć albo jego fundamentów, albo przypory, ponieważ zadaniem obydwu jest podtrzymanie budynku.

Złóżmy teraz te dwie myśli razem. Kościół jest zarazem fundamentem albo przyporą prawdy z jednej strony, filarem prawdy z drugiej. Fundamenty i przypory utrzymują budynek, filary wynoszą go, pociągają wzwyż tak, by ludzie mogli go ujrzeć. I tak odpowiednio przywodzi to na myśl apologetyczne i ewangelizacyjne zadanie Kościoła. Bowiem jako fundament lub przypora prawdy Kościół musi mocno się jej trzymać i bronić jej przed heretykami, tak by prawda pozostawała niewzruszona i stabilna. Natomiast jako filar prawdy Kościół musi podnosić ją wysoko, czyniąc ją widoczną dla świata, tak by ludzie ją ujrzeli i uwierzyli. Tak więc Biblia potrzebuje Kościoła, aby jej bronił i propagował.

Cieszę się, że dwudziesty artykuł z Trzydziestu Dziewięciu Artykułów Kościoła anglikańskiego określa Kościół jako "świadka i stróża Pisma Świętego". Istnieje pilna potrzeba wykonywania obu tych zadań. Z jednej strony herezja zdobywa grunt w Kościele. Powstali fałszywi nauczyciele, którzy zaprzeczają nieskończonej, pełnej miłości osobowości Wszechmocnego Boga oraz inni, którzy zaprzeczają boskości naszego Pana, Jezusa Chrystusa, jak również autorytetowi Biblii. Liczba tych heretyków zdaje się wzrastać. Rozpowszechniają oni swoje niebezpieczne idee za pomocą książek i kazań w radiu i telewizji. Tak więc prawda potrzebuje przypory - chrześcijańskich naukowców, którzy poświęcą swoje życie temu, co Paweł nazwał "obroną i umacnianiem ewangelii" (Flp 1,7). Czy Bóg powołuje jakiegoś młodego teologa, który czyta te słowa do tego, by stał się przyporą prawdy w Kościele, by mocno się jej trzymał, bronił przed herezją i niezrozumieniem? Cóż to za powołanie! Kościół musi strzec prawdy i ją demonstrować.

Zarazem jednak Kościół został powołany do głoszenia ewangelii na całym świecie. Na świecie żyje około trzy miliardy ludzi, którzy nigdy naprawdę nie słyszeli o Jezusie, a także o wiele więcej takich, którzy o nim słyszeli, ale nie uwierzyli. "A jak [mają] usłyszeć, jeżeli nie ma tego, który zwiastuje?" (Rz 10,14) Kościół potrzebuje pionierskich ewangelistów, którzy opracują nowe formy misji, aby spenetrować obszary zamknięte, szczególnie świat islamu, marksizmu i sekularyzmu. Kościół bowiem jest filarem prawdy. Dlatego musimy trzymać ją wysoko i rozgłaszać ją, aby ludzie mogli ją ujrzeć w pełnej krasie, uznać jej aktualność i przyjąć ją dla siebie.


Wniosek

Kościół potrzebuje Biblii, a Biblia potrzebuje Kościoła. Takie uzupełniające się prawdy wyrażają dwa stwierdzenia Pawła. Kościół nie mógłby przeżyć bez Biblii, która go podtrzymuje, a Biblia nie mogłaby przetrwać bez Kościoła, który jej strzeże i rozpowszechnia. Kościół i Biblia potrzebują siebie nawzajem. Są bliźniakami, nierozłącznymi bliźniętami syjamskimi. Skoro już to zrozumieliśmy, gotowi jesteśmy do potrójnej zachęty.

Po pierwsze, zachęcam chrześcijańskich pastorów (włączając w to mnie samego), aby poważniej traktowali swoje kaznodziejstwo. Naszym powołaniem jest studiowanie i wyjaśnianie Słowa Bożego oraz odnoszenie go do współczesnego świata. Zdrowie każdej kongregacji zależy najbardziej od jakości służby kaznodziejskiej. Może to was zaskoczyć. Wiem, oczywiście, że członkowie Kościoła mogą dorastać do dojrzałości w Chrystusie mimo swoich pastorów, nawet gdy ich pastorzy są źli i zaniedbują pracę. Mogą bowiem modlić się i czytać Pismo sami oraz w grupach, a w dzisiejszych czasach dostępne są dobre książki i kasety jako cenne uzupełniające środki nauczania. Niemniej jednak Nowy Testament zwraca naszą uwagę, iż Bożym celem jest powierzenie opieki nad jego ludem pastorom, którzy mają im głosić Chrystusa Pisma Świętego, w chwale jego postaci i dzieła, że ich uwielbienie, wiara i posłuszeństwo płynie od nich. Dlatego odważę się powiedzieć, że najczęściej ławka jest odbiciem kazalnicy, i że zwykle ławka nie wznosi się wyżej niż kazalnica. Tak więc, moi bracia pastorzy, postanówmy na nowo poświęcić się temu priorytetowemu zadaniu!

Po drugie, zachęcam chrześcijan, żeby nie tylko sami studiowali Biblię w domu i w grupie, ale aby żądali (nie jest to zbyt mocne słowo) wiernego, biblijnego kaznodziejstwa od swojego pastora. Pozwólcie, że ujmę to w ten sposób: służba jaką otrzymujesz, jest służbą na jaką zasługujesz, a służba, na jaką zasługujesz, jest służbą, jakiej żądasz! Świeccy mają większą siłę w Kościele niż z tego sobie zdają sprawę. Przyłączają się do Kościoła, w którym prawie nigdy nie głosi się Biblii i poddają się temu, zgadzają się z tym, nic w związku z tym nie robią! Czasem musicie wykazać się odwagą, by zganić swoich pastorów, gdy zauważacie, że nie wykazują się pilnością w studiowaniu ani wiernością w prezentacji. Jednak nie ograniczajcie się jedynie do nagany. Zachęcajcie nas i módlcie się o nas. Uwolnijcie swoich pastorów od rozpraszających spraw administracyjnych. Nadzór duszpasterski powinien być też dzielony razem ze świeckimi liderami kongregacji. Każde pokolenie musi się na nowo uczyć lekcji z Dz 6, gdzie apostołowie odmówili porzucenia roli nauczycieli, do której powołał ich Chrystus. Przekazali pewne zadania socjalne i administracyjne po to, by pilnować "modlitwy i służby Słowa" (Dz 6,1nn). To właśnie świeccy liderzy w zgromadzeniu mogą zatroszczyć o to, by podobne priorytety były i dzisiaj przestrzegane.

Po trzecie, chcę zachęcić chrześcijańskich rodziców. Nauczajcie swoje dzieci Biblii. Nie zrzucajcie tej odpowiedzialności rodziców nawet na kościół albo szkołę. Róbcie to sami, aby wasze dzieci tak jak Tymoteusz, od dzieciństwa znały Pismo Święte (2Tm 3,15). Jeżeli będziecie to robić, to następne pokolenie przywódców Kościoła, które powstanie, rozumieć będzie, tak jak dzisiejsze pokolenie tego nie rozumie, nieodzowność Biblii w Kościele.

Tak więc intronizujmy Biblię w domu i w kościele. Nie dlatego, że oddajemy jej cześć, ale ponieważ przemawia przez nią Bóg. I wtedy, gdy ponownie usłyszymy jej głos, Kościół zostanie odnowiony, zreformowany i ożywiony, i stanie się taki, jakim chciał go widzieć Bóg - jasnym światłem świecącym w przemożnej ciemności.
Chrześcijanin i Biblia


Pozwólcie, że szybko powtórzę, jakie obszary dotychczas przemierzyliśmy. Zastanawialiśmy się nad "Bogiem i Biblią", ponieważ on jest autorem, nad "Chrystusem i Biblią", ponieważ on jest jej tematem, nad "Duchem Świętym i Biblią", ponieważ on jest pośrednikiem jej inspiracji oraz nad "Kościołem i Biblią", ponieważ Kościół jest na niej zbudowany i powołany do strzeżenia jej skarbów oraz rozgłaszania ich. Podsumujemy nasze rozważania za pomocą czegoś bardziej osobistego i indywidualnego - "chrześcijanin i Biblia".

Nie waham się powiedzieć, że Biblia jest niezbędna dla zdrowia i wzrostu każdego chrześcijanina. Chrześcijanie, którzy zaniedbują Biblię, po prostu nie dojrzewają. Gdy Jezus zacytował z Piątej Mojżeszowej, iż człowiek nie żyje samym chlebem, ale Słowem Bożym, potwierdzał, że Słowo Boże jest tak samo potrzebne do zdrowia duchowego, jak pożywienie dla zdrowia ciała. Nie myślę teraz o jakimś odległym plemieniu chrześcijańskim, na którego język Biblia nie została jeszcze przetłumaczona albo o analfabetach, którzy może posiadają Biblię w swoim języku, jednak nie potrafią sami jej przeczytać. Oczywiście tacy ludzie nie są całkowicie odcięci od pożywienia Słowa Bożego, mogą bowiem nadal je przyjmować, za pomocą jednego lub dwóch środków, przez misjonarza, pastora, krewnego lub przyjaciela. Muszę jednak powiedzieć, że uważam, iż ich życie chrześcijańskie zostałoby ubogacone, gdyby mieli bezpośredni dostęp do Pisma. I dlatego właśnie dokonuje się takich heroicznych wysiłków, by przetłumaczyć Biblię na języki świata. Nie myślę o takich sytuacjach. Myślę raczej o nas samych. Posiadamy mnogość Biblii w różnych wydaniach i wersjach. Naszym problemem nie jest nieosiągalność Biblii, ale fakt, że nie korzystamy z jej dostępności. Powinniśmy codziennie ją czytać i rozmyślać nad nią, studiować ją w grupie i słuchać jej wykładu w czasie niedzielnego nabożeństwa. Inaczej nie będziemy wzrastać. Wzrastanie i dojrzewanie w Chrystusie zależy od dokładnego zapoznania się z Biblią i pełnej wiary reakcji na nią.

Pragnę postarać się odpowiedzieć na pytanie jakie może powstawać teraz w waszych umysłach: jak i dlaczego Biblia umożliwia nam wzrost? Jako ilustrację jej skuteczności jako środka łaski wybrałem historię Jezusa umywającego nogi uczniom, zapisaną w Ew. Jana 13. Gdy Pan Jezus skończył, włożył na siebie odzienie i wrócił na miejsce, natychmiast powiedział o sobie jako o ich nauczycielu: "Wy nazywacie mnie nauczycielem i Panem, i słusznie mówicie, bo jestem nim" (w. 13). Sens tego jest jasny: przez akt umycia nóg, Jezus nauczał ich pewnych prawd i lekcji, które mieli poznać. Wydaje się, że były to trzy prawdy.


a. Jezus nauczał ich o sobie

Działanie Jezusa było celowym parabolicznym przedstawieniem jego misji. Wygląda na to, że Jan jasno to zrozumiał, wprowadza bowiem to wydarzenie za pomocą następujących słów: "Jezus wiedząc, (...) że od Boga wyszedł i do Boga odchodzi, wstał od wieczerzy..." (w. 3-4). To znaczy, wiedząc o tym, udramatyzował je w działaniu. Prawdopodobnie najlepszym komentarzem będzie Filipian r. 2., który odkrywa stadia uniżenia się Jezusa zanim został wywyższony. Dlatego Jezus "wstał od wieczerzy", tak jak wstał z niebiańskiego tronu. "Złożył szaty", tak jak odłożył na bok swoją chwałę i wyparł się samego siebie. Potem "wziąwszy prześcieradło, przepasał się" (oznaka sługi), tak jak przez wcielenie przybrał postać sługi. Następnie zaczął "umywać nogi uczniów i wycierać prześcieradłem", tak jak poszedł na krzyż, by zapewnić nam oczyszczenie z grzechu. Potem "przywdział szaty swoje i znów usiadł", tak jak powrócił do swojej niebiańskiej chwały i usiadł po prawicy Ojca. Przez swoje działanie udramatyzował całą swoją ziemską służbę. Nauczał ich o sobie, kim jest, skąd przyszedł i dokąd idzie.

b. Nauczał ich o zbawieniu

Jezus powiedział do Piotra: "Jeśli cię nie umyję, nie będziesz miał udziału ze mną" (w. 8). Innymi słowy, przebaczenie grzechów jest koniecznym preludium do społeczności z Jezusem Chrystusem. Dopóki nie zostaniemy obmyci, nie możemy mieć z nim do czynienia. A jeszcze bardziej szczegółowo Jezus rozróżnił między dwoma rodzajami obmywania: kąpielą z jednej strony, a umywaniem nóg z drugiej. Apostołowie znali to społeczne rozróżnienie. Przed złożeniem wizyty w domu przyjaciela brali kąpiel. Potem, po przybyciu do domu przyjaciela, jego sługa obmywał im nogi. Nie potrzebowali następnej kąpieli, tylko umycia nóg. Wydaje się, że Jezus wykorzystał to dobrze znane kulturowe rozróżnienie, żeby nauczyć dobrze znanego rozróżnienia teologicznego: gdy przychodzimy do niego po raz pierwszy w pokucie i wierze, otrzymujemy kąpiel i jesteśmy umyci cali. Teologicznie nazywa się to "usprawiedliwieniem" albo "odrodzeniem", a jego symbolem jest chrzest. Potem, gdy popełniamy grzech jako chrześcijanie, nie potrzebujemy następnej kąpieli (nie możemy zostać ponownie usprawiedliwieni albo ponownie ochrzczeni), ale umycia nóg, to znaczy oczyszczenia, codziennego przebaczenia. Tak więc Jezus mówi w w. 10: "Kto jest umyty cały, nie ma potrzeby myć się, chyba tylko nogi, bo czysty jest cały".

c. Nauczał ich o swojej woli

Wiemy z ewangelii synoptycznych, że przed posiłkiem w Górnej Izbie apostołowie sprzeczali się ze sobą, kto ma zająć najlepsze miejsce. Byli tak zajęci sprawą pierwszeństwa, że usiedli do posiłku bez umycia się. Widocznie nie było służącego, który miałby obmyć im nogi, a nie przyszło im do głowy, że jeden z nich mógłby przyjąć na siebie to niskie zadanie i umyć nogi innym. Tak więc w czasie wieczerzy Jezus zrobił to, do czego nikt inny nie chciał się zniżyć. Potem gdy skończył, powiedział do nich: "Jeśli tedy Ja, Pan i Nauczyciel, umyłem nogi wasze, i wy winniście sobie nawzajem umywać nogi. Albowiem dałem wam przykład, byście i wy czynili, jak Ja wam uczyniłem. Zaprawdę, zaprawdę powiadam wam: Sługa nie jest większy nad pana swego (...) Jeśli to wiecie, błogosławieni jesteście, gdy zgodnie z tym postępować będziecie" (w. 14-17). Nasz Pan uniżył się, aby usłużyć. Jego wolą jest, byśmy czynili to samo.

Takie zatem były trzy lekcje Jezusa wyciągnięte z jednego wydarzenia - pierwsza na temat jego osoby (przyszedł od Boga i szedł do Boga), druga o zbawieniu (po kąpieli usprawiedliwienia potrzebujemy tylko stałego umywania nóg) i trzecia o jego woli (musimy umywać nogi sobie nawzajem, to znaczy wyrażać miłość przez pokorną służbę). Albo mówiąc inaczej, nauczył trzech lekcji, które wymagały trzech reakcji. Oferując im objawienie samego siebie, oczekiwał ich czci. Oferując im obietnicę zbawienia, oczekiwał ich zaufania. Oferując im przykazanie wzajemnej miłości i służenia, oczekiwał ich posłuszeństwa.

Nie sądzę, że przesadą byłoby stwierdzenie, iż całe nauczanie Biblii można podzielić na trzy kategorie, wymagające tych trzech odpowiedzi. W całym Piśmie znajdujemy objawienie Boga, wymagające naszej czci, obietnice zbawienia wymagające naszej wiary i przykazania wymagające naszego posłuszeństwa. Rozpatrzywszy umywanie nóg jako jeden z przykładów, przyjrzyjmy się temu potrójnemu wzorcowi pełniej.


Objawienie Boga

Biblia jest Bożym objawieniem się, boską autobiografią. W Biblii podmiot i przedmiot są takie same, bowiem w niej Bóg mówi o Bogu. Daje się stopniowo poznać w bogatej różnorodności swojej Istoty: jako Stwórca wszechświata oraz istot ludzkich, które uczynił na swoje podobieństwo - korony stworzenia; jako żywy Bóg, który podtrzymuje i ożywia wszystko co istnieje; jako Bóg przymierza, który wybrał Abrahama, Izaaka i Jakuba oraz ich potomków jako swój szczególny naród; i jako Bóg łaskawy, nierychły do gniewu i skory do przebaczania, ale także jako Bóg sprawiedliwy, który karze bałwochwalstwo i niesprawiedliwość wśród swojego ludu oraz wśród narodów pogańskich. Potem, w Nowym Testamencie objawia siebie jako Ojca naszego Pana i Zbawiciela, Jezusa Chrystusa, którego posłał na świat, aby wziął na siebie naszą naturę, by się urodził i wzrastał, żył i nauczał, pracował i cierpiał, umarł i powstał, zajął tron i posłał Ducha Świętego; następnie jako Boga społeczności Nowego Przymierza, Kościoła; Boga, który w mocy Ducha Świętego posyła swój lud do świata jako świadków i sług; i wreszcie jako Boga, który pewnego dnia pośle Jezusa Chrystusa w mocy i chwale, by zbawił, sądził i władał; Boga, który stworzy nowy wszechświat i który w końcu będzie wszystkim dla wszystkich. To pełne majestatu objawienie Boga (Ojca, i Syna, i Ducha Świętego), które przewija się od stworzenia do spełnienia, nakłania nas do oddawania czci. Gdy dostrzegamy te przejawy Bożej wielkości, jego chwały i łaski, upadamy przed nim na twarz i składamy mu hołd naszymi ustami, sercem i życiem. Nie można czytać Biblii choćby z pewną tylko wrażliwością i nie stać się chwalcą. Słowo Boże wywołuje chwałę dla Boga.


Obietnice zbawienia

Zauważyliśmy już, że głównym celem Boga w przekazaniu nam Biblii jest "obdarzyć [nas] mądrością ku zbawieniu przez wiarę w Jezusa Chrystusa" (2Tm 3,15). Dlatego Biblia opowiada nam historię Jezusa, przepowiadając i zapowiadając go w Starym Testamencie, opisując początki jego pracy w ewangeliach i objawiając w Listach pełnię jego osoby i dzieła. A nawet więcej. Pismo nie tylko przedstawia nam Jezusa jako jedynego Zbawiciela, ale i zachęca nas, byśmy udali się do niego i zaufali mu. Obiecuje nam, że gdy to zrobimy, otrzymamy przebaczenie grzechów i dar wyzwalającego Ducha Świętego. Biblia pełna jest obietnic zbawienia. Zaręcza nowe życie w nowej społeczności tym, którzy odpowiedzą na wezwanie Jezusa Chrystusa. Jezus złożył jedną z takich obietnic Piotrowi przy umywaniu nóg, gdy powiedział do niego: "I wy czyści jesteście" (J 13,10). Umysł Piotra często musiał powracać do tej obietnicy i uwierzył jej. Nawet po tym jak zaparł się Jezusa, nie został odrzucony. Oczywiście, żeby otrzymać przebaczenie, żeby zostać ponownie posłanym, musiał pokutować. Ale nie potrzebował następnej kąpieli, skoro już został oczyszczony. Słowa Jezusa musiały upewniać jego serce i uspokajać dręczące sumienie.

Czy pamiętacie jak w "Wędrówce Pielgrzyma" po dramatycznych przeżyciach na Manowcach, Chrześcijanin i Ufny znaleźli się na terenie Zamku Zwątpienia? Jego właścicielem był olbrzym Rozpacz, który znalazł ich śpiących, gdy powinni się modlić. Wtedy, jak pisze Bunyan, "doszli do jego zamku, gdzie wrzucił ich do bardzo ciemnego, wstrętnego i śmierdzącego lochu, co bardzo zasmuciło ich ducha. Tutaj leżeli zamknięci od rana w środę do soboty wieczorem, bez okruszyny chleba i kropli wody, bez promyka światła; nikt nawet słowem ich nie zapytał, jak się czują". Rano za namową żony, olbrzym wziął "potężną pałkę z leszczyny" i "rzucił się na nich i zbił ich tak straszliwie" - oczywiście zwątpieniem. Następnego dnia jego żona poradziła mu, "aby ich nakłonił do popełnienia samobójstwa przy pomocy noża, sznura lub trucizny", co też olbrzym uczynił. "To znaczy, że nie mając żadnej nadziei wydobycia się stamtąd, najlepiej by zrobili, gdyby uczynili koniec swemu życiu." Olbrzym Rozpacz zawsze szepcze swoim ofiarom o samobójstwie. Trzeciego dnia zabrał ich na dziedziniec zamku i pokazał im "kości i czaszki" ich poprzedników. "Ci - powiedział z radością - byli pielgrzymami takimi jak i wy, i podobnie jak wy znaleźli się bezprawnie na moim terytorium. Uważałem za stosowne rozszarpać ich na kawałki - i tak w ciągu dziesięciu dni, uczynię z wami. A teraz marsz z powrotem do waszej jamy!"

Przez cały dzień Chrześcijanin i Ufny leżeli tam, powiada Bunyan, "w opłakanym stanie, jak i przedtem". Wydawało się, że nie ma możliwości ucieczki. Wtedy około północy "rozpoczęli się modlić i trwali w modlitwie prawie aż do świtu. Tuż nad ranem Chrześcijanin zaczął z ogromnym wzruszeniem tak mówić: Cóż za głupiec ze mnie, że tak leżę w cuchnącym lochu, gdy mam możliwość cieszyć się wolnością! Przecież tu, na piersi, mam klucz zwany Obietnicą, a pewien jestem, że otworzy on każdy zamek w tym gmachu Zwątpienia. Na to Ufny wykrzyknął radośnie: Co za dobra nowina! Dobry bracie, wyjmij go natychmiast i spróbuj." Tak też uczynił i "drzwi otworzyły się z łatwością" - potem drzwi zewnętrzne, a potem żelazna brama i w ten sposób szybko umknęli. Obudzony skrzypieniem bramy olbrzym wstał, by ich ścigać, ale "dostał znowu ataku konwulsji, członki jego odmówiły mu posłuszeństwa tak, że nie mógł udać się za nimi w pościg".

Ty także masz w zanadrzu klucz zwany Obietnicą, gdyż Bóg dał ci go w Piśmie. Czy użyłeś go już kiedyś, by uciec z Zamku Zwątpienia? Gdy Szatan nęka nasze sumienie i stara się przekonać nas, że nie ma przebaczenia dla takich grzeszników jak my, tylko pełne ufności poleganie na Bożej obietnicy dla proszącego może uwolnić nas z tej udręki. W kłopotach musimy nauczyć się spoczywać na obietnicy jego prowadzenia, w trwodze na obietnicy jego ochrony, w samotności na obietnicy jego obecności. Obietnice Boże, obietnice zbawienia, mogą strzec naszych serc i myśli.

W tym właśnie powiązaniu powinienem, sądzę, odnieść się do dwóch sakramentów ewangelicznych - Chrztu i Wieczerzy Pańskiej. Chociaż protestanci w różny sposób formułują swoje zrozumienie tych nakazów, powinniśmy przyjąć słowo z Drugiej Księgi Homilii (1571 r.), że są to "widoczne znaki, do których dołączone są obietnice". To, że woda Chrztu oraz chleb i wino Wieczerzy Pańskiej są "zewnętrznymi i widzialnymi znakami" jest oczywiste. A w szczególności są znakami Bożej łaski, znakami, które w sposób widzialny obiecują jego oczyszczenie, przebaczenie i nowe życie tym, którzy pokutują i wierzą w Jezusa. W ten sposób wywołują i wzmacniają naszą wiarę.


Przykazania do wykonania

Powołując dla siebie naród wybrany Bóg powiedział im, jakimi chce ich mieć. Byli ludem szczególnym, toteż oczekiwał od nich szczególnego postępowania. Dlatego dał im Dziesięcioro Przykazań jako streszczenie swojej woli, co Jezus podkreślił w swoim Kazaniu na Górze, odkrywając ich niepokojące znaczenie. Sprawiedliwość jego uczniów - powiedział - musi "przewyższać" sprawiedliwość uczonych w Piśmie i faryzeuszy (Mt 5,20). Ma być "większa" w tym sensie, że będzie głębsza; będzie to sprawiedliwość serca, radosne i radykalne wewnętrzne posłuszeństwo.

W dzisiejszych czasach należy szczególnie podkreślić Boże powołanie do posłuszeństwa moralnego, ponieważ zaprzeczają temu przynajmniej dwie grupy ludzi. Pierwsza - to obrońcy tak zwanej "Nowej Moralności" albo "Etyki Sytuacyjnej" rozwiniętej w latach sześćdziesiątych. Twierdzą oni, że jedynym i absolutnym przykazaniem Bożym jest przykazanie miłości, a wszystkie inne prawa zostały zniesione i że sama miłość jest wystarczającym przewodnikiem postępowania chrześcijanina. To, co jest wyrazem miłości, twierdzą jest dobre, to co nie jest z nią zgodne, jest złe. Oczywiście prawdziwa miłość (poświęcenie się w służbie dla innych) jest podstawową cnotą chrześcijańską i należy z pewnością postępować zgodnie z jej nakazami. Niemniej jednak miłość potrzebuje wskazówek i właśnie takich wskazówek dostarczają Boże przykazania. Miłość nie znosi zakonu, ona go wypełnia (Rz 13,8-10).

Po drugie, istnieją chrześcijanie ewangeliczni, którzy interpretują, że twierdzenie Pawła "końcem zakonu jest Chrystus" (Rz 10,4) oraz "nie jesteście pod zakonem, lecz pod łaską" (Rz 6,14) oznacza, iż chrześcijanie już nie są zobligowani do posłuszeństwa wobec moralnego zakonu Bożego. Próby wykonywania go, twierdzą, to "legalizm", który zaprzecza wolności, którą dał nam Chrystus. Jednak rozumieją oni Pawła niewłaściwie. "Legalizm", który odrzucił Paweł to nie sam zakon Boży, lecz próba zdobycia przez posłuszeństwo Bożej przychylności i przebaczenia. Nie jest to możliwe, napisał, gdyż "z uczynków zakonu nie będzie usprawiedliwiony przed nim żaden człowiek" (Rz 3,20).

Usprawiedliwieni jednak jedynie przez łaskę Bożą, to znaczy ogłoszeni sprawiedliwymi w jego oczach dzięki darmowej i niezasłużonej przychylności przez Chrystusa, jesteśmy zobligowani zachowywać ten zakon i pragniemy to robić. Przecież Chrystus umarł za nas właśnie po to, "aby słuszne żądania zakonu, wykonały się na nas" (Rz 8,3-4), a Bóg wkłada w nasze serca Ducha, by wypisać w nich swój zakon (Jr 31,33; Ez 36,27; Ga 5,22-23).Dlatego nasza chrześcijańska wolność, to wolność do okazywania posłuszeństwa, a nie nieposłuszeństwa. Jak Jezus powtórzył kilkakrotnie, jeżeli go miłujemy, przykazań jego przestrzegać będziemy (J 14,15.21-24; 15,14). A przykazania Boże znajdujemy w Piśmie.

Tak więc w Biblii Bóg daje nam objawienie samego siebie, które prowadzi do oddawania mu czci, obietnice zbawienia, które stymulują naszą wiarę i przykazania, wyrażające jego wolę, które domagają się naszego posłuszeństwa. Taki jest sens chrześcijańskiego uczniostwa. Jego trzema zasadniczymi składnikami są cześć, wiara i posłuszeństwo. Cześć jest odpowiedzią na Boże objawienie. Jest to pełne czci zajmowanie się chwałą Bożą i, jak ujął to kiedyś William Sangster, może ono "wydezynfekować z nas egoizm". Wiara to pełne spokoju zaufanie Bożym obietnicom. Uwalnia nas ona od huśtawki doświadczeń religijnych - w górę i w dół, w górę i w dół, niedziela wieczór, poniedziałek rano. Nic nas z tego nie może uwolnić, tylko Boże obietnice, ponieważ nasze uczucia są zmienne, natomiast Słowo Boże pozostaje zawsze stałe. Posłuszeństwo to pełne miłości oddanie się Bożej woli. Ratuje nas ono z bagna moralnego relatywizmu i stawia nasze nogi na skale absolutnych Bożych przykazań. Ponadto cześć, wiara i posłuszeństwo - trzy składowe uczniostwa - zawsze patrzą na zewnątrz. Oddając cześć zajęci jesteśmy Bożą chwałą, wierząc - jego obietnicami, okazując posłuszeństwo - jego przykazaniami. Autentyczne uczniostwo chrześcijańskie nie jest nigdy introwertyczne. Biblia jest księgą wspaniale uwalniającą. Odciąga nas od siebie samych i w zamian wprowadza nas w obsesję Boga, jego chwały, obietnic i woli. Dlatego miłowanie Boga (i miłowanie innych ze względu na niego) to wolność od tyranii naszego samolubstwa. Chrześcijanin, który jest zaabsorbowany samym sobą zaczyna być tak sparaliżowany, jak myśląca o sobie stonoga we współczesnej humorystycznej przypowieści:

Stonoga szczęśliwa wielce była,
Dopóki żaba jej nie dokuczyła
Wołając: Która stąpa to noga?
Popada w rozpacz stonoga.
Leży w rowie w rozterce.
Jak biec? - boli ją serce.
Smutny jej los.
Lecz nagle promień słońca dostrzegła
I nucąc radośnie pobiegła.
Nie myśli już o technice biegania.
Nic sobie nie robi z żabiego gadania.

Tylko promienie światła Bożego Słowa, które przyciągają nasze oczy na niego, mogą nas uwolnić od paraliżu, który przychodzi z powodu zbytniego zajmowania się sobą.


Wniosek

Istotne miejsce Biblii w życiu chrześcijańskim obnaża tragiczny stan teologii liberalnej. Podrywając ogólne zaufanie do wiarygodności Biblii, sprawia, że niemożliwe staje się chrześcijańskie uczniostwo. Pozwólcie, że wyjaśnię. Wszyscy chrześcijanie zgadzają się, że uczniostwo obejmuje cześć, wiarę i posłuszeństwo. Cześć, wiara i posłuszeństwo stanowią zasadnicze części naszego chrześcijańskiego życia. Bez nich nie możemy żyć jak chrześcijanie. A nie są one możliwe bez godnej zaufania Biblii.

Jak możemy oddawać cześć Bogu, jeżeli nie wiemy, kim jest, jaki jest albo jaki rodzaj czci sprawia mu przyjemność? Chrześcijanie nie są Ateńczykami, którzy oddają cześć nieznanemu Bogu. Musimy znać Boga, zanim będziemy mogli oddać mu cześć. A to właśnie Biblia mówi nam, jaki on jest.

I znów, jak możemy wierzyć albo ufać Bogu, jeżeli nie znamy jego obietnic? Wiara nie jest synonimem przesądu albo innym słowem na łatwowierność. Wiara to rozsądne zaufanie. Opiera się na obietnicach Bożych i na charakterze Boga, który je złożył. Bez obietnic nasza wiara usycha i umiera. A Boże obietnice znajdujemy w Biblii.

I znów, jak możemy okazywać posłuszeństwo Bogu, jeżeli nie znamy jego woli i przykazań? Posłuszeństwo chrześcijanina to nie ślepe posłuszeństwo, ale posłuszeństwo z otwartymi oczami, pełne miłości. Ponieważ Bóg dał nam przykazania w Biblii i pokazał nam, że nie są uciążliwe.

Tak więc, bez Bożego objawienia cześć jest niemożliwa; bez Bożych obietnic wiara jest niemożliwa; bez Bożych przykazań posłuszeństwo jest niemożliwe. Dlatego bez Biblii niemożliwe jest uczniostwo.

Czy zdajemy sobie sprawę z tego, jak jesteśmy błogosławieni, że mamy w rękach Biblię? Bóg łaskawie zatroszczył się o nasze uczniostwo. Objawił się nam, objawił swoje zbawienie i swoją wolę. Umożliwił nam oddawanie mu czci, ufanie mu i okazywanie mu posłuszeństwa, innymi słowy, umożliwił nam życie w świecie jako jego dzieci.

Dlatego każdego dnia powinniśmy przychodzić do Biblii z oczekiwaniem. Wielkim przekleństwem naszego czytania Biblii, gdy staje się ono tylko nudną i nużącą rutyną, jest fakt, że nie podchodzimy do niej z oczekiwaniem. Nie przychodzimy z pewnością, że Bóg może, chce i pragnie przemawiać do nas przez swoje Słowo. Musimy codziennie przychodzić do Biblii z prośbą Samuela na naszych ustach: "Mów, Panie, sługa twój słucha". I on będzie mówił! Czasem przez swoje Słowo udzieli nam objawienia samego siebie; zobaczymy coś z jego chwały. Nasze serce zostanie głęboko poruszone, upadniemy przed nim i oddamy mu cześć. Innym razem przez swoje Słowo udzieli nam obietnicy. Przyjmiemy ją, uchwycimy się i powiemy: "Panie, nie puszczę jej, dopóki jej nie odziedziczę, dopóki nie stanie się dla mnie prawdą". Innym razem przez Biblię da nam przykazanie. Zobaczymy potrzebę pokuty za nieposłuszeństwo. Będziemy się modlić i postanowimy, że przez jego łaskę w nadchodzących latach okażemy posłuszeństwo.

Te objawienia, obietnice i przykazania przechowywać będziemy w naszych umysłach, aż nasza chrześcijańska pamięć stanie się jak dobrze zaopatrzona spiżarnia lub szafka kuchenna. Wtedy z jej półek w chwilach potrzeby będziemy mogli brać prawdy, obietnice, przykazania, które odpowiednie będą do sytuacji w jakiej się znajdziemy. Bez tego skazujemy siebie na wieczną niedojrzałość. Jedynie wtedy, gdy rozmyślamy nad Słowem Bożym, słuchamy Boga, słyszymy jego głos i odpowiadamy mu przez oddawanie czci, wiarę i posłuszeństwo, wzrastać będziemy do dojrzałości w Chrystusie.
Posłowie


W tej krótkiej książeczce rozważałem "wczoraj" Biblii (jej pochodzenie historyczne) i jej "dzisiaj" (jej współczesne znaczenie). Starałem się opracować prostą trynitarną doktrynę Pisma jako przesłania, które pochodzi od Boga (on je wypowiedział i nadal wypowiada), koncentruje się na Chrystusie (on składa o nim świadectwo, tak jak ono świadczy o nim) i zostało wyartykułowane przez Ducha Świętego poprzez ludzkich autorów (tak, że jego słowa i ich słowa zgadzały się). Praktyczna przydatność Biblii dzisiaj, zarówno dla Kościoła, jak i pojedynczych chrześcijan zależy od naszej akceptacji jej boskiego pochodzenia i celu. Sam Paweł połączył te rzeczy, gdy określił Pismo jako z jednej strony "przez Boga natchnione", a z drugiej "pożyteczne" (2Tm 3,16-17). Jest dla nas pożyteczne ("do nauki, do wykrywania błędów, do poprawy, do wychowania w sprawiedliwości") właśnie dlatego, że zostało tchnięte z ust Bożych. Tak więc nasz pogląd i nasze korzystanie z Biblii idą w parze. To, co o niej myślimy, ma znaczenie.

Ja sam przynajmniej, głęboko zaniepokojony przyjmowanym przez wielu nonszalanckim nastawieniem do Biblii, pragnę ujrzeć jej powrót do serc i domów chrześcijan, jej intronizację na kazalnicach świata. Tylko wtedy Kościół znów będzie mógł słyszeć i baczyć na Słowo Boże. Tylko wtedy Boży lud nauczy się łączyć swoją wiarę z życiem, gdy będą starali się stosować naukę Pisma w normach moralnych, ekonomicznym stylu życia, małżeństwie, rodzinie, pracy i obywatelstwie. Tylko wtedy chrześcijanie mogą stać się solą i światłością świata, jak powiedział Jezus, i wywierać wpływ na kulturę, instytucje, prawa, wartości i ideały swego kraju.

Praktyczna użyteczność Pisma Świętego - dla Kościoła i chrześcijanina, domu i narodu - nie powinna być jednak głównym powodem, dla którego pragniemy jej przywrócenia, a raczej chwała Boża. Jeżeli słusznie nazywamy Biblię "Słowem Bożym" (choć wypowiedzianym za pomocą ludzkich słów), to zaniedbanie jej jest także zaniedbaniem Boga, natomiast słuchanie jej jest słuchaniem Boga. Głównym powodem, dla którego powinniśmy pozwolić, aby "Słowo Chrystusowe mieszkało w nas obficie" (Kol 3,16), nie jest fakt, że zostaniemy w ten sposób ubogaceni, ale że przez to Bóg będzie uwielbiony i uczczony. On pragnie, abyśmy mieli chrześcijańskie myśli i prowadzili chrześcijańskie życie. Ale aby mieć chrześcijańskie myśli, musimy być "myśli chrześcijańskiej" (por. 1Kor 2,16; Flp 2,5), a umysł nasz może się upodobnić do jego umysłu tylko wtedy, gdy nasączony zostanie jego Słowem. Dlatego Biblia jest Księgą na dzisiaj.