Bohater literacki
Bohater literacki
Bohater literacki
Bohater literacki
Bohater literacki
Ucz się z
Ucz się z
Ucz się z
Ucz się z
Ucz się z
Izabela A
ęcka,
bohaterka Lalki Bolesława Prusa
O utworze z
ródłowym
Panna Izabela A
ęcka to młoda arystokratka, która żyje poza czasem, a prawie całym
Lalka to panorama polskiego spo-
jej światem jest jej pokój, pełen bibelotów, drobiazgów, katalogów mody. Ten pokój
łeczeństwa końca XIX wieku, to naj-
jest doskonałym wcieleniem jej prywatnej przestrzeni. Jednak naprawdę Izabela jest
pełniejszy obraz życia ludzi tego
córką bankruta, przekwitającą pięknością na próżno czekającą na nowych zalotników.
czasu. To powieść o mieście, mi-
łości i społeczeństwie. Miasto jest
Znaczenie postaci
Znaczenie postaci
Znaczenie postaci
Znaczenie postaci
Znaczenie postaci
miejscem spotkania odmiennych
kultur, zachęca do praktycznych
Istnieją dwie Izabele: ta, którą poznajemy poprzez opowiadanie narratora (próżna
płytka snobka) i ta wyidealizowana (niezwykle doskonała), postrzegana przez Wo- celów, w mieście zaczyna się no-
woczesność, to teren działania
kulskiego. Izabela staje się  motorem poczynań Wokulskiego, działa na niego sty-
(handel, przemysł, interesy). Mia-
mulująco, wszystko co robi Stanisław, robi dla niej. Jest mu niezbędna. Może jest
sto to także kontrasty: różne war-
ona animą Wokulskiego? (Czyli archetypową postacią  obrazu duszy reprezentu-
stwy społeczne, nędza i bogactwo,
jącą komplementarną, odmiennopłciową część psychiki). Według teorii animistycz-
żebracy i kwestujące damy, boga-
nej każdy mężczyzna nosi w sobie Ewę, a każda kobieta Adama. Należy zwrócić
te warszawskie salony i sypiące się
uwagę na to, że Izabela jest idealnym przeciwieństwem Stacha, wszystko ich dzieli,
budynki.  Lalka ukazuje nam
począwszy od pochodzenia a skończywszy na pojmowaniu miłości. Według niej mi-
szczegółowo konkretny czas koń-
łość przychodzi tylko za to, że się jest, a według niego za to, że coś się robi. Izabela
ca XIX wieku i historie żyjących
jest niedostosowana do rzeczywistości i jest skazana na klęskę. Ta piękna, uwodzi-
wtedy ludzi, ale tak naprawdę to
cielska kobieta jest naszą polską  femme fatale . Doprowadza do klęski swego ad-
wszystko mogłoby dziać się i dziś,
oratora Stanisława Wokulskiego, swego ojca, ale i samą siebie.
bo tematami, które porusza Prus
są: marzenia, miłość, stawianie
CV  biografia
CV  biografia
CV  biografia
CV  biografia
CV  biografia
pytań o to, co nas pcha do przo-
du, do czego dążymy, co nas mo-
Izabela A
ęcka jest córką przedstawiciela jednego ze sławnych rodów arystokratycz-
tywuje i jak wpływają na nas inni.
nych, kobietą obytą w świecie. Przed rokiem 1870 bywała z ojcem na dworach: fran-
cuskim, wiedeńskim, włoskim, miała nawet wielu znakomitych wielbicieli, np. Wik-
tora Emanuela. Jednak nie miała ochoty wychodzić za mąż. Gdy poznajemy Izabelę
jej sytuacja nie jest już tak korzystna, jej ojciec stracił wiele pieniędzy ona sama
musiała sprzedać srebro rodzinne i serwis, ich kamienica miała zostać zlicytowana.
Nie bywała już na zagranicznych salonach i pozostało jej niewielu adoratorów goto-
wych do ożenku pewien marszałek i baron (bardzo bogaci i bardzo starzy). Wtedy
w jej życiu pojawia się Wokulski. To on nawiązuje spółkę z jej ojcem, potajemnie
wykupuje weksle, srebra i serwis, a póz
niej także kamienicę.
Izabela wciąż go spotyka: na koncercie, w teatrze, w jego sklepie (Iza flirtuje
tam z Mraczewskim), podczas kwesty w Wielką Sobotę, w pierwszy dzień świąt w pa-
łacu hrabiny Karolowej, na wyścigach konnych, w A
azienkach& Wszyscy też o nim
mówią: ojciec, prezesowa, kuzyn Ochocki. Wokulski jest dla niej zagadką, ciekawi
ją. Czasem jest dla niej nikczemnym dorobkiewiczem, który chce ją kupić, a czasem
ma wrażenie, że jest on rodzajem jej wiernego sługi i że ją czci.
Na wyścigach Wokulski staje w jej obronie, gdy baron Krzeszowski publicznie ją
obraża. Pojedynkują się, jednak Izę niezbyt to wzrusza. Ojciec Izabeli w jej imieniu
zaprasza Stanisława na obiad. Jednak w życiu Beli istnieją też inni. W dniu wizyty
Wokulskiego odwiedza ona ciotkę, gdzie oczekuje przybycia Rosssiego włoskiego
aktora, w którym była kiedyś zakochana. Póz
niej Izabela prosi Stacha, by ten zajął
Ważne słowa Izabeli
się urządzeniem odpowiedniej owacji dla aktora (martwi ją chłodne przyjęcie Wło-
cha przez warszawską publiczność), Stach spełnia oczywiście jej prośbę. Izabela Gdyby ten człowiek zamiast sklepu posiadał
duże dobra ziemskie  byłby bardzo przystoj-
zaczyna ufać, że Wokulski zapewni jej i ojcu spokój, nawet kiedy na jaw wychodzi
nym; gdyby urodził się księciem  byłby im-
wysokość ich długu (po sprzedaży kamienicy zgłosili się liczni wierzyciele). Jednak
ponująco piękny.
od ciotki dowiaduje się o przyjez
dzie jej dawnego adoratora Kazimierza Starskie-
go. Iza planuje wyjazd do Paryża razem z ojcem i Wokulskim, lecz na proszonym I nie ma szczęścia w małżeństwach.
1
Bohater literacki
Bohater literacki
Bohater literacki
Bohater literacki
Bohater literacki
Ucz się z
Ucz się z
Ucz się z
Ucz się z
Ucz się z
obiedzie wyraz
nie go ignoruje i konwersuje po angielsku ze Starskim. Wokulski
Inni o Izabeli:
chłodno się z nią żegna i mówi, że już wyjeżdża do Paryża.
Panna Izabela była niepospolicie piękną kobietą.
Izabela na zaproszenie ciotki jedzie do Zasławka (gdzie jest Wokulski). Jej sytu-
Wszystko w niej było oryginalne i doskonałe.
acja uległa zmianie: dowiaduje się, że prezesowa zamierza zapisać swemu ciotecz-
Panna Izabela od kolebki żyła w świecie pięk-
nemu wnukowi czyli Starskiemu co najwyżej tysiąc rubli dożywotniej renty, a dru-
nym i nie tylko nadludzkim, ale nadnaturalnym.
gi konkurent baron zaręczył się z panną Eweliną. Izabela spędza na wsi dużo czasu
Sypiała w puchach, odziewała się w jedwabie
z Wokulskim: spacerują, pływają łódką, Stanisław wyznaje jej miłość. i hafty, siadała na rzez
bionych i wyściełanych
hebanach lub palisandrach, piła z kryształów, ja-
W karnawale sytuacja A
ęckich poprawia się (dzięki interesom prowadzonym za
dała ze sreber i porcelany kosztownej jak złoto.
radą i pomocą Wokulskiego) znów przyjmują gości, przybywa adoratorów. Izabela
Oto panna Izabela nigdy nie była zakochaną.
pragnie poznać słynnego skrzypka Molinariego, chce by Stach jej to ułatwił. Jest za-
Przyczyniał się do tego jej chłodny temperament,
chwycona i kokietuje artystę. Wkrótce (po jego przeprosinach!) dostaje od Wokul-
wiara, że małżeństwo obejdzie się bez poetycz-
skiego podarek medalion z blaszką Geista (jedyną rzeczą, która mogła być jej ry-
nych dodatków (& )
walką). Iza  bierze w niewolę Stanisława, staje się on jej narzeczonym. Jadą razem
(narrator, tom I, rozdział V)
z A
ęckim i Starskim do Krakowa. W pociągu Izabela flirtuje ze Starskim, rozmawiają
po angielsku myśląc, że ten kupiec ich nie rozumie& Oszołomiony Stach wysiada nie
Tak, droga Belciu, musisz przyznać, że popełni-
żegnając się z Izą to już koniec, zdradziła go i jego marzenia (zgubiła blaszkę).
łaś kilka błędów nie do darowania.(& ) Ale
Niestety losy Izabeli nie kończą się dobrze: opuszcza ją ostatni pretendent do jej
wypuścić czy jeśli chcesz odrzucić hrabie-
ręki, umiera jej ojciec, a ona wstępuje do klasztoru. go Saint Auguste, to już daruj!
(hrabina Karolowa, rozdział V)
Najważniejsze momenty w życiu Izabeli A
ęckiej
Najważniejsze momenty w życiu Izabeli A
ęckiej
Najważniejsze momenty w życiu Izabeli A
ęckiej
Najważniejsze momenty w życiu Izabeli A
ęckiej
Najważniejsze momenty w życiu Izabeli A
ęckiej
Uwielbiam twój rozum i takt, Belu!
(Pan Tomasz, rozdział XIV)
" utrata majątku (to zmusza ją do zmiany dotychczasowego życia, pewnych ograniczeń,
no i szukania bogatego męża)
Panna Izabela?& Cóż to, czy ma zamiar nawet
" zainteresowanie nią Wokulskiego (to on pomaga rodzinie A
ęckich we wszystkim,
Pana Boga kokietować, czy tylko chce po wzru-
wspiera ich finansowo, a także spełnia wszelkie zachcianki panny Izabeli)
szeniach odpocząć, ażeby pewniejszym krokiem
" spotkanie Starskiego (Izabela wciąż z nim flirtuje) wyjść za mąż?
(Szuman, tom III)
" wyjazd do Zasławka (tam spędza dużo czasu ze Stachem)
" wyjazd do Krakowa (podczas tej podróży przez swoje nietaktowne zachowanie traci
Wokulskiego)
" utrata ostatniego konkurenta  starego marszałka (opuszcza ją, bo spaceruje ona zbyt
często z pewnym inżynierem, Iza nie ma możliwości bogato wyjść za mąż i nie ma też
pieniędzy)
" śmierć ojca (nie ma już przy niej człowieka, który zawsze przy niej był)
" decyzja o wstąpieniu do klasztoru
Izabela o sobie samej
Izabela o sobie samej
Izabela o sobie samej
Izabela o sobie samej
Izabela o sobie samej
Zagustować we mnie? (& ) Tego nawet nie myślałabym mu bronić. Nie jestem ani taka
naiwna, ani tak fałszywie skromna, ażeby nie wiedzieć, że się podobam& mój Boże!
Nawet służbie (& ) ten człowiek po to jez
dził na wojnę, ażeby mnie zdobyć. I ledwie
wrócił, już mnie ze wszystkich stron osacza& Ale niech się strzeże!& Chce mnie kupić?
dobrze, niech kupuje!& przekona się, że jestem bardzo droga&
(tom I, rozdział V)
2