Koocówki pionkowe  Reguła kwadratu
REGUA
A KWADRATU
Jedna z technik rozgrywania koocówek szachowych. Dzięki tej technice można szybko obli-
czyd czy król zdąży zbid pionka, zanim ten dojdzie do pola przemiany. Technika ta umożli-
wia zarówno wygrad partie jak i w gorszej pozycji zremisowad ją. Reguła kwadratu szcze-
gólnie się przydaje, gdy mamy mało czasu na zegarze szachowym.
Pozycja teoretyczna
Diagram 1
Spójrzmy na diagram 1. Jeżeli na posunięciu są białe, to uratują remis, gdyż zdążą wejśd do
kwadratu b5-b1-f1-f5 np.:
1. Kf5!! (inne posunięcia prowadza do przegranej białych) ...b4
2. Ke4 b3
3. Kd3 b2
4. Kc2 (i biały król zdążył w samą porę. W następnym posunięciu bije czarnego piona).
Natomiast, gdy czarne wykonują posunięcie, wtedy wygrywają partię (biały król nie zdąży
wejśd do kwadratu) np.:
1. ...b4!! (inaczej biały król znajdzie się w kwadracie i będzie remis) Kf5
2. b3 Ke4
3. b2 Kd3
4. Hb1 białe dorabiają hetman i bez problemu wygrają partie.
W czasie partii szachowej zazwyczaj rysuje się w myślach jedną linie (przekątną kwadratu b5-
f1). Na jej podstawie szybko i bez problemu można wyznaczyd wierzchołki b1 oraz f5.
1
Koocówki pionkowe  Reguła kwadratu
Pozycja teoretyczna
Diagram 2
Popatrzmy teraz na diagram 2.
Pionek czarnych znajduje się na pozycji wyjściowej, dlatego teraz przekątna liczymy od pola
b6 (jak wiadomo w klasycznych szachach pionek, gdy jest w pozycji wyjściowej może przesu-
nąd się o dwa pola do przodu). Jeżeli czarne zaczynają, to wygrywają ...b5!!,
a jeżeli białe zaczynają, to jest remis Kg5!! lub Kg6!!.
R. Reti (1921)
Diagram 3
Diagram 3: Białe zaczynają. Remis mogą uzyskad wykorzystując podwójną groz
bę awansu pionka na
hetman lub dostanie się do kwadratu czarnego pionka.
1. Kg7 h4
2. Kf6 h3 (lub 2...Kb6 3. Ke5 Kc6 4. Kf4, dostając się do kwadratu = )
3. Ke7! Kb6
4. Kd7 remis.
2
Koocówki pionkowe  Reguła kwadratu
K. Fejter (1939)
Diagram 4
Diagram 4: Posunięcie białych - remis.
1. Kb7 a5
2. Kc7 Kc5 (2...a4 3. f5)
3. Kd7 Kd5
4. Ke7 Ke4 (wydaje się, że czarne wygrywają, lecz...)
5. Ke6! Kf4
6. Kd5 Król znalazł się w kwadracie. Remis.
E. Lasker - Z. Tarrasch (Petersburg, 1914)
Diagram 5
Diagram 5: Dzięki tej idei mistrzowi świata E. Laskerowi udało się uratowad pozycję przy następnym
spotkaniu.
1. h4 Kg4 (inaczej h5)
2. Kg6 (Przegrywało Kf6? ze względu na 2...c4 3. bc bc 4. Ke5 c3! 5. bc a4 - +) ...Kh4
3. Kf5 Kg3
4. Ke4 Kf2
5. Kd5 Ke3
6. Kc5 Kd3
7. Kb5 Kc2
8. Ka5 Kb3. Remis.
3