Rynek, popyt, podaż, elastyczność popytu i podaży
I. Rynek i gospodarka rynkowa
RYNEK
- Proces, przy pomocy którego kupujący i sprzedający określają co chcą kupić lub
sprzedać i na jakich warunkach
- Całokształt transakcji kupna i sprzedaży oraz warunków, w jakich one przebiegają
- Powstaje w odpowiedzi na rzadkość zasobów i dóbr
RYNEK DOSKONAA
Y
Występuje, gdy spełnione są warunki:
- rozproszenie po stronie popytu i podaży (duża liczba kupujących i sprzedających), w
rezultacie czego żaden z kupujących lub sprzedających nie posiada pozycji
pozwalającej na dyktowanie warunków sprzedaży i kupna  cena jest dana i jest
wypadkową gry rynkowej,
- brak barier wejścia na rynek,
- doskonała informacja
- jednorodność dóbr.
FUNKCJE RYNKU
1. Za pośrednictwem rynku dokonuje się wycena dóbr,
2. Rynek jest podstawowym z
ródłem informacji dla podmiotów gospodarczych,
3. Warunkuje racjonalną alokację zasobów,
4. Umożliwia ustalanie się stanów równowagi w gospodarce,
5. Weryfikator celowości produkcji,
6. Mechanizm dostosowywania produkcji do potrzeb.
GOSPODARKA RYNKOWA
Gospodarka rynkowa to taki układ stosunków ekonomiczno-społecznych w kraju, w
którym dominuje własność prywatna czynników produkcji i rynkowa alokacja zasobów.
Regulatorem i koordynatorem procesów gospodarczych jest rynek.
CECHY DOJRZAA
EJ GOSPODARKI RYNKOWEJ, warunki istnienia dojrzałego rynku
1. Dominacja własności prywatnej i swoboda transferu praw własności,
2. Swoboda prowadzenia działalności gospodarczej,
3. Istnienie sprawnie działających instytucji obsługujących rynek,
4. Integralność rynku, czyli wzajemne uzależnianie się od siebie rynków,
5. Istnienie konkurencji między podmiotami.
ZALETY GOSPODARKI RYNKOWEJ
1. Umożliwia efektywną alokację zasobów,
2. Sprzyja lepszemu zaspokojeniu potrzeb nabywców,
3. Efektywny system motywacyjny,
4. Duża innowacyjność gospodarki,
WADY GOSPODARKI RYNKOWEJ
1. Sprzyja rozwarstwieniu społecznemu,
2. Występowanie tzw. efektów zewnętrznych,
3. Konkurencja między podmiotami może sprzyjać rozwojowi społecznie niepożądanych
dóbr,
4. Skłonność do proliferacji produkcji,
5. Społeczny koszt dochodzenia gospodarki do równowagi rynkowej.
II. Popyt i determinanty popytu
POPYT NA na dane dobro
Jest to ilość dobra, jaką nabywcy chcą i są w stanie nabyć po określonej cenie i w
określonym czasie, tzw. popyt efektywny
PRAWO POPYTU
Mówi, iż popyt jest zależnością odwrotnie proporcjonalną między ceną a ilością dobra,
którą nabywcy chcą i są w stanie nabyć przy założeniu, iż inne elementy charakteryzujące
sytuację rynkową nie ulegną zmianie (ceteris paribus).
RODZAJE POPYTU
1. Popyt funkcjonalny  wynikający z cech użytkowych dobrach, jest funkcją wartości
użytkowej dobra,
2. Popyt niefunkcjonalny  wynika z oddziaływania tzw. efektów zewnętrznych: owczego
pędu, snobizmu, Veblena,
3. Popyt spekulacyjny
POZACENOWE DETERMINANTY POPYTU
- liczba konsumentów,
- upodobania, gusty, preferencje, upodobania, moda,
- dochody,
- cechy dóbr komplementarnych i substytucyjnych
EFEKT SUBSTYTUCYJNY zmiany ceny
Skłania nabywcę do zastępowania dobra droższego dobrem relatywnie tańszym.
EFEKT DOCHODOWY zmiany ceny
Powoduje zmiany w dochodzie realnym konsumenta, wpływając na ilość nabywanych
dóbr. Siła tego efektu zależy od udziału dobra w ogólnych wydatkach konsumenta.
III. Podaż i determinanty podaży
PODAŻ
Jest to ilość dobra zaoferowana przez producentów do sprzedaży po danej cenie w
określonym czasie
PRAWO PODAŻY
Mówi, iż wielkość podaży zmienia się wprost proporcjonalnie do zmiany ceny (ceteris
paribus).
http://notatek.pl/rynek-popyt-podaz?notatka
POZACENOWE DETERMINANTY PODAŻY
- ilość producentów danego dobra,
- polityka rządu wobec przedsiębiorstwa (podatki, subsydia, dotacje),
- dostępność zasobów,
- technologia,
- koszty,
- rentowność produkcji dóbr substytucyjnych.