Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Nysie
Instytut Pielęgniarstwa
Halina Cudek
Studia pomostowe semestr trzeci typ A
Rok akademicki 2009/2010
Zdrowie publiczne
Temat pracy: System opieki zdrowotnej nad uzależnionymi
Pod kierunkiem prof. A. Brodziak
Uzależnienie to nabyta silna potrzeba fizyczna
i psychiczna stałego zażywania jakiejś substancji
chemicznej, bądz
wykonywania jakiejś czynności.
Uzależnienia dzielimy na :
Fizjologiczne (potrzeba stałego zażywania jakiejś substancji
odczuwana jako szereg dolegliwości fizycznych np. bóle,
biegunki, uczucie zimna, wymioty, drżenia mięśni,
bezsenność)
Psychiczne (potrzeba stałego wykonywania jakiejś czynności
lub zażywania jakiejś substancji, bez konsekwencji
fizjologicznych przy braku realizacji; cechy: osłabienie
woli, samooszukiwanie się, natręctwa, obsesja,
wyniszczenie fizyczne, apatia)
Społeczne (zażywanie środków szkodliwych/toksycznych
pod wpływem mody)
Skuteczne leczenie uzależnień to proces, który opiera się na
konkretnej wiedzy, dotyczącej tak samego uzależnienia, jak i
specyfiki funkcjonowania osób uzależnionych.
Leczenie powinno odbywać się w profesjonalnych placówkach
lecznictwa odwykowego, które zatrudniają odpowiednio
wykwalifikowanych pracowników, posiadających uprawnienia
państwowe: terapeutów uzależnień, psychologów i lekarzy.
Z uwagi na wielość uzależnień obserwuje się postępujące
zróżnicowanie placówek a także powstawanie nowych form
organizacyjnych.
System opieki nad uzależnionymi jest wkomponowany (poza
organizacjami pozarządowymi) w system opieki nad osobami z
zaburzeniami psychicznymi.
System opieki nad uzależnionymi obejmuje:
leczenie ambulatoryjne
leczenie stacjonarne i dzienne
postrehabilitację
Leczenie ambulatoryjne odbywa się w:
poradniach zdrowia psychicznego
poradniach leczenia uzależnień i odwykowych
poradniach leczenia nerwic
poradniach seksuologii i patologii współżycia
poradniach psychologicznych
Poradnie leczenia ambulatoryjnego są placówkami pierwszego
kontaktu.
Przyjmują tam psycholodzy, psychiatrzy lub terapeuci
uzależnień.
W trakcie rozmowy diagnozuje się stopień uzależnienia i ustala
strategie pomocy.
Są to propozycje terapii ambulatoryjnej, w ramach oddziału
dziennego lub ośrodka stacjonarnego.
Leczenie ambulatoryjne obejmuje spotkania indywidualne z
terapeutą  zazwyczaj jeden raz w tygodniu 1 godz oraz
uczestnictwo w grupie  jeden raz w tygodniu 3 godz.
Dominującą formą leczenia ambulatoryjnego jest psychoterapia
grupowa.
Pomoc oferowana jest także rodzinom i bliskim osób
uzależnionych.
Leczenie stacjonarne i dzienne odbywa się na:
oddziałach psychiatrycznych
oddziałach leczenia uzależnień
ośrodkach rehabilitacyjno - resocjalizacyjnych różnych
stowarzyszeń i organizacji
Czas leczenia w ośrodkach stacjonarnych waha się w granicach
1-24 miesięcy a sama terapia podzielona jest na etapy.
Jeśli jest taka potrzeba to terapia zaczyna się od detoksykacji.
Osoby dorosłe i niepełnoletnie mają inne programy terapii.
Szczególną grupę stanowią osoby po nawrotach uzależnienia.
W ośrodkach stacjonarnych obowiązuje regulamin a w nim
zakaz używania jakichkolwiek substancji psychoaktywnych oraz
stosowania agresji.
Leczenie w ośrodkach dziennych odbywa się od poniedziałku do
piątku minimum 6 godz/dzień po czym pacjenci wracają do
swoich domów, gdzie obowiązują ich ustalone wcześniej reguły
postępowania.
Sam proces terapeutyczny to ciężka i żmudna praca obejmująca
wiele różnorodnych działań, których efektem powinny być
głębokie i trwałe zmiany.
Zmiany te powinny dotyczyć postaw, przekonań, zachowań,
przyzwyczajeń, relacji z innymi, a także sposobów przeżywania,
odczuwania, myślenia itp.
Leczenie w warunkach ośrodka stacjonarnego jest najbardziej
skuteczne, gdyż zapewnia dwa bardzo ważne składniki procesu
leczenia  absolutnie odizolowanie oraz stałą kontrolę zdrowia
psychofizycznego podczas całego procesu leczenia.
Warunki stacjonarne umożliwiają zwiększenie intensywności
zajęć, a poprzez to osiągnięcie w znacznie krótszym czasie tego,
co dają wielomiesięczne programy ambulatoryjne.
Z działań w ramach terapii wymienić można:
trening umiejętności
propagowanie odpowiedniego stylu życia
psychoedukacja
psychoterapia
społeczność terapeutyczna
reprogramming
lecznictwo substytucyjne np. metadonem
Programy postrehabilitacyjne przeznaczone są głównie dla osób,
które w sposób pozytywny ukończyły program terapii w
ośrodkach leczenia stacjonarnego/dziennego.
Celem tych programów jest pomoc osobom uzależnionym w
podjęciu ról społecznych w sposób twórczy, odpowiedzialny i
odnalezienia się w społeczeństwie.
W ramach postrehabilitacji podejmuje się następujące działania:
pomoc socjalno-bytowa dotycząca problemów
mieszkaniowych
wsparcie psychologiczne
terapia podtrzymująca
nauka usamodzielniania się
nauka zawodu
Lecznictwo osób uzależnionych jest w Polsce bezpłatne i nie
obowiązuje rejonizacja usług.
Publiczne lecznictwo jest finansowane przez Narodowy Fundusz
Zdrowia, urzędy gmin i marszałkowskie.
Coraz większą rolę zaczynają odgrywać placówki organizacji
społecznych i kościelnych.
Z uwagi na ogromne moralne i materialne koszty społeczne
ustawodawca wydał:
Ustawę o wychowaniu w trzez
wości i przeciwdziałaniu
alkoholizmowi
Ustawę o przeciwdziałaniu narkomanii
w których określił sposoby i środki niezbędne do zapobiegania
i leczenia uzależnień.
Bibliografia:
www. karan.pl
www.narkomania.org.pl
www.dromader.igabinet.pl