13
Mateusz ROMANOWSKI
Poznański Ośrodek Reumatologiczny w Śremie
A
AC
CUCHY MI
ŚNIOWO-POWI
ZIOWE.
CHARAKTERYSTYKA TAŚM
ANATOMICZNYCH.
Musculo-fascial chains. Characteristic of anatomical bands.
Słowa klucze:
łańcuchy mięśniowo-powięziowe,
do końca odpowiadało porządkowi ana-
powięziowych w procesie leczenia i
taśmy anatomiczne.
tomicznemu. Mięśnie uważane doty-
diagnozowania chorych powinny one
chczas były za struktury mające swój
stanowić zainteresowanie terapeutów
Key words:
przyczep początkowy oraz końcowy, a
i mobilizować do dalszych badań.
myofascia chains, anatomy trans.
powięz
za tkankę łączną oddzielającą
warstwy mięśni od siebie, mięśni od
Summary
Streszczenie
innych narządów.
Fascia is connective tissue which
Nasze ciało nieprzerwanie otacza
Anatomowie używając skalpela
is forming a continuous network
powięz
. Z definicji jest to mocna
podczas sekcji zwłok ukierunkowani
throughout the body. It separates mus-
błona, która separuje poszczególne
byli na dokładnym separowaniu tkanek
cles from each other but during
mięśnie ale jednocześnie przeplata
dla uwidocznienia poszczególnych
autopsy it is difficult to say where
się z nimi tak, że w momencie bada-
części anatomicznych.
one structure starts and other ends.
nia autopsyjnego trudno stwierdzić
Dzięki licznym badaniom z zakresu
That is why we speak about myo-
gdzie dana struktura ma swój początek
fizjologii, biomechaniki oraz badaniom
fascial chains. Muscles which are in
a gdzie koniec. Tę ciągłość opisuje
autopsyjnym dotychczasowy obraz
one chain works together. Shortness
się jako łańcuchy mięśniowo-
struktur mięśniowo-powięziowych
of one muscle can influence tissue
powięziowe. Mięśnie będące częścią
ewoluował. Badacze doszli do wnio-
tension far away from it. In literature
danego łańcucha współpracują ze sobą.
sku, iż dzielenie struktur na coraz
there are various ideas of myofascial
Skrócenie i nadmierne napięcie jed-
mniejsze nie prowadzi do zrozumienia
chains paths and function. Authors
nego mięśnia może mieć wpływ na
skomplikowanej kinezjologii układu
write about muscles which determine
napięcie tkanek znajdujących się z
ruchu[11]. Zaczęto przypisywać
human posture, muscles emphasizes
dala od niego. W literaturze różnie
większe znaczenie do grup mięśni a
emotions. Postmortem examination
przedstawione są przebiegi i funkcje
nie pojedynczych aktonów i konty-
shows possible chains paths - ana-
łańcuchów mięśniowo-powięziowych.
nuowano badania w celu powiązania
tomy trains. Therapist should be inte-
Autorzy w swoich założeniach piszą o
mięśni pracujących jako agonistów
rested in myofascia chains because
mięśniach współodpowiedzialnych za
w jednym stawie ale również mięśni
there is capability of using them in
utrzymanie postawy ciała, mięśniach
współgrających między sobą poprzez
medical treatment and diagnosis of
wyrażających stan emocjonalny. Na
ciągłość mięśniowo - powięziową
patient. More studies in this specific
podstawie przeprowadzonych sekcji
znajdujących się daleko od siebie[8].
field are required.
zwłok wyodrębniono inne praw-
Najpierw należało jednak
dopodobne łańcuchy - taśmy anatom-
zastanowić się czym jest powięz
? Czy
Ostatnie lata rozważań na temat
iczne. Ze względu na możliwość
powięzi i mięśni pokazują, że dotych- jest ona jedynie tkanką łączną mającą na
wykorzystania łańcuchów mięśniowo-
celu jedynie oddzielenie jednych struk-
czasowe rozumienie tych struktur nie
14
Siły napięciowe przenoszą się w
naturalny sposób drogą najkrótszą
pomiędzy dwoma punktami, a więc
elementy elastyczne struktur tenseg-
racyjnych są ustawione w taki
sposób aby jak najlepiej prze-
ciwdziałać obciążeniom. A
ączą ele-
menty napięciowe z kompresyjnymi.
Elementy kompresyjne (kości) pchają
na zewnątrz wbrew elementom
napięciowym (struktury mięśniowo-
powięziowe), które pociągają do
środka. Konstrukcja przenosi w swoim
obrębie przeciążenie wzdłuż linii
napięcia, które są ustawiane w taki
sposób by jak najlepiej przeciwdziałać
obciążeniom[ryc. 2]. Wzrost napięcia
jednego elementu musi być
równoważony przez inne elementy
struktury, które pozostają z nim w
kontakcie[15]. W tej koncepcji kości
Ryc. 1. Ciągłość powięziowa[8].
są strukturami stałymi, niezmiennymi
otoczonymi przez tkanki miękkie.
odpowiedzi na stymulację nerwową
tur od drugich? Otóż nie! Nowe badania
Konstrukcja równoważona jest przez
nad powięzią nie zaprzeczają dotych- zmieniają swoją długość[8]. Otoczone
napięcie elastycznych struktur
są powięzią tworzącą poszczególne
czasowym poglądom, dodają jedynie
mięśniowo-powięziowych. Elementy
przegrody mięśniowe[ryc. 1]. Komórki
wiadomości wcześniej nie znane.
napięciowe utrzymują odpowiednie
mięśniowe są włożone w szuflady
Powięz
biegnie nieprzerwanie
powięzi, z którą są połączone, dlatego
przez całe nasze ciało. Możemy mówić
nie powinniśmy analizować mięśni
o  opakowaniu wewnętrznym, o
jako izolowanych jednostek ruchowych
tkance łącznej otaczającej kości oraz
ale raczej patrzeć na układ mięśniowo-
 opakowaniu zewnętrznym, które
powięziowy jako całość- nierozerwalną
otacza mięśnie [9]. Zawartość
sieć[13].
pierwszego stanowią bardzo mocne
Nasze struktury mięśniowo-
struktury: tkanka kostna i chrzęstna a
powięziowe zapewniają stałą ciągłość,
tym co je otacza jest okostna. Jest ona
pozwalają na dopasowanie się przeno-
nie tylko osłoną kości ale i torebką
szonego napięcia wokół poszczególnych
stawową rozumianą jako silne więzadła
kości i chrząstki oraz niekompresow-
utrzymujące staw[12]. Wbrew atlasom
anatomicznym rozdzielającym te ele- anych narządów wewnętrznych[14].
System ten przenosi napięcia w naszym
menty musimy zdawać sobie sprawę
ciele za pomocą tensegracji, która jak
z tego, iż w organizmie stanowią
pisze Donald E. Ingber opiera się na
anatomiczną całość. Więzadła i ścięgna
współdziałaniu fundamentalnych par
nie przyczepiają się do kości tylko są
praw fizyki:
kontynuacją okostnej, która następnie
przechodzi w ścięgno lub więzadło. - pchania i pociągania
Mięśnie stanowią wypełnienie opa- - ściskania i rozciągania
kowania zewnętrznego, które w - odpychania i przyciągania
Ryc. 2. Elementy kompresyjne i napięciowe[8].
15
odległości pomiędzy elementami kost-
nymi, które zapewniają trwałość i
utrzymanie konstrukcji[8]. Rozumiejąc
w ten sposób łańcuchy mięśniowo-
powięziowe możemy powiedzieć, że
pozwalają one na przenoszenie napięć
od kości do kości. Powięz
przyczepia
się do elementów kompresyjnych
poprzez miejsce przyczepu mięśnia.
Do dnia dzisiejszego powstało
wiele prac opisujących powiązania
mięśniowo - powięziowe. Autorzy
jednak różnie ustosunkowują się do
przebiegu tych powiązań. W literaturze
możemy odnalez
ć różne łańcuchy
Ryc. 3. Ryc. 4.
mięśniowo-powięziowe i odmienne ich
A
ańcuch tylno-przedni, przednio-tylni wg G.D.S.[11]. A
ańcuch tylno-boczny wg G.D.S.[11].
przebiegi.
Osobą, która jako pierwsza zaczęła
się interesować mięśniami pracującymi
w grupach był dr Herman Kabat.
Stworzył on teorie proprio-
ceptywnego torowania nerwowo
-mięśniowego[PNF] w 1946 roku. W
realizacji tego projektu pomogły mu
dwie fizjoterapeutki Margaret Knott
i Dorothy Voss. Oryginalnie metoda
była wykorzystywana dla pacjentów
z chorobą Heinego-Medina. Pierwszą
książkę mówiącą o tym zagadnieniu
wydano w 1956 roku, jednak póz
niej
wiele razy ją modyfikowano i
Ryc. 5. Ryc. 6.
wzbogacano o nowe fakty. Metodę
A
ańcuch przednio-przyśrodkowy wg G.D.S.[11]. A
ańcuch przednio-boczny wg G.D.S.[11].
wykorzystuje się obecnie również w
innych chorobach, dolegliwościach.
PNF jest oparty na neuropsycho-
logicznych ustaleniach Sir Charles
Sherrington a[11].
Kabat w swojej terapii wykorzys-
tuje łańcuch mięśniowy i obecne w
nim silne mięśnie dla poprawy funk-
cjonowania mięśnia osłabionego. Sto-
suje specjalne bodz
cowanie: wzrokowe,
dz
więkowe, czuciowe (chwyt lubri-
kalny). Celem nadrzędnym terapii jest:
torowanie funkcjonalnego ruchu
poprzez wzmocnienie, regulację
napięcia, rozluz
nienie mięśni,
Ryc. 7.
zwiększenie zakresu ruchu. PNF
A
ańcuch tylno-przyśrodkowy wg G.D.S.[11].
16
wykorzystuje wzorce ruchowe, które ciała w przestrzeni - podobnie jak wieża
tutaj rozumiemy jako ruchy układana z klocków przez dziecko, sama
wielopłaszczyznowe, wieloosiowe, w utrzymuje się w pionie gdy środek
płaszczyznach skośnych z elementami ciężkości jednego klocka znajduje się
rotacji dobrane dla potrzeb konkret- nad drugim, leżącym poniżej[ryc. 8][12].
nego pacjenta poprzez reedukację utra- Utrzymujemy pionową postawę
conych funkcji. Wyróżniamy wzorzec ciała dzięki współdziałaniu układów:
ruchowy dla: szkieletowego, mięśniowego, powięzio-
-łopatki i miednicy wego i nerwowego.
-kończyny górnej Leopold Busquet, francuski osteo-
-kończyny dolnej pata, bardzo szczegółowo badał
-głowy i szyi połączenia pomiędzy strukturami
-tułowia[11] powięziowo-mięśniowymi a zaburze-
Osobą, która jako pierwsza mówiła niami chorobowymi danego narządu
o łańcuchach mięśniowo-powięziowych [ryc. 4]. Poszukiwał związku między
w formie jaką rozumiemy dzisiaj była postawą ciała a stanem zdrowia
Ryc. 8. Integracja strukturalna prowadzi do
Godelieve Struyff-Denys. Stworzyła prawidłowego ułożenia segmentów ciała[12]. pacjentów. Rozróżnił dwa typy dys-
kompletny system zrozumienia i le- funkcji narządów i ich wpływ na
spróbować wprowadzić odpowiednią
czenia zaburzeń tych łańcuchów. Na narząd ruchu. W pierwszym opisuje
kompensacje, starać się zapobiegać
potrzeby swojej teorii wykorzystała nadmierne powiększenie się organu
urazom, kontuzjom. Autorka opisuje
łańcuchy mięśniowe Kabat a. Terapia powodujące rozciągnięcie się mięśni.
10 łańcuchów, po 5 na każdą połowę
zaistniałych zmian opierała się o tech- W drugim mówi o mięśniach, które
ciała[11].
niki stretchingu Meziere a, Beziers nadał muszą się rozluz
nić aby zmniejszyć
W tym miejscu chciałbym jedynie
jej dodatkowy wymiar psychologiczny. ból występujący w dysfunkcyjnym
wspomnieć o metodzie zwanej rolfin-
Godelieve uważała, że nasz stan narządzie[11].
giem lub integracją strukturalną. Nie
emocjonalny, nasz charakter jest Wyróżnia następujące łańcuchy
jest to terapia bazująca w swych
wyrażony poprzez napięcie odpowied- mięśniowo-powięziowe:
założeniach na łańcuchach mięśniowo-
nich łańcuchów mięśniowych. Mięśnie " 4 dynamiczne:
powięziowych jednak podczas sesji te-
są narzędziami wyrazu psychiczno-cie- - mięśni zginaczy
rapeutycznych oddziałuje się na mięśnie
lesnego, przy czym zawsze obecny - mięśni prostowników
oraz powięz
, które kształtują naszą
jest łańcuch dominujący[9]. Jako tera- - mięśni skrzyżowanych otwarte
postawę. Ida Rolf twórczyni metody
peuci nigdy nie zmienimy całkowicie - mięśni skrzyżowanych zamknięte
mówi, że nasza sylwetka jest efektem
napięcia tego łańcucha. Możemy jednak " 3 statyczne:
prawidłowego ustawienia segmentów
Ryc. 9. A
ańcuchy mięśniowe wg Busquet a. [www.chaines-musculaires.com].
17
łańcuchów mięśniowo-powięziowych, czek, który zmienia kierunek działania
które podobne są do łańcuchów siły. Kolejną cechą TA są elementy
Busquet a. Dużą rolę w tym podejściu wchodzące w jej skład. Bierze się tu pod
odgrywa połączenie czaszkowo- uwagę: mięśnie, powięz
, stawy, kości.
krzyżowe, często bazujące na Następną sprawą są miejsca przyczepu
przemyśleniach Sutherlanda[2]. mięśni. Wiadomo, że jedno miejsce
Dokładny i konkretny przebieg przyczepu często służy wielu mięśniom.
łańcuchów mięśniowo-powięziowych Sprawia to, że należy brać pod uwagę
proponuje T. W. Myers. W swojej możliwość przenoszenia informacji
książce  Taśmy Anatomiczne [TA] przez powięz
w różnych kierunkach.
przedstawia całościowy zarys długich Po czwarte wprowadza pojęcia mięśni:
rozciągliwych pasów i pętli w obrębie  ekspresowych - wielostawowych oraz
tkanki mięśniowej. Autor dzięki  lokalnych - jednostawowych [8].
wielokrotnym sekcjom zwłok Mięśnie utrzymujące prawidłową
Ryc. 11. Powięz
opony wyodrębnił 7 łańcuchów, które w jego postawę ciała są jednostawowe. Bada-
Ryc 10. Powięz

twardej[2].
powierzchowna[2].
opinii są czymś dodatkowym, czasem nia autopsyjne przeprowadzone przez
alternatywą do standardowej analizy Myers a nie zaprzeczają dotychczasowej
- stabilizujący mięśniowo-szkieletowy
czynności mięśni. Według Myers a nauce a jedynie skłaniają do global-
- stabilizujący nerwowo-naczyniowy
są cztery główne elementy, które nego spojrzenia na wzorce występujące
- stabilizujący trzewny.
determinują łańcuch mięśniowo- w narządzie ruchu. TA mogą stanowić
Podczas wykonywania każdego z
powięziowy. Jako pierwszy wymienia uzupełnienie terapii, prowadząc do
ruchów naszym ciałem angażujemy
fakt, iż przebieg taśm anatomicznych nowych sposobów diagnozowania, le-
konkretny łańcuch, który sam lub przy
powinien być ciągły i biec w jednym czenia[8]. Na wyodrębnione przez
współpracy z innym łańcuchem pozwala
kierunku. TA jest nieskończoną tkanką Myers a siedem łańcuchów składają
na wykonanie zamierzonego celu.
łączną oplatającą nasze ciało. Trans- się:
Następny z twórców połączeń
misja sił powinna odbywać się wzdłuż " Taśma Powierzchowna Tylna[ryc. 7]:
mięśniowo-powięziowych Paul Chauf-
prostej linii lub nieznacznie odbiegać powięz
podeszwowa i krótkie zginacze
foura opisał swoją teorię w dziele
od niej. Jest tak w przypadku mięśni, palców, ścięgno Achillesa, m. brzu-
pt:  Mechanical Link (łańcuchy bio-
których ścięgna przebiegają przez tro- chaty łydki, mm. kulszowo-goleniowe,
mechaniczne). Przedstawia tam bardzo
dokładnie przebieg oraz przyczepy
powięzi, skupiając się na biome-
chanicznych aspektach mięśni oraz
powięzi. Wyjątkowo precyzyjnie
opisuje połączenia biomechaniczne
pomiędzy kośćmi czaszki a kośćmi
szkieletu [ryc. 10,11][2]. Autor przy-
wiązuje uwagę do najmniejszych napięć
powięzi, które diagnozuje za pomocą
testów i według ich wyniku przepro-
wadza terapię.
Omówione są tu główne łańcuchy
mięśniowo-powięziowe, które deter-
minują cztery podstawowe ruchy ciała:
zginanie (zwijanie się), prostowanie
(rozciąganie), skręcanie w przód,
skręcanie w tył. Każdy z ruchów
oraz element kostny jest dokładnie
Ryc. 12. Taśma Powierzchowna Tylna[8].
Ryc. 13. Taśma Powierzchowna Przednia[8].
opisany i działa według przebiegu 7
18
Ryc. 15. Taśma Boczna[8]. Ryc.16. Taśma Spiralna[8].
Ryc 14. Taśma Głęboka Przednia[8].
powięz
krzyżowo-lędz
wiowa, m. pros- mm. międzyżebrowe zewnętrzne i
mm. równoległoboczne, m. dz
wigacz
townik grzbietu, czepiec ścięgnisty, wewnętrzne, m. płatowaty głowy, m.
łopatki, mm. pierścienia rotatorów,
rozcięgno naczaszne. mostkowo-obojczykowo-sutkowy.
m. trójgłowy ramienia, więzadło pob-
" Taśma Powierzchowna Przednia " Taśma Spiralna[ryc. 16]: m. płatowaty
oczne łokciowe, mm. kłębika. Tylna
[ryc. 13]: krótkie i długie prostowniki głowy i szyi, mm. równoległoboczne,
Powierzchowna: m. czworoboczny,
palców, m. piszczelowy przedni, m. zębaty przedni, m. skośny brzucha
m. naramienny, przegroda boczna
przedni przedział podudzia, m. zewnętrzny, kresa biała, m. skośny
międzymięśniowa, grupa mm.
czworogłowy uda, m. prosty brzucha, brzucha wewnętrzny, m. napinacz
prostowników.
powięz
mostkowa, m. mostkowo-oboj- powięzi szerokiej, pasmo biodrowo- Sądzę, że przedstawione łańcuchy
czykowo-sutkowy, powięz
czaszki. piszczelowe, m. piszczelowy przedni,
mięśniowo- powięziowe zainteresują
" Taśma Głęboka Przednia[ryc. 14.]: m. strzałkowy długi, m. dwugłowy uda,
osoby, których przedmiotem działań
m. nadgnykowe, m. podgnykowe, p. powięz
krzyżowo- lędz
wiowa, m. pros- terapeutycznych jest narząd ruchu.
wewnątrzpiersiowa, m. poprzeczny townik grzbietu.
Teoria niekończącej się sieci powięzi
klatki piersiowej, przepona, powięz
" Taśmy Funkcjonalne: Przednia: m.
pozwala spojrzeć holistycznie na
przedkręgowa, m. pochyłe, osierdzie, przywodziciel długi, pochewka boczna
człowieka i jego dolegliwości. Należy
śródpiersie, opłucna ścienna, m. długi m. prostego brzucha, m. piersiowy
jednak pamiętać, że jest to wiedza
szyi i długi głowy, m. lędz
wiowy, większy. Tylna: ścięgno właściwe
niepełna i powinna być rozpatrywana
m. biodrowy, m. grzebieniowy, m. rzepki, m. obszerny boczny, m.
jako pomoc w diagnozowaniu i le-
przywodziciel długi i krótki, przednia pośladkowy wielki, powięz
krzyżowa,
czeniu. Pozytywne efekty kliniczne
powięz
krzyżowa, dz
wigacz odbytu, m. powięz
piersiowo - lędz
wiowa, m.
powinny zachęcić do wykorzystywania
przywodziciel wielki i mały, powięz
najszerszy grzbietu.
tych założeń w codziennej pracy
m. podkolanowego, torebka stawowa " Taśmy Kończyn Górnych: Przednia
terapeuty oraz do dalszych badań.
stawu kolanowego, m. piszczelowy Głęboka: m. piersiowy mniejszy,
Literatura
tylny, mm. długie zginacze palców. powięz
obojczykowo-piersiowa, m.
" Taśma Boczna [ryc. 15]: m. dwugłowy ramienia, więzadło pobo- 1. Andrzejewski W., Kassolik K.: Ocena
palpacyjna pacjenta w masażu tenseg-
strzałkowe, m. odwodzące staw czne promieniowe, mm. kłębu.
racyjnym. Fizjoterapia 2009, 17, 4,
biodrowy, pasmo biodrowo-pisz- " Przednia Powierzchowna: m.
czelowe, m. napinacz powięzi sze- piersiowy większy, m. najszerszy grz- 60-66
2. Chauffour P. Prat E.: Mechanical
rokiej, m. pośladkowy wielki, mm. bietu, przegroda m. przyśrodkowa,
Link. NAB, California, 2002
skośne brzucha po stronie bocznej, grupa mm. zginaczy. Tylna Głęboka:
19
3. Huijing P. A. Epimuscular myo- Bodywork and Movement Therapies 11. Richter P., Hebgen E.: Trigger points
fascial force transmission: A histori- 2009, 13, 164-170 and muscle chains in osteopathy. Stutt-
cal review and implications for new 6. Lelean P. The migratory fascia gart, 2009
research. International society of bio- hypothesis. Journal of Bodywork & 12. Schultz R. L., Feitis R.: Nieskończona
mechanics Muybridge award lecture, Movement Therapies 2009, 13 sieć. Anatomia powięzi w działaniu.
Taipei, 2007. Journal of Biomechan- 7. Lewit K.: Terapia Manualna w reha- Verigo, Warszawa, 2009
ics 42, 2009, 9-21 bilitacji chorób narządu ruchu. Natura, 13. Schwind P.: Fascial and membrane
4. Ingber D. E. Tensegrity and mech- Kielce, 2001 techinques. Elsevier, London, 2006
anotransduction Journal of Bodywork 8. Myers T. W. Taśmy anatomiczne. DB 14. Simmonds N., Miller P., Gemmell
and Movement Therapies 2008, 12, Publishing Warszawa 2010 H.: A theoretical framework for the role
198-200 9. Paoletti S.: The fascia. Anatomy, dys- of fascia in manual therapy. Journal
5. Kassolika K., Jaskólska A., Kisiel- function & treatment. English edition of Bodywork & Movement Therapies
Sajewicz K, Marusiak J., Kawczyński 2006 2010, 14
A., Jaskólski A. : Tensegrity principle 10. Purslow P. Muscle fascia and force 15. Wallden M. Chains, trains and con-
in massage demonstrated by electro- transmission. Journal of Bodywork & tractile Fields. Journal of Bodywork &
and mechanomyography. Journal of Movement Therapies 2010, 14 Movement Therapies 2010, 14.
20
Dr. Wilhelm P. Ackermann
Dr Ackermann (ur. 1914 w Niemczech) był twórcą jednej z najbardziej
znanych metod terapii manualnej a dokładnie chiroterapii w Europie i aż do
śmierci w 2002 roku pełnił funkcję dyrektora Instytutu Ackermanna oraz The
Ackermann College of Chiropractic w Sztokholmie w Szwecji.
W.P. Ackermann po II Wojnie Światowej wyemigrował do Szwecji gdzie podjął
naukę medycyny naturalnej, między innymi u takich autorytetów w dziedzinie fiz-
jologii zdrowia jak Waerland, Hamberg czy Nyberg. W latach 1956-58 odbył
praktykę w Centrum Zdrowia w Albersweiler w Niemczech, a w 1959 uzyskał tytuł
Graduated Heilpraktiker. W latach 1960-65 pod opieką dr Levy-Huneberga pełnił
funkcję asystenta lekarza szkolnego w Sztokholmie.
Fot. Dr W.P. Ackermann - założyciel
W latach 1966-1968 studiował chiroterapię w Bad Homburg w Niemczech, a w
The Ackermann College of Chiropractic
latach 1968-1969 w słynnej szkole  the Palmer School w Davenport i praktykował
w Gonstead Clinic w Madison, Wisconsin w USA. Jeszcze w czasie studiowania w
USA w 1968 roku założył własny Instytut terapii w Sztokholmie gdzie w szczególności zajmowano się problemami
kręgosłupa (Ackermann Institute). W póz
nieszym okresie uzyskał także dodatkowe kwalifikacje w zakresie akupunk-
tury w Tokyo w Japonii oraz w Hong Kongu. W 1980 roku W.P Ackermann uzyskał tytuł doktora w zakresie
naturopatii (Graduated Doctor of Naturopathy) w Braintree Forest Academy w Wielkiej Brytanii.W oparciu o bogate
doświadzcenie kliniczne i naukowe dr W.P. Ackermann rozwinął własny system specyficznej diagnostyki i terapii
manualnej którą nazwał Strukturalną Osteopatią i A
agodą Chiropraktyką.
W 1974 roku założył własne centrum kształcenia podyplomowego - The Ackermann College of Chiropractic
w Sztokholmie w Szwecji którym kierował aż do 2002 roku.
W 1980 otrzymał złoty medal (pierwszą nagrodę) za kreatywność i opracowanie zdrowotnego materaca ortopedy-
cznego, a w 1998 roku uzyskał nagrodę za najlepszy europejski produkt (stół) chiropraktyczny.
W 1985 roku za terapię Królowej Szwecji dr Ackermann uzyskał tytuł królewskiego chiroterapeuty
(Royal Chiropractor)
Dr Ackermann napisał 7 książek w zakresie diagnostyki i terapii kręgosłupa, które tłumaczono na wiele języków.
W 1984 roku wydał pierwszy film szkoleniowy w zakresie manualnych technik chiroterapeutycznych.
Obecnie kierownictwo w The Ackermann College of Chiropractic pełni syn W.P. Ackermanna - Paul W.
Ackermann który jest chiropraktykiem, ale jednocześnie chirurgiem ortopedą i profesorem pracującym także naukowo
w Karolinska Institute w Sztokholmie, jednej z najlepszych uczelni i instytutów naukowych w Europie.
Metoda Ackermann nadal nauczana jest w kilku krajach europejskich - także w Polsce gdzie dostępne są
kursy podstawowe prowadzone przez dwóch polskich instruktorów metody: Jarosława Jasięgę (obecnego Prezesa
Polskiego Towarzystwa Medycyny Manualnej) oraz Krzysztofa Białasa (docent
szkoleń metody Ackermanna). Do tej pory odbyły się w Polsce dwa kursy  Master
które zawsze prowadzone są osobiście przez Paula Ackermanna oraz jego matkę
Helen Ackermann. (info: www.kto.com.pl). Na podanej stronie internetowej można
odnalez
ć także certyfikowanych terapetów metody Ackermanna w Polsce.
Fot. Dr Paul W. Ackermann - obecny
dyrektor The Ackermann College of
Chiropractic
Ryc. Logo Instytutu Ackermanna