Chronologia

STOSUNKI MIĘDZYNARODOWE
1698, 1700 Pierwszy i drugi traktat dzielący imperium hiszpańskie
między pretendentów
1700 Początek wielkiej wojny północnej. Śmierć Karola II
1701 Początek walk w wojnie o sukcesję hiszpańską - Anglia
włącza się do wojny w 1702
1704 Bitwa pod Blenheim
1709 Bitwa pod Połtawą
1711 Kampania Piotra I nad Prutem
1713 Pokój utrechcki ~ koniec wojny
1714 Pokój w Rastatt o sukcesję hiszpańską
1716-1718 Wojna austriacko-turecka
1717 Hiszpania podbija Sardynię
1718 Atak Hiszpanii na Sycylię. Początek konfliktu między
Hiszpanią a Wielką Brytanią i Francją (zakończony W 1720)
1721 Traktat w Nystad: koniec wielkiej wojny północnej
1725 Traktaty: wiedeński (między Austrią a Hiszpanią) oraz
hanowerski (między Wielką Brytanią, Francją i Prusami)
1731 Drugi traktat wiedeński: sojusz angielsko-austriacki
1733-1735 Wojna o sukcesję polską
1735 Wybuch walk rosyjsko-tureckich
1737 Austria włącza się do wojny z Turcją
1739 Pokój w Belgradzie: koniec wojny bałkańskiej
1739-1748 Konflikt angielsko-hiszpański, tzw. wojna o ucho Jenkinsa
1740 Prusy zajmują Śląsk: początek wojny o sukcesję austriacką
1741-1743 Wojna rosyjsko-szwedzka
1748 Traktat z Aix-la-Chapelle kończy wojnę o sukcesję austriacką
1754 Początek walk angielsko-francuskich w Ameryce Północnej
1755 Wybuch niewypowiedzianej wojny angielsko-francuskiej;
początek regularnych walk w 1756
1756 Angielsko-pruski traktat w Westminsterze. Austriacko-fran-
cuski traktat w Wersalu. Fryderyk II zajmuje Saksonię.
Wybuch wojny siedmioletniej

1759 Rok zwycięstw brytyjskich. Upadek Quebecu
1761 Trzeci francusko-hiszpański układ familijny. Pierwszy
w 1733, drugi w 1743
1763 Pokój paryski i traktat w Hubertusburgu kończą wojnę
siedmioletnią
1768 Wybuch wojny rosyjsko-tureckiej. Francja kupuje od Genui
Korsykę
1772 Pierwszy rozbiór Polski
1774 Traktat w Kiicziik-Kainardżi kończy wojnę rosyjsko-
-turecką
1776 Deklaracja Niepodległości Stanów Zjednoczonych
1778-1779 Wojna o sukcesję bawarską
1778 Francja przystępuje do wojny o niepodległość Ameryki
1781 Sojusz austriacko-rosyjski przeciw Imperium Osmanów
1783 Rosja zajmuje Krym. Traktat wersalski kończy wojnę
o niepodległość Ameryki
1786 Traktat handlowy między Francją a Wielką Brytanią
1787 Atak turecki na Rosję. Interwencja Prus w Zjednoczonych
Prowincjach
1788 Gustaw III uderza na Rosję
1790 Koniec walk austriacko-tureckich i rosyjsko-szwedzkich
Konflikt brytyjsko-hiszpański w cieśninie Nootka
1791 Kryzys brytyjsko-rosyjski w sprawie portu Oczaków
1792 Traktat w Jassach kończy wojnę rosyjsko-turecką. Wybuch
francuskich wojen rewolucyjnych
1793 Wielka Brytania przystępuje do wojny przeciw rewolucyjnej
Francji. Drugi rozbiór Polski
1795 Trzeci rozbiór Polski
1796 I'JOI Act of Settlement reguluje warunki sukcesji hanowerskiej

WIELKA BRYTANIA
1707 Unia Anglii ze Szkocją
1704 Na tron wstępuje Jerzy I. Gabinet wigów zajmuje miejsce
rządu torysów
1705-1706 Powstanie jakobitów
1706 Septennial Act: przedłużenie kadencji parlamentu do 7 lat
1720 Wybuch afery "baniek mydlanych" (South Sea Bubble)
1721 Walpole na czele gabinetu
1733 Kryzys związany z wprowadzeniem akcyzy na jabłecznik
1742 Upadek rządu Walpole'a po wyborach W I74I
1745-1746 Powstanie jakobitów
1754 Śmierć Henry Pelhama zapoczątkowuje okres niestabilności
gabinetowej

1757-1761 Rządy Pitta-Newcastle
1770-1782 Lord North pierwszym ministrem
1781 Kapitulacja armii brytyjskiej pod Yorktown
1783 William Pitt Mlodszy staje na czele gabinetu
1788-1789 Kryzys regencyjny

FRANCJA
1713 Potępienie rzekomych tez jansenistycznych w bulli Unigenitus
1715 Ludwik XV wstępuje na tron. Książę Orleanu regentem do
1723
1720 Załamanie się finansowego systemu Lawa
1726-1743 Kardynał Fleury pierwszym ministrem
1749 Wprowadzenie nowego podatku, vingtieme
1751 Ukazuje się pierwszy tom Encyklopedii
1758-1770 Książę de Choiseul na czele rządu
1764 Wygnanie jezuitów
1771 "Rewolucja Maupeou" - reorganizacja parlamentów
1774 Ludwik XVI wstępuje na tron, upadek Maupeou, przy-
wrócenie parlamentów
1774-1776 Turgot kontrolerem generalnym finansów
1787 Początek obrad Zgromadzenia Notabli. Calonne zajmuje
miejsce Brienne'a
1788 Niepowodzenie obrad Zgromadzenia Notabli. Zwolanie
Stanów Generalnych. Miejsce Brienne'a zajmuje Necker
1789 Zbierają się Stany Generalne. Upadek Bastylii. Stany Gene-
ralne przekształcają się w Zgromadzenie Narodowe. De-
klaracja Praw Człowieka i Obywatela
1791 Ucieczka do Varennes. Nowa konstytucja
1792 Zniesienie monarchii
1793 Stracenie Ludwika XVI

ZIEMIE HABSBURGUW
1703-1711 Powstanie Rakoczego na Węgrzech
1711 Pokój w Szatmar kończy powstanie węgierskie
1713 Ogloszenie sankcji pragmatycznej
1753-1793 Kaunitz kanclerzem
1781 Przyznanie wolności religijnej członkom niekatolickich
wyznań chrześcijańskich
1782 Wizyta Piusa VI w Wiedniu

PRUSY
1722 Powołanie Generalnego Dyrektoriatu
1740 Zajęcie Śląska przez Fryderyka II

1744 Pozyskanie Wschodniej Fryzji
Wprowadzenie nowej akcyzy
1766

ROSJA
1700 Bitwa pod Narwą, zwycięstwo Szwedów nad armią Piotra I
1700
1703 Rozpoczęcie budowy Sankt Petersburga
1708 Powstanie na Ukrainie
Podbój prowincji bałtyckich
1710-1711 Utworzenie Senatu Rządzącego
1711
1718 Zamordowanie carewicza Aleksego. Powołanie pierwszych
kolegiów administracyjnych (ministerstw)
Ogłoszenie tabeli rang
1722
1730 Nieudana próba narzucenia carycy Annie ograniczeń władzy
przez oligarchię arystokratyczną
Zamach stanu; do władzy dochodzi Elżbieta
1741
1762 Wstąpienie na tron Piotra III; zdetronizowany i zamor-
dowany w tym samym roku. Zniesienie przymusowej służby
państwowej dla szlachty
1767 Początek prac Komisji Kodyfikacyjnej
Powstanie chłopskie pod wodzą Pugaczowa
1773-y~s
Reforma administracji lokalnej
Przywileje dla szlachty i miast
1785

INNE PAŃSTWA
1720 Nowa pisana konstytucja poważnie ogranicza wladzę szwedz-
kiej monarchii
Rewolucja oranżystowska w Zjednoczonych Prowincjach
1756-1757 Pombal na czele rządu w Portugalii
1759 Wypędzenie jezuitów z Portugalii
1759-1776 Tanucci pierwszym ministrem w Neapolu
Arcyksiążę Leopold władcą Toskanii
1765-1790
1770-1772 Reformy Struensee w Danii
1773 Rozwiązanie zakonu jezuitów
1786 Synod w Pistoi